در معرفی این کتاب آمده است: «کتاب با یک پیشگفتار، خلاصهای از سخنان مقام معظم رهبری درباره کتاب، درآمد و نگاهی به کتاب آغاز شده است. مطالب کتاب در ضمن شانزده بخش و هر بخش مشتمل بر فصولی تدوین شده است. هر فصل، خود، مشتمل بر عناوین متعددی است که بهصورت عدد اعشاری مشخص شده است. کل مباحث کتاب نیز در ضمن ۶۶۸۶ شماره ذکر شده است. شیوه ارائه مباحث بدینگونه است که در یک صفحه متن عربی و در صفحه دیگر ترجمه آن ارائه شده است.
موسوعة الإمام علی بن أبی طالب فی الکتاب و السنة و التاریخ، در سال ۱۳۷۹ ش، برای بهرهگیری اندیشهوران عربزبان و پژوهشگران عربیدان حوزه و دانشگاه به زیور طبع آراسته گردید و در مدتزمانی کوتاه توجه خردورزان حوزه دین را به خود جلب نمود و مرجع تدوین دانشنامه امام علی (ع) قرار گرفت. همچنین جایزه دوره انتخاب "کتاب سال ولایت" و برخی جوایز و نشانهای علمی-فرهنگی دیگر به آن تعلق گرفت. پس از آن، گروه ترجمه پژوهشکده حوزه و دانشگاه تصمیم به ترجمه این اثر گرفت تا در کمترین زمان ممکن، راه را برای بهرهگیری فارسیزبانان، این طلایهداران فرهنگ نابتشیع، از این اثر بگشاید. نتیجه این تصمیم، انتشار نسخه فارسی این کتاب با نام دانشنامه امیرالمؤمنین ۲ بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ در سال ۱۳۸۲ ش، بود که عنوان "ترجمه برگزیده" را در ششمین دوره انتخاب "کتاب سال ولایت" از آن خود کرد.
ذکر چند نکته در باره کتاب حاضر ضروری است:
این کتاب که از تلفیق دو کتاب موسوعة الإمام علی و دانشنامه امیرالمؤمنین ۲(ع)، متناسب با نیاز فارسیزبانان آمادهسازی شده است، در واقع ویرایش جدیدی از هر دو نسخه عربی و فارسی کتاب را در خود دارد. از مزیتهای این اثر، مقابله مجدد متن عربی با منابع، اعرابگذاری کامل متن عربی، بازنگری ترجمه و بازبینی ویرایش متن فارسی است. بهعلاوه متن عربی و فارسی در کنار هم عرضه شده است و این، امکان مطالعه همزمان هر دو متن را برای استفادهکنندگان فراهم می‌سازد.
از آنجا که بنا بوده در سالهایی که به نام مولا علی (ع) مزین بوده، متن عربی و ترجمه آن هر دو به سرانجام برسد، از مترجمان متعدد، یاری گرفته شده، که این کار با همه سودمندیاش در بهرهگیری از زمان، تنوع سبک را تا اندازهای بر متن فارسی تحمیل کرده است؛ البته تلاش شده تا با بهرهگیری از کنترل واحد در ویراستاری از آن کاسته شود.
برای اطمینان بیشتر، ترجمهها توسط افراد دیگری، غیر از مترجمان، با متن اصلی مقابله شده است، تا در صورتی که کاستیای هست و یا اشتباهی برای مترجم رخ داده، رفع شود. در پایان کار نیز متن آمادهشده به مؤلف محترم جناب آقای ریشهری نیز عرضه شده و اصلاحات و تذکرات ایشان در ترجمه مدنظر قرار گرفته است.
از آنجا که مقالات و توضیحات مندرج در آغاز و انجام بخشها و فصلها، غالباً به فارسی نوشته شده بودند، مترجمان تنها به بازبینی کلی و در پارهای موارد به هماهنگسازی آنها بسنده کردند.
در جلد نهم متن عربی، اشعاری از شاعران معروف عرب در وصف امیرمؤمنان آمده است که در برگردان فارسی، تنها شعرشاعران قرون نخست هجری "تا اواسط قرن چهارم" ترجمه شد و اشعاری از شاعران فارسیزبان، جایگزین ترجمه سایر اشعار گردید.»[۲]
