منظور از ذوی‌القربی در آیه مودت چه کسانی هستند؟ (پرسش)
| منظور از ذوی‌القربی در آیه مودت چه کسانی هستند؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ امامت |
| مدخل بالاتر | آیه مودت |
| مدخل اصلی | ذوی القربی |
| تعداد پاسخ | ۱ پاسخ |
منظور از ذوی‌القربی در آیه مودت چه کسانی هستند؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث امامت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی امامت مراجعه شود.
پاسخ نخست
آیت‌الله سید علی حسینی میلانی در کتاب «عصمت از منظر فریقین» در این‌باره گفته است:
«برای روشن شدن مراد خداوند از «ذوی القربی»، ناگزیر از مراجعه به روایات پیامبر اکرم (ص) هستیم؛ زیرا همواره سنّت، مفسّر و مبیّن کتاب است. علاوه بر آن بر هر مسلمان واجب است که در اختلافات، به گفتار پیامبر اکرم (ص) رجوع کرده و اعتقاد خود را از فرمایشات ایشان اخذ کند؛ زیرا خدای تعالی می‌فرماید:
فَلَا وَرَبِّكَ لَا يُؤْمِنُونَ حَتَّى يُحَكِّمُوكَ فِيمَا شَجَرَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ لَا يَجِدُوا فِي أَنْفُسِهِمْ حَرَجًا مِمَّا قَضَيْتَ وَيُسَلِّمُوا تَسْلِيمًا
[۱]
پس حقیقت، صرفاً با مراجعه به روایات پیامبر اکرم (ص) روشن خواهد شد.
براساس روایات فراوان، آیه مبارک مودّت درباره اهل‌بیت پیامبر (ص) نازل شده است و در هر دوره (از عصر صحابه تا به امروز) راویان و عالمان بسیاری این احادیث را از رسول خدا (ص) نقل کرده‌اند. با رجوع به منابع اهل‌سنت، حتی امامان شیعه (ع) نیز در زمره راویان این احادیث هستند. امیرالمؤمنین[۲]، امام مجتبی[۳]، حضرت سید الشهداء[۴]، امام سجاد[۵]، امام باقر و امام صادق (ع)[۶] فرموده‌اند که منظور از «ذوی القربی» در آیه مودّت، همان اهل‌بیت رسول خدا (ص) هستند. احادیث مربوط به نزول آیه مودّت و منظور از «ذوی القربی» در آیه، توسط برخی از صحابه پیامبر اکرم (ص) نیز نقل شده است که در این میان می‌توان به افرادی همچون:
- عبدالله بن عباس؛
- عبدالله بن مسعود؛
- جابر بن عبدالله انصاری؛
- ابو اُمامه باهلی؛
- ابوالطفیل عامر بن واثله لیثی اشاره نمود.
و از میان تابعان نیز راویان و مفسران بسیاری به نقل این احادیث پرداخته‌اند. راویان و مفسرانی همچون:
- سعید بن جبیر؛
- مجاهد بن جبر؛
- مقسم بن بجره؛
- زاذان کندی؛
- سدّی؛
- فضال بن جبیر.
و نیز بزرگانی که در حدیث و تفسیر مورد اعتماد اهل تسنن هستند افرادی نظیر:
- عمرو بن شعیب؛
- ابن مبارک؛
- زر بن حبیش؛
- ابو اسحاق سبیعی؛
- زید بن وهب؛
- عبدالله بن نجی؛
- عاصم بن ضمره و برخی دیگر.
احادیث یاد شده در منابع معتبر حدیثی اهل تسنن آمده است. از جمله در مسند احمد، مسند عبد بن حمید، صحیح بخاری، صحیح مسلم، سنن ترمذی، مسند ابوبکر بزّار و منابع دیگر. این حقیقت از زمان حیات شریف رسول خدا (ص) تا به امروز در اعصار و طبقات مختلف نسل به نسل از پیامبر نقل شده و به دست ما رسیده است که در این میان، بیش از پنجاه و شش نفر از عالمان بزرگ اهل سنت و آن هم در قرون مختلف به نقل این‌گونه احادیث مبادرت کرده‌اند[۷]»[۸].
پانویس
- ↑ «پس نه، به پروردگارت سوگند که ایمان نمی‌آورند تا در آنچه میانشان ستیز رخ داده است تو را داور کنند سپس از آن داوری که کرده‌ای در خود دلتنگی نیابند و یکسره (بدان) تن در دهند» سوره نساء، آیه ۶۵.
- ↑ ر.ک: کنزالعمال، ج۲، ص۲۹۰، ح۴۰۳۰؛ شواهد التنزیل، ج۲، ص۲۰۵، ح۸۳۸؛ نظم دررالسمطین، ص۲۳۹؛ ذکر أخبار إصبهان، ج۲، ص۱۶۵.
- ↑ ر.ک: فرائد السمطین، ج۲، ص۱۲۰؛ المستدرک علی الصحیحین، ج۳، ص۱۷۲؛ مجمع الزوائد، ج۹، ص۱۴۶.
- ↑ ر.ک: تاریخ مدینة دمشق، ج۵۷، ص۲۴۶.
- ↑ ر.ک: تفسیر الطبری، ج۲۵، ص۳۳، ح۲۳۶۹۸.
- ↑ ر.ک: ینابیع المودة، ج۱، ص۳۱۶.
- ↑ برای اطلاع از نام این عالمان ر.ک: جواهر الکلام فی معرفه الامامه والامام ۴، ص۱۸ به بعد.
- ↑ حسینی میلانی، سید علی، عصمت از منظر فریقین ص ۱۷۴.