اکیدر بن عبدالملک بن عبدالحی کندی: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{امامت}} <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل...» ایجاد کرد) |
(←مقدمه) |
||
| (۱۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[اکیدر بن عبدالملک بن عبدالحی کندی در تاریخ اسلامی]] | پرسش مرتبط = }} | ||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
برخی منابع نام او را «عبدالمغیث» ذکر کرده‌اند<ref>کحاله، ج۲، ص۵۲۹.</ref>، اما این نام در منابع قدیمی یافت نشد. اکیدر [[لقب]] [[پادشاه]] [[دومة الجندل]] بود. او از [[قوم]] | برخی منابع نام او را «عبدالمغیث» ذکر کرده‌اند<ref>کحاله، ج۲، ص۵۲۹.</ref>، اما این نام در منابع قدیمی یافت نشد. اکیدر [[لقب]] [[پادشاه]] [[دومة الجندل]] بود. او از [[قوم کنده]] و [[مسیحی]] بود<ref>ابن سعد، ج۲، ص۱۲۶؛ بیهقی، ج۹، ص۱۸۷؛ ابن حجر، فتح، ج۵، ص۱۶۹.</ref>. و در دومة الجندل، دارای دژی [[استوار]] بود و به شکار حیوانات علاقه داشت<ref>ابن قتیبه، ص۱۶۵.</ref>. | ||
تجار [[عرب]]، از [[ظلم و ستم]] اکیدر بن عبدالملک به [[رسول خدا]]{{صل}} [[شکایت]] کردند <ref>ابن حبیب بغدادی، محبر، ص۱۱۳.</ref>. رسول خدا{{صل}} چون از [[طائف]] برگشت از ذی الحجه تا [[رجب]] [[سال نهم هجری]] را در [[مدینه]] ماند، سپس عازم [[تبوک]] شد<ref>بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۹۱؛ واقدی، ج۱، ص۷.</ref>. وقتی به تبوک رسید، با [[یُحنّة بن رؤبه]]، فرمانروای ایله [[صلح]] کرد و [[جزیه]] گرفت، چنان که اهالی جُربا و أذرُح نیز جزیه دادند و [[حضرت]] برای آنان مکتوبی را مبنی بر صلح [[امضا]] کردند. پس از آن [[خالد بن ولید]] را همراه چهارصد و بیست سوار به سوی اکیدر بن عبدالملک فرستاد<ref>ابن سعد، ج۳، ص۳۳۳.</ref>. خالد گفت: یا [[رسول الله]] من چگونه می‌‌توانم با این عده کم تا وسط سرزمین‌های کلب بروم؟ حضرت فرمود: تو او را در حال شکار گاو خواهی یافت و او را خواهی گرفت<ref>واقدی، ج۳، ص۱۰۲۵؛ ابن عساکر، ج۹، ص۲۰۲.</ref>. خالد شبانگاه نزدیک قلعه‌های اکیدر رسید و اکیدر را همراه برادرش «حسان» در حال شکار یافت که به تعقیب گاوان بودند، اکیدر [[اسیر]] و برادرش حسان کشته شد<ref>ابن هشام، ج۴، ص۹۵۲؛ ابن ابی شیبه، ج۸، ص۴۹۶.</ref>. | تجار [[عرب]]، از [[ظلم و ستم]] اکیدر بن عبدالملک به [[رسول خدا]] {{صل}} [[شکایت]] کردند <ref>ابن حبیب بغدادی، محبر، ص۱۱۳.</ref>. رسول خدا {{صل}} چون از [[طائف]] برگشت از ذی الحجه تا [[رجب]] [[سال نهم هجری]] را در [[مدینه]] ماند، سپس عازم [[تبوک]] شد<ref>بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۹۱؛ واقدی، ج۱، ص۷.</ref>. وقتی به تبوک رسید، با [[یُحنّة بن رؤبه]]، فرمانروای ایله [[صلح]] کرد و [[جزیه]] گرفت، چنان که اهالی جُربا و أذرُح نیز جزیه دادند و [[حضرت]] برای آنان مکتوبی را مبنی بر صلح [[امضا]] کردند. پس از آن [[خالد بن ولید]] را همراه چهارصد و بیست سوار به سوی اکیدر بن عبدالملک فرستاد<ref>ابن سعد، ج۳، ص۳۳۳.