مهدویت در معارف و سیره سجادی: تفاوت میان نسخه‌ها
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = مهدویت | | موضوع مرتبط = مهدویت | ||
| عنوان مدخل = | | عنوان مدخل = مهدویت | ||
| مداخل مرتبط = [[مهدویت در قرآن]] - [[مهدویت در حدیث]] - [[مهدویت در کلام اسلامی | | مداخل مرتبط = [[مهدویت در قرآن]] - [[مهدویت در حدیث]] - [[مهدویت در کلام اسلامی]] - [[مهدویت در معارف دعا و زیارات]] - [[مهدویت در معارف و سیره سجادی]] - [[مهدویت در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]] | ||
| پرسش مرتبط = مهدویت (پرسش) | | پرسش مرتبط = مهدویت (پرسش) | ||
}} | }} | ||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
== مقدمه == | == مقدمه == | ||
[[اندیشه مهدویت]]، به معنی [[اعتقاد]] به [[ظهور]] شخصی از [[نسل]] [[رسول الله]] {{صل}} در [[آخرالزمان]] که [[عدالت]] را در [[جهان]] بسط دهد و غبار تاریک را از چهره جهان بزداید؛ [[ظلم]] اندیشه‌ای [[استوار]]، [[اعتقادی]] [[راسخ]] و آرمانی بزرگ در [[بینش]] [[مسلمانان]] به‌ویژه [[شیعیان]] است. بنا به آموزه‌های روشن و مسلّم [[اهل‌بیت]] {{عم}} [[دوازدهمین امام]] از [[سلسله]] [[امامان معصوم]] که فرزند [[امام حسن عسکری]] {{ع}} و هم‌نام [[پیامبر]] {{صل}} است پس از غیبتی طولانی که در طول آن عده‌ای [[ناامید]] شده و یا از [[دین]] و اعتقاد برمی‌گردند، به [[اذن الهی]] ظهور کرده و [[مأموریت]] سترگ خویش را به انجام خواهد رساند. | [[اندیشه مهدویت]]، به معنی [[اعتقاد]] به [[ظهور]] شخصی از [[نسل]] [[رسول الله]] {{صل}} در [[آخرالزمان]] که [[عدالت]] را در [[جهان]] بسط دهد و غبار تاریک را از چهره جهان بزداید؛ [[ظلم]] اندیشه‌ای [[استوار]]، [[اعتقادی]] [[راسخ]] و آرمانی بزرگ در [[بینش]] [[مسلمانان]] به‌ویژه [[شیعیان]] است. بنا به آموزه‌های روشن و مسلّم [[اهل‌بیت]] {{عم}} [[دوازدهمین امام]] از [[سلسله]] [[امامان معصوم]] که فرزند [[امام حسن عسکری]] {{ع}} و هم‌نام [[پیامبر]] {{صل}} است پس از غیبتی طولانی که در طول آن عده‌ای [[ناامید]] شده و یا از [[دین]] و اعتقاد برمی‌گردند، به [[اذن الهی]] ظهور کرده و [[مأموریت]] سترگ خویش را به انجام خواهد رساند. | ||
باید توجه داشت که [[حجت‌های الهی]] همیشه ظاهر و آشکار نیستند و گاهی بنا به حکمت‌هایی مخصوص در پس پرده [[غیبت]] حضور دارند، [[امام علی]] {{ع}} در [[نهج‌البلاغه]] عرضه می‌دارد: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ بَلَى لَا تَخْلُو الْأَرْضُ مِنْ قَائِمٍ لِلَّهِ بِحُجَّةٍ إِمَّا ظَاهِراً مَشْهُوراً وَ إِمَّا خَائِفاً مَغْمُوراً...}}<ref>نهج البلاغه، حکمت ۱۴۷.</ref>؛ «آری! ای خداوندا! [[زمین]] هیچ‌گاه از [[حجت الهی]] خالی نیست، که برای [[خدا]] با [[برهان]] روشن [[قیام]] کند یا آشکار و شناخته شده یا بیمناک و پنهان؛ تا [[حجت خدا]] [[باطل]] نشود و نشانه‌هایش از میان نرود». | باید توجه داشت که [[حجت‌های الهی]] همیشه ظاهر و آشکار نیستند و گاهی بنا به حکمت‌هایی مخصوص در پس پرده [[غیبت]] حضور دارند، [[امام علی]] {{ع}} در [[نهج‌البلاغه]] عرضه می‌دارد: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ بَلَى لَا تَخْلُو الْأَرْضُ مِنْ قَائِمٍ لِلَّهِ بِحُجَّةٍ إِمَّا ظَاهِراً مَشْهُوراً وَ إِمَّا خَائِفاً مَغْمُوراً...}}<ref>نهج البلاغه، حکمت ۱۴۷.</ref>؛ «آری! ای خداوندا! [[زمین]] هیچ‌گاه از [[حجت الهی]] خالی نیست، که برای [[خدا]] با [[برهان]] روشن [[قیام]] کند یا آشکار و شناخته شده یا بیمناک و پنهان؛ تا [[حجت خدا]] [[باطل]] نشود و نشانه‌هایش از میان نرود». | ||
