نمادگرایی در نشانه‌های ظهور (مقاله)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمادگرایی در نشانه‌های ظهور
رتبه علمیعلمی پژوهشی (حوزه علمیه)
زبانفارسی
نویسندهحسین الهی‌نژاد
موضوعدجال، نشانه‌های ظهور امام مهدی
مذهبشیعه
منتشر شده درفصلنامه مشرق موعود
وابسته بهمؤسسه آینده روشن
محل نشرقم، ایران
شماره۳۸
شماره صفحاتاز صفحه ۲۵ تا ۴۲ مجله
ناشر الکترونیکپایگاه مجلات تخصصی نور

نمادگرایی در نشانه‌های ظهور عنوان مقاله‌ای است که با زبان فارسی به بررسی نمادین یا حقیقی بودن نشانه‌های ظهور در زبان روایات می‌پردازد. این مقاله ۱۸ صفحه‌ای به قلم حسین الهی‌نژاد نگاشته شده و در فصلنامه مشرق موعود (شماره ۳۸، تابستان ۱۳۹۵) منتشر گشته است.[۱]

چکیده مقاله

  • نویسنده در ابتدای چکیده مقاله خود می‌نویسد: «روایات مهدویت عموماً و روایات نشانه‌های ظهور خصوصاً از نظر محتوا و مفهوم معطوف به آینده و از نظر متن و واژگان منطبق با گذشته می‌باشند میان استعمال واژگانی که مربوط به متن روایات نشانه‌های ظهور بوده با استنباط مفهومی که مربوط به محتوای آن‌ها می‌باشد فاصله زمانی حاکم است که یکی متعلق به گذشته و گذشتگان و دیگری متعلق به آینده و آیندگان خواهد بود به بیان دیگر متن روایات نشانه‌های ظهور متعلق به فضای فکری مخاطبان عصر حضور معصومین (ع) و محتوا و پیام آنها متعلق به مخاطبات عصر غیبت و ظهور است این دوگانگی در زمان و دوگانگی در مخاطبان زمینه کاربست زبان پیچیده و فنی به نام نمادگرائی و سمبلیک را در نظام روائی مهدویت بالأخص روایات نشانه‌های ظهور، فراهم نموده است».
  • ایشان در ادامه می‌نویسد: «بر این اساس حضرات معصومین (ع) در نقل روایات نشانه‌های ظهور با به‌کار گیری سبک سخن رمزدار و رازآلود به همپوشانی این فاصله زمانی و تفاوت‌های فکری میان دو نوع مخاطب پرداخته و جهت فرار از تنگنای واژگانی و تقریب افق فکری میان مخاطبان از سبک سخن نمادین و سمبلیک بهره جسته‌اند نظیر روایات دجال که در واقع زبان آنها بیشتر با شیوه نمادگرائی و رمزداری هماهنگ بوده و شاخصه‌های افسانه‌ای او نظیر حرکت‌های سرسام‌آور، مرکب عظیم الجثه، کارهای اعجاز گونه و به طور کلی فعالیت‌های ما فوق تصور دجال همگی با ابزار نماد و نمادگرائی قابل توجیه است و نشانه‌های دیگر ظهور نظیر طلوع خورشید از مغرب، نداء آسمانی و... نیز در برخی از مؤلفه‌ها با همین سبک زبانی یعنی سبک نمادین و سمبلیک دنبال می‌شوند. در آخر شایان ذکر است که در مورد سبک زبان روایات نشانه‌های ظهور سه فرض قابل تصور است فرض اول؛ به طور مطلق زبان نشانه‌های ظهور را زبان نمادین با استعمال مجازی می‌داند. فرض دوم؛ به طور مطلق زبان نشانه‌های ظهور را زبان عرفی با استعمال حقیقی می‌داند. فرض سوم؛ که فرضیه مختار است زبان نشانه‌های ظهور را تلفیقی از استعمال حقیقی و مجازی دانسته و پیشنهاد نظریه ترکیب زبان عرفی و نمادین می‌باشد».[۲]

فهرست مقاله

  1. عدم طرد احادیث ضعیف دجال
  2. انذار پیامبران گذشته از فتنه دجال
  3. اجتناب از اتهام افسانه‌گرایی
  • نداء آسمانی نشانه حتمی ظهور
  • توجیه نمادگرایی در روایات نداء
  • نتیجه‌گیری؛
  • منابع.

دربارهٔ پدیدآورنده

حسین الهی‌نژاد
حجت الاسلام و المسلمین حسین الهی‌نژاد (متولد ۱۳۴۵ ش، سمنان)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: جعفر سبحانی، عبدالله جوادی آملی و حسین وحید خراسانی پیگیری کرد. مسئول گروه مبانی مهدویت، مسئول پژوهشکده مهدویت و آینده‌پژوهی و هیئت تحریریه مجله پژوهش‌های مهدوی از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشتهٔ تحریر درآورده است. «بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت»، «درآمدی بر فلسفه مهدویت‌پژوهی»، «انتظار الگوبخش سبک نوین زندگی امروزی»، «مردم و زمینه‌سازی ظهور»، «حج و مهدویت»، «تحلیل رویکرد شناختی انتظار از منظر اهل سنت»، «بررسی و تحلیل نقش ایرانیان در تحولات فرجام جامعه بشریت با تاکید بر مسأله ظهور و قیام»، «مهدویت‌پژوهی»، «اتحاد و همگرایی در پرتو مهدویت و موعودگرایی»، «روش‌شناسی مهدویت‌پژوهی»، «برهان لطف و غیبت»، «بازشناسی مفهوم انتظار با رویکرد عام و خاص از منظر شیعه و اهل سنت»، «اسرار غیبت امام زمان»، «استخلاف و مهدویت»، «انتظار عدالت و صلح جهانی»، «صفات منتظران حضرت مهدی»، «وظایف منتظران در عصر غیبت»، «مهدویت و مبانی کلام جدید»، «اتحاد و همگرایی»، «انتظار فعال و توانمندی عقلایی منتظران»، «آشنایی با امام زمان»، «ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر»، «نمادگرایی در نشانه‌های ظهور» و «مهدویت و زبان دین» برخی از این آثار است.[۳]

پانویس

دریافت متن