صحابه در اصول فقه
این مدخل زیرشاخهٔ بحث صحابه است. صحابه از چند منظر متفاوت، بررسی میشود: صحابه در قرآن - صحابه در علوم حدیث - صحابه در نهج البلاغه - صحابه در اصول فقه - صحابه در معارف دعا و زیارات - صحابه در معارف و سیره سجادی - صحابه در فقه اسلامی - صحابه در کلام اسلامی - صحابه از دیدگاه اهل سنت - پرسش مرتبط نداردمقدمه
صحابه، جمع صاحب و در لغت به معنای یار و همراه است.
علمای مذاهب اسلامی درباره معنای اصطلاحی واژه صحابی اختلاف نظر دارند:
- گروهی از اهل سنت، همانند ابن حجر عسقلانی، معتقدند صحابی بر کسی اطلاق میشود که در حال ایمان، پیامبر (ص) را ملاقات کرده و با همان حال از دنیا رفته باشد؛
- گروهی هم چون شهید ثانی معتقدند صحابی کسی است که رسول خدا را در حال ایمان ملاقات کرده و در حال ایمان و اسلام مرده باشد، اگر چه در این بین مرتد شده باشد؛
- بعضی گفته‌اند: صحابی یعنی کسی که یک یا دو سال با رسول خدا (ص) بوده و به همراه ایشان در یک یا دو جنگ بر ضد کفار شرکت داشته است؛
- جمعی گفته‌اند: هر کس پیامبر (ص) را دیده باشد صحابی است؛
- گروهی گفته‌اند: صحابی کسی است که سابقه هم نشینی و پیروی‌اش از رسول خدا (ص) طولانی باشد؛
- برخی دیگر گفته‌اند: صحابی به کسی اطلاق میشود که یکی از چهار وصف زیر را به طریق " منع الخلو " دارا باشد:
- عده‌ای، صحابی را کسی می‌‌دانند که در حالی که مسلمان بوده، پیامبر (ص) را در مدت طولانی دیدار کرده و حفظ حدیث (شنیدن و به خاطر سپردن حدیث از رسول خدا) نموده و در حال ایمان هم از دنیا رفته باشد؛
- برخی دیگر، عنوان صحابی را بر کسی اطلاق می‌‌کنند که به خدا و رسول او ایمان داشته و با رسول خدا (ص) در یک جنگ و یا بیشتر شرکت نموده و معروف به فقه و فتوا و دارای ملکه اجتهاد باشد[۱].
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ اصول الفقه الاسلامی، ج۲، ص۸۵۰؛ منابع اجتهاد (از دیدگاه مذاهب اسلامی)، ج۱، ص۳۵۷.