اهل کتاب در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۴ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۱۷

اهل کتاب اصطلاحی است فقهی برگرفته شده از آیات قرآن که اطلاق آن بر یهودیان و مسیحیان مورد اتفاق است. در مورد نجاست یا طاهر بودن اهل کتاب اختلاف است.

مقدمه

اهل کتاب اصطلاحی است فقهی که برای نخستین بار در قرآن کریم به کار رفته است. بنابر آیات قرآنی، اهل کتاب، همان یهودیان، مسیحیان و صابئیان‌اند. پیروان برخی مذاهب همانند زرتشتیان را نیز به اهل کتاب ملحق کرده‌اند^[۱]. در اینکه آیا صابئیان همان‌اند که هم اکنون در جنوب غربی ایران و شرق عراق زندگی می‌کنند، تردید است^[۲].

قرآن کریم با تعابیر دیگر نیز از اهل کتاب یاد کرده است^[۳].^[۴]

احکام شرعی اهل کتاب

فقه امامیه درباره اهل کتاب مسائلی را مطرح ساخته است؛ از جمله اینکه آیا آنان پاک‌اند یا نجس. فقهای امامیه در این باره دو دسته‌اند: دسته‌ای بر آن‌اند که اهل کتاب همانند کفار، نجس‌اند. دسته دوم، به پاکی آنان حکم کرده‌اند^[۵]. بیش‌تر فقها در شمار دسته نخست جای دارند. فتوا به نجاست اهل کتاب میان فقهای امامیه چنان مشهور است که برخی مدعی اجماع بر آن شده‌اند و برخی دیگر گفته‌اند این فتوا مبدل به یکی از ویژگی‌های فقه شیعی شده است و شیعه را بدان می‌شناسند^[۶].^[۷]

منابع

پژوهشکده علوم اسلامی امام صادق (ع)، فرهنگ شیعه

پانویس

↑ دائرة المعارف تشیع‌، ج۲، ص۶۱۶.
↑ دائرة المعارف تشیع‌، ج۲، ص۶۱۷.
↑ ﴿وَلَمَّا جَاءَهُمْ رَسُولٌ مِّنْ عِندِ اللَّهِ مُصَدِّقٌ لِّمَا مَعَهُمْ نَبَذَ فَرِيقٌ مِّنَ الَّذِينَ أُوتُواْ الْكِتَابَ كِتَابَ اللَّهِ وَرَاء ظُهُورِهِمْ كَأَنَّهُمْ لاَ يَعْلَمُونَ ﴾؛ سوره بقره، آیه ۱۰۱ و ﴿ الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَتْلُونَهُ حَقَّ تِلاوَتِهِ أُوْلَئِكَ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَمَن يَكْفُرْ بِهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ﴾؛ آیه ۱۲۱.
↑ فرهنگ شیعه، ص ۱۴۵.
↑ دائرة المعارف تشیع‌، ج۲، ص۶۱۷.
↑ طهارت و نجاست اهل کتاب و مشرکان‌، ص۲۲۲ و ۲۳۱.
↑ فرهنگ شیعه، ص ۸۵-۸۶ و ۱۴۵.

[1] دائرة المعارف تشیع‌، ج۲، ص۶۱۶.

[2] دائرة المعارف تشیع‌، ج۲، ص۶۱۷.

[3] ﴿وَلَمَّا جَاءَهُمْ رَسُولٌ مِّنْ عِندِ اللَّهِ مُصَدِّقٌ لِّمَا مَعَهُمْ نَبَذَ فَرِيقٌ مِّنَ الَّذِينَ أُوتُواْ الْكِتَابَ كِتَابَ اللَّهِ وَرَاء ظُهُورِهِمْ كَأَنَّهُمْ لاَ يَعْلَمُونَ ﴾؛ سوره بقره، آیه ۱۰۱ و ﴿ الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَتْلُونَهُ حَقَّ تِلاوَتِهِ أُوْلَئِكَ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَمَن يَكْفُرْ بِهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ﴾؛ آیه ۱۲۱.

[4] فرهنگ شیعه، ص ۱۴۵.

[5] دائرة المعارف تشیع‌، ج۲، ص۶۱۷.

