عباس بن علی اصغر

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
(تغییرمسیر از عباس اصغر)

مقدمه

امام علی (ع) به جز حضرت ابوالفضل قمر بنی هاشم (ع) که رجال شناسان از او به «عباس اکبر» یاد کرده‌اند[۱]. فرزند دیگری نیز به نام عباس برای حضرت گفته‌اند که به «عباس اصغر» در برخی کتب آمده است.[۲].

مادر عباس اصغر، صهباء نام دارد[۳] و برادر مادری او «عمره» و «اطرف» و «رقیه» می‌‌باشند. بنا به این روایت، وی همراه برادر گرامی‌اش امام حسین (ع) از مدینه به کربلا آمد و در روز تاسوعا[۴] یا شب عاشورا[۵] برای تهیه آب به سوی شریعه فرات شتافت و به فیض شهادت نائل آمد[۶]

دو حکایت به عنوان شاهد بر شهادت او در کربلا آورده‌اند:

  1. مردی از بنی ابان بن دارم، که زیبا و سفید‌رو بود به قاسم بن اصبغ مجاشعی پس از واقعه کربلا گفت: در کربلا نوجوانی را کشتم که در پیشانی‌اش اثر سجده نمایان بود. اکنون صورتم از این گناه سیاه گشته است و نام او عباس بن علی (ع) بود [۷]. بدون تردید، این عباس بن علی، غیر از حضرت عباس قمر بنی هاشم است.
  2. قاسم بن اصبغ می‌‌گوید: حرملة بن کاهل اسدی، هنگام ورود اسیران و سرهای شهیدان کربلا به کوفه، سر نوجوانی را که اثر سجده بر پیشانی‌اش هویدا و به ماه شب چهارده شبیه بود بر گردن اسب خویش آویخته بود. من از نام آن سر پرسیدم. گفتند: سر عباس بن علی (ع) است [۸].

با توجه به این که حضرت ابوالفضل العباس (ع) در کربلا ۳۵ سال داشته[۹] و قهراً چنین فردی دارای محاسن می‌‌باشد و به او نوجوان گفته نمی‌شود، پس این نوجوان عباس اصغر برادر حضرت ابوالفضل العباس بوده است.

با توجه به اینکه مورخان از قدماء و مقاتل معتبر، نامی از عباس بن علی اصغر نیاورده‌اند و از طرفی در میان اسامی فرزندان امیرالمؤمنین (ع) شخصی به نام عباس بن علی اصغر دیده نمی‌شود و اگر هم باشد نامی از او در کربلا گفته نشده است و در زیارت ناحیه هم اسمی از او نیامده و سخن مردی از بنی ابان بن دارم و قاسم بن اصبغ هم منافات ندارد که مراد ایشان قمر بنی هاشم باشد نه عباس اصغر - والله العالم - لذا نمی‌توان به شهادت او در کربلا اطمینان حاصل نمود.[۱۰]

منابع

پانویس

  1. المجدی، ص۱۵؛ نور الابصار، ص۱۷۹؛ ذخائر العقبی، ص۱۱۷.
  2. ناسخ التواریخ، ج۲، ص۳۴۱؛ العباس، مقرم، ص۵۲ و ۶۰.
  3. صهباء دختر ربیعة بن بجیر ثعلبیه. (جمهرة انساب العرب، ص۳۷؛ العباس، ص۵۲).
  4. منتخب التواریخ، ص۲۶۱.
  5. تذکرة الشهداء، ص۲۲۹؛ ناسخ التواریخ، ج۲، ص۳۴۱.
  6. وسیلة الدارین، ص۲۶۲ و ۴۲۸؛ ناسخ التواریخ، ج۲، ص۳۴۱؛ تذکرة الشهداء، ص۲۲۹.
  7. مقاتل الطالبیین، ص۱۱۸؛ بحار الأنوار، ج۴۵، ص۳۰۶.
  8. تذکرة الخواص، ص۲۵۳.
  9. در ترجمه حضرت عباس قمر بنی هاشم در عنوان بعد ملاحظه کنید.
  10. ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام حسین، ص:۱۴۹-۱۵۰.