دیدگاه حکما و فلاسفه درباره ختم نبوت چیست؟ (پرسش)
دیدگاه حکما و فلاسفه درباره ختم نبوت چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث ختم نبوت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی ختم نبوت مراجعه شود.
| دیدگاه حکما و فلاسفه درباره ختم نبوت چیست؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ ختم نبوت |
| مدخل بالاتر | ختم نبوت |
| مدخل اصلی | ختم نبوت در فلسفه اسلامی |
| مدخل وابسته | نبوت |
| تعداد پاسخ | ۱ پاسخ |
پاسخ نخست
حجت الاسلام و المسلمین عبدالحسین خسروپناه در کتاب «کلام نوین اسلامی ج۲» در این باره گفته است:
«تبیین حکمی و فلسفی خاتمیت پیامبر اسلام(ص)، امری ممکن؛ اما نیازمند تفصیل است به عنوان نمونه صدرالمتالهین می‌گوید: "خاتمیت به معنای انقطاع وحی خاص با وساطت فرشته بر قلب و گوش رسول است؛ البته هرگز به امام یا مجتهد نبی یا رسول اطلاق نمی‌گردد"[۱].
صاحب کتاب گوهر مراد در بیانی فلسفی و آمیخته با اصطلاحات حکمت متعالیه، به تییین معنای خاتمیت و دلیل این عقیده پرداخته است. وی می‌نویسد: "مراد از خاتمیت همان صادر اول است که محیط بر دو دایره قوس نزول و صعود است. برترین مرتبۀ کمالاتانسان نبوت است که خود دارای مراتب متفاوتی است. این همان مرتبۀ عقل اول است که صادر اول از واجب تعالی است یعنی بالاتر از آن در ممکنات متصور نیست. این همان مرتبۀ وجود خاتم انبیا است نبوت با ایشان ختم می‌شود. مرتبه صادر اول در سلسلة بدوی (قوس نزول) و مرتبة خاتم الانبياء در سلسلة قوس صعود موازی‌اند و آن دو قوس در آن مرتبه سر به سر گذارده‌اند و بدین ترتيب دايرة وجود تمام می‌شود. موجود اول که از واجب تعالی صادر می‌شود، اشرف موجودات ممکن است؛ چون اگر اشرف از او امکان داشت، باید اول او صادر می‌شد."
وی می‌افزاید: "به وجود خاتم الانبيا دايره وجود تمام شد و مبدأ و معاد اضافی به هم متصل و مبدأ و معاد حقیقی به هم متحد می‌شوند. پس مرتبۀ وجود خاتم الانبياء به ازاء مرتبة وجود عقل اول واقع می‌شود و سرّ «اول خلق الله «روحی» و «لى مع الله وقت لا يسعنى فیه ملك مقرب و لا نبی مرسل» ظاهر می‌گردد»[۲].
با این نگاه با تکیه بر آیه پیش گفته: ﴿وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلاَّ رَحْمَةً لِّلْعَالَمِينَ﴾[۳]، پیامبر اسلام(ص) در حقیقت واسطه فیض وجود و رحمت الهی بر همۀ کائنات می‌باشد؛ همان شأنی که ویژگی منحصر به فرد ایشان است»[۴].
منبع‌شناسی جامع ختم نبوت
پانویس
- ↑ صدرالمتالهین، الشواهد الربوبیة، ص۴۳۶.
- ↑ گوهر مراد، ص۳۷۰-۳۷۲؛ صدرالمتالهین شیرازی، شرح اصول کافی، کتاب العقل و الجهل، حدیث اول.
- ↑ سوره انبیاء، آیه ۱۰۷.
- ↑ خسروپناه، عبدالحسین، کلام نوین اسلامی ج۲، ص۲۸۷ تا ۲۸۸.