</ref>. خالد گفت: یا [[رسول الله]] من چگونه می‌‌توانم با این عده کم تا وسط سرزمین‌های کلب بروم؟ حضرت فرمود: تو او را در حال شکار گاو خواهی یافت و او را خواهی گرفت<ref>واقدی، ج۳، ص۱۰۲۵؛ ابن عساکر، ج۹، ص۲۰۲.</ref>. خالد شبانگاه نزدیک قلعه‌های اکیدر رسید و اکیدر را همراه برادرش «حسان» در حال شکار یافت که به تعقیب گاوان بودند، اکیدر [[اسیر]] و برادرش حسان کشته شد<ref>ابن هشام، ج۴، ص۹۵۲؛ ابن ابی شیبه، ج۸، ص۴۹۶.</ref>. | ||
خالد بن ولید، اکیدر را [[امان]] داد که او را نکشد و نزد رسول خدا{{صل}} بفرستد، به شرط آنکه دومة الجندل را بر او بگشاید. اکیدر چنان کرد و خالد نیز بر سر دو هزار شتر، هفتصد اسب، چهارصد [[زره]] و چهارصد نیزه با او صلح کرد<ref>ابن سعد، ج۲، ص۱۲۶.</ref>. در برخی منابع نقل شده است: رسول خدا{{صل}} لشکری به سوی اکیدر فرستاد. اکیدر لباسی دیبا و زربفت [[خدمت]] [[حضرت]] فرستاد و حضرت آن را پوشید. [[مسلمانان]] با دیدن آن شگفت زده شدند، اما آن حضرت فرمود: دستمال‌های [[سعد بن معاذ]] در [[بهشت]] بهتر از آن چیزی است که می‌‌بینید<ref> ابن سعد، ج۲، ص۱۲۶؛ احمد بن حنبل، ج۳، ص۱۲۱.</ref>. | خالد بن ولید، اکیدر را [[امان]] داد که او را نکشد و نزد رسول خدا {{صل}} بفرستد، به شرط آنکه دومة الجندل را بر او بگشاید. اکیدر چنان کرد و خالد نیز بر سر دو هزار شتر، هفتصد اسب، چهارصد [[زره]] و چهارصد نیزه با او صلح کرد<ref>ابن سعد، ج۲، ص۱۲۶.</ref>. در برخی منابع نقل شده است: رسول خدا {{صل}} لشکری به سوی اکیدر فرستاد. اکیدر لباسی دیبا و زربفت [[خدمت]] [[حضرت]] فرستاد و حضرت آن را پوشید. [[مسلمانان]] با دیدن آن شگفت زده شدند، اما آن حضرت فرمود: دستمال‌های [[سعد بن معاذ]] در [[بهشت]] بهتر از آن چیزی است که می‌‌بینید<ref> ابن سعد، ج۲، ص۱۲۶؛ احمد بن حنبل، ج۳، ص۱۲۱.</ref>. | ||
این گزارش در حالی است که [[پوشیدن لباس]] حریر بر مردان [[حرام]] است و نیز [[رسول خدا]]{{صل}} [[هدیه]] [[مشرک]] را قبول نمی‌کرد. از این رو به نظر می‌رسد که نقل واقدی درست باشد که در آن از قول [[انس بن مالک]] و [[جابر بن عبدالله انصاری]] چنین آمده است: قبای | این گزارش در حالی است که [[پوشیدن لباس]] حریر بر مردان [[حرام]] است و نیز [[رسول خدا]] {{صل}} [[هدیه]] [[مشرک]] را قبول نمی‌کرد. از این رو به نظر می‌رسد که نقل واقدی درست باشد که در آن از قول [[انس بن مالک]] و [[جابر بن عبدالله انصاری]] چنین آمده است: قبای حسان [[برادر]] اکیدر<ref>و به قولی قبای اکیدر، بنگرید: ابن هشام، ج۴، ص۹۵۳.</ref> را نزد رسول خدا {{صل}} آوردند که مسلمانان با دست‌های خود آن را لمس و از آن [[تعجب]] می‌کردند. رسول خدا {{صل}} فرمود: دستمال‌های سعد در بهشت از این بهتر است<ref>ابن هشام، ج۴، ص۹۵۳؛ واقدی، ج۳، ص۱۰۲۷.