اخلاق کاربردی: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
 
(۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{امامت}}
{{مدخل مرتبط
{{مدخل مرتبط
| موضوع مرتبط = اخلاق
| موضوع مرتبط = اخلاق
| عنوان مدخل  = اخلاق کاربردی
| عنوان مدخل  =  
| مداخل مرتبط = [[اخلاق کاربردی در قرآن]] - [[اخلاق کاربردی در حدیث]] - [[اخلاق کاربردی در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]]
| مداخل مرتبط =  
| پرسش مرتبط  =  
| پرسش مرتبط  =  
}}
}}


==[[اخلاق کاربردی]] و حرفه‌ای==
== اخلاق کاربردی و حرفه‌ای ==
منظور از اخلاق کاربردی و حرفه‌ای مجموعه [[دستورها]] و توصیه‌های [[اخلاقی]] است که برای یک صنف و گروهی خاص از اهمیت و [[اولویت]] ویژه‌ای برخوردار می‌باشد. [[حضرت امام خمینی]] در [[طول حیات]] خود برای اصناف و طبقات مختلف [[جامعه]] توصیه‌ها و تذکرهای اخلاقی زیادی داشته‌اند که بیان همه آنها در اینجا غیر ممکن می‌باشد لذا به یکی از مهم‌ترین آنها که [[کارگزاران]] [[نظام اسلامی]] می‌باشند می‌پردازیم.
منظور از اخلاق کاربردی و حرفه‌ای مجموعه [[دستورها]] و توصیه‌های [[اخلاقی]] است که برای یک صنف و گروهی خاص از اهمیت و [[اولویت]] ویژه‌ای برخوردار می‌باشد. [[حضرت امام خمینی]] در [[طول حیات]] خود برای اصناف و طبقات مختلف [[جامعه]] توصیه‌ها و تذکرهای اخلاقی زیادی داشته‌اند که بیان همه آنها در اینجا غیر ممکن می‌باشد لذا به یکی از مهم‌ترین آنها که [[کارگزاران]] [[نظام اسلامی]] می‌باشند می‌پردازیم.
منظور از کارگزاران، هیأت حاکمه و [[مقامات]] و مأموران [[اداری]] است. «هیأت حاکمه» همان مقامات [[سیاسی]] هستند که اصول [[سیاست]] و خط‌مشی عمومی [[دولت]] را طرح و تعیین می‌کنند؛ مانند [[رهبر]] و رؤسای سه [[قوه]]، [[وزیران]] و [[نمایندگان]] مجلس. «مأموران اداری» افرادی هستند که اصول و خط‌مشی عمومی دولت را به [[اجرا]] درمی‌آورند. «کارگزاران» دارای معنای عامی است که شامل هیأت حاکمه و مقامات اداری می‌شود. منظور از [[اخلاق]] کارگزاران بخشی از اخلاق است که صفات [[نفسانی]] و [[اعمال]] فرد و شیوه متصف شدن بر صفات فرد را از حیث اینکه دارای [[قدرت]] است بررسی می‌کند. [[هدف]] از این بخش، آراستن نفس مقامات سیاسی و اداری به [[فضایل نفسانی]] و رفتارهای [[پسندیده]] اخلاقی و زدودن خلق‌های [[ناپسند]] است. حضرت امام خمینی بعد از تشکیل [[نظام]] [[مقدس]] [[جمهوری اسلامی]] در [[ایران]] با توجه به نقش مهم کارگزاران در استمرار نظام و اجرای صحیح [[احکام الهی]] و ایجاد زمینه [[رشد]] و [[کمالات انسانی]] توسط [[حکومت]] به کرات صفات و [[رفتاری]] که [[شایسته]] کارگزاران می‌باشد را متذکر گردیدند که در اینجا به اهم آنها اشاره می‌گردد.<ref>[[سید محسن سادات کیائی|سادات کیائی، سید محسن]]، [[نظام اخلاق اسلامی - سادات کیائی (مقاله)| مقاله «نظام اخلاق اسلامی»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|منظومه فکری امام خمینی]]، ص ۳۶۵.</ref>
منظور از کارگزاران، هیأت حاکمه و [[مقامات]] و مأموران [[اداری]] است. «هیأت حاکمه» همان مقامات [[سیاسی]] هستند که اصول [[سیاست]] و خط‌مشی عمومی [[دولت]] را طرح و تعیین می‌کنند؛ مانند [[رهبر]] و رؤسای سه [[قوه]]، [[وزیران]] و [[نمایندگان]] مجلس. «مأموران اداری» افرادی هستند که اصول و خط‌مشی عمومی دولت را به [[اجرا]] درمی‌آورند. «کارگزاران» دارای معنای عامی است که شامل هیأت حاکمه و مقامات اداری می‌شود. منظور از [[اخلاق]] کارگزاران بخشی از اخلاق است که صفات [[نفسانی]] و [[اعمال]] فرد و شیوه متصف شدن بر صفات فرد را از حیث اینکه دارای [[قدرت]] است بررسی می‌کند. [[هدف]] از این بخش، آراستن نفس مقامات سیاسی و اداری به [[فضایل نفسانی]] و رفتارهای [[پسندیده]] اخلاقی و زدودن خلق‌های [[ناپسند]] است. حضرت امام خمینی بعد از تشکیل [[نظام]] [[مقدس]] [[جمهوری اسلامی]] در [[ایران]] با توجه به نقش مهم کارگزاران در استمرار نظام و اجرای صحیح [[احکام الهی]] و ایجاد زمینه [[رشد]] و [[کمالات انسانی]] توسط [[حکومت]] به کرات صفات و [[رفتاری]] که [[شایسته]] کارگزاران می‌باشد را متذکر گردیدند که در اینجا به اهم آنها اشاره می‌گردد.<ref>[[سید محسن سادات کیائی|سادات کیائی، سید محسن]]، [[نظام اخلاق اسلامی - سادات کیائی (مقاله)| مقاله «نظام اخلاق اسلامی»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|منظومه فکری امام خمینی]]، ص ۳۶۵.</ref>


