کتابنامه عاشورا: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-{{ویرایش غیرنهایی}} +)) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | |||
| موضوع مرتبط = عزاداری | |||
| عنوان مدخل = | |||
| مداخل مرتبط = | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
{{ | == مقدمه == | ||
دربارۀ زندگینامۀ [[امام حسین]] {{ع}} و [[حادثۀ عاشورا]] و [[شهادت]] آن حضرت و یارانش، آثار بیشماری چه بصورت [[شعر]] یا [[نثر]]، نوشته شده است. علاوه بر دیوان‌های اشعار و نوحه‌ها، کتبی دربارۀ آن [[قیام]]، چه بصورت [[نقلی]] و بیان حوادث، چه بشکل تحلیلی و بررسی‌های عمیق نوشته و چاپ شده است. در اینجا برخی از کتب یاد شده را در دو بخش عربی و فارسی نام می‌بریم: | |||
'''عربی'''<ref>اغلب این کتاب‌ها به فارسی ترجمه شده است.</ref>: | |||
# [[أئمتنا (کتاب)|أئمتنا]]؛ [[علی محم دخیل]] | |||
#[[أئمتنا (کتاب)|أئمتنا]]؛ [[علی محم دخیل]] | |||
# [[ابصار العین فی انصار الحسین (کتاب)|ابصار العین فی انصار الحسین]]؛ [[محمد بن طاهر سماوی]] | # [[ابصار العین فی انصار الحسین (کتاب)|ابصار العین فی انصار الحسین]]؛ [[محمد بن طاهر سماوی]] | ||
# [[ابو الشهداء (کتاب)|ابو الشهداء]]؛ [[عباس عقاد]] | # [[ابو الشهداء (کتاب)|ابو الشهداء]]؛ [[عباس عقاد]] | ||
# [[الامام الحسین (کتاب)|الامام الحسین]]{{ع}}؛ [[عبدالله العلائلی]] | # [[الامام الحسین (کتاب)|الامام الحسین]] {{ع}}؛ [[عبدالله العلائلی]] | ||
# [[الامام الحسین بن علی الشهید (کتاب)|الامام الحسین بن علی الشهید]]؛ [[عبد الودود الأمین]] | # [[الامام الحسین بن علی الشهید (کتاب)|الامام الحسین بن علی الشهید]]؛ [[عبد الودود الأمین]] | ||
# [[الامام الحسین فی حله البرفیر (کتاب)|الامام الحسین فی حله البرفیر]]؛ [[سلیمان الکتانی]] | # [[الامام الحسین فی حله البرفیر (کتاب)|الامام الحسین فی حله البرفیر]]؛ [[سلیمان الکتانی]] | ||
# [[انصار الحسین (کتاب)|انصار الحسین]]{{ع}}؛ [[محمد علی عابدین]] | # [[انصار الحسین (کتاب)|انصار الحسین]] {{ع}}؛ [[محمد علی عابدین]] | ||
# [[انصار الحسین (کتاب)|انصار الحسین]]{{ع}}؛ [[محمد مهدی شمس الدین]] | # [[انصار الحسین (کتاب)|انصار الحسین]] {{ع}}؛ [[محمد مهدی شمس الدین]] | ||
# [[اسرار الشهاده (کتاب)|اسرار الشهاده]]؛ [[فاضل دربندی]] | # [[اسرار الشهاده (کتاب)|اسرار الشهاده]]؛ [[فاضل دربندی]] | ||
# [[بحار الأنوار (کتاب)|بحار الأنوار]]؛ [[علامه مجلسی]] | # [[بحار الأنوار (کتاب)|بحار الأنوار]]؛ [[علامه مجلسی]] | ||
# [[ثورة الحسین (کتاب)|ثورة الحسین]]{{ع}}؛ [[محمد مهدی شمس الدین]] | # [[ثورة الحسین (کتاب)|ثورة الحسین]] {{ع}}؛ [[محمد مهدی شمس الدین]] | ||
# [[ثورة الحسین فی الوجدان الشعبی (کتاب)|ثورة الحسین فی الوجدان الشعبی]]؛ [[محمد مهدی شمس الدین]] | # [[ثورة الحسین فی الوجدان الشعبی (کتاب)|ثورة الحسین فی الوجدان الشعبی]]؛ [[محمد مهدی شمس الدین]] | ||
# [[الحسین فی طریقة الی الشهادة (کتاب)|الحسین فی طریقة الی الشهادة]]؛ [[علی بن الحسین الهاشمی]] | # [[الحسین فی طریقة الی الشهادة (کتاب)|الحسین فی طریقة الی الشهادة]]؛ [[علی بن الحسین الهاشمی]] | ||
| خط ۳۹: | خط ۴۳: | ||
# [[نفس المهموم (کتاب)|نفس المهموم]]؛ [[شیخ عباس قمی]] | # [[نفس المهموم (کتاب)|نفس المهموم]]؛ [[شیخ عباس قمی]] | ||
# [[المنابع النوراء فی وقایع عاشوراء (کتاب)|المنابع النوراء فی وقایع عاشوراء]]؛ [[سید محمد صادق البحرانی]] | # [[المنابع النوراء فی وقایع عاشوراء (کتاب)|المنابع النوراء فی وقایع عاشوراء]]؛ [[سید محمد صادق البحرانی]] | ||
# [[موسوعه کلمات الامام الحسین (کتاب)|موسوعه کلمات الامام الحسین]]{{ع}}؛ [[پژوهشکده باقر العلوم]]{{ع}} | # [[موسوعه کلمات الامام الحسین (کتاب)|موسوعه کلمات الامام الحسین]] {{ع}}؛ [[پژوهشکده باقر العلوم]] {{ع}} | ||
# [[نهضة الحسین (کتاب)|نهضة الحسین]]؛ [[سید هبه الدین شهرستانی]] | # [[نهضة الحسین (کتاب)|نهضة الحسین]]؛ [[سید هبه الدین شهرستانی]] | ||
# [[الوثاق الرسمیه لثورة الإمام الحسین (کتاب)|الوثاق الرسمیه لثورة الإمام الحسین]]؛ [[عبد الکریم الحسینی القزوینی]] | # [[الوثاق الرسمیه لثورة الإمام الحسین (کتاب)|الوثاق الرسمیه لثورة الإمام الحسین]]؛ [[عبد الکریم الحسینی القزوینی]] | ||
'''فارسی:''' | |||
# [[الفبای فکری امام حسین (کتاب)|الفبای فکری امام حسین]]{{ع}} [[محمد رضا صالحی کرمانی]] | # [[الفبای فکری امام حسین (کتاب)|الفبای فکری امام حسین]] {{ع}} [[محمد رضا صالحی کرمانی]] | ||
# [[بررسی تاریخ عاشورا (کتاب)|بررسی تاریخ عاشورا]]؛ [[محمد ابراهیم آیتی]] | # [[بررسی تاریخ عاشورا (کتاب)|بررسی تاریخ عاشورا]]؛ [[محمد ابراهیم آیتی]] | ||
# [[پرتوی از عظمت حسین (کتاب)|پرتوی از عظمت حسین]]{{ع}}؛ [[لطف الله صافی]] | # [[پرتوی از عظمت حسین (کتاب)|پرتوی از عظمت حسین]] {{ع}}؛ [[لطف الله صافی]] | ||
# [[پیشوای شهیدان (کتاب)|پیشوای شهیدان]]؛ [[سید رضا صدر]] | # [[پیشوای شهیدان (کتاب)|پیشوای شهیدان]]؛ [[سید رضا صدر]] | ||
# [[چشمه خورشید (کتاب)|چشمه خورشید]] مجموعه مقالات [[کنگره]]؛ [[امام خمینی و فرهنگ عاشورا]] | # [[چشمه خورشید (کتاب)|چشمه خورشید]] مجموعه مقالات [[کنگره]]؛ [[امام خمینی و فرهنگ عاشورا]] | ||
| خط ۶۷: | خط ۷۱: | ||
