ثعلبة بن زهدم تمیمی حنظلی

آشنایی اجمالی

وی از تیره بنو ثعلبة بن یربوع بن حنظله از قبیله تمیم است^[۱]. در صحابی بودن او اختلاف است^[۲]، ولی بیشتر صحابه‌نگاران، وی را از صحابه دانسته و ابن حجر نیز^[۳] نامش را در بخش اول کتابش (صحابه) آورده است. ثعلبه می‌گوید: با گروهی از بنو ثعلبه نزد رسول خدا (ص) رفتیم. آن حضرت خطبه می‌خواند و فرمود: «دست بخشنده برتر است و بخشندگی را از خانواده‌ات مانند (بخشش به) مادر، پدر، خواهر و برادرت و نزدیکانتان آغاز کن». در این هنگام مرد انصاری برخاست و گفت: اینان (قبیله بنو ثعلبه) در جاهلیت کسی را کشته‌اند، آن حضرت فرمود: «هیچ کس به جای کس دیگر قصاص نمی‌شود»^[۴]. وی می‌گوید: با سعید بن عاص در طبرستان بودیم که پرسید: کدام یک از شما با رسول خدا (ص) نماز خوف خوانده است؟ حذیفه گفت: من. آنگاه چگونگی خواندن نماز خوف را شرح داد ^[۵]. فقها به این روایت در بحث نماز خوف استناد کرده‌اند^[۶]. وی از کسانی بود که در کوفه ساکن شد^[۷]. او می‌گوید: امام علی (ع)، ابومسعود را جانشین خود در شهر کرد و برای نماز عید (قربان یا فطر) خارج شد و دید مردم نماز می‌خوانند. آنگاه فرمود: ای مردم، پیش از امام نماز خواندن از سنت نیست»^[۸]. او از ابومسعود، حذیفه^[۹] و سعید بن عاص^[۱۰] روایت کرده و راوی او اسود بن هلال است^[۱۱].^[۱۲]

جستارهای وابسته

تمیم (قبیله)

منابع

مرادی‌نسب، حسین، مقاله «ثعلبة بن زهدم تمیمی حنظلی»، دانشنامه سیره نبوی ج۲

پانویس

↑ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۱۷.
↑ بخاری، التاریخ الکبیر، ج۶، ص۱۷۳؛ عجلی، احمد بن عبدالله، معرفة الثقات، ج۱، ص۲۶۱؛ ابن ابی حاتم، الجرح و التعدیل، ج۲، ص۴۶۳؛ مغلطای، علاء الدین بن قلیج، الانابة الی معرفة المختلف فیهم من الصحابه، ج۱، ص۱۲۶.
↑ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۱۷.
↑ طبرانی، المعجم الکبیر، ج۲، ص۸۵؛ نسائی، احمد بن شعیب، السنن الکبری، ج۸، ص۵۳ و ۵۴؛ بغوی، معجم الصحابه، ج۱، ص۴۲۹.
↑ احمد بن حنبل، مسند، ج۵، ص۳۹۹؛ سهمی، حمزة بن یوسف، تاریخ جرجان، ص۴۷.
↑ ابن حزم، المحلی، ج۵، ص۳۴؛ ابن رشد الحفید، بدایة المجتهد، ج۱، ص۱۴۲.
↑ ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۱، ص۴۸۸؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۴۶۶.
↑ نسائی، احمد بن شعیب، السنن الکبری، احمد بن شعیب، السنن الکبری، ج۱، ص۵۴۴.
↑ بخاری، التاریخ الکبیر، ج۲، ص۱۷۳؛ ابن ابی حاتم، الجرح و التعدیل، ج۲، ص۴۶۳؛ مغلطای، علاء الدین بن قلیج، الانابة الی معرفة المختلف فیهم من الصحابه، ج۱، ص۱۲۶.
↑ مزی، تهذیب الکمال، ج۴، ص۳۹۲.
↑ ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۱، ص۴۸۸؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۲۸۵.
↑ مرادی‌نسب، حسین، مقاله «ثعلبة بن زهدم تمیمی حنظلی»، دانشنامه سیره نبوی ج۲، ص ۳۱۵.

[1] ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۱۷.

[2] بخاری، التاریخ الکبیر، ج۶، ص۱۷۳؛ عجلی، احمد بن عبدالله، معرفة الثقات، ج۱، ص۲۶۱؛ ابن ابی حاتم، الجرح و التعدیل، ج۲، ص۴۶۳؛ مغلطای، علاء الدین بن قلیج، الانابة الی معرفة المختلف فیهم من الصحابه، ج۱، ص۱۲۶.

[3] ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۱۷.

[4] طبرانی، المعجم الکبیر، ج۲، ص۸۵؛ نسائی، احمد بن شعیب، السنن الکبری، ج۸، ص۵۳ و ۵۴؛ بغوی، معجم الصحابه، ج۱، ص۴۲۹.

[5] احمد بن حنبل، مسند، ج۵، ص۳۹۹؛ سهمی، حمزة بن یوسف، تاریخ جرجان، ص۴۷.

[6] ابن حزم، المحلی، ج۵، ص۳۴؛ ابن رشد الحفید، بدایة المجتهد، ج۱، ص۱۴۲.

[7] ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۱، ص۴۸۸؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۴۶۶.

[8] نسائی، احمد بن شعیب، السنن الکبری، احمد بن شعیب، السنن الکبری، ج۱، ص۵۴۴.

[9] بخاری، التاریخ الکبیر، ج۲، ص۱۷۳؛ ابن ابی حاتم، الجرح و التعدیل، ج۲، ص۴۶۳؛ مغلطای، علاء الدین بن قلیج، الانابة الی معرفة المختلف فیهم من الصحابه، ج۱، ص۱۲۶.

[10] مزی، تهذیب الکمال، ج۴، ص۳۹۲.

[11] ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۱، ص۴۸۸؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۲۸۵.

[12] مرادی‌نسب، حسین، مقاله «ثعلبة بن زهدم تمیمی حنظلی»، دانشنامه سیره نبوی ج۲، ص ۳۱۵.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]