حرب بن شرحبیل شبامی در تراجم و رجال

مقدمه

حرب فرزند شرحبیل شبامی همدانی از اصحاب امیرمؤمنان (ع) و از قبیله "شبام" منتسب به همدان که تمامی افراد این قبیله در حب و دوستی به حضرت علی (ع) معروف و در شجاعت و دلاوری کم‌نظیر بودند.

نصر بن مزاحم و طبری نقل کرده‌اند: هنگامی که امیرالمؤمنین (ع) بعد از پایان جنگ صفین، از کنار کشته‌های قبيله همدان می‌گذشت، با صدای شیون و زاری مواجه شد، پرسید: "این صداها از چیست؟" گفتند: "اینها بر کشته‌های خویش در صفین می‌گردند". امام فرمود: "من شهادت می‌دهم کسانی که برای خدا صبر کردند و جنگیدند، شهید محسوب می‌شوند"^[۱].

در این هنگام شرحبيل خدمت امیرالمؤمنین (ع) آمد، حضرت به او فرمود: "آیا زنانتان بر شما غالب شده‌اند؟" یعنی چرا آنها را آرام نمی‌کنید؟ عرض کرد: ای امیرمؤمنان! اگر یک یا دو یا سه خانه شهید داده بودند، می‌توانستیم آنان را آرام کنیم، اما تنها از این قبیله کوچک ما (شبام) یکصد و هشتاد نفر کشته شده‌اند و خانه‌ای نیست که در آن گریه نباشد، اما در میان مردانمان گریه نیست، بلکه خوشحالند و چرا خوش‌حال نباشند که بستگانشان به فیض عظیم شهادت رسیده‌اند؟ امیرالمؤمنین (ع) فرمود: "خداوند کشته‌ها و مردگانتان را رحمت کند". وی همچنان که حضرت علی (ع) سواره می‌رفت، و او پیاده در رکابش حرکت می‌کرد که ناگهان حضرت به وی فرمود: "باز گرد!" دوباره امام (ع) متوقف شد و فرمود: "برگرد، زیرا بدرقه و همراهی کسی مثل تو، موجب فتنه (غرور و نخوت) والی و مذلت و خواری مؤمنان است"^[۲].

آری، امیرالمؤمنین (ع) در این موقعیت حساس و شرایط بحرانی جنگ باز هم به مسائل اخلاقی توجه کامل دارد و به تمام سران اسلامی و بزرگان اقوام می‌آموزد که هیچگاه دچار فتنه و غرور و نخوت نشوند و اجازه ندهند مردم دور آنها جمع شوند و هورا بکشند، که این رفتار نه تنها سبب فتنه والیان بلکه باعث خفت و خواری مؤمنان است^[۳].

منابع

ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی

پانویس

↑ «أَمَا إِنِّي أَشْهَدُ لِمَنْ قُتِلَ مِنْهُمْ صَابِراً مُحْتَسِباً بِالشَّهَادَةِ»
↑ «اِرْجِعْ فَإِنَّ مَشْيَ مِثْلِكَ فِتْنَةٌ لِلْوَالِي وَ مَذَلَّةٌ لِلْمُؤْمِنِينَ»؛ وقعة صفين، ص۵۳۱ و ر. ک: تاریخ طبری، ج۵، ص۶۲.
↑ ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی، ج۱، ص۴۳۲-۴۳۴.

[1] «أَمَا إِنِّي أَشْهَدُ لِمَنْ قُتِلَ مِنْهُمْ صَابِراً مُحْتَسِباً بِالشَّهَادَةِ»

[2] «اِرْجِعْ فَإِنَّ مَشْيَ مِثْلِكَ فِتْنَةٌ لِلْوَالِي وَ مَذَلَّةٌ لِلْمُؤْمِنِينَ»؛ وقعة صفين، ص۵۳۱ و ر. ک: تاریخ طبری، ج۵، ص۶۲.

[3] ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی، ج۱، ص۴۳۲-۴۳۴.

[۱]

[۲]

[۳]