مقاله‌شناسی امام علی
مقاله‌شناسی امام علی تدوین فهرستی از مقالات نگاشته شده دربارۀ امیر المؤمنین (ع)، با توجّه به وسعت و کثرت آن نسبت به تألیف کتاب، دشوار است و اگر چنان پژوهشی انجام گیرد، کتاب قطوری در چند جلد خواهد شد. در سال امام علی (ع) برخی مجلاّت، به ارائۀ فهرستی از بخشی مقالات در محدودۀ زمانی خاصّی پرداختند که برای پژوهشگران مفید است.
مقدمه
در مجلّۀ "مشکوة"[۱]، ضمن اشاره به تعدادی از کتاب‌شناسی‌های علی (ع) به فهرست ویژه‌نامه‌هایی از مجلاّت و روزنامه‌ها برمی‌خوریم که به مناسبت یاد شده، مقالاتی دربارۀ حضرت امیر (ع) داشتند، همچون مجلات: حوزه، مبلّغان، کیهان فرهنگی، پاسدار اسلام، معرفت، معارف، وقف میراث جاویدان، علوم حدیث، فرهنگ کوثر و حکومت اسلامی. سپس به معرفی ۴۹۱ مقاله می‌پردازد که در یک دهۀ اخیر در مطبوعات و مجلاّت ایران به زبان فارسی نگاشته شده است، مطبوعاتی همچون: اطلاعات، کیهان، صبح امروز، مشارکت، جمهوری اسلامی، کاروکارگر، جام‌جم، همشهری، ابرار، خراسان، رسالت، ایران، پرتو سخن، حریم، حیات نو، قدس، پیام صادق، عصر ما، بسیج، بهار، شما، سلام، کیهان هوایی و مجلاتی مانند: پاسدار اسلام، اندیشۀ حوزه، فرهنگ کوثر، معرفت، علوم حدیث، حکومت اسلامی، گلستان قرآن، سروش، مکتب اسلام، حوزه، ادبستان، ارزشها، مسجد، مشکوة، معارف، علوم سیاسی، مبلغان، زائر، وقف میراث جاویدان، رشد، نور علم، بیان، بصائر، موعود، اهل قلم، زن روز، کتاب ماه، حوزه و دانشگاه، کلمۀ دانشجو، فرهنگ جهاد، ندای صادق، کیهان اندیشه، فقه، صفّ، اسوه و... .
این فهرست، براساس ترتیب الفبایی عناوین مقالات تنظیم شده است. علاوه بر آن به‌همان ترتیب و از همان منابع، فهرستی از مقالات مرتبط با نهج البلاغه را در ۱۴۳ عنوان آورده است که در محدودۀ زمانی همان ده سال نگاشته شده است. مقالۀ مبسوط دیگری در کتاب"مشعل جاوید"[۲] آمده که به معرّفی تفصیلی و توصیفی مقالات ۲۲ مجله و نشریه پرداخته که به مناسبت سال امام علی (ع) ویژه‌نامه منتشر کردند. این مجلاّت و فصلنامه‌ها عبارت‌اند از: حکومت اسلامی، آینۀ پژوهش، دانشگاه انقلاب، فرهنگ، مشکوة، علوم حدیث، حوزۀ اصفهان، پژوهشهای قرآنی، علوم سیاسی، نامۀ قم، پیام حوزه، بیّنات، مبین، اندیشۀ حوزه، تربیت اسلامی، میقات حج، معارف اسلامی، نگاه حوزه، میقات الحج عربی، علوم الحدیث و فرهنگ جهاد. در معرفی هریک از این مجلات، عنوان کلیّۀ مقالات و نام نویسندگان آنها آمده است. در کتاب"چهارده قرن با غدیر"[۳] نیز بخش ۱۳(میراث مکتوب غدیر) به‌طور عمده به معرفی کارهای انجام‌شده دربارۀ غدیر از ابعاد مختلف، به‌ویژه آثار تألیفی پرداخته شده است. ماهنامۀ "فرهنگ کوثر" در شماره ۴۸ خود به ارائۀ فهرست همۀ مقالاتی که در طول ۴۷ شماره به حضرت علی (ع) و غدیر خم و نهج البلاغه و سیرۀ امام و یارانش مربوط بوده پرداخته است، با عنوان "امام علی (ع) در فرهنگ کوثر" که به ۱۷۹ مورد می‌رسد. کتاب"مقاله‌نامۀ امام علی (ع)" نیز به معرفی ۶۰۶۳ مقاله از مطبوعات و مجلات دربارۀ حضرت علی (ع) پرداخته است.[۴] کتاب"مقاله‌شناسی امام علی (ع)"[۵] نیز به معرّفی ۲۳۲۸ مقاله در نشریات مختلف ایران همراه با توصیف اجمالی محتوای مقاله‌ها پرداخته است. آوردن ریز این فهرست‌ها در این کتاب، میسّر نیست، طالبان به چند منبع یاد شده مراجعه کنند[۶].
منابع
پانویس
- ↑ مربوط به بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، شماره ۶۸ و ۶۹ (پاییز و زمستان ۱۳۷۹) مقاله‌ای به قلم محمدحسین صادق پور.
- ↑ کتابی گزارش‌گونه در ۶۸۰ صفحه درباره برگزاری کتاب سال ولایت و کتب انتخاب شده در سال اول و دوم که ۲۸ مقاله مبسوط دارد، به کوشش محمدعلی مهدوی راد («کتاب سال ولایت» در همین کتاب)..
- ↑ از محمدباقر انصاری، نشر دلیل، ۱۳۷۹.
- ↑ از حمیرا رئیسیان زاده، نشر آستان قدس رضوی، ۱۳۸۰، تعداد صفحات ۵۷۳.
- ↑ تهیه و تنظیم از «خانۀ پژوهش قم»، ۱۳۸۳، ۵۴۲ صفحه.
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۵۵۱.