ادب کلام در محضر امام‌

ادب کلام در محضر امام‌ از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ادب کلام در محضر امام در حدیث - ادب کلام در محضر امام در کلام اسلامی - ادب کلام در محضر امام در زیارت - پرسش‌های مرتبط

ادب کلام در محضر امام‌

• سخن گفتن زائر در حضور معصوم(ع)، ویژگی ممتازی را می‌طلبد. زیرا، نه زائر به دیدار یک انسان عادی رفته است، و نه زیارت یک کار ساده و کم ارج و بی‌بهاست. دیدار یک زائر، از مزار حجت خدا و زبان گشودن به تمجید و ستایش و عرض حال و طرح سؤال، ادبی را می‌طلبد که این ادب، هم در رفتار و سلوک زائر، هم در کلام و متن گفتارش بروز و جلوه یابد. در مواجهه با امام معصوم(ع) و هنگام تشرف به زیارت مرقد پاک و نورانی ائمه اطهار(ع) و اولیای دین، چه باید گفت؟ چه باید خواست؟ چگونه باید شروع کرد؟ با چه تعبیراتی باید ستود؟ چگونه باید آنان را واسطه و شفیع قرار داد؟ با عنوان کردن چه مطلبی باید رابطه روحی برقرار کرد؟ با بیان چه فضیلتی باید عشق و ارادت را نشان داد؟ چه کلامی باید گفت که شایسته مقام آنان باشد؟ متنی که به عنوان زیارتنامه از سوی امامان صادر شده است، راهگشای کیفیت ارتباط و شیوه رعایت ادب کلام در برخورد با معصومین(ع) است. زیارت‌های مأثور، که به‌عنوان یک اثر از ائمه(ع) نقل شده، راهنمای ماست که امامان را چگونه مورد خطاب قرار دهیم و چه نکاتی را عنوان کنیم و چگونه زیارت کنیم و چه بخواهیم.
• گرچه ما می‌توانیم در زیارت‌ها، به زبان خویش آنچه را می‌توانیم در ثنا و ستایش حجج الهی بیان کنیم، اما هرگز به پای بیان معصومین(ع) نمی‌رسد، زیرا آنان، امام‌شناس‌تر و به مقامات خویش، واقف‌تر از مایند و آنچه را که آنان به پیروان خویش تعلیم دهند که در مزارهای ائمه(ع) خوانده شود، عمیق‌تر، صحیح‌تر، غنی‌تر، زیباتر و متعالی‌تر است. همان‌گونه که در نیایش الهی در نماز، متنی که باید خواند، سوره حمد است که کلام خدا بخشی از قرآن است و خدا را با کلام خودش، بهتر می‌توان ستود و نیایش کرد، در گفتگو با ائمه(ع) نیز، کلامی را که خود آنان القاء کرده و تعلیم نموده‌اند شایسته‌تر است که در حضورشان گفته و خوانده شود. از این رو، بجاست که سیری در مضمون زیارتنامه‌ها داشته باشیم، تا بدانیم در این متون مقدس و شریف، چه مطالب و معارفی مطرح است و چه نکاتی مورد توجه و عنایت ائمه(ع) بوده که بنا به اهمیتش، در زیارتنامه‌های تعلیمی آنان انعکاس یافته است.

منابع

• محدثی، جواد، فرهنگ زیارت