# [[یک شب و یک روز عاشورا (کتاب)|یک شب و یک روز عاشورا]]؛ [[خلیل کمره‌ای]] و...<ref>پیرامون محور‌های گوناگون عاشورا و حوادث و شخصیت‌ها و موضوعاتش، جزوۀ «فهرست کتب و موضوعات پیرامون واقعۀ کربلا»، (از نویسنده) چاپ شده است، ناشر: سازمان تبلیغات اسلامی.</ref>. | # [[یک شب و یک روز عاشورا (کتاب)|یک شب و یک روز عاشورا]]؛ [[خلیل کمره‌ای]] و...<ref>پیرامون محور‌های گوناگون عاشورا و حوادث و شخصیت‌ها و موضوعاتش، جزوۀ «فهرست کتب و موضوعات پیرامون واقعۀ کربلا»، (از نویسنده) چاپ شده است، ناشر: سازمان تبلیغات اسلامی.</ref>. | ||
در یک تقسیم‌بندی دیگر می‌توان همۀ کتاب‌های مربوط به [[امام حسین]] {{ع}} و [[حادثۀ کربلا]] را به انواع زیر، فهرست نمود: | |||
#زندگینامۀ و شرح حال [[امام حسین]]{{ع}} | # زندگینامۀ و شرح حال [[امام حسین]] {{ع}} | ||
#تحلیل [[حادثۀ کربلا]] | # تحلیل [[حادثۀ کربلا]] | ||
# [[مقتل]] و جریان‌های ریز واقعه | # [[مقتل]] و جریان‌های ریز واقعه | ||
#تحقیقات و تألیفات [[مستشرقان]] پیرامون [[عاشورا]] | # تحقیقات و تألیفات [[مستشرقان]] پیرامون [[عاشورا]] | ||
#منابع مربوط به جغرافیای [[کربلا]] و سابقه‌اش | # منابع مربوط به جغرافیای [[کربلا]] و سابقه‌اش | ||
#کتب مربوط به بنای [[حرم]] و تحولات ساختمانی [[حائر]] و [[حرم حسینی]] | # کتب مربوط به بنای [[حرم]] و تحولات ساختمانی [[حائر]] و [[حرم حسینی]] | ||
#کتاب‌های مربوط به [[مشروعیت]] یا عدم [[مشروعیت]] [[گریه]]، [[نوحه]]، [[عزاداری]]، قمه زنی، [[زنجیر]] زنی، [[مراسم]] سنتی، شبیه خوانی، [[توسل]] و.... (چه از سوی خود [[شیعه]] یا دیگران) | # کتاب‌های مربوط به [[مشروعیت]] یا عدم [[مشروعیت]] [[گریه]]، [[نوحه]]، [[عزاداری]]، قمه زنی، [[زنجیر]] زنی، [[مراسم]] سنتی، شبیه خوانی، [[توسل]] و.... (چه از سوی خود [[شیعه]] یا دیگران) | ||
#مجموعه‌های شعری مربوط به [[امام حسین]]{{ع}} | # مجموعه‌های شعری مربوط به [[امام حسین]] {{ع}} | ||
#مجموعه‌های شعری مرتبط با [[عاشورا]] | # مجموعه‌های شعری مرتبط با [[عاشورا]] | ||
#مجموعۀ نوحه‌های سینه زنی | # مجموعۀ نوحه‌های سینه زنی | ||
#مجموعۀ متن تعزیه‌ها و شبیه خوانی | # مجموعۀ متن تعزیه‌ها و شبیه خوانی | ||
#کتاب‌های معرفی [[اصحاب امام حسین]]{{ع}} بصورت مجموعه‌ای | # کتاب‌های معرفی [[اصحاب امام حسین]] {{ع}} بصورت مجموعه‌ای | ||
