آزادی مذهب: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
(تغییرمسیر به آزادی عقیده حذف شد)
برچسب‌ها: تغییرمسیر حذف شد پیوندهای ابهام‌زدایی
خط ۷: خط ۷:


== مقدمه ==
== مقدمه ==
مقصود از آزادی مذهب ـ به معنای اخص آن ـ [[آزادی]] [[مذاهب]] و فرقه‌های مختلف و منشعب یک [[دین]] است. [[اسلام]] از حیث [[اصول اعتقادی]] به سه [[مذهب]] معروف [[اشاعره]]، [[معتزله]] و [[شیعه]] تقسیم می‌شود؛ البته هر کدام نیز به فرقه‌های مختلف دیگر منشعب می‌شود؛ اما از حیث [[احکام فقهی]]، دو [[مکتب]] [[اهل سنت]] و شیعه در اسلام رواج یافته‌اند.
آزادی مذاهب در اینجا ـ به معنای اخص آن ـ [[آزادی فرقه‌های مختلف]] و منشعب از یک [[دین]] است. [[اسلام]] از حیث [[اصول اعتقادی]] به سه [[مذهب]] معروف [[اشاعره]]، [[معتزله]] و [[شیعه]] تقسیم می‌شود؛ البته هر کدام نیز به فرقه‌های مختلف دیگر منشعب می‌شود؛ اما از حیث [[احکام فقهی]]، دو [[مکتب]] [[اهل سنت]] و شیعه در اسلام رواج یافته‌اند.


[[فقهای امامیه]] در مواجهه با اهل سنت، آرای مختلف و متضادی را ابراز داشته‌اند، اما درباره [[احکام]] [[دنیوی]] و [[معاشرت]] و [[همزیستی]] با [[اهل تسنن]]، آنان را با شیعه یکسان تلقی می‌کنند، هرچند درباره [[سعادت]] و [[نجات]] آنان در [[آخرت]] مناقشاتی وجود دارد<ref>ر. ک: محمدحسن قدردان قراملکی، «نظریه جدا انگاری امامت از اصول دین»، نامه مفید، (تابستان ۱۳۷۷).</ref>. البته برخی از افراطی‌های هر [[فرقه]]، دیگران را [[تکفیر]] می‌کردند که در کتب [[تاریخ]] ثبت شده است<ref>ر. ک: مجله حوزه، ش۱۹، ص۶۰ و ش۱۴، ص۸۰؛ الامام الصادق والمذاهب الأربعة، ج۱، ص۱۹۰.</ref>. به دلیل یکسان‌انگاری [[تسنن]] و [[تشیع]] در حوزه [[سیاست]]، در [[حکومت اسلامی]] [[ایران]] و نیز [[قانون اساسی]] آن، [[حقوق]] [[سیاسی]] اهل تسنن با تشیع برابر آمده و همه [[مسلمانان]] اعم از شیعه و [[سنی]] را یک [[امت]] وصف کرده است<ref>قانون اساسی، اصل ۱۱.</ref>: دین رسمی ایران، اسلام و [[مذهب جعفری]] [[اثنا عشری]] است و این اصل الی‌الابد غیرقابل [[تغییر]] است، و مذاهب دیگر [[اسلامی]] اعم از [[حنفی]]، [[شافعی]]، [[مالکی]]، [[حنبلی]] و [[زیدی]] دارای [[احترام]] کامل هستند و [[پیروان]] این مذاهب در انجام [[مراسم مذهبی]]، طبق [[فقه]] خودشان آزادند و در [[تعلیم و تربیت]] [[دینی]] و احوال شخصیه ([[ازدواج]]، [[طلاق]]، [[ارث]] و [[وصیت]]) و دعاوی مربوط به آن در دادگاه‌ها رسمیت دارند و در هر منطقه‌ای که پیروان هر یک از این مذاهب [[اکثریت]] داشته باشند، مقررات محلی در [[حدود اختیارات]] شوراها بر طبق آن مذهب خواهد بود، با [[حفظ]] حقوق پیروان سایر مذاهب<ref>قانون اساسی، اصل ۱۲.</ref><ref>[[محمد حسن قدردان قراملکی|قدردان قراملکی، محمد حسن]]، [[آزادی در فقه و حدود آن (کتاب)|آزادی در فقه و حدود آن]]، ص ۱۵۰.</ref>
[[فقهای امامیه]] در مواجهه با اهل سنت، آرای مختلف و متضادی را ابراز داشته‌اند، اما درباره [[احکام]] [[دنیوی]] و [[معاشرت]] و [[همزیستی]] با [[اهل تسنن]]، آنان را با شیعه یکسان تلقی می‌کنند، هرچند درباره [[سعادت]] و [[نجات]] آنان در [[آخرت]] مناقشاتی وجود دارد<ref>ر. ک: محمدحسن قدردان قراملکی، «نظریه جدا انگاری امامت از اصول دین»، نامه مفید، (تابستان ۱۳۷۷).</ref>. البته برخی از افراطی‌های هر [[فرقه]]، دیگران را [[تکفیر]] می‌کردند که در کتب [[تاریخ]] ثبت شده است<ref>ر. ک: مجله حوزه، ش۱۹، ص۶۰ و ش۱۴، ص۸۰؛ الامام الصادق والمذاهب الأربعة، ج۱، ص۱۹۰.</ref>. به دلیل یکسان‌انگاری [[تسنن]] و [[تشیع]] در حوزه [[سیاست]]، در [[حکومت اسلامی]] [[ایران]] و نیز [[قانون اساسی]] آن، [[حقوق]] [[سیاسی]] اهل تسنن با تشیع برابر آمده و همه [[مسلمانان]] اعم از شیعه و [[سنی]] را یک [[امت]] وصف کرده است<ref>قانون اساسی، اصل ۱۱.</ref>: دین رسمی ایران، اسلام و [[مذهب جعفری]] [[اثنا عشری]] است و این اصل الی‌الابد غیرقابل [[تغییر]] است، و مذاهب دیگر [[اسلامی]] اعم از [[حنفی]]، [[شافعی]]، [[مالکی]]، [[حنبلی]] و [[زیدی]] دارای [[احترام]] کامل هستند و [[پیروان]] این مذاهب در انجام [[مراسم مذهبی]]، طبق [[فقه]] خودشان آزادند و در [[تعلیم و تربیت]] [[دینی]] و احوال شخصیه ([[ازدواج]]، [[طلاق]]، [[ارث]] و [[وصیت]]) و دعاوی مربوط به آن در دادگاه‌ها رسمیت دارند و در هر منطقه‌ای که پیروان هر یک از این مذاهب [[اکثریت]] داشته باشند، مقررات محلی در [[حدود اختیارات]] شوراها بر طبق آن مذهب خواهد بود، با [[حفظ]] حقوق پیروان سایر مذاهب<ref>قانون اساسی، اصل ۱۲.</ref><ref>[[محمد حسن قدردان قراملکی|قدردان قراملکی، محمد حسن]]، [[آزادی در فقه و حدود آن (کتاب)|آزادی در فقه و حدود آن]]، ص ۱۵۰.</ref>