==[[تقوی]]==
== [[تقوی]] ==


==[[عدالت]]==
== [[عدالت]] ==


==توجه به اقشار [[ضعیف]] [[جامعه]]==
== توجه به اقشار [[ضعیف]] [[جامعه]] ==
[[حضرت امام خمینی]] با توجه دادن [[دولت]] و [[دولتمردان]] به قشرهای آسیب‌پذیر و کم درآمد جامعه می‌فرماید: «ما باید این طبقه کارگر و کارمند که طبقه ضعیف هستند، طبقه‌ای هستند که شماها اینها را پایین می‌دانید، و اینها از همه شما بالاترند و بلند مقام‌تر هستند، باید دولت برای اینها کار بکند»<ref>صحیفه امام، ج۷، ص۳۳۵.</ref>. «دولت واقعاً باید با تمام [[قدرت]]، آن‌طوری که علی{{ع}} برای محرومین [[دل]] می‌سوزاند، این هم با تمام قدرت دل بسوزاند برای محرومین، مثل یک پدری که بچه‌هایش اگر گرسنه بمانند، چطور با دل افسرده دنبال این می‌رود که آنها را [[سیر]] بکند<ref>صحیفه امام، ج۱۸، ص۱۵۹.</ref>.<ref>[[سید محسن سادات کیائی|سادات کیائی، سید محسن]]، [[نظام اخلاق اسلامی - سادات کیائی (مقاله)| مقاله «نظام اخلاق اسلامی»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|منظومه فکری امام خمینی]]، ص ۳۶۷.</ref>
[[حضرت امام خمینی]] با توجه دادن [[دولت]] و [[دولتمردان]] به قشرهای آسیب‌پذیر و کم درآمد جامعه می‌فرماید: «ما باید این طبقه کارگر و کارمند که طبقه ضعیف هستند، طبقه‌ای هستند که شماها اینها را پایین می‌دانید، و اینها از همه شما بالاترند و بلند مقام‌تر هستند، باید دولت برای اینها کار بکند»<ref>صحیفه امام، ج۷، ص۳۳۵.</ref>. «دولت واقعاً باید با تمام [[قدرت]]، آن‌طوری که علی {{ع}} برای محرومین [[دل]] می‌سوزاند، این هم با تمام قدرت دل بسوزاند برای محرومین، مثل یک پدری که بچه‌هایش اگر گرسنه بمانند، چطور با دل افسرده دنبال این می‌رود که آنها را [[سیر]] بکند<ref>صحیفه امام، ج۱۸، ص۱۵۹.</ref><ref>[[سید محسن سادات کیائی|سادات کیائی، سید محسن]]، [[نظام اخلاق اسلامی - سادات کیائی (مقاله)| مقاله «نظام اخلاق اسلامی»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|منظومه فکری امام خمینی]]، ص ۳۶۷.</ref>


