احبار

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

احبار: جمع "حِبْر" به معنای اثر نیک، "عالم و دانشمند" که علم او در قلوب مردم در صورت تبعیت تأثیر نیکو و پسندیده می‌گذارد[۱] و نیز خبرگان و نخبگان دینی[۲].

يَحْكُمُ بِهَا النَّبِيُّونَ الَّذِينَ أَسْلَمُوا لِلَّذِينَ هَادُوا وَالرَّبَّانِيُّونَ وَالْأَحْبَارُ[۳].

"احبار و ربانیون" وظیفه سنگین حفظ دین و کتاب آسمانی (تورات) را از تحریف و انحراف و بدعت بر عهده داشتند[۴]

بِمَا اسْتُحْفِظُوا مِنْ كِتَابِ اللَّهِ وَكَانُوا عَلَيْهِ شُهَدَاءَ[۵].

این طبقه روحانی دین یهود، با نزدیک‌ شدن به قدرت و ثروت، وظیفه اصلی خود را به فراموشی سپردند و بر خلاف آن از دین در جهت منافع دنیایی خود ابزار ساختند و بدین جهت قرآن کریم آنان را نکوهش می‌کند: يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ كَثِيرًا مِنَ الْأَحْبَارِ وَالرُّهْبَانِ لَيَأْكُلُونَ أَمْوَالَ النَّاسِ بِالْبَاطِلِ وَيَصُدُّونَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ[۶].

در تفاسیر به مواردی از انحرافات و بدعت‌های احبار و رهبان اشاره شده است[۷]:

  1. تصاحب و تملک مال مردم از راه‌های غیر مشروع مانند رباخواری، تملک هدایا و نذرهای مردم، تصاحب موقوفات قبور انبیا و اماکن مذهبی، خرید و فروش بهشت و جهنم و خرید و فروش احکام شرعی و فتوا.
  2. مانع‌ تراشی در راه خدا وَيَصُدُّونَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ به واسطه جلوگیری از گرویدن اهل کتاب به اسلام از راه تکذیب رسالت پیامبر اسلام (ص) یا تشکیک در مبادی و اصول اعتقادی اسلام و احکام شرعی آن.
  3. ثروت‌اندوزی و امتناع از انفاق و صرف آنها در امور خاص امت به جهت بخل شدید (مثل زکات که باید در راه مساکین، یتیمان، اسیران و در راه‌ماندگان صرف شود)[۸].

منابع

پانویس

  1. حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۲۱۵.
  2. سیدمحمدحسین طباطبایی، المیزان، ج۵، ص۳۴۳.
  3. «پیامبران که تسلیم (خداوند) بودند و (نیز) دانشوران ربّانی و دانشمندان (تورات‌شناس) بنابر آنچه از کتاب خداوند به آنان سپرده شده بود و بر آن گواه بودند برای یهودیان داوری می‌کردند» سوره مائده، آیه ۴۴.
  4. سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۵، ص۳۴۳.
  5. «بنابر آنچه از کتاب خداوند به آنان سپرده شده بود و بر آن گواه بودند» سوره مائده، آیه ۴۴.
  6. «ای مؤمنان! بسیاری از دانشوران دینی (اهل کتاب) و راهبان، دارایی‌های مردم را به نادرستی می‌خورند و (مردم را) از راه خداوند باز می‌دارند» سوره توبه، آیه ۳۴.
  7. وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر، ج۱۰، ص۱۸۸-۱۹۷.
  8. نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۴۹-۵۰.