دعا در معارف و سیره امام کاظم

دعا و زیارت از نگاه امام کاظم(ع)‌

۱. از امام کاظم(ع) نقل شده است که فرمود: «عَلَيْكُمْ بِالدُّعَاءِ؛ فَإِنَّ الدُّعَاءَ وَ الطَّلَبَ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ يَرُدُّ الْبَلَاءَ وَ قَدْ قُدِّرَ وَ قُضِيَ فَلَمْ يَبْقَ إِلَّا إِمْضَاؤُهُ، فَإِنَّهُ إِذَا دَعَا اللَّهَ وَ سَأَلَهُ صَرَفَ الْبَلَاءَ صَرْفاً»^[۱]؛ بر شما باد به دعا کردن و از خدا خواستن که دعا به درگاه خداوند و درخواست از حضرتش، بلای رقم‌خورده و مقدری که جز امضا (اجرا) ی آن نمانده باز می‌گرداند و بدانید اگر کسی خدا را بخواند و دست دعا به سوی او دراز کند حضرتش بلا را شتابان از او بگرداند».

۲. امام کاظم(ع) فرمود: «لِكُلِّ دَاءٍ دَوَاءٌ»؛ هر دردی دارویی دارد. درباره این گفته امام(ع) پرسیده شد، امام(ع) فرمود: «لِكُلِّ دَاءٍ دُعَاءٌ، فَإِذَا أُلْهِمَ الْمَرِيضُ الدُّعَاءَ فَقَدْ أَذِنَ اللَّهُ فِي شِفَائِهِ»؛ هر دردی دارویی دارد و هرگاه به دل بیمار الهام شد که دعا کند، به یقین خداوند اجازه درمان او را داده (شفای او را اراده نموده) است. و نیز فرمود: «أَفْضَلُ الدُّعَاءِ الصَّلَاةُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِمْ ثُمَّ الدُّعَاءُ لِلْإِخْوَانِ ثُمَّ الدُّعَاءُ لِنَفْسِكَ فِيمَا أَحْبَبْتَ، وَ أَقْرَبُ مَا يَكُونُ الْعَبْدُ مِنَ اللَّهِ إِذَا سَجَدَ»؛ برترین دعاها صلوات فرستادن بر محمّد(ص) و آل اوست، سپس دعا برای برادران دینی‌، سپس دعا برای خودت به آنچه که دوست می‌داری. و بدان که‌ چون بنده سر به سجده نهد به خداوند نزدیک‌تر و کم فاصله‌تر است و آن هنگام، بهترین وقت برای دعاست‌.

و فرمود: «الدُّعَاءُ أَفْضَلُ مِنْ قِرَاءَةِ الْقُرْآنِ؛ لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ: ﴿قُلْ مَا يَعْبَأُ بِكُمْ رَبِّي لَوْلَا دُعَاؤُكُمْ﴾^[۲] وَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَيُؤَخِّرُ إِجَابَةَ الْمُؤْمِنِ شَوْقاً إِلَى دُعَائِهِ وَ يَقُولُ: صَوْتٌ أُحِبُّ أَنْ أَسْمَعَهُ، وَ يُعَجِّلُ إِجَابَةَ الْمُنَافِقِ وَ يَقُولُ: صَوْتٌ أَكْرَهُ سَمَاعَهُ»؛ دعا کردن از خواندن قرآن برتر است؛ زیرا خداوند فرموده است: «ای رسول ما، به امت‌ بگو: اگر دعای شما و ناله و زاری و توبه شما نبود خدا به شما توجه و اعتنایی نمی‌کرد». خداوند اجابت دعای مؤمن را به تأخیر انداخته می‌گوید: این، صدایی است که دوست دارم بشنوم، اما درخواست منافق را زود پاسخ داده، می‌فرماید: این، صدایی است که شنیدن آن را ناخوش و ناپسند می‌دارم^[۳].

۳. «عمر بن یزید» از ابو ابراهیم(ع) نقل کرده است که فرمود: «إِنَّ الدُّعَاءَ يَرُدُّ مَا قُدِّرَ وَ مَا لَمْ يُقَدَّرْ»؛ دعا آنچه را که مقدر شده و آنچه مقدر نشده باز می‌گرداند. گفتم: فدایت گردم، آنچه را که مقدر شده دانستیم، آنچه مقدر نشده چیست و چگونه بازگردانده می‌شود؟ برای ما بازگو. امام(ع) فرمود: «حَتَّى لَا يُقَدَّرَ»؛ دعا مانع رقم‌خوردن آن شده، تا اینکه رقم نمی‌خورد^[۴].^[۵]

منابع

سید منذر حکیم،سید منذر، پیشوایان هدایت ج۹

پانویس

↑ مکارم الاخلاق، ص۳۱۶.
↑ «بگو: اگر دعای شما نباشد پروردگارم به شما بهایی نمی‌دهد» سوره فرقان، آیه ۷۷.
↑ مکارم الاخلاق، ص۴۴۸.
↑ بحار الانوار، ج۹۳، ص۲۹۷.
↑ سید منذر حکیم،سید منذر، پیشوایان هدایت، ج۹، ص ۳۳۵.

[1] مکارم الاخلاق، ص۳۱۶.

[2] «بگو: اگر دعای شما نباشد پروردگارم به شما بهایی نمی‌دهد» سوره فرقان، آیه ۷۷.

[3] مکارم الاخلاق، ص۴۴۸.

[4] بحار الانوار، ج۹۳، ص۲۹۷.

[5] سید منذر حکیم،سید منذر، پیشوایان هدایت، ج۹، ص ۳۳۵.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]