==[[امانت‌داری]]==
== [[امانت‌داری]] ==


==[[تواضع]]==
== [[تواضع]] ==


==[[انتقادپذیری]]==
== [[انتقادپذیری]] ==


==[[عفو]] و [[احسان]]==
== [[عفو]] و [[احسان]] ==


==[[اعتراف به گناه]] و اشتباه==
== [[توبه|اعتراف به گناه و اشتباه]] ==
اگر کارگزار نظام اسلامی از [[روحیه]] [[تکبر]] و [[خودخواهی]] برخوردار باشد و خطای [[تصمیم‌گیری]] و طرح‌ریزی خود را توجیه کند و به آن ادامه دهد، آن طرح و برنامه، چیزی جز ضرر و زیان عاید نظام اسلامی نخواهد کرد و اگر مردم متوجه این خطا و توجیه او شوند او را رها خواهند کرد. از [[مفاسد]] [[حاکمان]] دیکتاتور این است که یک مطلبی را که بیان می‌کنند و بعد می‌فهمند که [[اشتباه]] بوده است [[قدرت]] بر بیان اشتباه خود ندارند و همان اشتباه را دنبال می‌کنند<ref>صحیفه امام، ج۱۴، ص۹۲.</ref>.<ref>[[سید محسن سادات کیائی|سادات کیائی، سید محسن]]، [[نظام اخلاق اسلامی - سادات کیائی (مقاله)| مقاله «نظام اخلاق اسلامی»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|منظومه فکری امام خمینی]]، ص ۳۶۸.</ref>


==[[احتیاط]] و مواظبت [[بیت‌المال]]==
== [[احتیاط]] و مواظبت [[بیت‌المال]] ==
بیت‌المال امانتی است در دست [[کارگزاران]] [[نظام اسلامی]]؛ لذا [[حق]] ندارند به میل خود آن را صرف نمایند؛ بلکه در هزینه کردن آن باید کمال دقت را بنمایند و حق ندارند برای جلال و [[جبروت]] خودشان صرف نمایند و باید در جهت [[مصلحت]] [[مسلمین]] هزینه گردد<ref>صحیفه امام، ج۱۹، ص۳۷۴، ۳۷۵.</ref>.<ref>[[سید محسن سادات کیائی|سادات کیائی، سید محسن]]، [[نظام اخلاق اسلامی - سادات کیائی (مقاله)| مقاله «نظام اخلاق اسلامی»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|منظومه فکری امام خمینی]]، ص ۳۶۹.</ref>
بیت‌المال امانتی است در دست [[کارگزاران]] [[نظام اسلامی]]؛ لذا [[حق]] ندارند به میل خود آن را صرف نمایند؛ بلکه در هزینه کردن آن باید کمال دقت را بنمایند و حق ندارند برای جلال و [[جبروت]] خودشان صرف نمایند و باید در جهت [[مصلحت]] [[مسلمین]] هزینه گردد<ref>صحیفه امام، ج۱۹، ص۳۷۴، ۳۷۵.</ref><ref>[[سید محسن سادات کیائی|سادات کیائی، سید محسن]]، [[نظام اخلاق اسلامی - سادات کیائی (مقاله)| مقاله «نظام اخلاق اسلامی»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|منظومه فکری امام خمینی]]، ص ۳۶۹.</ref>


