حباب بن حارث سلمانی ازدی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-==پانویس== +== پانویس ==)) |
(←مقدمه) |
||
| (۱۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = اصحاب امام علی | عنوان مدخل = حباب بن حارث سلمانی ازدی | مداخل مرتبط = [[حباب بن حارث سلمانی ازدی در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط = }} | ||
{{جعبه اطلاعات اصحاب | |||
| نام = حباب بن حارث سلمانی ازدی | |||
| مشهور به = | |||
| نام تصویر = آرامگاه شهدای کربلا.jpg | |||
| عرض تصویر = | |||
| توضیح تصویر = آرامگاه شهدای کربلا | |||
| نام کامل = حباب بن حارث سلمانی ازدی | |||
| نام‌های دیگر = | |||
| جنسیت = مرد | |||
| کنیه = | |||
| لقب = | |||
| اهل = | |||
| از قبیله = [[ازد]] | |||
| از تیره = | |||
| پدر = [[حارث سلمانی ازدی]] | |||
| مادر = | |||
| همسر = | |||
| پسر = | |||
| دختر = | |||
| خواهر = | |||
| برادر = | |||
| خویشاوندان = | |||
| وابستگان = | |||
| تاریخ تولد = | |||
| محل تولد = | |||
| محل زندگی = [[کوفه]] | |||
| تاریخ درگذشت = | |||
| محل درگذشت = | |||
| تاریخ شهادت = [[۶۱ هجری]] | |||
| محل شهادت = [[کربلا]] | |||
| طول عمر = | |||
| محل دفن = [[کربلا]] | |||
| دین = | |||
| مذهب = | |||
| از اصحاب = {{فهرست جعبه افقی| [[امام علی]] | [[امام حسین]] }} | |||
| از طبقه = | |||
| در جنگ = {{فهرست جعبه افقی| [[جنگ صفین]] | [[واقعه عاشورا]] }} | |||
| نقش‌ها = | |||
| فعالیت‌ها = | |||
| علت شهرت = | |||
| علت درگذشت = | |||
| علت شهادت = | |||
| راوی از = | |||
| روایات مشهور = | |||
| مشایخ او = | |||
| راویان از او = | |||
| آخرین راوی از او = | |||
}} | |||
'''حباب بن حارث سلمانی ازدی''' از شهدای کربلاست. نام او را «جناده»، «حباب»، «حیان» و «حسان» هم گفته‌اند. وی از شخصیت‌های شیعه در کوفه بود که در [[نهضت مسلم بن عقیل]] هم مشارکت داشت و پس از [[شکست]] آن، همراه گروهی به سوی حسین حرکت کردند و پیش از رسیدن آن حضرت به [[کربلا]]، به او پیوستند. هر چند [[لشکر]] حرّ می‌‌خواستند مانع پیوستن او به حسین{{ع}} شوند، ولی نتوانستند. وی [[روز عاشورا]] به [[شهادت]] رسید. | |||
== مقدمه == | |||
«جنادة» فرزند [[حارث بن عوف]] مذحجی مرادی سلمانی و یا (حرث بن عوف مذحجی مرادی سلمانی) [[کوفی]] از [[شهیدان]] [[بزرگوار]] کربلاست که در منابع گوناگون از وی با نام‌های جُناده<ref>تسمیة من قتل مع الحسین{{ع}}، ش۶۸؛ رجال الطوسی، ص۷۲؛ نیز ر.ک: جامع الرواة، ج۱، ص۱۶۸؛ الجامع فی الرجال، ج۱، ص۴۲۱؛ مجمع الرجال، ج۲، ص۵۴ نقد الرجال، ج۱، ص۳۷۲؛ تنقیح المقال، ج۱، ص۲۳۴؛ قاموس الرجال، ج۲، ص۷۲۴؛ ابصار العین، ص۱۴۴، مرکز الدراسات الاسلامیة لحرس الثورة؛ اعیان الشیعه، ج۱، ص۶۱۱؛ معجم رجال الحدیث، ج۴، ص۱۶۳؛ ذخیرة الدارین، ص۲۳۶؛ وسیلة الدارین، ص۱۱۳-۱۱۴. </ref>، جابر<ref>تاریخ الطبری، ج۵، ص۴۴۶، دارالمعارف؛ نیز ر.