جنگ‌های فجار: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداریویکی‌متن
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{ویرایش غیرنهایی}} {{نبوت}} <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233);...» ایجاد کرد)
 
خط ۱۰: خط ۱۰:


==مقدمه==
==مقدمه==
*[[جنگ‌های فجار]] که به فاصله بیست سال بعد از [[عام الفیل]] به وقوع پیوست<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۲، ص۲۹۰؛ علی بن حسین مسعودی، مروج الذهب و معادن الجوهر، ج۱، ص۲۶۸؛ مجهول، مجمل التواریخ و القصص، ص۲۲۶.</ref> از جنگ‌های معروف [[عرب جاهلی]] به شمار می‌آید؛ به گونه‌ای که عده‌ای از [[اعراب]] آن را مبدأ [[تاریخ]] خود قرار دادند<ref>مجهول، مجمل التواریخ و القصص، ص۲۲۶؛ علی بن حسین مسعودی، التنبیه والاشراف، ص۱۸۷.</ref> و شعرای [[جاهلی]]، در [[وصف]] آن بسیار سروده‌اند<ref>ابن عبد ربه، العقد الفرید، ج۶، ص۱۰۲-۱۱۰.</ref>.
*جنگ‌های فجار که به فاصله بیست سال بعد از [[عام الفیل]] به وقوع پیوست<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۲، ص۲۹۰؛ علی بن حسین مسعودی، مروج الذهب و معادن الجوهر، ج۱، ص۲۶۸؛ مجهول، مجمل التواریخ و القصص، ص۲۲۶.</ref> از جنگ‌های معروف [[عرب جاهلی]] به شمار می‌آید؛ به گونه‌ای که عده‌ای از [[اعراب]] آن را مبدأ [[تاریخ]] خود قرار دادند<ref>مجهول، مجمل التواریخ و القصص، ص۲۲۶؛ علی بن حسین مسعودی، التنبیه والاشراف، ص۱۸۷.</ref> و شعرای [[جاهلی]]، در [[وصف]] آن بسیار سروده‌اند<ref>ابن عبد ربه، العقد الفرید، ج۶، ص۱۰۲-۱۱۰.</ref>.
*فجار بر وزن قتال یا مفاعله است و از آنجا که مصدر فعال یا مفاعله بر کار طرفینی دلالت دارد کلمه فجار به معنای مبادله [[فجور]] خواهد بود؛ یعنی هر دو طرف این [[نبرد]]، در مبادله [[فجور]] و [[تباهی]] با یکدیگر همدست بودند و آن [[تباهی]] چیزی جز [[جنگ]] در [[ماه‌های حرام]] نبود<ref>ابن منظور، لسان العرب، ج۵، ص۴۸؛ علی بن حسین مسعودی، التنبیه والاشراف، ص۱۷۹.</ref>.
*فجار بر وزن قتال یا مفاعله است و از آنجا که مصدر فعال یا مفاعله بر کار طرفینی دلالت دارد کلمه فجار به معنای مبادله [[فجور]] خواهد بود؛ یعنی هر دو طرف این [[نبرد]]، در مبادله [[فجور]] و [[تباهی]] با یکدیگر همدست بودند و آن [[تباهی]] چیزی جز [[جنگ]] در [[ماه‌های حرام]] نبود<ref>ابن منظور، لسان العرب، ج۵، ص۴۸؛ علی بن حسین مسعودی، التنبیه والاشراف، ص۱۷۹.</ref>.
*[[اعراب جاهلی]]، چهار [[ماه]] از سال یعنی [[رجب]]، [[ذی‌القعده]]، [[ذی‌الحجه]] و [[محرم]] را محترم می‌شمردند و [[جنگ]] را در آن [[حرام]] می‌دانستند؛ به [[نقل]] از [[زمخشری]] در [[تفسیر کشاف]]، این [[حکم]] از بقایای [[دین حنیف]] [[ابراهیم]]{{ع}} بوده است<ref>جار الله زمخشری، الکشاف عن غوامض القرآن، ج۲، ص۲۶۹.</ref>. گویند در طول [[تاریخ]] [[عرب جاهلی]]، تنها چهار بار این [[قانون]] نقض شد که آخرین آن بین [[قریش]] و [[هوازن]] در گرفت و چهار سال طول کشید.  
*[[اعراب جاهلی]]، چهار [[ماه]] از سال یعنی [[رجب]]، [[ذی‌القعده]]، [[ذی‌الحجه]] و [[محرم]] را محترم می‌شمردند و [[جنگ]] را در آن [[حرام]] می‌دانستند؛ به [[نقل]] از [[زمخشری]] در [[تفسیر کشاف]]، این [[حکم]] از بقایای [[دین حنیف]] [[ابراهیم]]{{ع}} بوده است<ref>جار الله زمخشری، الکشاف عن غوامض القرآن، ج۲، ص۲۶۹.</ref>. گویند در طول [[تاریخ]] [[عرب جاهلی]]، تنها چهار بار این [[قانون]] نقض شد که آخرین آن بین [[قریش]] و [[هوازن]] در گرفت و چهار سال طول کشید.  
*عمده [[جنگ‌های فجار]]، چهار [[جنگ]] را شامل می‌شود که اینجا، به شرح مختصری از آن می‌پردازیم<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فجار (مقاله)|فجار]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۲، ص:۲۰۶-۲۰۷.</ref>:
*عمده جنگ‌های فجار، چهار [[جنگ]] را شامل می‌شود که اینجا، به شرح مختصری از آن می‌پردازیم<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فجار (مقاله)|فجار]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۲، ص:۲۰۶-۲۰۷.</ref>:


==[[فجار الرجل]]==
==[[فجار الرجل]]==

نسخهٔ ‏۲ ژوئن ۲۰۲۰، ساعت ۱۵:۴۹

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل جنگ‌های فجار (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

فجار الرجل

  • در سبب این درگیری، گفته شده است که بدر بن معشر غفاری، وارد بازار عکاظ شده، مجلسی تشکیل داد و در آن پاهایش را دراز کرده، ضمن خواندن اشعاری، خود را مفتخر می‌دانست که عزیزترین مرد عرب است. در این زمان، مرد دیگری آمد و مدعی شد که او عزیزترین عرب است، سپس با ضربه شمشیرش، زخمی کوچک بر او وارد ساخت. آن دو با یکدیگر درگیر شدند و هر کدام افراد قبیله خود را به یاری‌ طلبیدند که کار بالا گرفت و نزدیک بود که میانشان جنگ شود؛ اما این دعوا با مصالحه پایان یافت[۷][۸].

فجار القرد

  • مردی از کنانه، به مردی از بنی‌نصر بن معاویة بن بکر بن هوازن، مبلغی بدهکار بود و به علت فقر و نداری نتوانسته بود، آن را ادا کند. شخص طلبکار، میمونی را برای تحقیر آن کنانی و قومش به بازار عکاظ برد و اعلام کرد: "چه کسی در برابر‌ طلبی که من از فلان کنانی دارم او را به چیزی مثل این، به من می‌فروشد؟"[۹] در همین هنگام مردی از کنانه به او رسید و در حالی که به سبب حرف او خشمگین بود پس شمشیر کشید و میمون را کشت. سپس هر کدام از آنها، اطرفیان و مردم قبیله خود را به یاری‌ طلبیدند. سرانجام از هر دو قبیله، افرادی گرد آمدند و سخنان تندی بینشان ردّ و بدل شد؛ اما قبل از اینکه کار به جنگ بکشد به دعوای خود پایان دادند[۱۰][۱۱].

فجار المرأه

فجار براض

  • این جنگ که بین قیس با قریش و کنانه و هم‌پیمانانشان رخ داد، بی‌تردید بزرگ‌ترین و مهم‌ترین جنگ فجار به شمار می‌آید و خود شامل چهار فجره است که به اختصار به شرح و تفصیل آن می‌پردازیم[۱۶]:

یوم النخله

یوم الشمطه

  • این جنگ به علت وعده‌ای بود که بعد از یوم النخله صورت گرفت[۲۹]. در این مدت، قیس، گروه‌های هم‌پیمان خود مانند ثقیف و سلیم و دیگران را گرد آورد و قریش و کنانه نیز با قبایل هم‌پیمان خود بنی‌اسد و احابیش خود، فراهم آمدند[۳۰].
  • دو لشکر در موعد مقرر - محلی به نام "شمطه" نزدیک عکاظ[۳۱] - به هم رسیدند و جنگ آغاز شد. در ابتدای روز جنگ به نفع قیس و هم‌پیمانانش پیش می‌رفت؛ اما از نیم‌روز به بعد، ورق برگشت و قریش و کنانه پیروز شدند[۳۲]. کشتار فراوان به راه افتاد تا اینکه دو طرف، ندای صلح سر دادند با این قرار که پس از شمارش کشته‌ها هر طرف که بیشتر کشته بود، خون‌بهای طرف دیگر را بپردازد[۳۳].
  • در نتیجه، جنگ آرام گرفت و قریش و قیس برگشتند. گفته شده که در آن سال، عکاظ برپا نشد"[۳۴][۳۵].

یوم العبلاء

یوم الشرب

یوم الحریره

حضور پیامبر(ص) در فجار

  1. چون معصومیت پیامبر اکرم(ص) در تمام ایام زندگی حضرت ساری و جاری بوده، محال است در جنگی شرکت کنند که سراسر فجور است.
  2. در کتاب تاریخ یعقوبی آمده است که ابوطالب از شرکت حتی یک بنی‌هاشمی جلوگیری می‌کرد و می‌گفت: "این کار، ستم و بیداد و دوری از نزدیکان و حلال شمردن ماه حرام است و من و کسی از بستگانم در آن شرکت نمی‌کنیم"[۵۰]. از بنی‌هاشم تنها زبیر بن عبدالمطلب در این جنگ شرکت کرد، آن هم به اجبار[۵۱][۵۲].