[6] طهارت و نجاست اهل کتاب و مشرکان‌، ص۲۲۲ و ۲۳۱.

[7] فرهنگ شیعه، ص ۸۵-۸۶ و ۱۴۵.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{خرد}}
+{{مدخل مرتبط
-{{نبوت}}
+| موضوع مرتبط = اهل کتاب
-<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
+| عنوان مدخل  = اهل کتاب
-: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[اهل کتاب]]''' است. "'''[[اهل کتاب]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
+| مداخل مرتبط = [[اهل کتاب در قرآن]] - [[اهل کتاب در فقه اسلامی]] - [[اهل کتاب در فقه سیاسی]] - [[اهل کتاب در کلام اسلامی]] - [[اهل کتاب در معارف و سیره نبوی]] - [[اهل کتاب در معارف و سیره علوی]] - [[اهل کتاب در معارف مهدویت]] - [[اهل کتاب در معارف و سیره رضوی]] - [[اهل کتاب در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]]
-<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
+| پرسش مرتبط  =
-: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[اهل کتاب در قرآن]] | [[اهل کتاب در حدیث]] | [[اهل کتاب در نهج البلاغه]] | [[اهل کتاب در کلام اسلامی]] | [[اهل کتاب در فقه اسلامی]]</div>
+}}
-<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
-: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[اهل کتاب (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
-<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
-==مقدمه==
+'''[[اهل کتاب]]''' اصطلاحی است [[فقهی]] برگرفته شده از [[آیات قرآن]] که اطلاق آن بر [[یهودیان]] و [[مسیحیان]] مورد اتفاق است. در مورد [[نجاست]] یا طاهر بودن اهل کتاب [[اختلاف]] است.
-*اصطلاحی است [[فقهی]] که برای نخستین بار در [[قرآن کریم]] به کار رفته است. بنابر [[آیات قرآنی]]، [[اهل کتاب]]، همان [[یهودیان]]، [[مسیحیان]] و صابئیان‌اند. [[پیروان]] برخی [[مذاهب]] همانند [[زرتشتیان]] را نیز به [[اهل کتاب]] ملحق کرده‌اند<ref>دائرة المعارف تشیع‌، ۲/ ۶۱۶.</ref>. در اینکه آیا صابئیان همان‌اند که هم اکنون در جنوب غربی [[ایران]] و [[شرق]] [[عراق]] [[زندگی]] می‌کنند، [[تردید]] است<ref>دائرة المعارف تشیع‌، ۲/ ۶۱۷.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 145.</ref>.
-*[[قرآن کریم]] با تعابیر دیگر نیز از [[اهل کتاب]] یاد کرده است<ref>{{متن قرآن|وَلَمَّا جَاءَهُمْ رَسُولٌ مِّنْ عِندِ اللَّهِ مُصَدِّقٌ لِّمَا مَعَهُمْ نَبَذَ فَرِيقٌ مِّنَ الَّذِينَ أُوتُواْ الْكِتَابَ كِتَابَ اللَّهِ وَرَاء ظُهُورِهِمْ كَأَنَّهُمْ لاَ يَعْلَمُونَ }}؛ سوره بقره، آیه ۱۰۱ و {{متن قرآن| الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَتْلُونَهُ حَقَّ تِلاوَتِهِ أُوْلَئِكَ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَمَن يَكْفُرْ بِهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ}}؛ آیه ۱۲۱.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 145.</ref>.
-==[[احکام شرعی]] [[اهل کتاب]]==