ک: نفس المهموم، ص۲۵۷، دارالمحجة البیضاء، مقتل الحسین{{ع}}، مقرم، ص۲۳۹، منشورات شریف رضی؛ قاموس الرجال، ج۲، ص۵۰۵-۵۰۶؛ انصار الحسین{{ع}}، ص۷۸، دار الاسلامیة. </ref>، [[جبّار]]<ref>الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۷۴؛ نیز ر.ک: اعیان الشیعه، ج۴، ص۶۲.</ref>، جیاد<ref>انساب الاشراف، ج۳، ص۱۹۸، دارالتعارف.</ref>، حباب<ref>مناقب آل ابیطالب، ج۴، ص۱۲۲؛ بحارالانوار، ج۴۵، ص۶۴ و ۷۲؛ معجم رجال الحدیث، ج۴، ص۲۱۳.</ref>، حَیَّان<ref>الاقبال، ج۳، ص۷۹؛ بحارالانوار، ج۱۰۱، ص۲۷۳ و ۳۴۱، چاپ ایران.</ref>، حَسَّان<ref>الاقبال، ج۳، ص۳۴۵.</ref>، حیاة<ref>مجالس الشهدا، ص۱۱۸.</ref> و [[عبادة]]<ref>عشرة کامله، ص۳۷۹.</ref> یاد شده است. | |||
نام پدرش را نیز گروهی حارث<ref>تسمیة من قتل مع الحسین{{ع}}، ش۶۸؛ تاریخ طبری، ج۵، ص۴۴۶، دارالمعارف؛ الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۷۴.</ref> و گروهی حرث<ref>انساب الاشراف، ج۳، ص۱۹۸، دارالتعارف؛ رجال الطوسی، ص۷۲؛ نیز ر.ک: مجمع الرجال، ج۲، ص۵۴؛ جامع الرواة، ج۱، ص۱۶۸؛ الجامع فی الرجال، ج۱، ص۴۲۱.</ref> نوشته‌اند. همچنین نسبت قبیله‌ای او را سلمانی<ref>من قتل مع الحسین{{ع}}، ش۶۸؛ تاریخ طبری، ج۵، ص۴۴۶، دارالمعارف؛ الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۷۴؛ رجال الطوسی، ص۷۲؛ انساب الاشراف، ج۳، ص۱۹۸، دارالتعارف؛ نیز ر.ک: نقدالرجال، ج۱، ص۳۷۲؛ الجامع فی الرجال، ج۱، ص۴۲۱؛ جامع الرواة، ج۱، ص۱۶۸؛ مجمع الرجال، ج۲، ص۵۴.</ref> و سلمانی ازدی<ref>الاقبال، ج۳، ص۷۹؛ [[بحارالانوار]]، ج۴۵، ص۷۲ و ج۱۰۱، ص۲۷۳، چاپ [[ایران]]؛ [[تنقیح المقال]]، ج۱، ص۲۳۴؛ [[قاموس الرجال]]، ج۲، ص۷۲۴؛ ذخیرة الدارین، ص۲۳۶؛ [[معجم رجال الحدیث]]، ج۶، ص۳۰۸. </ref> گفته‌اند<ref>جمعی از نویسندگان، [[پژوهشی پیرامون شهدای کربلا (کتاب)|پژوهشی پیرامون شهدای کربلا]]، ص۱۱۵-۱۱۶.</ref>. | |||
وی [[ایرانی]] تبار و از هم‌پیمانان [[قبیله]] [[تیم]] و [[غلام]] عامر بن نهشل تیمی بود<ref>ابصار العین، ص۱۱۲.</ref>. از مشاهیر شیعه در کوفه و از [[اصحاب]] با وفای [[امیرمؤمنان علی]]{{ع}} بود که در [[جنگ صفین]] حضور داشت و [[امام]]{{ع}} را بر ضد معاویه [[یاری]] کرد، برخی از مورخان نام او را در [[اصحاب پیامبر خدا]]{{صل}} به شمار آورده‌اند<ref>کامل ابن اثیر، ج۲، ص۵۶۹.</ref>.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام حسین - ناظم‌زاده (کتاب)|اصحاب امام حسین]]، ص۳۴۵-۳۴۶؛ [[سید حسن قریشی|قریشی، سید حسن]]، [[اصحاب ایرانی ائمه اطهار (کتاب)|اصحاب ایرانی ائمه اطهار]]، ص۹۰.</ref> | |||
== [[وفاداری]] جناده به [[امام حسین]]{{ع}} == | |||
جناده در همان روزهای اول ورود [[مسلم بن عقیل]] به [[کوفه]] با آن حضرت [[بیعت]] کرد و در [[جنگی]] که [[حضرت مسلم]] بر ضد [[ابن زیاد]] ترتیب داد شرکت جست و حضرت را یاری کرد، اما پس از دستگیری مسلم و [[شهادت]] مظلومانه آن [[بزرگوار]]، در [[منزل]] [[خویشان]] و اقوام خود پنهان شد و سپس با [[عمرو بن خالد صیداوی]] و جماعتی از [[شیعیان]] مخفیانه از [[کوفه]] خارج و به جانب [[مکه]] رهسپار شدند تا به کاروان حسینی بپیوندند. | |||