==[[وجدان کاری]]==
== [[وجدان کاری]] ==
از اصول بسیار مهم برای کارگزاران نظام اسلامی، تلاش بی‌وقفه برای [[خدمت به مردم]] است. [[حضرت امام خمینی]] در این باره می‌فرمایند: «همه قشرهای مملکت به این [[فکر]] باشند که الآن [[مملکت اسلامی]] است و باید همان طوری که دستور [[اسلام]] است، عمل بکنند. کم کاری در کاری که باید کار بکنند، نداشته باشند، [[انحراف]] نباشد در کار، با [[صداقت]]، با [[امانت]] با [[توجه به خدا]] عمل بکنند»<ref>صحیفه امام، ج۹، ص۱۴۳.</ref>. در صورتی که همه مسئولین به وظایف‌شان عمل کنند و وجدان کاری داشته باشند موجب توسعه مملکت خواهد شد و این امر موجب [[پشتیبانی]] [[ملت]] از [[دولت]] خواهد شد<ref>صحیفه امام، ج۱۷، ص۳۸۳.</ref>.<ref>[[سید محسن سادات کیائی|سادات کیائی، سید محسن]]، [[نظام اخلاق اسلامی - سادات کیائی (مقاله)| مقاله «نظام اخلاق اسلامی»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|منظومه فکری امام خمینی]]، ص ۳۶۹.</ref>


==[[ساده‌زیستی]]==
== [[ساده‌زیستی]] ==
یکی از [[اصول اخلاقی]] بسیار مهم، ساده‌زیستی و دوری از [[تجملات]] توسط کارگزاران [[نظام]] می‌باشد. در نظام [[مقدس]] [[اسلامی]] همه کارگزاران نظام خصوصاً [[روحانیت]] موظف به [[پرهیز]] از [[تجمل‌گرایی]] می‌باشند و تجمل‌گرایی و طرز آن زندگی‌ای که مناسب [[شأن]] روحانیت نباشد، [[مردم]] را از نظام و اسلام دور خواهد کرد و موجب [[سقوط]] [[نظام جمهوری اسلامی]] خواهد شد و این گناهی است نابخشودنی<ref>صحیفه امام، ج۱۹، ص۳۱۷.</ref>. ایشان لازم می‌دانستند مسئولین نظام هم‌سطح عموم مردم [[زندگی]] کنند و از تجمل‌گرایی به شدت باید پرهیز گردد و روزی را که توجه به کاخ‌نشینی و تجملات [[سیره]] مسئولین گردد را [[روز]] پایان نظام اسلامی می‌دانستند و این [[ساده‌زیستی]] را بر همه مسئولین از [[رئیس]] [[جمهور]] تا معاونین، [[وزرا]]، [[نمایندگان]] مجلس و [[روحانیون]] لازم و ضروری می‌دانستند<ref>صحیفه امام، ج۱۷، ص۳۷۶.</ref>.<ref>[[سید محسن سادات کیائی|سادات کیائی، سید محسن]]، [[نظام اخلاق اسلامی - سادات کیائی (مقاله)| مقاله «نظام اخلاق اسلامی»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|منظومه فکری امام خمینی]]، ص ۳۶۹.</ref>