نسخهٔ ‏۱۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۲۱

مقدمه

آزادی مذاهب در اینجا ـ به معنای اخص آن ـ آزادی فرقه‌های مختلف و منشعب از یک دین است. اسلام از حیث اصول اعتقادی به سه مذهب معروف اشاعره، معتزله و شیعه تقسیم می‌شود؛ البته هر کدام نیز به فرقه‌های مختلف دیگر منشعب می‌شود؛ اما از حیث احکام فقهی، دو مکتب اهل سنت و شیعه در اسلام رواج یافته‌اند.

فقهای امامیه در مواجهه با اهل سنت، آرای مختلف و متضادی را ابراز داشته‌اند، اما درباره احکام دنیوی و معاشرت و همزیستی با اهل تسنن، آنان را با شیعه یکسان تلقی می‌کنند، هرچند درباره سعادت و نجات آنان در آخرت مناقشاتی وجود دارد[۱]. البته برخی از افراطی‌های هر فرقه، دیگران را تکفیر می‌کردند که در کتب تاریخ ثبت شده است[۲]. به دلیل یکسان‌انگاری تسنن و تشیع در حوزه سیاست، در حکومت اسلامی ایران و نیز قانون اساسی آن، حقوق سیاسی اهل تسنن با تشیع برابر آمده و همه مسلمانان اعم از شیعه و سنی را یک امت وصف کرده است[۳]: دین رسمی ایران، اسلام و مذهب جعفری اثنا عشری است و این اصل الی‌الابد غیرقابل تغییر است، و مذاهب دیگر اسلامی اعم از حنفی، شافعی، مالکی، حنبلی و زیدی دارای احترام کامل هستند و پیروان این مذاهب در انجام مراسم مذهبی، طبق فقه خودشان آزادند و در تعلیم و تربیت دینی و احوال شخصیه (ازدواج، طلاق، ارث و وصیت) و دعاوی مربوط به آن در دادگاه‌ها رسمیت دارند و در هر منطقه‌ای که پیروان هر یک از این مذاهب اکثریت داشته باشند، مقررات محلی در حدود اختیارات شوراها بر طبق آن مذهب خواهد بود، با حفظ حقوق پیروان سایر مذاهب[۴][۵]

منابع

پانویس

  1. ر. ک: محمدحسن قدردان قراملکی، «نظریه جدا انگاری امامت از اصول دین»، نامه مفید، (تابستان ۱۳۷۷).
  2. ر. ک: مجله حوزه، ش۱۹، ص۶۰ و ش۱۴، ص۸۰؛ الامام الصادق والمذاهب الأربعة، ج۱، ص۱۹۰.
  3. قانون اساسی، اصل ۱۱.
  4. قانون اساسی، اصل ۱۲.
  5. قدردان قراملکی، محمد حسن، آزادی در فقه و حدود آن، ص ۱۵۰.