بررسی تحول و تطور مطالعات مهدوی (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (جایگزینی متن - '| تعداد جلد = ↵|' به '|')
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات کتاب
{{جعبه اطلاعات کتاب
| عنوان پیشین =
| عنوان = بررسی تحول و تطور مطالعات مهدوی
| عنوان = بررسی تحول و تطور مطالعات مهدوی
| عنوان پسین =
| شماره جلد =
| عنوان اصلی =  
| عنوان اصلی =  
| تصویر = 137989.jpg
| تصویر = 137989.jpg
خط ۱۸: خط ۲۱:
| موضوع = [[مهدویت]]
| موضوع = [[مهدویت]]
| مذهب = شیعه
| مذهب = شیعه
| ناشر = [[علوم و فرهنگ اسلامی (ناشر)|انتشارات علوم و فرهنگ اسلامی]]
| ناشر = علوم و فرهنگ اسلامی
| به همت =  
| به همت =  
| وابسته به =  
| وابسته به =  
| محل نشر = قم، ایران
| محل نشر = قم، ایران
| سال نشر = ۱۳۹۶
| سال نشر = ۱۳۹۶
| تعداد صفحات = ۴۵۹
| تعداد صفحات = ۴۵۹
| شابک = 978-600-195-339-2
| شابک = 978-600-195-339-2
خط ۳۰: خط ۳۳:


== دربارهٔ کتاب ==
== دربارهٔ کتاب ==
در معرفی این کتاب آمده است: «[[مهدویت]] در گذشته تاکنون به منزله باوری اصیل در میان باورمندان [[اسلامی]] [[جایگاه]] مهم داشته است. تمام [[مذاهب اسلامی]] با همه تفاوت‌ها، در اصل [[اندیشه مهدویت]] [[اتفاق نظر]] دارند. نویسنده سعی دارد تا به ادوار [[مهدویت‌پژوهی]] در [[شیعه]] از [[عصر پیامبر]]{{صل}} تا پایان [[غیبت صغری]] و تا قبل از دوره معاصر و همچنین در دوره معاصر بپردازد».
در معرفی این کتاب آمده است: «[[مهدویت]] در گذشته تاکنون به منزله باوری اصیل در میان باورمندان [[اسلامی]] [[جایگاه]] مهم داشته است. تمام [[مذاهب اسلامی]] با همه تفاوت‌ها، در اصل [[اندیشه مهدویت]] [[اتفاق نظر]] دارند. نویسنده سعی دارد تا به ادوار [[مهدویت‌پژوهی]] در [[شیعه]] از [[عصر پیامبر]] {{صل}} تا پایان [[غیبت صغری]] و تا قبل از دوره معاصر و همچنین در دوره معاصر بپردازد».


