چه ضرورتی دارد که در عصر غیبت امام مهدی حکومت تشکیل شود؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
چه ضرورتی دارد که در عصر غیبت امام مهدی حکومت تشکیل شود؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل اصلیمهدویت
تعداد پاسخ۱ پاسخ

چه ضرورتی دارد که در عصر غیبت امام مهدی (ع) حکومت تشکیل شود؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

علی‌پور

حجت الاسلام و المسلمین مهدی علی‌پور، در مقاله «ظهور» در این‌باره گفته است:

«لزوم دخالت دین در اجتماع و سیاست و امور دنیوی انسان‌ها و تنظیم سرنوشت بشر در این عرصه‌ها، بحثی دقیق، ژرف و بنیادین است و پرداختن به همه زوایای آن کتابی مستقل می‌جوید. در این بخش، مانند بسیاری از صاحب‌نظران، دخالت دین در این عرصه‌ها را قطعی شمرده و یادآور می‌شویم، از آنجا که تنظیم امور دنیوی و اجتماعی انسان جز با سامان دادن نظام‌های سیاسی و حکومتی ممکن نیست، برپاکردن حکومت به وسیله پیامبر{{صل} و ائمه (ع) ضرورت دارد؛ بدین سبب، اصل، بر پیامبر (ص)، در کنار بیان قانون، وظیفه اجرای آن را نیز بر عهده داشت. با توجه بدین لازم است فردی امین و معصوم را جانشین خود سازد و اگر چنین نکند، رسالت خویش را به انجام نمی‌رساند. حضرت على (ع) با فراهم آمدن زمینه، به تشکیل حکومت دست یازید. بنابراین، یکی از دلایل لزوم تشکیل حکومت، سنت رسول گرامی (ص) و امیر مؤمنان (ع) است. این سنت به شخص آن‌ها اختصاص نداشت؛ منصبی حقوقی بود که به آنها عطا شده بود، تا به یاری آن احکام و قوانین اسلامی را اجرا کنند؛ از این رو، وظیفه عالمان دین نیز به شمار می‌آید.[۱] افزون بر این، از آنجا که اجرای احکام دین خاتم باید همیشگی باشد و تحقق این مهم بدون تشکیل حکومتی کارآمد ممکن نیست، بنابراین، ضرورت استمرار اجرای احکام اسلامی، ضرورت تشکیل حکومت اسلامی را آشکار می‌سازد. تحقق غیبت کبرای امام دوازدهم (ع) و عدم امکان تشکیل حکومت اسلامی به وسیله آن عزیز، این ضرورت را از میان نمی‌برد، زیرا معیار، ضرورت اجرای احکام اسلامی است که در زمان غیبت نیز وجود دارد[۲]. اگر غیبت، ضرورت حکومت را بردارد، بدان معناست که در سال‌های طولانی غیبت کبرا، بسیاری از احکام اجرا نشود و مردم در کردارشان آزاد باشند. معنای این سخن آن است که احکام، قوانین و حقایق آورده شده به وسیله پیامبر (ص) نقاله، تنها برای همان حدود دویست سال حضور ائمه (ع) بود و پس از آن، همه آنها رها می‌شوند. در نگاه امام خمینی، اعتقاد به این مطالب با اظهار آن‌ها از اعتقاد به منسوخ شدن اسلام بدتر است و هیچ کس نمی‌تواند بگوید، دیگر لازم نیست از حدود و ثغور و تمامیت ارضی وطن اسلامی دفاع کنیم؛ گرفتن مالیات، جزیه، خراج، خمس و زکات ضرورت ندارد و یا قوانین کیفری اسلام و دیات و قصاص باید. تعطیل گردد، از این رو، منکر ضرورت تشکیل حکومت اسلامی، به یک معنا، ضرورت اجرای احکام اسلام را منکر شده و در نتیجه جاودانگی این احکام را انکار کرده است[۳]. افزون بردلیل‌های عقلی یاد شده، بسیاری از روایات نیز بر ضرورت تشکیل حکومت اسلامی گواهی می‌دهند.[۴] این دلیل‌ها مطلق است و به زمان حضور معصوم اختصاص ندارد. البته از آن جا که در زمان غیبت، ولایت و حکومت به شخصی معین واگذار نشده است، نحوه این ولایت و چگونگی اجرای آن نیز به گونه ای دیگر است که در بحث های علمی تحقیق و تنقیح می‌شود. مجموع آنچه گفته شد، نشان می‌دهد بر مصلحان عالم، به ویژه عالمان دین و دین‌شناسان حقیقی، واجب کفایی است در جهت تشکیل حکومتی که عدالت و آزادی در جهان بگستراند و زمینه ظهور امام عصر (ع) را فراهم کند، بکوشند.[۵] این تلاش‌ها، در کنار سازندگی اخلاقی و روحی انسان‌ها، زمینه ظهور امام عصر (ع) را فراهم می‌کند. اگر به ظهور آن امام عزیز علاقه‌مندیم، باید در این جهت حرکت کنیم و در کنار سازندگی قوی اخلاقی و سیر و سلوک معنوی از حریم اسلام دفاع کرده، از تضعیف آن جلوگیری کنیم» [۶].

منبع‌شناسی جامع مهدویت

پانویس

  1. ر.ک: امام خمینی، ولایت فقیه، ص ۱۷ - ۲۰.
  2. ر.ک: امام خمینی، ولایت فقیه، ص ۱۷ - ۲۰.
  3. ر.ک: امام خمینی، ولایت فقیه، ص ۱۷ - ۲۰.
  4. ر.ک: امام خمینی، کتاب البيع، ص۴۶۲ - ۴۶۴.
  5. امام خمینی، ولایت فقیه، ص ۴۶۵ – ۴۶۶.
  6. علی‌پور، مهدی؛ ظهور، ص ۲۷۲ تا ۲۷۴.