صحابه در اصول فقه

این مدخل زیرشاخهٔ بحث صحابه است. صحابه از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: صحابه در قرآن - صحابه در علوم حدیث - صحابه در نهج البلاغه - صحابه در اصول فقه - صحابه در معارف دعا و زیارات - صحابه در معارف و سیره سجادی - صحابه در فقه اسلامی - صحابه در کلام اسلامی - صحابه از دیدگاه اهل سنت - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

صحابه، جمع صاحب و در لغت به معنای یار و همراه است.

علمای مذاهب اسلامی درباره معنای اصطلاحی واژه صحابی اختلاف نظر دارند:

1. گروهی از اهل سنت، همانند ابن حجر عسقلانی، معتقدند صحابی بر کسی اطلاق می‌شود که در حال ایمان، پیامبر(ص) را ملاقات کرده و با همان حال از دنیا رفته باشد؛
2. گروهی هم چون شهید ثانی معتقدند صحابی کسی است که رسول خدا را در حال ایمان ملاقات کرده و در حال ایمان و اسلام مرده باشد، اگر چه در این بین مرتد شده باشد؛
3. بعضی گفته‌اند: صحابی یعنی کسی که یک یا دو سال با رسول خدا(ص) بوده و به همراه ایشان در یک یا دو جنگ بر ضد کفار شرکت داشته است؛
4. جمعی گفته‌اند: هر کس پیامبر(ص) را دیده باشد صحابی است؛
5. گروهی گفته‌اند: صحابی کسی است که سابقه هم نشینی و پیروی‌اش از رسول خدا(ص) طولانی باشد؛
6. برخی دیگر گفته‌اند: صحابی به کسی اطلاق می‌‌شود که یکی از چهار وصف زیر را به طریق " منع الخلو " دارا باشد:
   1. مجالست با پیامبر(ص) در مدت طولانی؛
   2. تحمل حفظ روایت (شنیدن مستقیم و به خاطر سپردن روایت) از رسول خدا(ص)؛
   3. شرکت در جنگ بر ضد کفار به همراه رسول خدا(ص)؛
   4. شهادت در زمان پیامبر(ص) در جنگ با کفار.
7. عده‌ای، صحابی را کسی می‌‌دانند که در حالی که مسلمان بوده، پیامبر(ص) را در مدت طولانی دیدار کرده و حفظ حدیث (شنیدن و به خاطر سپردن حدیث از رسول خدا) نموده و در حال ایمان هم از دنیا رفته باشد؛
8. برخی دیگر، عنوان صحابی را بر کسی اطلاق می‌‌کنند که به خدا و رسول او ایمان داشته و با رسول خدا(ص) در یک جنگ و یا بیشتر شرکت نموده و معروف به فقه و فتوا و دارای ملکه اجتهاد باشد.

جستارهای وابسته

• حضرت محمد
• تعریف صحابه
• عدالت صحابه
• آیه انقلاب
• انقلاب صحابه
• انحراف صحابه
• مذهب صحابی
• سنت صحابه
• اعمال صحابه
• افضلیت امام علی بر صحابه
• افضلیت صحابه
• مرجعیت دینی صحابه
• جایگاه صحابه
• فضایل صحابه
• محبت به صحابه
• مظاهر حب نبی