</ref>. چنان که [[ابن عساکر]]<ref>ابن عساکر، ج۲، ص۴۲.</ref> نیز گزارش [[مصالحه]] آن حضرت را چنین آورده است: اکیدر وقتی با رسول خدا {{صل}} مصالحه کرد، دیبای زربفت حریری را برای رسول خدا {{صل}} هدیه آورد که حضرت نپذیرفت و فرمود: [[لباس]] حریر را برگردان که [[پوشیدن]] آن بر مردان حرام است<ref>ابن حجر، ج۱، ص۳۷۹.</ref>. | ||
به هر حال پس از اینکه اکیدر نزد رسول خدا{{صل}} آمد هدیه‌ای به او داد و با او براساس دادن [[جزیه]]، [[قرارداد]] صلحی بست و او را به محل [[حکومت]] خویش برگرداند<ref>ابن سعد، ج۱، ص۲۱۱ و ج۲، ص۱۲۶؛ طبری، ج۳، ص۱۰۸.</ref>، اما در اینکه او [[مسلمان]] شد یا نه، [[اختلاف]] است. برخی بر این باورند که او مسلمان شد<ref>ابونعیم، ج۱، ص۳۶۳؛ صفدی، ج۹، ص۳۵۱؛ ابن عساکر، ج۹، ص۱۹۸.</ref>، و [[نامه]] رسول خدا{{صل}}<ref>برای متن نامه، پنگرید: حموی، ج۲، ص۴۸۸.</ref> نیز که او را به [[نماز]] و دادن [[زکات]] سفارش کرده، شاهدی بر این مدعاست <ref>احمدی میانجی، ج۳، ص۳۱۳.</ref>. دیگر اینکه گفته شده است او بعد از [[رحلت رسول خدا]]{{صل}}، [[پیمان]] [[شکست]] و [[مرتد]] شد<ref>بلاذری، فتوح، ج۱، ص۷۳.</ref>، اما برخی گفته‌اند: او بر [[کیش]] خود باقی ماند و [[جزیه]] را پذیرفت<ref>نووی، ج۱۴، ص۵۰.</ref>، [[ابن اثیر]]<ref>ابن اثیر، ج۱، ص۲۷۳.</ref> کسانی را که وی را [[مسلمان]] پنداشته‌اند در [[اشتباه]] دانسته و گفته است: سیره‌نویسان با هم [[اتفاق نظر]] دارند که او مسلمان نشد و اگر او مسلمان شده و بعد مرتد گشته نباید در شمار [[صحابه]] ذکر شود و گرنه بایست نام تمام کسانی که مسلمان شدند و بعد مرتد گشتند نیز در شمار صحابه یاد شود. در [[سال دوازدهم هجری]] وقتی خالد از [[نبرد]] [[عین التمر]] [[فراغت]] یافت، [[عویم بن کاهل اسلمی]] را در آنجا گذاشت و به طرف [[دومة الجندل]] رفت و اکیدر را دستگیر کرده، به [[قتل]] رساند<ref>ابن اثیر، ج۱، ص۲۷۴؛ طبری، ج۳، ص۳۸۵ و ۳۸۷.</ref>. | به هر حال پس از اینکه اکیدر نزد رسول خدا {{صل}} آمد هدیه‌ای به او داد و با او براساس دادن [[جزیه]]، [[قرارداد]] صلحی بست و او را به محل [[حکومت]] خویش برگرداند<ref>ابن سعد، ج۱، ص۲۱۱ و ج۲، ص۱۲۶؛ طبری، ج۳، ص۱۰۸.</ref>، اما در اینکه او [[مسلمان]] شد یا نه، [[اختلاف]] است. برخی بر این باورند که او مسلمان شد<ref>ابونعیم، ج۱، ص۳۶۳؛ صفدی، ج۹، ص۳۵۱؛ ابن عساکر، ج۹، ص۱۹۸.</ref>، و [[نامه]] رسول خدا {{صل}}<ref>برای متن نامه، پنگرید: حموی، ج۲، ص۴۸۸.</ref> نیز که او را به [[نماز]] و دادن [[زکات]] سفارش کرده، شاهدی بر این مدعاست <ref>احمدی میانجی، ج۳، ص۳۱۳.</ref>. دیگر اینکه گفته شده است او بعد از [[رحلت رسول خدا]] {{صل}}، [[پیمان]] [[شکست]] و [[مرتد]] شد<ref>بلاذری، فتوح، ج۱، ص۷۳.