مخالفان امام مهدی چه کسانی هستند؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
مخالفان امام مهدی چه کسانی هستند؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / عصر ظهور امام مهدی / قیام امام مهدی / روش برخورد امام مهدی با دشمنان
مدخل اصلیراحت‌طلبان
تعداد پاسخ۲ پاسخ

مخالفان امام مهدی (ع) چه کسانی هستند؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

سید عباس رضوی

حجت الاسلام و المسلمین سید عباس رضوی، در مقاله «موافقان و مخالفان مهدی» در این‌باره گفته است:

  1. «راحت‌ طلبان: راحت‌طلبی ریشه در خودپرستی دارد و خودخواهی، منشأ همه مفاسد است. لذت‌طلبی حالتی را در انسان ایجاد می‌کند که همه معیارهای اعتقادی و اخلاقی او را دگرگون می‌سازد. لذت‌طلب، دین را به گونه‌ای توجیه می‌کند که با رفاه او در تزاحم نباشد. او بیشتر به دنبال آن دسته از احکام ساده و بدون دردسر است که دنیای او در خطر نیفتد. جمعی از مسلمانان مکه، پیش از هجرت به مدینه، خدمت پیامبر رسیده ابراز می‌داشتند: مورد آزار دشمنانیم، اگر اجازه دهی با دشمنان می‌جنگیم. پیامبر می‌فرمود: اکنون مأمور به مبارزه نیستیم. دست نگاه دارید. نماز بخوانید و زکات بدهید. پس از هجرت به مدینه و ایجاد آرامش نسبی در آن شهر، پس از آنکه دستور جهاد نازل گشت زبان به اعتراض گشودند که خدایا، چرا فرمان نبرد دادی و آن را مدتی به تأخیر نینداختی. قرآن، ریشه ترس و وحشت آنان را راحت‌طلبی می‌شمرد و مردم را نسبت به فرجام آن هشدار می‌دهد[۱]. انقلاب جهانی امام زمان، بدون گذشتن از آتش و خون به پیروزی نمی‌رسد.

در نبرد محرومان با مستکبران، برق تیغ بلا، ایمان‌ها را به آزمایش درمی‌آورد. مؤمنان راستین پیشاپیش به استقبال رفته و خود را برای بلایا آماده می‌کنند، ولی راحت‌طلبان با دستاویز قرار دادن مذهب، در پی توجیه وضع و پایگاه خویش هستند. در دوران انتظار ، بیش از همه‌چیز، در فکر زندگی خودند و انتظار را بیشتر در دعا و... می‌جویند. از برابر آیات جهاد و امر به معروف و نهی از منکر و مبارزه با ستم، بی‌تفاوت می‌گذرند. این گروه نجات بشر و عمل به این‌گونه دستورها را مربوط به زمان ظهور می‌دانند و مبارزه در زمان غیبت را نامشروع می‌پندارند.