== فهرست کتاب ==
== فهرست کتاب ==
خط ۳۶: خط ۳۹:
* سخنی با خواننده
* سخنی با خواننده
* مقدمه
* مقدمه
*بخش اول: مفهوم‌شناسی و کلیات
* بخش اول: مفهوم‌شناسی و کلیات
:۱. چیستی [[مهدویت‌پژوهی]] و [[فلسفه]] آن
:۱. چیستی [[مهدویت‌پژوهی]] و [[فلسفه]] آن
:۲. چیستی تحول و تطور
:۲. چیستی تحول و تطور
خط ۶۲: خط ۶۵:
:۵. وجود بحث‌های (...)
:۵. وجود بحث‌های (...)
:۶. بازپروری مباحث کهنه و معهود و مرسوم
:۶. بازپروری مباحث کهنه و معهود و مرسوم
:۱۳. منابع [[مهدوی]] ([[منابع روایی]] درباره [[حضرت مهدی]]{{ع}})
:۱۳. منابع [[مهدوی]] ([[منابع روایی]] درباره [[حضرت مهدی]] {{ع}})
* منابع [[شیعه]]
* منابع [[شیعه]]
:۱۴. آثار علمای [[شیعه]] در [[مهدویت]]
:۱۴. آثار علمای [[شیعه]] در [[مهدویت]]
* منابع [[اهل‌سنت]]
* منابع [[اهل‌سنت]]
:۱۵. آثار علمای [[اهل‌سنت]] (به طور عام) درباره [[حضرت مهدی]]{{ع}}
:۱۵. آثار علمای [[اهل‌سنت]] (به طور عام) درباره [[حضرت مهدی]] {{ع}}
*بخش دوم: ادوار [[مهدویت‌پژوهی]] در [[شیعه]] از [[عصر پیامبر]]{{صل}} تا پایان [[غیبت صغری]]، ۳۲۹ق
* بخش دوم: ادوار [[مهدویت‌پژوهی]] در [[شیعه]] از [[عصر پیامبر]] {{صل}} تا پایان [[غیبت صغری]]، ۳۲۹ق
*فصل اول: دوره تکوین‌باور [[مهدویت]]، ([[عصر پیامبر]]{{صل}} تا [[غیبت صغری]] سال ۲۶۰ق)
* فصل اول: دوره تکوین‌باور [[مهدویت]]، ([[عصر پیامبر]] {{صل}} تا [[غیبت صغری]] سال ۲۶۰ق)
:۱. گزارش متون و منابع
:۱. گزارش متون و منابع
* الف) کتاب (اصل) سُلَیم بن قَیس الهلالی (م۹۰ق)
* الف) کتاب (اصل) سُلَیم بن قَیس الهلالی (م۹۰ق)
:۱. اشکال فرضی بودن و وجود خارجی نداشتن [[سلیم بن قیس]]
:۱. اشکال فرضی بودن و وجود خارجی نداشتن [[سلیم بن قیس]]
:۲. اشکالِ ذکر کردن تعداد [[ائمه]]{{عم}} به سیزده نفر
:۲. اشکالِ ذکر کردن تعداد [[ائمه]] {{عم}} به سیزده نفر
:۳. اشکال مؤعظه کردن و تلقین [[ابوبکر]] در هنگام [[مرگ]] توسط فرزندش [[محمد بن ابی‌بکر]]
:۳. اشکال مؤعظه کردن و تلقین [[ابوبکر]] در هنگام [[مرگ]] توسط فرزندش [[محمد بن ابی‌بکر]]
* ب) کتاب المشیخه (اصل [[حسن بن محبوب]] م۲۴۴ ق)
* ب) کتاب المشیخه (اصل [[حسن بن محبوب]] م۲۴۴ ق)
خط ۸۲: خط ۸۵:
* ب) [[تفسیر]] [[مقاتل بن سلیمان]] (...)
* ب) [[تفسیر]] [[مقاتل بن سلیمان]] (...)
* ج) [[تفسیر قرآن]] [[ابوحمزه ثمالی]] (...)
* ج) [[تفسیر قرآن]] [[ابوحمزه ثمالی]] (...)
* د) التفسیر المنسوب الی الامام العسکری{{ع}}
* د) التفسیر المنسوب الی الامام العسکری {{ع}}
:۳. شرایط و زمینه‌ها
:۳. شرایط و زمینه‌ها
:۴. رویکردها