[[امام سجاد]] {{ع}} نیز چنین می‌گوید: «بار خدایا در هر [[زمان]] دین خویش به امامی [[یاری]] بخشیده‌ای که او را بر پا داشته‌ای تا [[عَلَم]] راهنمای بندگانت شود و در بلاد تو چراغ فروزان [[هدایت]] گردد... و او نگهدار کسانی است که بدو [[پناه]] می‌برند و کهف [[امان]] [[مؤمنان]] است و حلقه [[اعتصام]] ایشان است و جلال و جلوه جهانیان است»<ref>نیایش چهل‌وهفتم.</ref>. | [[امام سجاد]] {{ع}} نیز چنین می‌گوید: «بار خدایا در هر [[زمان]] دین خویش به امامی [[یاری]] بخشیده‌ای که او را بر پا داشته‌ای تا [[عَلَم]] راهنمای بندگانت شود و در بلاد تو چراغ فروزان [[هدایت]] گردد... و او نگهدار کسانی است که بدو [[پناه]] می‌برند و کهف [[امان]] [[مؤمنان]] است و حلقه [[اعتصام]] ایشان است و جلال و جلوه جهانیان است»<ref>نیایش چهل‌وهفتم.</ref>. | ||
هرچند در [[مناجات]] فوق، به صراحت از [[حضرت مهدی]] {{ع}} اسمی به میان نیامده اما دو نکته مهم در آن وجود دارد. نخست آنکه در هر زمان امامی وجود دارد، پس اینک نیز باید امامی باشد و آن [[امام]] کسی نیست جز [[وجود مقدس ولی عصر]] {{ع}} که به فرمایش امام علی {{ع}} خائف و مغمور (بیمناک و پنهان) است. دیگر آنکه [[امام]] در هر [[زمان]] کهف [[شیعیان]] خویش و [[پناهگاه]] آنان است، بنابراین در این اعصار [[غیبت]] کسی جز آن [[حضرت]] پشت و [[پناه مؤمنان]] نیست. | هرچند در [[مناجات]] فوق، به صراحت از [[حضرت مهدی]] {{ع}} اسمی به میان نیامده اما دو نکته مهم در آن وجود دارد. نخست آنکه در هر زمان امامی وجود دارد، پس اینک نیز باید امامی باشد و آن [[امام]] کسی نیست جز [[وجود مقدس ولی عصر]] {{ع}} که به فرمایش امام علی {{ع}} خائف و مغمور (بیمناک و پنهان) است. دیگر آنکه [[امام]] در هر [[زمان]] کهف [[شیعیان]] خویش و [[پناهگاه]] آنان است، بنابراین در این اعصار [[غیبت]] کسی جز آن [[حضرت]] پشت و [[پناه مؤمنان]] نیست. | ||
در جایی دیگر [[حضرت سجاد]] {{ع}} از [[خداوند]] [[طلب]] [[گشایش]] (فرج) و [[نصرت]] برای [[آل محمد]] {{صل}} می‌نماید که مصداق آن در این دوران [[امام زمان]] {{ع}} است: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ... وَ عَجِّلِ الْفَرَجَ وَ الرَّوْحَ وَ النُّصْرَةَ وَ التَّمْكِينَ وَ التَّأْيِيدَ لَهُمْ}}<ref>دعای ۴۸.</ref>؛ «بار خدایا بر [[محمد و خاندانش]] [[درود]] بفرست،... و در گشایش و [[آسایش]] و [[یاری کردن]] و [[تسلط]] بخشیدن و تأییدشان [[تعجیل]] فرما». | در جایی دیگر [[حضرت سجاد]] {{ع}} از [[خداوند]] [[طلب]] [[گشایش]] (فرج) و [[نصرت]] برای [[آل محمد]] {{صل}} می‌نماید که مصداق آن در این دوران [[امام زمان]] {{ع}} است: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ... وَ عَجِّلِ الْفَرَجَ وَ الرَّوْحَ وَ النُّصْرَةَ وَ التَّمْكِينَ وَ التَّأْيِيدَ لَهُمْ}}<ref>دعای ۴۸.</ref>؛ «بار خدایا بر [[محمد و خاندانش]] [[درود]] بفرست،... و در گشایش و [[آسایش]] و [[یاری کردن]] و [[تسلط]] بخشیدن و تأییدشان [[تعجیل]] فرما». | ||