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. ↑ محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۲، ص۲۹۰؛ علی بن حسین مسعودی، مروج الذهب و معادن الجوهر، ج۱، ص۲۶۸؛ مجهول، مجمل التواریخ و القصص، ص۲۲۶.
  2. ↑ مجهول، مجمل التواریخ و القصص، ص۲۲۶؛ علی بن حسین مسعودی، التنبیه والاشراف، ص۱۸۷.
  3. ↑ ابن عبد ربه، العقد الفرید، ج۶، ص۱۰۲-۱۱۰.
  4. ↑ ابن منظور، لسان العرب، ج۵، ص۴۸؛ علی بن حسین مسعودی، التنبیه والاشراف، ص۱۷۹.
  5. ↑ جار الله زمخشری، الکشاف عن غوامض القرآن، ج۲، ص۲۶۹.
  6. ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، فجار، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۲، ص:۲۰۶-۲۰۷.
  7. ↑ معمر بن مثنی التمیمی، ایام العرب قبل الاسلام، ج۱، ص۵۰۳؛ ابن عبد ربه، العقد الفرید، ج۶ ص۱۰۱.
  8. ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، فجار، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۲، ص:۲۰۷.
  9. ↑ عزالدین ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۱، ص۵۸۸؛ معمر بن مثنی التمیمی، ایام العرب قبل الاسلام، ج۱، ص۵۰۵؛ ابن عبد ربه، العقد الفرید، ج۶ ص۱۰۲.
  10. ↑ عزالدین ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۱، ص۵۸۹.
  11. ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، فجار، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۲، ص:۲۰۷.
  12. ↑ معمر بن مثنی التمیمی، ایام العرب قبل الاسلام، ج۱، ص۵۰۲؛ عزالدین ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۱، ص۵۸۹؛ ابن عبد ربه، العقد الفرید، ج۶ ص۱۰۲.
  13. ↑ ابن عبد ربه، العقد الفرید، ج۶، ص۱۰۲.
  14. ↑ ابن عبد ربه، العقد الفرید، ج۶، ص۱۰۲.
  15. ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، فجار، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۲، ص:۲۰۸.
  16. ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، فجار، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۲، ص:۲۰۸.
  17. ↑ احمد بن ابی یعقوب یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۱۵.
  18. ↑ احمد بن ابی یعقوب یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۱۵.
  19. ↑ احمد جاد مولی بک، ایام العرب فی الجاهلیه، ص۳۲۶.
  20. ↑ معمر بن مثنی التمیمی، ایام العرب قبل الاسلام، ج۱، ص۵۰۶؛ احمد بن ابی یعقوب یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۱۵.
  21. ↑ معمر بن مثنی التمیمی، ایام العرب قبل الاسلام، ج۱، ص۵۰۷؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۰۲؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۱۸۴-۱۸۵.
  22. ↑ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۱۸۵؛ عزالدین ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۱، ص۵۹۱.
  23. ↑ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۱۰۲؛ عزالدین ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۱، ص۵۹۱.
  24. ↑ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۱۰۲؛ عزالدین ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۱، ص۵۹۱.
  25. ↑ یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۵، ص۲۷۷.
  26. ↑ معمر بن مثنی التمیمی، ایام العرب قبل الاسلام، ج۱، ص۵۱۳؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۱۸۶؛ عزالدین ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۱، ص۵۹۲.
  27. ↑ معمر بن مثنی التمیمی، ایام العرب قبل الاسلام، ج۱، ص۵۱۳؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۰۲؛ عزالدین ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۱، ص۵۹۳؛ ابن حبیب بغدادی، المنمق فی اخبار قریش، ص۱۶۹.
  28. ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، فجار، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۲، ص:۲۰۸-۲۱۰.
  29. ↑ معمر بن مثنی التمیمی، ایام العرب قبل الاسلام، ج۱، ص۳۳۱.
  30. ↑ معمر بن مثنی التمیمی، ایام العرب قبل الاسلام، ج۱، ص۵۱۵؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۰۲؛ ابن عبد ربه، العقد الفرید، ج۶، ص۱۰۶.
  31. ↑ یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۳، ص۳۶۳.
  32. ↑ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۱۸۷؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۰۲؛ عزالدین ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۱، ص۵۹۴؛ معمر بن مثنی التمیمی، ایام العرب قبل الاسلام، ج۱، ص۵۱۶.
  33. ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۰۲؛ عزالدین ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۱، ص۵۹۵.
  34. ↑ ابن حبیب بغدادی، المنمق فی اخبار قریش، ص۱۷۰.
  35. ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، فجار، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۲، ص:۲۱۰.
  36. ↑ یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۴، ص۸۰.
  37. ↑ معمر بن مثنی التمیمی، ایام العرب قبل الاسلام، ج۱، ص۵۱۷؛ ابن عبد ربه، العقد الفرید، ج۶، ص۱۰۶-۱۰۷.
  38. ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، فجار، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۲، ص:۲۱۰-۲۱۱.
  39. ↑ معمر بن مثنی التمیمی، ایام العرب قبل الاسلام، ج۱، ص۵۱۸.
  40. ↑ یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۳، ص۳۳۲.
  41. ↑ معمر بن مثنی التمیمی، ایام العرب قبل الاسلام، ج۱، ص۵۱۷؛ ابن عبد ربه، العقد الفرید، ج۶ ص۱۰۷.
  42. ↑ یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۳، ص۳۳۲؛ معمر بن مثنی التمیمی، ایام العرب قبل الاسلام، ج۱، ص۵۱۸.
  43. ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، فجار، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۲، ص:۲۱۱.
  44. ↑ یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۲، ص۲۵۰.
  45. ↑ معمر بن مثنی التمیمی، ایام العرب قبل الاسلام، ج۱، ص۵۲۴.
  46. ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، فجار، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۲، ص:۲۱۱.
  47. ↑ معمر بن مثنی التمیمی، ایام العرب قبل الاسلام، ج۱، ص۵۰۶؛ احمد بن ابی یعقوب یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۱۵؛ علی بن حسین مسعودی، التنبیه والاشراف، ص۱۷۸؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۱۸۶.
  48. ↑ مطهر بن طاهر مقدسی، البدء والتاریخ، ص۱۳۵؛ ابن اثیر، اسدالغابه فی معرفة الصحابه، ج۱، ص۲۲؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۱۸۶.
  49. ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۵.
  50. ↑ احمد بن ابی یعقوب یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۱۵.
  51. ↑ احمد بن ابی یعقوب یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۱۵.
  52. ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، فجار، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۲، ص:۲۱۱-۲۱۲.
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=جنگ‌های_فجار&oldid=317142»