==[[لزوم حکومت]] بر قلب‌ها==
== [[لزوم حکومت]] بر قلب‌ها ==
تأثیرگذاری [[دولت]] در راستای [[گرایش]] [[روحی]] - [[روانی]] [[ملت]] به آن، یکی از زمینه‌های مهم [[استحکام]] پایه‌های [[حکومت]] است و این امر مهم موجب [[اطمینان]] [[جامعه]] به دولت و [[دولتمردان]] و از سوی دیگر موجب [[استواری]] [[نظام]] خواهد شد. ایشان از دولتمردان می‌خواستند که بر قلب‌ها حکومت کنند نه بر اجسام و رمز [[پیروزی]] [[مسلمانان]] در [[صدر اسلام]] را که با عده کم بر امپراطوری‌های بزرگ [[غلبه]] نمودند همین نکته می‌دانستند. در صورتی که دولتمردان نتوانند بر قلب‌های [[مردم]] حکومت کنند، حکومت نمی‌تواند [[پایدار]] بماند<ref>صحیفه امام، ج۱، ص۱۲۱؛ ج۷، ص۵۱۰؛ ج۱۴، ص۱۸۰.</ref>. [[پرهیز]] از [[رفتار]] آمرانه داشتن یکی از موارد بسیار مهمی بود که [[حضرت امام خمینی]] بر آن تأکید داشتند و این [[خصلت]] را از حالات [[طاغوتیان]] می‌دانستند که یکی از اهداف نظام [[مقدس]] [[اسلامی]] از بین بردن خصایص طاغوتی است<ref>صحیفه امام، ج۱۳، ص۳۷۱.</ref>.<ref>[[سید محسن سادات کیائی|سادات کیائی، سید محسن]]، [[نظام اخلاق اسلامی - سادات کیائی (مقاله)| مقاله «نظام اخلاق اسلامی»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|منظومه فکری امام خمینی]]، ص ۳۷۰.</ref>
تأثیرگذاری [[دولت]] در راستای [[گرایش]] [[روحی]] - [[روانی]] [[ملت]] به آن، یکی از زمینه‌های مهم [[استحکام]] پایه‌های [[حکومت]] است و این امر مهم موجب [[اطمینان]] [[جامعه]] به دولت و [[دولتمردان]] و از سوی دیگر موجب [[استواری]] [[نظام]] خواهد شد. ایشان از دولتمردان می‌خواستند که بر قلب‌ها حکومت کنند نه بر اجسام و رمز [[پیروزی]] [[مسلمانان]] در [[صدر اسلام]] را که با عده کم بر امپراطوری‌های بزرگ [[غلبه]] نمودند همین نکته می‌دانستند. در صورتی که دولتمردان نتوانند بر قلب‌های [[مردم]] حکومت کنند، حکومت نمی‌تواند [[پایدار]] بماند<ref>صحیفه امام، ج۱، ص۱۲۱؛ ج۷، ص۵۱۰؛ ج۱۴، ص۱۸۰.</ref>. [[پرهیز]] از [[رفتار]] آمرانه داشتن یکی از موارد بسیار مهمی بود که [[حضرت امام خمینی]] بر آن تأکید داشتند و این [[خصلت]] را از حالات [[طاغوتیان]] می‌دانستند که یکی از اهداف نظام [[مقدس]] [[اسلامی]] از بین بردن خصایص طاغوتی است<ref>صحیفه امام، ج۱۳، ص۳۷۱.</ref><ref>[[سید محسن سادات کیائی|سادات کیائی، سید محسن]]، [[نظام اخلاق اسلامی - سادات کیائی (مقاله)| مقاله «نظام اخلاق اسلامی»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|منظومه فکری امام خمینی]]، ص ۳۷۰.</ref>


==تقدم [[سازندگی]] [[کارگزاران]] و [[مسئولان]] قبل از مردم==
== تقدم [[سازندگی]] [[کارگزاران]] و [[مسئولان]] قبل از مردم ==
[[امام خمینی]] بارها به این نکته متذکر گردیده‌اند که مسئولین در درجه اول باید [[همت]] به [[خودسازی]] خود کنند تا بتوانند در سازندگی دیگران مؤثر واقع گردند و نباید [[خیال]] کنند چون دارای [[قدرت]] و امکانات هستند پس هر کاری می‌توانند انجام دهند<ref>صحیفه امام، ج۸، ص۲۸۴؛ ج۸، ص۲۸۹.</ref>. ایشان [[معتقد]] بودند تا زمانی که [[تزکیه نفس]] و [[خداخواهی]] در افراد رده بالای جامعه نباشد در رده‌های پایین جامعه نمی‌توان آن را محقق کرد و لازم است کارگزاران نظام در رده‌های بالای جامعه در این خصوص کوشا باشند تا جامعه [[اصلاح]] گردد<ref>صحیفه امام، ج۱۴، ص۳۹۳.</ref>.<ref>[[سید محسن سادات کیائی|سادات کیائی، سید محسن]]، [[نظام اخلاق اسلامی - سادات کیائی (مقاله)| مقاله «نظام اخلاق اسلامی»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|منظومه فکری امام خمینی]]، ص ۳۷۰.</ref>
[[امام خمینی]] بارها به این نکته متذکر گردیده‌اند که مسئولین در درجه اول باید [[همت]] به [[خودسازی]] خود کنند تا بتوانند در سازندگی دیگران مؤثر واقع گردند و نباید [[خیال]] کنند چون دارای [[قدرت]] و امکانات هستند پس هر کاری می‌توانند انجام دهند<ref>صحیفه امام، ج۸، ص۲۸۴؛ ج۸، ص۲۸۹.</ref>. ایشان [[معتقد]] بودند تا زمانی که [[تزکیه نفس]] و [[خداخواهی]] در افراد رده بالای جامعه نباشد در رده‌های پایین جامعه نمی‌توان آن را محقق کرد و لازم است کارگزاران نظام در رده‌های بالای جامعه در این خصوص کوشا باشند تا جامعه [[اصلاح]] گردد<ref>صحیفه امام، ج۱۴، ص۳۹۳.</ref><ref>[[سید محسن سادات کیائی|سادات کیائی، سید محسن]]، [[نظام اخلاق اسلامی - سادات کیائی (مقاله)| مقاله «نظام اخلاق اسلامی»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|منظومه فکری امام خمینی]]، ص ۳۷۰.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
#[[پرونده:1100618.jpg|22px]] [[سید محسن سادات کیائی|سادات کیائی، سید محسن]]، [[نظام اخلاق اسلامی - سادات کیائی (مقاله)| مقاله «نظام اخلاق اسلامی»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|'''منظومه فکری امام خمینی''']]
# [[پرونده:1100618.jpg|22px]] [[سید محسن سادات کیائی|سادات کیائی، سید محسن]]، [[نظام اخلاق اسلامی - سادات کیائی (مقاله)| مقاله «نظام اخلاق اسلامی»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|'''منظومه فکری امام خمینی''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