#کتاب‌های تک نگاری پیرامون قهرمان [[عاشورا]] (همچون [[ابو الفضل]]، [[علی اکبر]]، [[مسلم]]، [[زینب]] و...) | # کتاب‌های تک نگاری پیرامون قهرمان [[عاشورا]] (همچون [[ابو الفضل]]، [[علی اکبر]]، [[مسلم]]، [[زینب]] و...) | ||
#کتاب‌های تک‌نگاری مربوط به [[یاران]] برجستۀ [[امام]] در [[عاشورا]] (مثل [[حبیب]]، حر، زهیر و...) | # کتاب‌های تک‌نگاری مربوط به [[یاران]] برجستۀ [[امام]] در [[عاشورا]] (مثل [[حبیب]]، حر، زهیر و...) | ||
#مجموعه‌هایی که [[سخنان امام حسین]]{{ع}} و [[خطبه‌ها]] را گردآوری کرده است (مثل موسوعه کلمات الامام الحسین) | # مجموعه‌هایی که [[سخنان امام حسین]] {{ع}} و [[خطبه‌ها]] را گردآوری کرده است (مثل موسوعه کلمات الامام الحسین) | ||
#کتاب‌های تحقیقی پیرامون [[تعزیه]] و نمایش‌های مذهبی و مرثیه‌سرایی<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص ۳۹۲.</ref>. | # کتاب‌های تحقیقی پیرامون [[تعزیه]] و نمایش‌های مذهبی و مرثیه‌سرایی<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص ۳۹۲.</ref>. | ||
==منابع== | == منابع == | ||
{{منابع}} | |||
# [[پرونده:13681024.jpg|22px]]؛ [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|'''فرهنگ عاشورا''']] | |||
{{پایان منابع}} | |||
==پانویس== | == پانویس == | ||
{{ | {{پانویس}} | ||
[[رده: | [[رده:امام حسین]] | ||
[[رده:مدخل فرهنگ عاشورا]] | [[رده:مدخل فرهنگ عاشورا]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۹ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۰۴
مقدمه
دربارۀ زندگینامۀ امام حسین (ع) و حادثۀ عاشورا و شهادت آن حضرت و یارانش، آثار بیشماری چه بصورت شعر یا نثر، نوشته شده است. علاوه بر دیوان‌های اشعار و نوحه‌ها، کتبی دربارۀ آن قیام، چه بصورت نقلی و بیان حوادث، چه بشکل تحلیلی و بررسی‌های عمیق نوشته و چاپ شده است. در اینجا برخی از کتب یاد شده را در دو بخش عربی و فارسی نام می‌بریم:
عربی[۱]:
- أئمتنا؛ علی محم دخیل
- ابصار العین فی انصار الحسین؛ محمد بن طاهر سماوی
- ابو الشهداء؛ عباس عقاد
- الامام الحسین (ع)؛ عبدالله العلائلی
- الامام الحسین بن علی الشهید؛ عبد الودود الأمین
- الامام الحسین فی حله البرفیر؛ سلیمان الکتانی
- انصار الحسین (ع)؛ محمد علی عابدین
- انصار الحسین (ع)؛ محمد مهدی شمس الدین
- اسرار الشهاده؛ فاضل دربندی
- بحار الأنوار؛ علامه مجلسی
- ثورة الحسین (ع)؛ محمد مهدی شمس الدین
- ثورة الحسین فی الوجدان الشعبی؛ محمد مهدی شمس الدین
- الحسین فی طریقة الی الشهادة؛ علی بن الحسین الهاشمی
- الحسین و بطلة کربلاء؛ محمد جواد مغنیه.