</ref>، اما برخی گفته‌اند: او بر [[کیش]] خود باقی ماند و [[جزیه]] را پذیرفت<ref>نووی، ج۱۴، ص۵۰.</ref>، [[ابن اثیر]]<ref>ابن اثیر، ج۱، ص۲۷۳.</ref> کسانی را که وی را [[مسلمان]] پنداشته‌اند در [[اشتباه]] دانسته و گفته است: سیره‌نویسان با هم [[اتفاق نظر]] دارند که او مسلمان نشد و اگر او مسلمان شده و بعد مرتد گشته نباید در شمار [[صحابه]] ذکر شود و گرنه بایست نام تمام کسانی که مسلمان شدند و بعد مرتد گشتند نیز در شمار صحابه یاد شود. در [[سال دوازدهم هجری]] وقتی خالد از [[نبرد]] [[عین التمر]] [[فراغت]] یافت، [[عویم بن کاهل اسلمی]] را در آنجا گذاشت و به طرف [[دومة الجندل]] رفت و اکیدر را دستگیر کرده، به [[قتل]] رساند<ref>ابن اثیر، ج۱، ص۲۷۴؛ طبری، ج۳، ص۳۸۵ و ۳۸۷.</ref>. | ||
بنا به قولی جزیه‌ای که [[رسول خدا]]{{صل}} بعد از [[جنگ تبوک]] معین کرد، اولین جزیه در [[اسلام]] و بعد از [[نزول آیه]] {{متن قرآن|حَتَّى يُعْطُوا الْجِزْيَةَ عَنْ يَدٍ وَهُمْ صَاغِرُونَ}}<ref>«تا به دست خود با خواری جزیه بپردازند» سوره توبه، آیه ۲۹.</ref>. بوده است<ref>احمدی میانجی، ج۳، ص۳۱۳.</ref> | بنا به قولی جزیه‌ای که [[رسول خدا]] {{صل}} بعد از [[جنگ تبوک]] معین کرد، اولین جزیه در [[اسلام]] و بعد از [[نزول آیه]] {{متن قرآن|حَتَّى يُعْطُوا الْجِزْيَةَ عَنْ يَدٍ وَهُمْ صَاغِرُونَ}}<ref>«تا به دست خود با خواری جزیه بپردازند» سوره توبه، آیه ۲۹.</ref>. بوده است<ref>احمدی میانجی، ج۳، ص۳۱۳.</ref><ref>[[رمضان محمدی|محمدی، رمضان]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۲ (کتاب)|مقاله «اکیدر بن عبدالملک بن عبدالحی کندی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۲، ص:۱۲۲-۱۲۳.</ref> | ||
== منابع == | |||
==منابع== | |||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده: | # [[پرونده:IM009658.jpg|22px]] [[رمضان محمدی|محمدی، رمضان]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۲ (کتاب)|'''مقاله «اکیدر بن عبدالملک بن عبدالحی کندی»، دانشنامه سیره نبوی ج۲''']] | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
==پانویس== | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:اعلام]] | [[رده:اعلام]] | ||
[[رده: | [[رده:اصحاب پیامبر]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۰ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۲۲
اکیدر بن عبدالملک بن عبدالحی کندی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: اکیدر بن عبدالملک بن عبدالحی کندی در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
برخی منابع نام او را «عبدالمغیث» ذکر کرده‌اند[۱]، اما این نام در منابع قدیمی یافت نشد. اکیدر لقب پادشاه دومة الجندل بود. او از قوم کنده و مسیحی بود[۲]. و در دومة الجندل، دارای دژی استوار بود و به شکار حیوانات علاقه داشت[۳].
