حکومت امام مهدی چه مدت به طول می‌انجامد؟ اینکه گفته شده زمان طولانی خواهد شد و یک شبانه‌روز به اندازه ده شبانه‌روز است یعنی چه؟ (پرسش)
| حکومت امام مهدی چه مدت به طول می‌انجامد؟ اینکه گفته شده زمان طولانی خواهد شد و یک شبانه‌روز به اندازه ده شبانه‌روز است یعنی چه؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل بالاتر | مهدویت / عصر پس از ظهور / حکومت جهانی امام مهدی / مدت حکومت امام مهدی |
| تعداد پاسخ | ۱ پاسخ |
حکومت امام مهدی (ع) چه مدت به طول می‌انجامد؟ اینکه گفته شده زمان طولانی خواهد شد و یک شبانه‌روز به اندازه ده شبانه‌روز است یعنی چه؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
پاسخ نخست
حجت الاسلام و المسلمین خدامراد سلیمیان، در کتاب «پرسمان مهدویت» در این‌باره گفته است:
«از آنجایی که در روایات معصومین (ع)، تشکیل حکومت و تأسیس دولت به وسیله حضرت مهدی (ع) قطعی و مسلّم دانسته شده، مطالبی نیز در باره مدت حکومت آن حضرت بیان شده است. البته به ادله‌ای- که بر ما پوشیده است- گویا، بنابراین بوده، که مدت دقیق حکومت حضرت مهدی (ع)- مانند برخی موضوعات دیگر مربوط به آن حضرت- به روشنی بیان نشود. بنابراین روایاتی که از معصومین (ع)- اعم از روایات شیعه و اهل سنت- در دست است، دیدگاه‌های متفاوتی را در این باره، نقل کرده‌اند. اگر چه با یک بررسی عمیق می‌توان نظرهای متعددی ارائه نمود. [۱] اما به طور عمده روایات به چهار دیدگاه کلّی قابل تقسیم هستند:
- روایاتی که مدت حکومت حضرت را هفت سال و حدود هفت سال، ذکر کرده‌اند. این دیدگاه به ویژه در روایات اهل سنت بسیار به چشم می‌خورد. در برخی از منابع روایی شیعی نیز با سند راویان اهل سنت مورد اشاره قرار گرفته است. علامه مجلسی در بحار الانوار از ابو سعید خدری نقل کرده که پیامبر اکرم (ص) فرمود: "مهدی- با پیشانی بلند و بینی کشیده- از من است. زمین را از قسط و عدل سرشار می‌سازد آنگونه که از بیداد و ستم آکنده شده باشد. هفت سال حکومت خواهد کرد". [۲] آنگاه پس از اشاره به حسن بودن روایت می‌نویسد: این روایت را حافظ ابو داود سجستانی در صحیح خود و غیر از او راویان بزرگ حدیث همچون طبرانی و دیگران نقل کرده‌اند. جالب توجه اینکه تمام روایاتی که مدت حکومت حضرت را هفت سال ذکر کرده‌اند به روایت ابو سعید خدری برمی‌گردد. البته در برخی روایات بین هفت و هشت و نه سال تردید شده است. این نامعین بودن به دوگونه است: یکی: به ادله‌ای در کلام معصوم (ع) به صورت نامعین ذکر شده است؛ دوم: در کلام معصوم (ع) معین شده و تردید از راوی است.
- در برخی روایات چنین میخوانیم که مدت هفت سال، با ده برابر شدن، هفتاد سال خواهد شد. شیخ طوسی روایتی نقل کرده از "فضل" از "عبد اللّه بن القاسم الحضرمی" از "عبد الکریم بن عمرو الخثعمی" که گفت: به امام صادق (ع) عرض کردم: "چه مدت قائم (ع) حکومت خواهد کرد؟ فرمود: هفت سال. که به سال‌های شما هفتاد سال می‌شود" [۳]. البته سخنان فراوانی در توجیه این روایت- که اساس روایاتی از این قبیل است- به میان آوردند که برخی شگفت‌آورتر از خود روایت است. در مراجعه به منابع پیش از آن، در خواهیم یافت که در هیچ یک از منابع پیش از آن، به این روایت اشاره نشده است. و در پایان کسانی که به مضمون روایت پافشاری می‌کنند پاسخ دهند که اساسا چنین رخدادی به کدامین توجیه اتفاق خواهد افتاد، در حالی که نظام کنونی بدون آنکه دارای نقص و کاستی باشد، می‌تواند در آن دوران نیز ادامه یابد؟ و اگر شگفتی‌هایی در نظام کهکشانی برای پیامبران پیشین رخ داده، بنابر ضروراتی آن معجزات صورت گرفته است که در زمان ظهور آن هم با استمرار به مدت طولانی لزومی ندارد. افزون بر آن، دهها روایت که سخن از مدت حکومت حضرت مهدی (ع) را به میان آورده‌اند، هرگز به این معنا اشاره‌ای نکرده‌اند. و خداوند آگاه‌تر است.