- حیاة الامام الحسین بن علی؛ باقر شریف القرشی
- الخصائص الحسینیه؛ شیخ جعفر شوشتری
- الدوافع النفسیه لأنصار الحسین؛ محمد علی عابدین
- الشهید و الثورة؛ هادی المدرس
- علی طریق کربلا؛ محمد حسین فضل الله
- عوالم؛ عبدالله البحرانی
- العیون العبری؛ سید ابراهیم المیانجی
- فرسان الهیجاء؛ ذبیح الله محلاتی
- فی رحاب ثورة الحسین؛ احمد زکی تفاحه
- کتاب العاشوراء؛ هادی المدرسی
- اللهوف؛ سید بن طاووس
- مثیر الأحزان؛ ابن نماء حلی
- مع الحسین فی نهضته؛ اسد حیدر
- مقاتل الطالبیین؛ ابو الفرج اصفهانی
- مقتل الحسین؛ خوارزمی
- مقتل الحسین؛ ابی مخنف
- مقتل الحسین؛ عبد الرزاق المقرم
- نفس المهموم؛ شیخ عباس قمی
- المنابع النوراء فی وقایع عاشوراء؛ سید محمد صادق البحرانی
- موسوعه کلمات الامام الحسین (ع)؛ پژوهشکده باقر العلوم (ع)
- نهضة الحسین؛ سید هبه الدین شهرستانی
- الوثاق الرسمیه لثورة الإمام الحسین؛ عبد الکریم الحسینی القزوینی
فارسی:
- الفبای فکری امام حسین (ع) محمد رضا صالحی کرمانی
- بررسی تاریخ عاشورا؛ محمد ابراهیم آیتی
- پرتوی از عظمت حسین (ع)؛ لطف الله صافی
- پیشوای شهیدان؛ سید رضا صدر
- چشمه خورشید مجموعه مقالات کنگره؛ امام خمینی و فرهنگ عاشورا
- حسین بن علی را بهتر بشناسیم؛ محمد یزدی
- حسین پیشوای انسان‌ها؛ محمود اکبر زاده
- حماسه حسینی؛ مرتضی مطهری
- خون خدا؛ جواد محدثی
- درسی که حسین به انسان‌ها آموخت؛ شهید هاشمی نژاد
- سخنان حسین بن علی از مدینه تا کربلا؛ صادق نجمی
- سوگنامه آل محمد؛ محمد محمدی اشتهاردی
- عنصر شجاعت؛ خلیل کمره‌ای
- قمقام زخار؛ فرهاد میرزا
- قیام جاودانه؛ محمد رضا حکیمی
- ناسخ التواریخ؛ سپهر
- منتهی الآمال؛ شیخ عباس قمی
- منهاج الدموع؛ قرنی گلپایگانی
- مطلع الشمس؛ محمد جواد صاحبی
- مرثیه‌ای که ناسروده ماند؛ پرویز خرسند
- الوقائع و الحوادث؛ محمد باقر ملبوبی
- یک شب و یک روز عاشورا؛ خلیل کمره‌ای و...[۲].
در یک تقسیم‌بندی دیگر می‌توان همۀ کتاب‌های مربوط به امام حسین (ع) و حادثۀ کربلا را به انواع زیر، فهرست نمود:
- زندگینامۀ و شرح حال امام حسین (ع)
- تحلیل حادثۀ کربلا
- مقتل و جریان‌های ریز واقعه
- تحقیقات و تألیفات مستشرقان پیرامون عاشورا
- منابع مربوط به جغرافیای کربلا و سابقه‌اش
- کتب مربوط به بنای حرم و تحولات ساختمانی حائر و حرم حسینی
- کتاب‌های مربوط به مشروعیت یا عدم مشروعیت گریه، نوحه، عزاداری، قمه زنی، زنجیر زنی، مراسم سنتی، شبیه خوانی، توسل و.... (چه از سوی خود شیعه یا دیگران)
- مجموعه‌های شعری مربوط به امام حسین (ع)
- مجموعه‌های شعری مرتبط با عاشورا
- مجموعۀ نوحه‌های سینه زنی
- مجموعۀ متن تعزیه‌ها و شبیه خوانی
- کتاب‌های معرفی اصحاب امام حسین (ع) بصورت مجموعه‌ای
- کتاب‌های تک نگاری پیرامون قهرمان عاشورا (همچون ابو الفضل، علی اکبر، مسلم، زینب و...)
- کتاب‌های تک‌نگاری مربوط به یاران برجستۀ امام در عاشورا (مثل حبیب، حر، زهیر و...)
- مجموعه‌هایی که سخنان امام حسین (ع) و خطبه‌ها را گردآوری کرده است (مثل موسوعه کلمات الامام الحسین)
- کتاب‌های تحقیقی پیرامون تعزیه و نمایش‌های مذهبی و مرثیه‌سرایی[۳].
منابع
پانویس
- ↑ اغلب این کتاب‌ها به فارسی ترجمه شده است.
- ↑ پیرامون محور‌های گوناگون عاشورا و حوادث و شخصیت‌ها و موضوعاتش، جزوۀ «فهرست کتب و موضوعات پیرامون واقعۀ کربلا»، (از نویسنده) چاپ شده است، ناشر: سازمان تبلیغات اسلامی.
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، ص ۳۹۲.