جناده و همراهان با سرعت راه را پیمودند و با [[راهنمایی]] [[طرماح بن عدی]] در محلی به نام [[عذیب الهجانات]]<ref>عذیب الهجانات منزلگاهی در چهار میلی قادسیه و بالای کوفه و در مسیری است که به کوفه منتهی میشود (معجم البلدان و لغت نامه دهخدا، حرف عین).</ref> به خیمه گاه امام حسین{{ع}} ملحق شدند، در همین جا بود که [[حر بن یزید ریاحی]] که به [[فرمان]] ابن زیاد با هزار سوار مراقب امام حسین{{ع}} و یارانش بود قصد داشت جناده و سایر تازه واردان را دستگیر و به کوفه برگرداند و می‌گفت ایشان از کوفه آمده‌اند و از [[یاران]] و همراهان شما نیستند تا در کاروان شما باشند، ولی با [[مخالفت]] شدید امام{{ع}} روبه رو شد و حضرت به حر فرمود: «ایشان یاران منند و اگر مانع آنها شوی از آنها [[دفاع]] میکنم همانگونه که از خود و [[یاران]] حاضرم دفاع میکنم»؛ لذا حرّ از این کار صرف نظر کرد و [[اجازه]] داد ایشان به کاروان حسینی ملحق شوند<ref>قاموس الرجال، ج۲، ص۵۰۵؛ تنقیح المقال، ج۱، ص۲۳۴ و ابصارالعین، ص۱۲۸.</ref>.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام حسین - ناظم‌زاده (کتاب)|اصحاب امام حسین]]، ص۳۴۶-۳۴۷؛ [[سید حسن قریشی|قریشی، سید حسن]]، [[اصحاب ایرانی ائمه اطهار (کتاب)|اصحاب ایرانی ائمه اطهار]]، ص۹۰.</ref> | |||
== [[آگاهی امام]]{{ع}} از جزئیات [[شهادت]] مسلم == | |||
حضرت با این [[یاران]] تازه وارد به گفت وگو نشست و از [[اخبار]] [[کوفه]] و [[شهادت مسلم بن عقیل]] و برخی دیگر از یارانش چون [[هانی بن عروه]] و [[قیس بن مسهر صیداوی]] [[آگاهی]] یافت. | |||
از همین جا بود که ظاهراً مسیر [[امام حسین]]{{ع}} از کوفه [[تغییر]] یافت و به جانب [[کربلا]] حرکت نمودند و جناده و همراهانش [[امام]]{{ع}} را [[همراهی]] نمودند<ref>قاموس الرجال، ج۲، ص۵۰۵؛ تنقیح المقال، ج۱، ص۲۳۴ و ابصارالعین، ص۱۲۸.</ref>.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام حسین - ناظم‌زاده (کتاب)|اصحاب امام حسین]]، ص۳۴۷.</ref> | |||
== حمله [[شجاعانه]] جناده و همزمان در [[صبح عاشورا]] == | |||
صبح [[روز عاشورا]] و در ابتدای [[کارزار]]، جناده و [[عمرو بن خالد صیداوی]] و سعد [[غلام]] [[عمرو بن خالد]]، و [[مجمع بن عبدالله عائذی]]، با شمشیرهایشان بر قلب سپاه [[دشمن]] حمله بردند، و پیکاری نمایان کردند جناده در هنگام [[نبرد]] این [[رجز]] را می‌‌خواند: | |||
{{شعر}} | |||
{{ب|''أَنَا جُنَادٌ وَ أَنَا ابْنُ الْحَارِثِ''|۲=''لَسْتُ بِخَوَّارٍ وَ لَا بِنَاكِثٍ''}} | |||
{{ب|''عَنْ بَيْعَتِي حَتَّى يَرِثْنِي وَارِثِي''|۲=''الْيَوْمَ شِلْوِي فِي الصَّعِيدِ مَاكِثٍ''<ref>مناقب ابن شهرآشوب، ج۴، ص۱۰۴؛ بحار الأنوار، ج۴۵، ص۲۸ ونفس المهموم، ص۲۸۲.</ref>}} | |||
