جابر بن عمیر انصاری در تراجم و رجال
آشنایی اجمالی
ابونعیم[۱] وی را صحابی مدنی و بخاری[۲]، ابن ابی حاتم[۳] و ابن حبان[۴] وی را صحابی حجازی دانستهاند. روایت عطاء بن ابی رباح، مستند صحابی بودن اوست که شاهد تیراندازی جابر بن عمیر و جابر بن عبدالله انصاری بوده است. عطا میگوید: در ادامه بازی، یکی از آنان خسته شد و دیگری گفت: از رسول خدا (ص) شنیدم که فرمود: «هرچه ذکر خداوند نباشد، لهو و بیهوده است، مگر چهار چیز. (یادگیری) تیراندازی، تربیت اسب، شوخی با همسر و (فراگیری) شنا»[۵].
بنا بر روایت عمرو بن شمر، او در نبرد صفین همراه امام علی (ع) بود و میگوید: نبرد تیره مَذحِج با تیرههای عک، لخم، جذام و اشعریها، از صبح تا نیمروز به شدت ادامه یافت. میگوید: گویا هم اکنون آوای امیرمؤمنان علی (ع) را در یوم الهریر میشنوم که میفرمود: تا چه زمان اینان را به حال خود واگذاریم؟ شما همچنان ایستادهاید و نظاره میکنید؟ آیا از سرزنش خدا نمیهراسید؟ آنگاه رو به قبله کرد، دست به دعا برداشت و خدا را با صفاتی چند یاد کرد و فرمود: «اَللَّهُمَّ إِنَّا نَشْكُو إِلَيْكَ غَيْبَةَ نَبِيِّنَا وَ قِلَّةَ عَدَدِنَا وَ كَثْرَةَ عَدُوِّنَا وَ تَشَتُّتَ أَهْوَائِنَا»؛ و چنین ادامه داد که: «بار خدایا! تو در این نبرد به حق داوری کن، که بهترین پیروزی دهندهای» امام (ع) پس از این سخنان، با یاد از یگانگی خداوند و بزرگی او، از مردم درخواست پیشروی کرد. جابر در ادامه روایت، از کشته شدن پانصد شخص برجسته عرب به دست آن حضرت یاد کرده و شجاعت، جنگاوری و دشمن ستیزی امیرمؤمنان (ع) را ستوده است. او با درخواست رحمت الهی برای حضرت میگوید: شیری در دشمن ستیزی بیش از سطوت او نبود[۶].[۷]
منابع
پانویس
- ↑ ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۲، ص۵۴۱.
- ↑ بخاری، التاریخ الکبیر، ج۲، ص۵۴۱.
- ↑ ابن ابی حاتم، الجرح و التعدیل، ج۲، ص۴۹۴.
- ↑ ابن حبان، الثقات، ج۳، ص۵۳ با تردید.
- ↑ نسائی، احمد بن شعیب، سنن، ج۵، ص۳۰۳؛ طبرانی، المعجم الکبیر، ج۲، ص۱۹۳؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۴۹۶؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۵۰.
- ↑ منقری، نصر بن مزاحم، وقعة صفین، ص۴۷۷ و ۴۷۸ و از او ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۱۰؛ منقری اخبار فراوانی از جابر بن یزید جعفی نیز نقل کرده است.
- ↑ حسینیان مقدم، حسین، مقاله «جابر بن عمیر انصاری»، دانشنامه سیره نبوی ج۲، ص ۳۵۰ - ۳۵۱.