تجار عرب، از ظلم و ستم اکیدر بن عبدالملک به رسول خدا (ص) شکایت کردند [۴]. رسول خدا (ص) چون از طائف برگشت از ذی الحجه تا رجب سال نهم هجری را در مدینه ماند، سپس عازم تبوک شد[۵]. وقتی به تبوک رسید، با یُحنّة بن رؤبه، فرمانروای ایله صلح کرد و جزیه گرفت، چنان که اهالی جُربا و أذرُح نیز جزیه دادند و حضرت برای آنان مکتوبی را مبنی بر صلح امضا کردند. پس از آن خالد بن ولید را همراه چهارصد و بیست سوار به سوی اکیدر بن عبدالملک فرستاد[۶]. خالد گفت: یا رسول الله من چگونه می‌‌توانم با این عده کم تا وسط سرزمین‌های کلب بروم؟ حضرت فرمود: تو او را در حال شکار گاو خواهی یافت و او را خواهی گرفت[۷]. خالد شبانگاه نزدیک قلعه‌های اکیدر رسید و اکیدر را همراه برادرش «حسان» در حال شکار یافت که به تعقیب گاوان بودند، اکیدر اسیر و برادرش حسان کشته شد[۸].
خالد بن ولید، اکیدر را امان داد که او را نکشد و نزد رسول خدا (ص) بفرستد، به شرط آنکه دومة الجندل را بر او بگشاید. اکیدر چنان کرد و خالد نیز بر سر دو هزار شتر، هفتصد اسب، چهارصد زره و چهارصد نیزه با او صلح کرد[۹]. در برخی منابع نقل شده است: رسول خدا (ص) لشکری به سوی اکیدر فرستاد. اکیدر لباسی دیبا و زربفت خدمت حضرت فرستاد و حضرت آن را پوشید. مسلمانان با دیدن آن شگفت زده شدند، اما آن حضرت فرمود: دستمال‌های سعد بن معاذ در بهشت بهتر از آن چیزی است که می‌‌بینید[۱۰].
این گزارش در حالی است که پوشیدن لباس حریر بر مردان حرام است و نیز رسول خدا (ص) هدیه مشرک را قبول نمی‌کرد. از این رو به نظر می‌رسد که نقل واقدی درست باشد که در آن از قول انس بن مالک و جابر بن عبدالله انصاری چنین آمده است: قبای حسان برادر اکیدر[۱۱] را نزد رسول خدا (ص) آوردند که مسلمانان با دست‌های خود آن را لمس و از آن تعجب می‌کردند. رسول خدا (ص) فرمود: دستمال‌های سعد در بهشت از این بهتر است[۱۲]. چنان که ابن عساکر[۱۳] نیز گزارش مصالحه آن حضرت را چنین آورده است: اکیدر وقتی با رسول خدا (ص) مصالحه کرد، دیبای زربفت حریری را برای رسول خدا (ص) هدیه آورد که حضرت نپذیرفت و فرمود: لباس حریر را برگردان که پوشیدن آن بر مردان حرام است[۱۴].