{{پایان شعر}} | |||
:من جناده و من فرزند حارثم، [[ترسو]] و [[پیمان شکن]] نیستم، پایبند [[بیعت]] خویشم تا وارثم به [[ارث]] برد، امروز پیکرم در خاک جای می‌‌گیرد. | |||
جناده و چند نفر همراه او در جریان یک نبرد و [[جهاد]]، چند نفری ناگهان به محاصره دشمن درآمدند و ارتباطشان با یارانشان قطع گردید، [[حضرت عباس]]{{ع}} به [[یاری]] شان شتافت و آنها را که مجروح شده بودند، از محاصره رهانید. هنگام بازگشت بار دیگر [[سپاه]] دشمن به آنان نزدیک شد و از بازگشت آنها جلوگیری به عمل آوردند، و آنها چاره‌ای جز [[ایستادگی]] و [[مقاومت]] ندیدند و با تمام [[قدرت]] بر [[خصم]] تاختند و پس از مبارزه‌‌ای دلیرانه همگی در یک مکان به [[فیض]] عظیم [[شهادت]] نائل آمدند<ref>تاریخ طبری، ج۵، ص۴۴۶؛ کامل ابن اثیر، ج۲، ص۵۶۹ نیز ر.ک: ابصار العین، ص۱۲۸؛ نفس المهموم، ص۲۷۵؛ مقتل مقرم، ص۲۳۹ و قاموس الرجال، ج۲، ص۵۰۵.</ref>. | |||
از افتخارات جناده اینکه فرزندش عمرو نیز در [[عاشورا]] به خیل [[شهیدان]] پیوست. در زیارت ناحیه مقدسه درباره ایشان چنین آمده است: {{متن حدیث|اَلسَّلاَمُ عَلَى حُبَابِ بْنِ اَلْحَارِثِ اَلسَّلْمَانِيِّ اَلْأَزْدِيِّ}}<ref>زیارت ناحیه مقدسه، بحارالأنوار، ج۴۵، ص۷۲.</ref>.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام حسین - ناظم‌زاده (کتاب)|اصحاب امام حسین]]، ص۳۴۷-۳۴۸؛ [[علی راجی|راجی، علی]]، [[مظلومیت سیدالشهداء ج۲ (کتاب)| مظلومیت سیدالشهداء ج۲]]، ص۷۳.</ref> | |||
== جستارهای وابسته == | |||
* [[حارث سلمانی ازدی]] (پدر) | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
#[[پرونده: | # [[پرونده:1100374.jpg|22px]] [[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام حسین - ناظم‌زاده (کتاب)|'''اصحاب امام حسین''']] | ||
# [[پرونده:360818579.jpg|22px]] جمعی از نویسندگان، [[پژوهشی پیرامون شهدای کربلا (کتاب)| '''پژوهشی پیرامون شهدای کربلا''']] | |||
# [[پرونده:1100366.jpg|22px]] [[سید حسن قریشی|قریشی، سید حسن]]، [[اصحاب ایرانی ائمه اطهار (کتاب)|'''اصحاب ایرانی ائمه اطهار''']] | |||
# [[پرونده:IM010744.jpg|22px]] [[علی راجی|راجی، علی]]، [[مظلومیت سیدالشهداء ج۲ (کتاب)|'''مظلومیت سیدالشهداء ج۲''']] | |||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
| خط ۱۵: | خط ۹۴: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:اعلام]] | [[رده:اعلام]] | ||
[[رده: | [[رده:اصحاب امام علی]] | ||
[[رده:اصحاب امام حسین]] | |||
[[رده:شهدای واقعه کربلا]] | |||
[[رده:ازد]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۳ مارس ۲۰۲۵، ساعت ۱۰:۵۰
این مدخل زیرشاخهٔ بحث اصحاب امام علی است. حباب بن حارث سلمانی ازدی از چند منظر متفاوت، بررسی میشود: حباب بن حارث سلمانی ازدی در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط ندارد| حباب بن حارث سلمانی ازدی | |
