عباس بن علی اصغر
عباس بن علی اصغر از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: عباس بن علی اصغر در تراجم و رجال - عباس بن علی اصغر در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
امام علی (ع) به جز حضرت ابوالفضل قمر بنی هاشم (ع) که رجال شناسان از او به «عباس اکبر» یاد کرده‌اند[۱]. فرزند دیگری نیز به نام عباس برای حضرت گفته‌اند که به «عباس اصغر» در برخی کتب آمده است.[۲].
مادر عباس اصغر، صهباء نام دارد[۳] و برادر مادری او «عمره» و «اطرف» و «رقیه» می‌‌باشند. بنا به این روایت، وی همراه برادر گرامی‌اش امام حسین (ع) از مدینه به کربلا آمد و در روز تاسوعا[۴] یا شب عاشورا[۵] برای تهیه آب به سوی شریعه فرات شتافت و به فیض شهادت نائل آمد[۶]
دو حکایت به عنوان شاهد بر شهادت او در کربلا آورده‌اند:
- مردی از بنی ابان بن دارم، که زیبا و سفید‌رو بود به قاسم بن اصبغ مجاشعی پس از واقعه کربلا گفت: در کربلا نوجوانی را کشتم که در پیشانی‌اش اثر سجده نمایان بود. اکنون صورتم از این گناه سیاه گشته است و نام او عباس بن علی (ع) بود [۷]. بدون تردید، این عباس بن علی، غیر از حضرت عباس قمر بنی هاشم است.
- قاسم بن اصبغ می‌‌گوید: حرملة بن کاهل اسدی، هنگام ورود اسیران و سرهای شهیدان کربلا به کوفه، سر نوجوانی را که اثر سجده بر پیشانی‌اش هویدا و به ماه شب چهارده شبیه بود بر گردن اسب خویش آویخته بود. من از نام آن سر پرسیدم. گفتند: سر عباس بن علی (ع) است [۸].
با توجه به این که حضرت ابوالفضل العباس (ع) در کربلا ۳۵ سال داشته[۹] و قهراً چنین فردی دارای محاسن می‌‌باشد و به او نوجوان گفته نمی‌شود، پس این نوجوان عباس اصغر برادر حضرت ابوالفضل العباس بوده است.
با توجه به اینکه مورخان از قدماء و مقاتل معتبر، نامی از عباس بن علی اصغر نیاورده‌اند و از طرفی در میان اسامی فرزندان امیرالمؤمنین (ع) شخصی به نام عباس بن علی اصغر دیده نمی‌شود و اگر هم باشد نامی از او در کربلا گفته نشده است و در زیارت ناحیه هم اسمی از او نیامده و سخن مردی از بنی ابان بن دارم و قاسم بن اصبغ هم منافات ندارد که مراد ایشان قمر بنی هاشم باشد نه عباس اصغر - والله العالم - لذا نمی‌توان به شهادت او در کربلا اطمینان حاصل نمود.[۱۰]
منابع
پانویس
- ↑ المجدی، ص۱۵؛ نور الابصار، ص۱۷۹؛ ذخائر العقبی، ص۱۱۷.
- ↑ ناسخ التواریخ، ج۲، ص۳۴۱؛ العباس، مقرم، ص۵۲ و ۶۰.
- ↑ صهباء دختر ربیعة بن بجیر ثعلبیه. (جمهرة انساب العرب، ص۳۷؛ العباس، ص۵۲).
- ↑ منتخب التواریخ، ص۲۶۱.
- ↑ تذکرة الشهداء، ص۲۲۹؛ ناسخ التواریخ، ج۲، ص۳۴۱.
- ↑ وسیلة الدارین، ص۲۶۲ و ۴۲۸؛ ناسخ التواریخ، ج۲، ص۳۴۱؛ تذکرة الشهداء، ص۲۲۹.
- ↑ مقاتل الطالبیین، ص۱۱۸؛ بحار الأنوار، ج۴۵، ص۳۰۶.
- ↑ تذکرة الخواص، ص۲۵۳.
- ↑ در ترجمه حضرت عباس قمر بنی هاشم در عنوان بعد ملاحظه کنید.
- ↑ ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام حسین، ص:۱۴۹-۱۵۰.