:۴. رویکردها
خط ۹۴: خط ۹۷:
* الف) [[ظهور]] [[مدعیان مهدویت]]
* الف) [[ظهور]] [[مدعیان مهدویت]]
* ب) شکل‌گیری نهضت‌ها براساس [[مهدویت]]
* ب) شکل‌گیری نهضت‌ها براساس [[مهدویت]]
*فصل دوم: دوره فراگیر شدن مباحث [[مهدویت]] ([[غیبت صغری]] ۲۶۰ ـ ۳۲۹ ق)
* فصل دوم: دوره فراگیر شدن مباحث [[مهدویت]] ([[غیبت صغری]] ۲۶۰ ـ ۳۲۹ ق)
:۱. گزارش متون و منابع
:۱. گزارش متون و منابع
* الف) [[المحاسن]]، [[احمد بن محمد برقی]] (م۲۷۴ق)
* الف) [[المحاسن]]، [[احمد بن محمد برقی]] (م۲۷۴ق)
خط ۱۲۶: خط ۱۲۹:
:۸. آثار و پیامدها
:۸. آثار و پیامدها
* الف) [[ظهور]] مدعیان
* الف) [[ظهور]] مدعیان
* ب) فاصله گرفتن [[شیعه]] از [[احادیث ائمه]]{{عم}}
* ب) فاصله گرفتن [[شیعه]] از [[احادیث ائمه]] {{عم}}
* ج) گسترش تدوین کتاب و [[ترویج]] [[مباحث مهدوی]]
* ج) گسترش تدوین کتاب و [[ترویج]] [[مباحث مهدوی]]
*بخش سوم: ادوار [[مهدویت‌پژوهی]] در [[شیعه]] از سال ۳۲۹ ق تا قبل از دوره معاصر
* بخش سوم: ادوار [[مهدویت‌پژوهی]] در [[شیعه]] از سال ۳۲۹ ق تا قبل از دوره معاصر
*فصل اول: دوران تدوین و مستندسازی [[اندیشه]] [[غیبت]] با پدید آمدن [[جوامع حدیثی]] (آغاز [[غیبت کبری]] ۳۲۹ ق تا قرن هفتم)
* فصل اول: دوران تدوین و مستندسازی [[اندیشه]] [[غیبت]] با پدید آمدن [[جوامع حدیثی]] (آغاز [[غیبت کبری]] ۳۲۹ ق تا قرن هفتم)
:۱. گزارش متون و منابع
:۱. گزارش متون و منابع
* الف) الغیبه ([[غیبت نعمانی]])، [[ابوعبدالله]] [[محمد بن ابراهیم بن جعفر نعمانی]] (متوفای اواخر [[قرن سوم]])
* الف) الغیبه ([[غیبت نعمانی]])، [[ابوعبدالله]] [[محمد بن ابراهیم بن جعفر نعمانی]] (متوفای اواخر [[قرن سوم]])
خط ۱۵۱: خط ۱۵۴:
:۶. عوامل تحول و تطور
:۶. عوامل تحول و تطور
:۷. آثار و پیامدها
:۷. آثار و پیامدها
*فصل دوم: دوران گسترش مکتوبات [[مهدویت]] (قرن هفتم تا پایان قرن سیزدهم)
* فصل دوم: دوران گسترش مکتوبات [[مهدویت]] (قرن هفتم تا پایان قرن سیزدهم)
:۱. گزارش متون و منابع
:۱. گزارش متون و منابع
* الف) التشریف بالمنن فی التعریف بالفتن، [[سید بن طاووس]] [[علی بن موسی]] (م۶۶۴ق)
* الف) التشریف بالمنن فی التعریف بالفتن، [[سید بن طاووس]] [[علی بن موسی]] (م۶۶۴ق)
خط ۱۷۰: خط ۱۷۳:
:۷. ساختار مباحث
:۷. ساختار مباحث
:۸. آثار و پیامدها
:۸. آثار و پیامدها
*بخش چهارم: دوران تعمیق و توسعه [[اندیشه مهدویت]]
* بخش چهارم: دوران تعمیق و توسعه [[اندیشه مهدویت]]
* [[مهدویت‌پژوهی]] در دوره معاصر
* [[مهدویت‌پژوهی]] در دوره معاصر
:۱. فرامذهبی شدنِ [[اندیشه مهدویت]]