|---|---|
 آرامگاه شهدای کربلا | |
| نام کامل | حباب بن حارث سلمانی ازدی |
| جنسیت | مرد |
| از قبیله | ازد |
| پدر | حارث سلمانی ازدی |
| محل زندگی | کوفه |
| تاریخ شهادت | ۶۱ هجری |
| محل شهادت | کربلا |
| محل آرامگاه | کربلا |
| از اصحاب | |
| حضور در جنگ | |
حباب بن حارث سلمانی ازدی از شهدای کربلاست. نام او را «جناده»، «حباب»، «حیان» و «حسان» هم گفته‌اند. وی از شخصیت‌های شیعه در کوفه بود که در نهضت مسلم بن عقیل هم مشارکت داشت و پس از شکست آن، همراه گروهی به سوی حسین حرکت کردند و پیش از رسیدن آن حضرت به کربلا، به او پیوستند. هر چند لشکر حرّ می‌‌خواستند مانع پیوستن او به حسین(ع) شوند، ولی نتوانستند. وی روز عاشورا به شهادت رسید.
مقدمه
«جنادة» فرزند حارث بن عوف مذحجی مرادی سلمانی و یا (حرث بن عوف مذحجی مرادی سلمانی) کوفی از شهیدان بزرگوار کربلاست که در منابع گوناگون از وی با نام‌های جُناده[۱]، جابر[۲]، جبّار[۳]، جیاد[۴]، حباب[۵]، حَیَّان[۶]، حَسَّان[۷]، حیاة[۸] و عبادة[۹] یاد شده است.
نام پدرش را نیز گروهی حارث[۱۰] و گروهی حرث[۱۱] نوشته‌اند. همچنین نسبت قبیله‌ای او را سلمانی[۱۲] و سلمانی ازدی[۱۳] گفته‌اند[۱۴].
وی ایرانی تبار و از هم‌پیمانان قبیله تیم و غلام عامر بن نهشل تیمی بود[۱۵]. از مشاهیر شیعه در کوفه و از اصحاب با وفای امیرمؤمنان علی(ع) بود که در جنگ صفین حضور داشت و امام(ع) را بر ضد معاویه یاری کرد، برخی از مورخان نام او را در اصحاب پیامبر خدا(ص) به شمار آورده‌اند[۱۶].[۱۷]
وفاداری جناده به امام حسین(ع)
جناده در همان روزهای اول ورود مسلم بن عقیل به کوفه با آن حضرت بیعت کرد و در جنگی که حضرت مسلم بر ضد ابن زیاد ترتیب داد شرکت جست و حضرت را یاری کرد، اما پس از دستگیری مسلم و شهادت مظلومانه آن بزرگوار، در منزل خویشان و اقوام خود پنهان شد و سپس با عمرو بن خالد صیداوی و جماعتی از شیعیان مخفیانه از کوفه خارج و به جانب مکه رهسپار شدند تا به کاروان حسینی بپیوندند.
جناده و همراهان با سرعت راه را پیمودند و با راهنمایی طرماح بن عدی در محلی به نام عذیب الهجانات[۱۸] به خیمه گاه امام حسین(ع) ملحق شدند، در همین جا بود که حر بن یزید ریاحی که به فرمان ابن زیاد با هزار سوار مراقب امام حسین(ع) و یارانش بود قصد داشت جناده و سایر تازه واردان را دستگیر و به کوفه برگرداند و می‌گفت ایشان از کوفه آمده‌اند و از یاران و همراهان شما نیستند تا در کاروان شما باشند، ولی با مخالفت شدید امام(ع) روبه رو شد و حضرت به حر فرمود: «ایشان یاران منند و اگر مانع آنها شوی از آنها دفاع میکنم همانگونه که از خود و یاران حاضرم دفاع میکنم»؛ لذا حرّ از این کار صرف نظر کرد و اجازه داد ایشان به کاروان حسینی ملحق شوند[۱۹].[۲۰]
آگاهی امام(ع) از جزئیات شهادت مسلم
حضرت با این یاران تازه وارد به گفت وگو نشست و از اخبار کوفه و شهادت مسلم بن عقیل و برخی دیگر از یارانش چون هانی بن عروه و قیس بن مسهر صیداوی آگاهی یافت.