به هر حال پس از اینکه اکیدر نزد رسول خدا (ص) آمد هدیه‌ای به او داد و با او براساس دادن جزیه، قرارداد صلحی بست و او را به محل حکومت خویش برگرداند[۱۵]، اما در اینکه او مسلمان شد یا نه، اختلاف است. برخی بر این باورند که او مسلمان شد[۱۶]، و نامه رسول خدا (ص)[۱۷] نیز که او را به نماز و دادن زکات سفارش کرده، شاهدی بر این مدعاست [۱۸]. دیگر اینکه گفته شده است او بعد از رحلت رسول خدا (ص)، پیمان شکست و مرتد شد[۱۹]، اما برخی گفته‌اند: او بر کیش خود باقی ماند و جزیه را پذیرفت[۲۰]، ابن اثیر[۲۱] کسانی را که وی را مسلمان پنداشته‌اند در اشتباه دانسته و گفته است: سیره‌نویسان با هم اتفاق نظر دارند که او مسلمان نشد و اگر او مسلمان شده و بعد مرتد گشته نباید در شمار صحابه ذکر شود و گرنه بایست نام تمام کسانی که مسلمان شدند و بعد مرتد گشتند نیز در شمار صحابه یاد شود. در سال دوازدهم هجری وقتی خالد از نبرد عین التمر فراغت یافت، عویم بن کاهل اسلمی را در آنجا گذاشت و به طرف دومة الجندل رفت و اکیدر را دستگیر کرده، به قتل رساند[۲۲].
بنا به قولی جزیه‌ای که رسول خدا (ص) بعد از جنگ تبوک معین کرد، اولین جزیه در اسلام و بعد از نزول آیه ﴿حَتَّى يُعْطُوا الْجِزْيَةَ عَنْ يَدٍ وَهُمْ صَاغِرُونَ﴾[۲۳]. بوده است[۲۴][۲۵]
منابع
پانویس
- ↑ کحاله، ج۲، ص۵۲۹.
- ↑ ابن سعد، ج۲، ص۱۲۶؛ بیهقی، ج۹، ص۱۸۷؛ ابن حجر، فتح، ج۵، ص۱۶۹.
- ↑ ابن قتیبه، ص۱۶۵.
- ↑ ابن حبیب بغدادی، محبر، ص۱۱۳.
- ↑ بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۹۱؛ واقدی، ج۱، ص۷.
- ↑ ابن سعد، ج۳، ص۳۳۳.
- ↑ واقدی، ج۳، ص۱۰۲۵؛ ابن عساکر، ج۹، ص۲۰۲.
- ↑ ابن هشام، ج۴، ص۹۵۲؛ ابن ابی شیبه، ج۸، ص۴۹۶.
- ↑ ابن سعد، ج۲، ص۱۲۶.
- ↑ ابن سعد، ج۲، ص۱۲۶؛ احمد بن حنبل، ج۳، ص۱۲۱.
- ↑ و به قولی قبای اکیدر، بنگرید: ابن هشام، ج۴، ص۹۵۳.
- ↑ ابن هشام، ج۴، ص۹۵۳؛ واقدی، ج۳، ص۱۰۲۷.
- ↑ ابن عساکر، ج۲، ص۴۲.
- ↑ ابن حجر، ج۱، ص۳۷۹.
- ↑ ابن سعد، ج۱، ص۲۱۱ و ج۲، ص۱۲۶؛ طبری، ج۳، ص۱۰۸.
- ↑ ابونعیم، ج۱، ص۳۶۳؛ صفدی، ج۹، ص۳۵۱؛ ابن عساکر، ج۹، ص۱۹۸.
- ↑ برای متن نامه، پنگرید: حموی، ج۲، ص۴۸۸.
- ↑ احمدی میانجی، ج۳، ص۳۱۳.
- ↑ بلاذری، فتوح، ج۱، ص۷۳.
- ↑ نووی، ج۱۴، ص۵۰.
- ↑ ابن اثیر، ج۱، ص۲۷۳.
- ↑ ابن اثیر، ج۱، ص۲۷۴؛ طبری، ج۳، ص۳۸۵ و ۳۸۷.
- ↑ «تا به دست خود با خواری جزیه بپردازند» سوره توبه، آیه ۲۹.
- ↑ احمدی میانجی، ج۳، ص۳۱۳.
- ↑ محمدی، رمضان، مقاله «اکیدر بن عبدالملک بن عبدالحی کندی»، دانشنامه سیره نبوی ج۲، ص:۱۲۲-۱۲۳.