:۱. فرامذهبی شدنِ [[اندیشه مهدویت]]
خط ۱۷۷: خط ۱۸۰:
* ج) رویکرد [[جدید]] به [[مهدویت]] به سبب گسترش ارتباطات و رسانه‌های مکتوب و غیرمکتوب
* ج) رویکرد [[جدید]] به [[مهدویت]] به سبب گسترش ارتباطات و رسانه‌های مکتوب و غیرمکتوب
:۲. گزارش متون و منابع
:۲. گزارش متون و منابع
* الف) النجم الثاب فی احوال الامام الغائب{{ع}}، میراز [[حسین نوری طبرسی]] (م۱۳۲۰ق)
* الف) النجم الثاب فی احوال الامام الغائب {{ع}}، میراز [[حسین نوری طبرسی]] (م۱۳۲۰ق)
* ب) [[الزام الناصب]] فی احوال الامام الغائب، [[شیخ]] [[علی]] بن زین‌العابدین بارجینی [[یزدی]] [[حائری]] (...)
* ب) [[الزام الناصب]] فی احوال الامام الغائب، [[شیخ]] [[علی]] بن زین‌العابدین بارجینی [[یزدی]] [[حائری]] (...)
* ج) مناظرات مع محمود شکری (...)، [[شیخ]] [[فتح]] [[الله]] شیرازی اصفهانی (م۱۳۳۹ق)
* ج) مناظرات مع محمود شکری (...)، [[شیخ]] [[فتح]] [[الله]] شیرازی اصفهانی (م۱۳۳۹ق)
* د) مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم{{ع}}، [[سید]] محمدتقی موسوی اصفهانی (م۱۳۴۸ق)
* د) مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم {{ع}}، [[سید]] محمدتقی موسوی اصفهانی (م۱۳۴۸ق)
* هـ) اعیان الشیعه، ابومحمدباقر [[سیدمحسن امین عاملی]] (م۱۳۷۱ق)
* هـ) اعیان الشیعه، ابومحمدباقر [[سیدمحسن امین عاملی]] (م۱۳۷۱ق)
* و) کتاب المهدی، [[سید صدرالدین صدر]] (م۱۳۷۳ق)
* و) کتاب المهدی، [[سید صدرالدین صدر]] (م۱۳۷۳ق)
* ز) الإمام المهدی من المهد إلی الظهور، [[سید محمد کاظم قزوینی]] (م۱۴۱۵ق)
* ز) الإمام المهدی من المهد إلی الظهور، [[سید محمد کاظم قزوینی]] (م۱۴۱۵ق)
* ح) منتَخبُ الاَثَر فی الامام الثانی عشر{{ع}}، [[لطف]] [[الله]] صافی گلپایگانی
* ح) منتَخبُ الاَثَر فی الامام الثانی عشر {{ع}}، [[لطف]] [[الله]] صافی گلپایگانی
* ط) [[معجم احادیث الامام المهدی]]{{ع}}، [[علی]] الکورانی العاملی
* ط) [[معجم احادیث الامام المهدی]] {{ع}}، [[علی]] الکورانی العاملی
* ی) [[دانشنامه امام مهدی]]{{ع}}، [[محمد محمدی ری شهری]]
* ی) [[دانشنامه امام مهدی]] {{ع}}، [[محمد محمدی ری شهری]]
:۳. [[مهدویت]] در [[تفاسیر]]
:۳. [[مهدویت]] در [[تفاسیر]]
* الف) [[المیزان]] فی [[تفسیر]] القرآن، [[سید محمد حسین طباطبایی]] (م۱۴۰۲ق)
* الف) [[المیزان]] فی [[تفسیر]] القرآن، [[سید محمد حسین طباطبایی]] (م۱۴۰۲ق)
خط ۱۹۹: خط ۲۰۲:
:۸. آثار و پیامدها
:۸. آثار و پیامدها
* کتاب‌نامه
* کتاب‌نامه
*نمایه‌ها
* نمایه‌ها
* [[آیات]]
* [[آیات]]
* [[روایات]]
* [[روایات]]