خط ۵۲: خط ۴۸:
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:اخلاق کاربردی]]
[[رده:اخلاق]]
[[رده:مدخل]]
[[رده:مدخل‌های در انتظار تلخیص]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۸ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۳۶

اخلاق کاربردی و حرفه‌ای

منظور از اخلاق کاربردی و حرفه‌ای مجموعه دستورها و توصیه‌های اخلاقی است که برای یک صنف و گروهی خاص از اهمیت و اولویت ویژه‌ای برخوردار می‌باشد. حضرت امام خمینی در طول حیات خود برای اصناف و طبقات مختلف جامعه توصیه‌ها و تذکرهای اخلاقی زیادی داشته‌اند که بیان همه آنها در اینجا غیر ممکن می‌باشد لذا به یکی از مهم‌ترین آنها که کارگزاران نظام اسلامی می‌باشند می‌پردازیم. منظور از کارگزاران، هیأت حاکمه و مقامات و مأموران اداری است. «هیأت حاکمه» همان مقامات سیاسی هستند که اصول سیاست و خط‌مشی عمومی دولت را طرح و تعیین می‌کنند؛ مانند رهبر و رؤسای سه قوه، وزیران و نمایندگان مجلس. «مأموران اداری» افرادی هستند که اصول و خط‌مشی عمومی دولت را به اجرا درمی‌آورند. «کارگزاران» دارای معنای عامی است که شامل هیأت حاکمه و مقامات اداری می‌شود. منظور از اخلاق کارگزاران بخشی از اخلاق است که صفات نفسانی و اعمال فرد و شیوه متصف شدن بر صفات فرد را از حیث اینکه دارای قدرت است بررسی می‌کند. هدف از این بخش، آراستن نفس مقامات سیاسی و اداری به فضایل نفسانی و رفتارهای پسندیده اخلاقی و زدودن خلق‌های ناپسند است. حضرت امام خمینی بعد از تشکیل نظام مقدس جمهوری اسلامی در ایران با توجه به نقش مهم کارگزاران در استمرار نظام و اجرای صحیح احکام الهی و ایجاد زمینه رشد و کمالات انسانی توسط حکومت به کرات صفات و رفتاری که شایسته کارگزاران می‌باشد را متذکر گردیدند که در اینجا به اهم آنها اشاره می‌گردد.[۱]

تقوی

عدالت

توجه به اقشار ضعیف جامعه

حضرت امام خمینی با توجه دادن دولت و دولتمردان به قشرهای آسیب‌پذیر و کم درآمد جامعه می‌فرماید: «ما باید این طبقه کارگر و کارمند که طبقه ضعیف هستند، طبقه‌ای هستند که شماها اینها را پایین می‌دانید، و اینها از همه شما بالاترند و بلند مقام‌تر هستند، باید دولت برای اینها کار بکند»[۲]. «دولت واقعاً باید با تمام قدرت، آن‌طوری که علی (ع) برای محرومین دل می‌سوزاند، این هم با تمام قدرت دل بسوزاند برای محرومین، مثل یک پدری که بچه‌هایش اگر گرسنه بمانند، چطور با دل افسرده دنبال این می‌رود که آنها را سیر بکند[۳][۴]