مطلب مهم دیگری که در [[دعاهای صحیفه]] به چشم می‌خورد آموزه [[انتظار]] است. به [[راستی]] [[استقامت]] بر [[عقیده]] [[حق]] و [[پایمردی]] در [[راه]] [[دین]] و [[امید به آینده]] و [[مشارکت]] در تحقق [[آرمان]] جهانی [[عدالت]] و [[معرفت]] با [[ظهور]] حضرت [[حجّت]] بسیار ارجمند و دارای [[پاداش]] بزرگ [[الهی]] است: «بار خدایا، تحیّت و درود بفرست [[دوستان]] ایشان را، آن اعتراف‌کنندگان به [[مقام]] و [[منزلت]] ایشان، آن [[پیروی]] کنندگان راه ایشان، آن پای‌نهندگان به جای پای ایشان، آن چنگ‌زنندگان به رشته [[آیین]] ایشان، آن تمسک‌جویان به [[دوستی]] ایشان، آن پذیرندگان [[پیشوایی]] ایشان، آن تسلیم‌شوندگان به [[فرمان]] ایشان، آن کوشندگان در [[طاعت]] ایشان، آن [[منتظران]] [[دولت]] ایشان و آن چشم به راهان ظهور ایشان. [[تحیت]] و درودی [[مبارک]]، [[پاکیزه]]، فزاینده، در هر بامداد و هر شبانگاه»<ref>نیایش چهل‌وهفتم.</ref>.<ref>صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، ۱۳۷۵، چاپ نهم؛ نهج‌البلاغه، ترجمه محمد دشتی آدینه سبز، ۱۳۸۷، چاپ چهارم.</ref>.<ref>[[امیر شیرزاد|شیرزاد، امیر]] و [[فضل‌الله خالقیان|خالقیان، فضل‌الله]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «مهدویت»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، | مطلب مهم دیگری که در [[دعاهای صحیفه]] به چشم می‌خورد آموزه [[انتظار]] است. به [[راستی]] [[استقامت]] بر [[عقیده]] [[حق]] و [[پایمردی]] در [[راه]] [[دین]] و [[امید به آینده]] و [[مشارکت]] در تحقق [[آرمان]] جهانی [[عدالت]] و [[معرفت]] با [[ظهور]] حضرت [[حجّت]] بسیار ارجمند و دارای [[پاداش]] بزرگ [[الهی]] است: «بار خدایا، تحیّت و درود بفرست [[دوستان]] ایشان را، آن اعتراف‌کنندگان به [[مقام]] و [[منزلت]] ایشان، آن [[پیروی]] کنندگان راه ایشان، آن پای‌نهندگان به جای پای ایشان، آن چنگ‌زنندگان به رشته [[آیین]] ایشان، آن تمسک‌جویان به [[دوستی]] ایشان، آن پذیرندگان [[پیشوایی]] ایشان، آن تسلیم‌شوندگان به [[فرمان]] ایشان، آن کوشندگان در [[طاعت]] ایشان، آن [[منتظران]] [[دولت]] ایشان و آن چشم به راهان ظهور ایشان. [[تحیت]] و درودی [[مبارک]]، [[پاکیزه]]، فزاینده، در هر بامداد و هر شبانگاه»<ref>نیایش چهل‌وهفتم.</ref>.<ref>صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، ۱۳۷۵، چاپ نهم؛ نهج‌البلاغه، ترجمه محمد دشتی آدینه سبز، ۱۳۸۷، چاپ چهارم.</ref>.<ref>[[امیر شیرزاد|شیرزاد، امیر]] و [[فضل‌الله خالقیان|خالقیان، فضل‌الله]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «مهدویت»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص۴۱۸.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
| خط ۲۳: | خط ۲۶: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:مهدویت | [[رده:مهدویت]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۴ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۴۰
این مدخل زیرشاخهٔ بحث مهدویت است. مهدویت از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: مهدویت در قرآن - مهدویت در حدیث - مهدویت در کلام اسلامی - مهدویت در معارف دعا و زیارات - مهدویت در معارف و سیره سجادی - مهدویت در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی - پرسش‌های مرتبطمقدمه
اندیشه مهدویت، به معنی اعتقاد به ظهور شخصی از نسل رسول الله (ص) در آخرالزمان که عدالت را در جهان بسط دهد و غبار تاریک را از چهره جهان بزداید؛ ظلم اندیشه‌ای استوار، اعتقادی راسخ و آرمانی بزرگ در بینش مسلمانان به‌ویژه شیعیان است. بنا به آموزه‌های روشن و مسلّم اهل‌بیت (ع) دوازدهمین امام از سلسله امامان معصوم که فرزند امام حسن عسکری (ع) و هم‌نام پیامبر (ص) است پس از غیبتی طولانی که در طول آن عده‌ای ناامید شده و یا از دین و اعتقاد برمی‌گردند، به اذن الهی ظهور کرده و مأموریت سترگ خویش را به انجام خواهد رساند.
