حدیث سفینه چگونه بر وجود امام مهدی دلالت دارد؟ (پرسش)

حدیث سفینه چگونه بر وجود امام مهدی دلالت دارد؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل اصلی	مهدویت
تعداد پاسخ	۱ پاسخ

حدیث سفینه چگونه بر وجود امام مهدی دلالت دارد؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

علی اصغر رضوانی

آقای علی اصغر رضوانی، در کتاب «موعودشناسی و پاسخ به شبهات» در این‌باره گفته است:

«مطابق روایات فریقین پیامبر اکرم (ص) از اهل بیت خود، به کشتی نوح تعبیر کرده است. ابن حجر مکی از رسول خدا (ص) نقل کرده که فرمود: مثل أهل بیتی کسفینه نوح، من رکبها نجی. این حدیث به طرق مختلف و تعبیرات گوناگون از رسول خدا (ص) رسیده است. با تأمل در معنای آن به خوبی استفاده می‌شود که لازم است در هر زمانی تا روز قیامت امام معصومی از اهل بیت عصمت و طهارت وجود داشته باشد تا برای امت اسلامی امکان داشته باشد که با سوار شدن بر کشتی نجات او از غرق شدن در منجلاب فساد و تباهی نجات یافته و به ساحل نجات و بهشت رضوان رهنمون شوند».

• «حاکم نیشابوری به سند خود از حنش کنانی نقل کرده که گفت: از ابوذر در حالی که دست‏‌های خود را به درب کعبه گرفته بود شنیدم که می‏‌فرمود: «ایّهَا الناسُ مَن عَرَفَنی فَانَا مَن عَرَفتُم وَ مَن انکَرَنی... رَسُول‌الله (ص) یَقُولُ: مَثَلُ أهل بَیتی کَمَثَلِ سَفینَة نُوح مَن رَکِبَها نَجی وَ مَن تَخَلَّفَ عَنها غَرَق»؛ «ای مردم! هرکس مرا می‏‌شناسد پس من همان کسی هستم که مرا می‌‏شناسید، و هرکس که مرا نمی‌‏شناسد پس من ابوذر هستم. از رسول خدا (ص) شنیدم که می‌‏فرمود: مثل اهل بیتم در بین شما همانند کشتی نوح در میان قوم نوح است، هرکس سوار بر آن شود نجات یافته و هرکس از آن تخلّف کند غرق شود». دیگران نیز این روایت را در کتاب‏های حدیثی خود آورده‏‌اند. این‏که در این روایت، اهل بیت (ع) به کشتی نوح تشبیه شده است به جهت آن است که در مورد کشتی نوح هرکس سوار بر آن شد از غرق شدن و هلاکت نجات پیدا کرد و هرکس بر آن سوار نشد غرق گشته و به هلاکت دنیا و آخرت رسید. همین‏‌طور در مورد اهل بیت (ع)، هرکس به آن‏ها اقتدا کرده و از آنان متابعت نموده نجات یافته و از عذاب جهنم رهایی پیدا کرده است. و هرکس که از آن‏ها دوری جست و از آن‏ها متابعت نکرد در دریای متلاطم اهواها و گمراهی‏‌ها غرق شده و به قعر جهنم سقوط خواهد کرد. و این همان معنایی‏ است که در حدیث «ثقلین» به آن اشاره شده است. و از آنجا که چنین حکمی بر اقتداء به اهل بیت (ع) مترتّب شده کشف می‏‌کنیم که مقصود از آنان تنها افراد معصوم از اهل بیت است. این معنایی است که علامه مناوی در «شرح جامع الصغیر» سیوطی، و سمهودی، و ابن حجر هیتمی به آن اشاره کرده‌‏اند.

در این حدیث به نکاتی چند اشاره شده است، از قبیل:

1. وجوب متابعت اهل بیت (ع) به نحو اطلاق.
2. متابعت از اهل بیت (ع) موجب نجات و خلاصی از عذاب است.
3. افضلیّت اهل بیت (ع) بر سایر مسلمین حتی صحابه؛ زیرا تنها آنان هستند که می‌‏توانند موجب نجات امّت از ضلالت باشند.
4. هرکس که از آنان پیروی نکند گمراه است.
5. ضرورت وجود امام معصوم از اهل بیت پیامبر (ص) در هر عصر و زمان؛ زیرا این دنیا به مانند دریای پرتلاطم است که هواهای نفسانی و عقاید منحرف‏‌کننده در آن موج می‌‏زند، لذا ضرورت دارد که در هر زمان امام معصومی باشد تا هرکس را که در صدد غرق شدن در گرداب گمراهی است و به دنبال هادی و هدایت می‏‌گردد دست او را گرفته و وارد کشتی نجات و هدایت خود کند و او را از آن وادی نجات بخشد. و این تنها به هدایت‏‌های تشریعی نیست؛ بلکه احتیاج به هدایت‏‌ها و دستگیری‏‌های باطنی و تکوینی نیز دارد».