امانت‌داری

تواضع

انتقادپذیری

عفو و احسان

اعتراف به گناه و اشتباه

احتیاط و مواظبت بیت‌المال

بیت‌المال امانتی است در دست کارگزاران نظام اسلامی؛ لذا حق ندارند به میل خود آن را صرف نمایند؛ بلکه در هزینه کردن آن باید کمال دقت را بنمایند و حق ندارند برای جلال و جبروت خودشان صرف نمایند و باید در جهت مصلحت مسلمین هزینه گردد[۵][۶]

وجدان کاری

ساده‌زیستی

لزوم حکومت بر قلب‌ها

تأثیرگذاری دولت در راستای گرایش روحی - روانی ملت به آن، یکی از زمینه‌های مهم استحکام پایه‌های حکومت است و این امر مهم موجب اطمینان جامعه به دولت و دولتمردان و از سوی دیگر موجب استواری نظام خواهد شد. ایشان از دولتمردان می‌خواستند که بر قلب‌ها حکومت کنند نه بر اجسام و رمز پیروزی مسلمانان در صدر اسلام را که با عده کم بر امپراطوری‌های بزرگ غلبه نمودند همین نکته می‌دانستند. در صورتی که دولتمردان نتوانند بر قلب‌های مردم حکومت کنند، حکومت نمی‌تواند پایدار بماند[۷]. پرهیز از رفتار آمرانه داشتن یکی از موارد بسیار مهمی بود که حضرت امام خمینی بر آن تأکید داشتند و این خصلت را از حالات طاغوتیان می‌دانستند که یکی از اهداف نظام مقدس اسلامی از بین بردن خصایص طاغوتی است[۸][۹]

تقدم سازندگی کارگزاران و مسئولان قبل از مردم

امام خمینی بارها به این نکته متذکر گردیده‌اند که مسئولین در درجه اول باید همت به خودسازی خود کنند تا بتوانند در سازندگی دیگران مؤثر واقع گردند و نباید خیال کنند چون دارای قدرت و امکانات هستند پس هر کاری می‌توانند انجام دهند[۱۰]. ایشان معتقد بودند تا زمانی که تزکیه نفس و خداخواهی در افراد رده بالای جامعه نباشد در رده‌های پایین جامعه نمی‌توان آن را محقق کرد و لازم است کارگزاران نظام در رده‌های بالای جامعه در این خصوص کوشا باشند تا جامعه اصلاح گردد[۱۱][۱۲]

منابع

پانویس

  1. سادات کیائی، سید محسن، مقاله «نظام اخلاق اسلامی»، منظومه فکری امام خمینی، ص ۳۶۵.
  2. صحیفه امام، ج۷، ص۳۳۵.
  3. صحیفه امام، ج۱۸، ص۱۵۹.
  4. سادات کیائی، سید محسن، مقاله «نظام اخلاق اسلامی»، منظومه فکری امام خمینی، ص ۳۶۷.
  5. صحیفه امام، ج۱۹، ص۳۷۴، ۳۷۵.
  6. سادات کیائی، سید محسن، مقاله «نظام اخلاق اسلامی»، منظومه فکری امام خمینی، ص ۳۶۹.
  7. صحیفه امام، ج۱، ص۱۲۱؛ ج۷، ص۵۱۰؛ ج۱۴، ص۱۸۰.
  8. صحیفه امام، ج۱۳، ص۳۷۱.
  9. سادات کیائی، سید محسن، مقاله «نظام اخلاق اسلامی»، منظومه فکری امام خمینی، ص ۳۷۰.
  10. صحیفه امام، ج۸، ص۲۸۴؛ ج۸، ص۲۸۹.
  11. صحیفه امام، ج۱۴، ص۳۹۳.
  12. سادات کیائی، سید محسن، مقاله «نظام اخلاق اسلامی»، منظومه فکری امام خمینی، ص ۳۷۰.