از همین جا بود که ظاهراً مسیر امام حسین(ع) از کوفه تغییر یافت و به جانب کربلا حرکت نمودند و جناده و همراهانش امام(ع) را همراهی نمودند[۲۱].[۲۲]
حمله شجاعانه جناده و همزمان در صبح عاشورا
صبح روز عاشورا و در ابتدای کارزار، جناده و عمرو بن خالد صیداوی و سعد غلام عمرو بن خالد، و مجمع بن عبدالله عائذی، با شمشیرهایشان بر قلب سپاه دشمن حمله بردند، و پیکاری نمایان کردند جناده در هنگام نبرد این رجز را می‌‌خواند:
| أَنَا جُنَادٌ وَ أَنَا ابْنُ الْحَارِثِ | {{{2}}} | |
| عَنْ بَيْعَتِي حَتَّى يَرِثْنِي وَارِثِي | {{{2}}} |
- من جناده و من فرزند حارثم، ترسو و پیمان شکن نیستم، پایبند بیعت خویشم تا وارثم به ارث برد، امروز پیکرم در خاک جای می‌‌گیرد.
جناده و چند نفر همراه او در جریان یک نبرد و جهاد، چند نفری ناگهان به محاصره دشمن درآمدند و ارتباطشان با یارانشان قطع گردید، حضرت عباس(ع) به یاری شان شتافت و آنها را که مجروح شده بودند، از محاصره رهانید. هنگام بازگشت بار دیگر سپاه دشمن به آنان نزدیک شد و از بازگشت آنها جلوگیری به عمل آوردند، و آنها چاره‌ای جز ایستادگی و مقاومت ندیدند و با تمام قدرت بر خصم تاختند و پس از مبارزه‌‌ای دلیرانه همگی در یک مکان به فیض عظیم شهادت نائل آمدند[۲۳].
از افتخارات جناده اینکه فرزندش عمرو نیز در عاشورا به خیل شهیدان پیوست. در زیارت ناحیه مقدسه درباره ایشان چنین آمده است: «اَلسَّلاَمُ عَلَى حُبَابِ بْنِ اَلْحَارِثِ اَلسَّلْمَانِيِّ اَلْأَزْدِيِّ»[۲۴].[۲۵]
جستارهای وابسته
- حارث سلمانی ازدی (پدر)
منابع
پانویس
- ↑ تسمیة من قتل مع الحسین(ع)، ش۶۸؛ رجال الطوسی، ص۷۲؛ نیز ر.ک: جامع الرواة، ج۱، ص۱۶۸؛ الجامع فی الرجال، ج۱، ص۴۲۱؛ مجمع الرجال، ج۲، ص۵۴ نقد الرجال، ج۱، ص۳۷۲؛ تنقیح المقال، ج۱، ص۲۳۴؛ قاموس الرجال، ج۲، ص۷۲۴؛ ابصار العین، ص۱۴۴، مرکز الدراسات الاسلامیة لحرس الثورة؛ اعیان الشیعه، ج۱، ص۶۱۱؛ معجم رجال الحدیث، ج۴، ص۱۶۳؛ ذخیرة الدارین، ص۲۳۶؛ وسیلة الدارین، ص۱۱۳-۱۱۴.
- ↑ تاریخ الطبری، ج۵، ص۴۴۶، دارالمعارف؛ نیز ر.ک: نفس المهموم، ص۲۵۷، دارالمحجة البیضاء، مقتل الحسین(ع)، مقرم، ص۲۳۹، منشورات شریف رضی؛ قاموس الرجال، ج۲، ص۵۰۵-۵۰۶؛ انصار الحسین(ع)، ص۷۸، دار الاسلامیة.