- روایاتی که مدت حکومت حضرت را نوزده سال گفته‌اند. [۴]
- روایاتی که مدت حکومت حضرت را چهل سال دانستهاند. [۵]
- روایاتی که مدت حکومت حضرت را سیصد و نه سال ذکر کرده‌اند. [۶]
- افزون بر موارد یاد شده مدت‌های دیگری نیز ذکر شده که به خاطر برخی ایرادهای وارد شده به آن روایات، از نقل آنها صرف نظر می‌کنیم.
- چنانکه یاد شد، باید این روایات را تأویل نمود. علامه مجلسی در این باره نوشته است: روایاتی را که درباره مدت حکومت امام آمده است، باید با احتمالات زیر توجیه کرد: برخی روایات بر تمام مدّت حکومت دلالت دارد و بعضی بر مدّت ثبات و استقرار حکومت. بعضی بر طبق سالها و روزهایی است که ما با آنها آشناییم و بعضی احادیث دیگر بر طبق سالها و ماه‌های روزگار آن حضرت است که طولانی می‌باشد و خداوند به حقیقت مطلب آگاه است [۷].
- برخی از اساتید، این تفاوت را مربوط به مراحل و دوران حکومت آن حضرت می‌دانند و معتقدند آغاز شکل گرفتن و پیاده شدنش هفت سال و دوران تکاملش چهل سال و دوران نهایی‌اش بیش از سیصد سال [۸] است. [۹]
- از آنجایی که در دوران امامت و حکومت حضرت مهدی (ع) مقصود اصلی، ابلاغ رسالت الهی و تحقق بخشیدن به حکومت جهانی خداوند و حاکمیت مستضعفان است؛ هرچند در مقایسه با کل تاریخ، سالیانی محدود باشد، مشکلی پیش نخواهد آمد. افزون بر آن، اینکه شیعه با اعتقاد به رجعت، بهترین پاسخ را به مشکل محدود بودن مدّت حکومت مهدی (ع) داده است»[۱۰].
پرسش‌های وابسته
- امام مهدی چند سال حکومت میکند؟ (پرسش)
- مقتضای قاعده عمومی در رابطه با مدت حکومت عدل توحیدی امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- مفاد روایات در مورد مدت حکومت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- روایات مختلف در مورد مدت حکومت امام مهدی را چگونه توجیه میکنید؟ (پرسش)
- وسعت حکومت امام مهدی چه مقدار است؟ (پرسش)
- مطابق قواعد مدت حیات بشریت بعد از ظهور چه مقداری باید باشد؟ (پرسش)
- حکومت امام مهدی چه مدت به طول می‌انجامد؟ اینکه گفته شده زمان طولانی خواهد شد و یک شبانه‌روز به اندازه ده شبانه‌روز است یعنی چه؟ (پرسش)
پانویس
- ↑ البته برخی از این دیدگاه‌ها مستند روایی محکمی ندارد.
- ↑ " الْمَهْدِيُ مِنِّي أَجْلَى الْجَبْهَةِ أَقْنَى الْأَنْفِ يَمْلَأُ الْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلًا كَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً يَمْلِكُ سَبْعَ سِنِينَ"؛ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۹۰.
- ↑ " كَمْ يَمْلِكُ الْقَائِمُ قَالَ سَبْعَ سِنِينَ يَكُونُ سَبْعِينَ سَنَةً مِنْ سِنِيكُمْ هَذِهِ"؛ شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۴۷۴.
- ↑ " مُلْكُ الْقَائِمِ تِسْعَ عَشْرَةَ سَنَةً وَ أَشْهُرٌ"؛ نعمانی، الغیبة، ص ۳۳۱.
- ↑ ر. ک: طبری، دلایل الامامة، ص ۲۵۸.
- ↑ ر. ک: پیشین، ص ۲۴۱؛ با توجه به اینکه دو دیدگاه اخیر در کتاب‌های دیگر نیامده، فقط به نشانی آن در کتاب دلایل الامامه بسنده شد.
- ↑ محمّد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۸۰.
- ↑ بر فرض اینکه روایاتی که این مضمونها را نقل کرده‌اند از اعتبار لازم برخوردار باشند.
- ↑ مکارم شیرازی، ناصر، حکومت جهانی مهدی عجل اللّه تعالی فرجه الشریف، ص ۳۱۴.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۲۸۶- ۲۸۸.