-*[[فقه]] [[امامیه]] درباره [[اهل کتاب]] مسائلی را مطرح ساخته است؛ از جمله اینکه آیا آنان پاک‌اند یا نجس. فقهای [[امامیه]] در این باره دو دسته‌اند: دسته‌ای بر آن‌اند که [[اهل کتاب]] همانند [[کفار]]، نجس‌اند. دسته دوم، به [[پاکی]] آنان [[حکم]] کرده‌اند<ref>دائرة المعارف تشیع‌، ۲/ ۶۱۷.</ref>. بیش‌تر [[فقها]] در شمار دسته نخست جای دارند. [[فتوا]] به نجاست [[اهل کتاب]] میان فقهای [[امامیه]] چنان مشهور است که برخی مدعی [[اجماع]] بر آن شده‌اند و برخی دیگر گفته‌اند این [[فتوا]] مبدل به یکی از ویژگی‌های [[فقه]] [[شیعی]] شده است و [[شیعه]] را بدان می‌شناسند<ref>طهارت و نجاست اهل کتاب و مشرکان‌، ۲۲۲ و ۲۳۱.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 85-86.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 145.</ref>.
-==منابع==
+== مقدمه ==
-* [[پرونده:1414.jpg|22px]] [[فرهنگ شیعه (کتاب)|'''فرهنگ شیعه''']]
+اهل کتاب اصطلاحی است [[فقهی]] که برای نخستین بار در [[قرآن کریم]] به کار رفته است. بنابر [[آیات قرآنی]]، [[اهل کتاب]]، همان [[یهودیان]]، [[مسیحیان]] و صابئیان‌اند. [[پیروان]] برخی [[مذاهب]] همانند [[زرتشتیان]] را نیز به [[اهل کتاب]] ملحق کرده‌اند<ref>دائرة المعارف تشیع‌، ج۲، ص۶۱۶.</ref>. در اینکه آیا صابئیان همان‌اند که هم اکنون در جنوب غربی [[ایران]] و شرق [[عراق]] [[زندگی]] می‌کنند، [[تردید]] است<ref>دائرة المعارف تشیع‌، ج۲، ص۶۱۷.</ref>.
-==جستارهای وابسته==
+[[قرآن کریم]] با تعابیر دیگر نیز از [[اهل کتاب]] یاد کرده است<ref>{{متن قرآن|وَلَمَّا جَاءَهُمْ رَسُولٌ مِّنْ عِندِ اللَّهِ مُصَدِّقٌ لِّمَا مَعَهُمْ نَبَذَ فَرِيقٌ مِّنَ الَّذِينَ أُوتُواْ الْكِتَابَ كِتَابَ اللَّهِ وَرَاء ظُهُورِهِمْ كَأَنَّهُمْ لاَ يَعْلَمُونَ }}؛ سوره بقره، آیه ۱۰۱ و {{متن قرآن| الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَتْلُونَهُ حَقَّ تِلاوَتِهِ أُوْلَئِكَ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَمَن يَكْفُرْ بِهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ}}؛ آیه ۱۲۱.</ref>.<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۴۵.</ref>
-==پانویس==
+== [[احکام شرعی]] [[اهل کتاب]] ==
-{{یادآوری پانویس}}
+فقه [[امامیه]] درباره [[اهل کتاب]] مسائلی را مطرح ساخته است؛ از جمله اینکه آیا آنان پاک‌اند یا نجس. فقهای [[امامیه]] در این باره دو دسته‌اند: دسته‌ای بر آن‌اند که [[اهل کتاب]] همانند [[کفار]]، نجس‌اند. دسته دوم، به [[پاکی]] آنان [[حکم]] کرده‌اند<ref>دائرة المعارف تشیع‌، ج۲، ص۶۱۷.</ref>. بیش‌تر [[فقها]] در شمار دسته نخست جای دارند. [[فتوا]] به نجاست [[اهل کتاب]] میان فقهای [[امامیه]] چنان مشهور است که برخی مدعی [[اجماع]] بر آن شده‌اند و برخی دیگر گفته‌اند این [[فتوا]] مبدل به یکی از ویژگی‌های [[فقه]] [[شیعی]] شده است و [[شیعه]] را بدان می‌شناسند<ref>طهارت و نجاست اهل کتاب و مشرکان‌، ص۲۲۲ و ۲۳۱.</ref>.<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۸۵-۸۶ و ۱۴۵.</ref>
-{{پانویس2}}
-[[رده:مدخل‌]]
+== منابع ==
-[[رده:اعاده معدوم]]
+{{منابع}}
+# [[پرونده:1414.jpg|22px]] [[فرهنگ شیعه (کتاب)|پژوهشکده علوم اسلامی امام صادق (ع)، '''فرهنگ شیعه''']]
+{{پایان منابع}}
+== پانویس ==
+{{پانویس}}
+[[رده:اهل کتاب]]
+[[رده:مفاهیم در کلام اسلامی]]