بحث:یوم‌الدار در کلام اسلامی
مقدمه
- ﴿وَأَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ الْأَقْرَبِينَ﴾[۱].
- خداوند، در این آیه به پیامبر(ص) فرمان می‌دهد که خویشان و نزدیکانش را هشدار دهد و به اسلام بخواند. آیه در سال سوم بعثت نازل شده است. ماجرای آیه و دعوت پیامبر(ص) از خویشاوندانش، در حدیث مشهور "یوم الدار" نقل شده که در بسیاری از کتب شیعه و سنی آمده است[۲]. پیامبر(ص) پیش از این، به گونه پنهانی و فقط کسان محدودی را به دین خود خوانده بود. پس از نزول آیه، مأموریت یافت که آشکارا خویشانِ خود را به اسلام فرا بخواند[۳].
- برای انجام این مأموریت الهی، حدود چهل نفر از اولاد عبدالمطلب را به خانه ابوطالب دعوت کرد و غذایی برایشان فراهم ساخت؛ اما به دلایلی توفیق نیافت از رسالت خویش سخن بگوید. به ناچار شب بعد نیز آنان را دعوت کرد. این بار موفق شد و آنان را از مأموریت خویش آگاه کرد و خواست که در انجام آن یاری‌اش دهند؛ اما کسی جز علی بن ابی طالب دعوت را نپذیرفت و حاضر به یاری نشد.
- بنا بر حدیث "یوم الدار"، پیامبر(ص) میهمانان را- پس از غذا- انذار کرد و فرمود: "ای فرزندان عبدالمطلب! من مأمورم شما را انذار کنم و بشارت دهم: اسلام آورید و فرمانم بَرید تا راهنمایی شوید!" آن گاه از آنان یاری‌طلبید و سه بار فرمود: "هر کس یاری‌ام کند، برادر و وصی و خلیفه من خواهد بود". ولی هر بار فقط علی بن ابی طالب(ع) برمی‌خاست و اعلام آمادگی می‌کرد. سرانجام پیامبر(ص) به علی(ع) اشاره کرد و فرمود: "این، برادر و وارث و وصی و وزیر و خلیفه من در میان شما است. به سخنش گوش دهید و فرمانش بَرید!"[۴][۵].
آغاز دعوت علنی پیامبر(ص)
- خداوند، واپسین پیامبرش حضرت محمد(ص) را به عنوان بشیر و نذیر بر همه جهانیان پیامبری بخشید[۶] و آغاز دعوت او از خاندان و خویشان بود؛ ولی این به معنای آن نیست که رسالت پیامبر(ص) به آنان و مردمان عرب منحصر بوده است، بلکه شاهدی است بر اینکه دعوت پیامبر(ص) استثناء نمی‌پذیرد. دیگر آنکه هر مصلح خیرخواهی- آسمانی باشد یا زمینی- کار اصلاح را از خود و نزدیکان خود می‌آغازد. این آیه، اعلانِ دعوت همگانی پیامبر(ص) است[۷].
اعلان خلافت علی(ع)
- همراه کردن خلافت و وصایت با رسالت، نشان از جدایی ناپذیری آنها از یکدیگر است. از این رو، شیعه معتقد است که امامت، ادامه نبوت است؛ بدین معنا که شریعت الهی به واسطه مقام نبوت آغاز و ابلاغ می‌شود و با مقام امامت، حفظ و عملی می‌گردد. آیه انذار و حدیث یوم الدار از دلایل خلافت بلافصل امیرمؤمنان علی(ع) است[۸].
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ «و نزدیک‌ترین خویشاوندانت را بیم ده!» سوره شعراء، آیه ۲۱۴.
- ↑ مسند احمد بن حنبل، ۱/ ۱۵۹؛ امالی، شیخ طوسی، ۲/ ۱۹۶- ۱۹۴.
- ↑ فرهنگ شیعه، ص 46.
- ↑ اعیان الشیعة، ۱/ ۲۳۲- ۲۳۰.
- ↑ فرهنگ شیعه، ص 46.
- ↑ ﴿وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلاَّ كَافَّةً لِّلنَّاسِ بَشِيرًا وَنَذِيرًا وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا يَعْلَمُونَ﴾؛ سوره سبأ، آیه ۲۸.
- ↑ فرهنگ شیعه، ص 46.
- ↑ فرهنگ شیعه، ص 47.