باید توجه داشت که حجت‌های الهی همیشه ظاهر و آشکار نیستند و گاهی بنا به حکمت‌هایی مخصوص در پس پرده غیبت حضور دارند، امام علی (ع) در نهج‌البلاغه عرضه می‌دارد: «اللَّهُمَّ بَلَى لَا تَخْلُو الْأَرْضُ مِنْ قَائِمٍ لِلَّهِ بِحُجَّةٍ إِمَّا ظَاهِراً مَشْهُوراً وَ إِمَّا خَائِفاً مَغْمُوراً...»[۱]؛ «آری! ای خداوندا! زمین هیچ‌گاه از حجت الهی خالی نیست، که برای خدا با برهان روشن قیام کند یا آشکار و شناخته شده یا بیمناک و پنهان؛ تا حجت خدا باطل نشود و نشانه‌هایش از میان نرود».
امام سجاد (ع) نیز چنین می‌گوید: «بار خدایا در هر زمان دین خویش به امامی یاری بخشیده‌ای که او را بر پا داشته‌ای تا عَلَم راهنمای بندگانت شود و در بلاد تو چراغ فروزان هدایت گردد... و او نگهدار کسانی است که بدو پناه می‌برند و کهف امان مؤمنان است و حلقه اعتصام ایشان است و جلال و جلوه جهانیان است»[۲].
هرچند در مناجات فوق، به صراحت از حضرت مهدی (ع) اسمی به میان نیامده اما دو نکته مهم در آن وجود دارد. نخست آنکه در هر زمان امامی وجود دارد، پس اینک نیز باید امامی باشد و آن امام کسی نیست جز وجود مقدس ولی عصر (ع) که به فرمایش امام علی (ع) خائف و مغمور (بیمناک و پنهان) است. دیگر آنکه امام در هر زمان کهف شیعیان خویش و پناهگاه آنان است، بنابراین در این اعصار غیبت کسی جز آن حضرت پشت و پناه مؤمنان نیست.
در جایی دیگر حضرت سجاد (ع) از خداوند طلب گشایش (فرج) و نصرت برای آل محمد (ص) می‌نماید که مصداق آن در این دوران امام زمان (ع) است: «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ... وَ عَجِّلِ الْفَرَجَ وَ الرَّوْحَ وَ النُّصْرَةَ وَ التَّمْكِينَ وَ التَّأْيِيدَ لَهُمْ»[۳]؛ «بار خدایا بر محمد و خاندانش درود بفرست،... و در گشایش و آسایش و یاری کردن و تسلط بخشیدن و تأییدشان تعجیل فرما». مطلب مهم دیگری که در دعاهای صحیفه به چشم می‌خورد آموزه انتظار است. به راستی استقامت بر عقیده حق و پایمردی در راه دین و امید به آینده و مشارکت در تحقق آرمان جهانی عدالت و معرفت با ظهور حضرت حجّت بسیار ارجمند و دارای پاداش بزرگ الهی است: «بار خدایا، تحیّت و درود بفرست دوستان ایشان را، آن اعتراف‌کنندگان به مقام و منزلت ایشان، آن پیروی کنندگان راه ایشان، آن پای‌نهندگان به جای پای ایشان، آن چنگ‌زنندگان به رشته آیین ایشان، آن تمسک‌جویان به دوستی ایشان، آن پذیرندگان پیشوایی ایشان، آن تسلیم‌شوندگان به فرمان ایشان، آن کوشندگان در طاعت ایشان، آن منتظران دولت ایشان و آن چشم به راهان ظهور ایشان. تحیت و درودی مبارک، پاکیزه، فزاینده، در هر بامداد و هر شبانگاه»[۴].[۵].[۶]
منابع
پانویس
- ↑ نهج البلاغه، حکمت ۱۴۷.
- ↑ نیایش چهل‌وهفتم.
- ↑ دعای ۴۸.
- ↑ نیایش چهل‌وهفتم.
- ↑ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، ۱۳۷۵، چاپ نهم؛ نهج‌البلاغه، ترجمه محمد دشتی آدینه سبز، ۱۳۸۷، چاپ چهارم.
- ↑ شیرزاد، امیر و خالقیان، فضل‌الله، مقاله «مهدویت»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص۴۱۸.