  1. جموداندیشان: از بامداد اسلام، ظاهرگرایان از مهم‌ترین موانع احیای دین و تحولات اجتماعی بوده‌اند، کسانی که به باطن و روح و هدف دین توجه نکرده و افق درکشان فراتر از پوست و قالب را نمی‌نگرد. دور بودن از واقعیت‌های عینی، آنان را کوته‌بین کرده و به خودمحوری دچار. محدود بودن درکشان نسبت به دین، موجب می‌شود که در زمان‌های حساس، تکلیف را نشناسند و به رویارویی پیامبر و امامان کشانده شوند. در جریان نزول آیه روزه و نماز مسافر، پیامبر در سفر، دستور افطار دادند و خود روزه گشودند، ولی گروهی که به خیال مقدس مأبانه خود، هر سختی ثواب دارد، به روزه ادامه دادند. پیامبر با آنان برخورد کرد و بدیشان لقب گناهکار داد [۲]. وجود پیامبر و مخالفت صریح با این گروه، به آنان عرصه میدان‌داری نمی‌داد. پس از پیامبر، تفکر قشری و ظاهربینی در لوای حراست از سنت و جماعت، در میان مردم رایج شد و ورود نحله‌های گوناگون فکری به فرهنگ اسلامی، به‌ویژه در دوران غیبت ، آن را تشدید کرد. فرقه‌های گوناگون در عالم اسلام پیدا شد. ارباب مذاهب و فرق، به اسلام به عنوان دینی جامع و حیات بخش توجه نکردند و با یکسونگری به برخی از جوانب دین، زمینه ناتوانی سایر اجزاء آن را فراهم کردند. عالم تشیع نیز، از این خوان بی‌نصیب نماند. غیبت امام و دور کردن شیعه از عرصه سیاست و اجتماع، سبب شد که حرکت اجتهاد بیشتر در حل مسائل فردی متمرکز شود و دستورات اسلام به عنوان یک سیستم اجتماعی، اقتصادی و... کمتر در کار تحقیق و تدریس قرار گیرد[۳]. امام صادق (ع) می‌فرماید: "آزردگی‌هایی که مهدی ما از سوی نادانان روزگار خود متحمل می‌شود، بیش از زحماتی است که به پیامبر از جاهلان زمان خود وارد شده. گفتم: و چگونه؟ فرمود: پیامبر در زمانی برانگیخته شد که مردم سنگ و درخت و چوب می‌پرستیدند. قائم، آن‌گاه که قیام کند، مردم علیه او قران را تأویل می‌کنند. به خدا سوگند، همانند سرما و گرما عدالت وارد سراهای آنان خواهد شد"[۴].
  2. کافران و منافقان: در طول تاریخ اسلام، افرادی از منافقان، با سوء استفاده از آزادی‌های اسلامی، وارد مسلمانان شده و با تظاهر به شعائر اسلامی، از امکانات جامعه مسلمانان، استفاده کرده‌اند. مصالح اسلام، ایجاب می‌کرد پیامبر و ائمه، با آنان مدارا کنند و از درونشان پی‌جویی نکنند در حکومت مهدی نیز، این‌گونه افراد درصدد نفوذ در حکومت و جامعه اسلامی برمی‌آیند. منافقان، گاه تردستانه، تا سطح تصاحب مقامات عالی حکومت امام پیش می‌‌روند، ولی ذکاوت و قدرت امام جایی برای دست‌اندازی منافقان باقی نمی‌گذارد و شدیدا پاکسازی می‌شوند[۵]. دوچهرگان که آینده خود را در خطر می‌بینند، با پخش شایعه و همکاری با گروه‌های معارض، دشمنی خود را آشکار می‌کنند. در مناطق مرزی، با دشمنان خارجی همدست می‌شوند و در مرکز خلافت، کوفه، آشکارا با امام می‌جنگند. حضرت، پس از درهم‌شکستن مقاومت مخالفان، پیروزمندانه وارد کوفه می‌شود و منافقان را در ردیف سایر فرقه‌های منحرف نافرمان، از میان برمی‌دارد[۶]. کفار نیز، که ادعای سرکردگی مردم جهان را داشته و نهضت آزادی‌بخش مهدی را مانع منافع ناروای خود می‌بینند، در برابر حضرت صف‌آرایی می‌کنند. آنان، برای جلوگیری از مسلمان شدن مستضعفان و حاکمیت محرومان، نیرو تهیه کرده و با سپاهیان امام درگیر می‌شوند. امام صادق می‌فرماید: "مشرکان و کفار از قیام مهدی ناخشنودند"[۷]. دنیای کفر، با دستاویز قرار دادن کیش نصرانیت، با امام درگیر می‌شوند و به دشمنان امام، کمک می‌رسانند و به هنگام شکست، بدیشان پناه می‌دهند[۸]. از برخی از روایات استفاده می‌شود، سفیانی، مهم‌ترین مخالف امام نیز، صلیب در گردن دارد[۹]. امام، طی گفت‌وگوهای اعتقادی و سیاسی، معارضان غیرمسلمان را همراه خود می‌کند و مشرکان کینه‌ورز جنگ‌افروز را، شکست می‌دهد»[۱۰].

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

۱. آقای تونه‌ای (پژوهشگر معارف مهدویت)؛
آقای مجتبی تونه‌ای، در کتاب «موعودنامه» در این‌باره گفته است:

پرسش‌های وابسته

  1. آیا قیام امام مهدی با خشونت همراه است؟ (پرسش)
  2. وقتی امام مهدی ظهور کند چگونه کافران را گردن می‏زند آیا همه را یک‏جا جمع می‏‌کند یا به همه‏جا سفر می‌‏کند تا با ستم‏کاران مبارزه کند؟ (پرسش)
  3. در زمان ظهور امام مهدی سرنوشت کفار چه می‌‏شود؟ (پرسش)
  4. شیطان چگونه به دست امام مهدی کشته می‌‏شود؟ (پرسش)
  5. آیا کشته شدن شیطان با آیه‏ قالَ فَإِنک مِنَ الْمُنْظَرِینَ إِلی‏ یوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ منافات ندارد؟ (پرسش)
  6. بیشترین مخالفان امام مهدی در هنگام ظهور از انسان‌‏ها هستند یا از جن‏‌ها؟ (پرسش)
  7. امام مهدی چگونه انتقام امام حسین و حضرت زهرا را می‏‌گیرد؟ (پرسش)
  8. آیا امام مهدی بعد از ظهور از ابوبکر و عمر انتقام خواهد گرفت؟ (پرسش)
  9. امام مهدی‏ با یهود و نصارا چگونه رفتار خواهد کرد؟ (پرسش)
  10. امام مهدی هنگام ظهور با چه کسانی می‌جنگد؟ (پرسش)
  11. وقتی امام مهدی ظهور کند چگونه کافران را گردن می‌زند آیا همه را یکجا جمع می‌کند یا به همه‌جا سفر می‌کند تا با ستمکاران مبارزه کند؟ (پرسش)
  12. امام مهدی چگونه انتقام امام حسین و حضرت زهرا را می‌گیرد؟ (پرسش)
  13. روش برخورد امام مهدی با دشمنان چگونه است؟ (پرسش)
  14. روش برخورد امام مهدی با مخالفان خود در مناطق مختلف چگونه است؟ (پرسش)
  15. شیوه و رفتار امام مهدی با ظالمان و دشمنان چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
  16. اگر سراسر جهان تحت حکومت امام مهدی قرار گیرد پس جنگ امام مهدی با مخالفان برای چیست؟ (پرسش)
  17. امام مهدی چگونه با اهل کتاب برخورد می‌کنند؟ (پرسش)

منبع‌شناسی جامع مهدویت

پانویس

  1. تفسیر قمی، علی بن ابراهیم قمی، ج ۱، ۱۴۴. ذیل، آیه ۷۱ سوره نساء.
  2. تفسیر نور الثقلین، ج ۱، ۱۶۵.
  3. مجموعه آثار شهید صدر، مقاله همراه با تحول اجتهاد، ۸، روزبه.
  4. "إِنَّ قَائِمَنَا إِذَا قَامَ اسْتَقْبَلَ مِنْ جَهَلَةِ النَّاسِ أَشَدَّ مِمَّا اسْتَقْبَلَهُ رَسُولُ اللَّهِ (ص) مِنْ جُهَّالِ الْجَاهِلِيَّةِ فَقُلْتُ وَ كَيْفَ ذَلِكَ قَالَ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ (ص) أَتَى النَّاسَ وَ هُمْ يَعْبُدُونَ الْحِجَارَةَ وَ الصُّخُورَ وَ الْعِيدَانَ وَ الْخُشُبَ الْمَنْحُوتَةَ وَ إِنَّ قَائِمَنَا إِذَا قَامَ أَتَى النَّاسَ وَ كُلُّهُمْ يَتَأَوَّلُ عَلَيْهِ كِتَابَ اللَّهِ وَ يَحْتَجُّ عَلَيْهِ بِهِ ثُمَّ قَالَ أَمَا وَ اللَّهِ لَيَدْخُلَنَّ عَلَيْهِمْ عَدْلُهُ جَوْفَ بُيُوتِهِمْ كَمَا يَدْخُلُ الْحَرُّ وَ الْقُر"؛ الغیبه، نعمانی، ۲۹۷.
  5. بحار الانوار، ج۵۲، ۳۳۸.
  6. بحار الانوار، ج۵۲، ۳۳۸.
  7. ""إِذَا خَرَجَ الْقَائِمُ لَمْ يَبْقَ مُشْرِكٌ بِاللَّهِ الْعَظِيمِ وَ لَا كَافِرٌ إِلَّا كَرِهَ خُرُوجَهُ"؛ البرهان فی تفسیر القرآن، محدث سید هاشم بحرانی، ج ۲، ۱۲۱، اسماعیلیان.
  8. بحار الانوار، ج ۵۲، ۳۴۴.
  9. الغیبة، شیخ طوسی، ۴۶۳.
  10. رضوی، سید عباس، موافقان و مخالفان مهدی، چشم به راه مهدی، ص ۳۸۵ -۳۹۳.
  11. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۲۵۲.
  12. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۳۴۴.