- ↑ الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۷۴؛ نیز ر.ک: اعیان الشیعه، ج۴، ص۶۲.
- ↑ انساب الاشراف، ج۳، ص۱۹۸، دارالتعارف.
- ↑ مناقب آل ابیطالب، ج۴، ص۱۲۲؛ بحارالانوار، ج۴۵، ص۶۴ و ۷۲؛ معجم رجال الحدیث، ج۴، ص۲۱۳.
- ↑ الاقبال، ج۳، ص۷۹؛ بحارالانوار، ج۱۰۱، ص۲۷۳ و ۳۴۱، چاپ ایران.
- ↑ الاقبال، ج۳، ص۳۴۵.
- ↑ مجالس الشهدا، ص۱۱۸.
- ↑ عشرة کامله، ص۳۷۹.
- ↑ تسمیة من قتل مع الحسین(ع)، ش۶۸؛ تاریخ طبری، ج۵، ص۴۴۶، دارالمعارف؛ الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۷۴.
- ↑ انساب الاشراف، ج۳، ص۱۹۸، دارالتعارف؛ رجال الطوسی، ص۷۲؛ نیز ر.ک: مجمع الرجال، ج۲، ص۵۴؛ جامع الرواة، ج۱، ص۱۶۸؛ الجامع فی الرجال، ج۱، ص۴۲۱.
- ↑ من قتل مع الحسین(ع)، ش۶۸؛ تاریخ طبری، ج۵، ص۴۴۶، دارالمعارف؛ الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۷۴؛ رجال الطوسی، ص۷۲؛ انساب الاشراف، ج۳، ص۱۹۸، دارالتعارف؛ نیز ر.ک: نقدالرجال، ج۱، ص۳۷۲؛ الجامع فی الرجال، ج۱، ص۴۲۱؛ جامع الرواة، ج۱، ص۱۶۸؛ مجمع الرجال، ج۲، ص۵۴.
- ↑ الاقبال، ج۳، ص۷۹؛ بحارالانوار، ج۴۵، ص۷۲ و ج۱۰۱، ص۲۷۳، چاپ ایران؛ تنقیح المقال، ج۱، ص۲۳۴؛ قاموس الرجال، ج۲، ص۷۲۴؛ ذخیرة الدارین، ص۲۳۶؛ معجم رجال الحدیث، ج۶، ص۳۰۸.
- ↑ جمعی از نویسندگان، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ص۱۱۵-۱۱۶.
- ↑ ابصار العین، ص۱۱۲.
- ↑ کامل ابن اثیر، ج۲، ص۵۶۹.
- ↑ ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام حسین، ص۳۴۵-۳۴۶؛ قریشی، سید حسن، اصحاب ایرانی ائمه اطهار، ص۹۰.
- ↑ عذیب الهجانات منزلگاهی در چهار میلی قادسیه و بالای کوفه و در مسیری است که به کوفه منتهی میشود (معجم البلدان و لغت نامه دهخدا، حرف عین).
- ↑ قاموس الرجال، ج۲، ص۵۰۵؛ تنقیح المقال، ج۱، ص۲۳۴ و ابصارالعین، ص۱۲۸.
- ↑ ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام حسین، ص۳۴۶-۳۴۷؛ قریشی، سید حسن، اصحاب ایرانی ائمه اطهار، ص۹۰.
- ↑ قاموس الرجال، ج۲، ص۵۰۵؛ تنقیح المقال، ج۱، ص۲۳۴ و ابصارالعین، ص۱۲۸.
- ↑ ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام حسین، ص۳۴۷.
- ↑ تاریخ طبری، ج۵، ص۴۴۶؛ کامل ابن اثیر، ج۲، ص۵۶۹ نیز ر.ک: ابصار العین، ص۱۲۸؛ نفس المهموم، ص۲۷۵؛ مقتل مقرم، ص۲۳۹ و قاموس الرجال، ج۲، ص۵۰۵.
- ↑ زیارت ناحیه مقدسه، بحارالأنوار، ج۴۵، ص۷۲.
- ↑ ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام حسین، ص۳۴۷-۳۴۸؛ راجی، علی، مظلومیت سیدالشهداء ج۲، ص۷۳.