برهان دعا و نیایش چگونه نصب الهی امام را اثبات می‌کند؟ (پرسش)

برهان دعا و نیایش چگونه نصب الهی امام را اثبات می‌کند؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث امامت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی امامت مراجعه شود.

برهان دعا و نیایش چگونه نصب الهی امام را اثبات می‌کند؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ امامت
مدخل اصلی؟
تعداد پاسخ۱ پاسخ

پاسخ نخست

 
محمد تقی فیاض‌بخش

آقایان محمد تقی فیاض‌بخش و آقای دکتر فرید محسنی در کتاب «ولایت و امامت از منظر عقل و نقل» در این‌باره گفته‌‌اند:

«خداوند پیرامون فلسفه خلقت انسان می‌فرماید: ﴿وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنْسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ[۱].

به این ترتیب، عبادت می‌تواند حد وسط استدلال بر ضرورت وجود دائمی امام در میان مردم باشد. از آنجا که در نصوص دینی، دعا بهترین شکل عبادت و ابراز بندگی در درگاه الهی است، می‌توان برهان بر ضرورت وجود دائمی حجت الهی در میان خلق را با حد وسط قرار دادن دعا اثبات نمود.

صورت قیاس در این بخش، می‌تواند به صورت چند قیاس اقترانی، برای به دست آوردن نتایج گوناگون در ضرورت وجود دائمی امام در میان امت باشد. حد وسط در قیاس اول، عبادت کامل است؛ به این ترتیب که:

اولاً، هدف از خلقت، بنا بر آیه شریفه، عبادت کامل پروردگار است؛

ثانیاً، عبادت کامل و بهترین نوع آن، دعا به درگاه الهی است؛

نتیجه آنکه، هدف از خلقت، دعا و نیایش خالصانه در درگاه پروردگار است.

صورت قیاس دوم، با ترکیب قیاس اول، می‌تواند نتایج گوناگونی را در اثبات وجود امام به دست دهد؛ که به دو صورت اصلی آن مانند بیان اقل، مورد اشاره قرار خواهد گرفت و سایر صور در نتیجه‌گیری برهان با تفصیل بیشتری ارائه خواهد شد.

اولاً، هدف از خلقت، دعا و نیایش خالصانه در درگاه پروردگار است؛

ثانیاً، مردم برای رسیدن به هدف از خلقتشان نیازمند امام معصوم هستند، تا آموزش و هدایت آنان در انجام دعای کامل و مرضی رضای الهی - که همان روح عبادت در آیه است- را انجام دهند. در غیر این صورت، سیر کمالی آنان متوقف می‌ماند.

بدین ترتیب می‌توان قیاس استثنایی زیر را تشکیل داد؛ به این ترتیب که: اگر امام در میان مردم نباشد، هدف از خلقت ناقص می‌ماند؛ ولی نقص در هدف، بنا بر برهان لطف، با حکمت الهی سازگار نیست و در نتیجه، همیشه باید در میان مردم امام معصوم و حجت الهی حاضر باشد»[۲]

منبع‌شناسی جامع امامت

پانویس

  1. «و پریان و آدمیان را نیافریدم جز برای آنکه مرا بپرستند» سوره ذاریات، آیه ۵۶.
  2. فیاض‌بخش و محسنی، ولایت و امامت از منظر عقل و نقل، ج۳ ص ۸۹.