دشمنی در فقه سیاسی
این مدخل زیرشاخهٔ بحث دشمنی است. دشمنی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: دشمنی در قرآن - دشمنی در فقه اسلامی - دشمنی در نهج البلاغه - دشمنی در فقه سیاسی - دشمنی در معارف دعا و زیارات - دشمنی در معارف و سیره سجادی - دشمنی در جامعه‌شناسی اسلامی - دشمن‌ستیزی - دشمنی در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
دشمنی کردن، تعدّی کردن، ستمکاری و زیاده‌خواهی[۱]. اصل آن "عدو" به معنای تجاوز در چیزی[۲]، تجاوز به حقوق دیگران[۳].
﴿عَسَى اللَّهُ أَنْ يَجْعَلَ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَ الَّذِينَ عَادَيْتُمْ مِنْهُمْ مَوَدَّةً﴾[۴].
تجاوز و دشمنی مصداق ظلم است: ﴿وَمَنْ يَتَعَدَّ حُدُودَ اللَّهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ﴾[۵].
از نظر قرآن کریم اعتداء و تجاوز به حقوق هیچ فردی مجاز نیست؛ مگر کسی که مورد تعدّی و تجاوز قرار گرفته باشد که دستور مقابله به مثل به او داده شده است: ﴿فَمَنِ اعْتَدَى عَلَيْكُمْ فَاعْتَدُوا عَلَيْهِ بِمِثْلِ مَا اعْتَدَى عَلَيْكُمْ﴾[۶]؛ زیرا قبول ظلم و تعدّی به منزله تثبیت ظلم و کمک به اوست[۷].
حاکمیت دشمنی و تجاوز در سطح داخلی یا روابط بین الملل، حاصلی جز هرج‌ومرج و برهم‌خوردن وفاق و فروپاشی همبستگی درونی و بیرونی ندارد[۸].
منابع
پانویس
- ↑ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۷۶.
- ↑ ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۴، ص۲۴۹.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۸، ص۶۳.
- ↑ «امید است خداوند میان شما و کسانی از آنان که با هم دشمنی دارید دوستی اندازد و خداوند تواناست و خداوند آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره ممتحنه، آیه ۷.
- ↑ «آنان که از حدود خداوند تجاوز کنند ستمگرند» سوره بقره، آیه ۲۲۹.
- ↑ «هر کس بر شما ستم روا داشت همان‌گونه که با شما ستم روا داشته است با وی ستم روا دارید» سوره بقره، آیه ۱۹۴.
- ↑ همان، ص۶۵.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص ۴۱۱-۴۱۲.