نسخهٔ ‏۲۳ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۲۱:۱۰

بررسی تحول و تطور مطالعات مهدوی
زبانفارسی
نویسندهمجتبی گودرزی
موضوعمهدویت
مذهبشیعه
ناشرانتشارات علوم و فرهنگ اسلامی
محل نشرقم، ایران
سال نشر۱۳۹۶ ش
تعداد صفحه۴۵۹
شابک۹۷۸-۶۰۰-۱۹۵-۳۳۹-۲
شماره ملی‎۴۸۵۸۲۶۹

بررسی تحول و تطور مطالعات مهدوی، کتابی است که با زبان فارسی به بررسی تحول و تطور مهدویت می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این اثر مجتبی گودرزی است و انتشارات علوم و فرهنگ اسلامی انتشار آن را به عهده داشته است.

دربارهٔ کتاب

در معرفی این کتاب آمده است: «مهدویت در گذشته تاکنون به منزله باوری اصیل در میان باورمندان اسلامی جایگاه مهم داشته است. تمام مذاهب اسلامی با همه تفاوت‌ها، در اصل اندیشه مهدویت اتفاق نظر دارند. نویسنده سعی دارد تا به ادوار مهدویت‌پژوهی در شیعه از عصر پیامبر (ص) تا پایان غیبت صغری و تا قبل از دوره معاصر و همچنین در دوره معاصر بپردازد».

فهرست کتاب

  • سخنی با خواننده
  • مقدمه
  • بخش اول: مفهوم‌شناسی و کلیات
۱. چیستی مهدویت‌پژوهی و فلسفه آن
۲. چیستی تحول و تطور
۳. چیستی تطور و تحول علم، حوزه‌های (...) و مسائل آن
۴. خاستگاه و پیدایش عقیده مهدویت در اسلام
۵. مهدویت‌پژوهی در تاریخ اسلامی
۶. آیا مهدویت تغییر یا تکامل یافته است؟
۷. ماهیت‌شناسی بحث از تحول و تطور
۸. الگوی تحلیل تحول و تطور مطالعات مهدوی
۹. فوائد و کارکرد تحول و تطور مطالعات مهدوی
  • الف) تأصیل و تعمیق آموزه‌ها
  • ب) تسهیل در فراگیری
۱۰. عوامل تحول و تطور مطالعات مهدویت
۱۱. تاریخ‌مندی و تحول‌پذیری مهدویت
۱۲. مباحث مربوط به دوره
  • الف) تعریف دوره و ملاک آن
  • ب) پیدایش دروه و شکل‌گیری آن
  • ج) عوامل پیدایش دوره
  • د) ملاک ترجیح دوره‌ای بر دوره دیگر
  • و) محورهای تحول و تطور
۱. تحول در ساختار
۲. تحول در مبانی
۳. تحول در توسعه مباحث و مسائل و تعمیق بخشیدن آنها
۴. تحول در شرح شیوه‌های جدید برای استدلال و گشوده‌شدن باب بحث‌های جدید
۵. وجود بحث‌های (...)
۶. بازپروری مباحث کهنه و معهود و مرسوم
۱۳. منابع مهدوی (منابع روایی درباره حضرت مهدی (ع))
۱۴. آثار علمای شیعه در مهدویت
۱۵. آثار علمای اهل‌سنت (به طور عام) درباره حضرت مهدی (ع)
۱. گزارش متون و منابع
  • الف) کتاب (اصل) سُلَیم بن قَیس الهلالی (م۹۰ق)
۱. اشکال فرضی بودن و وجود خارجی نداشتن سلیم بن قیس
۲. اشکالِ ذکر کردن تعداد ائمه (ع) به سیزده نفر
۳. اشکال مؤعظه کردن و تلقین ابوبکر در هنگام مرگ توسط فرزندش محمد بن ابی‌بکر
۲. مهدویت در تفاسر
۳. شرایط و زمینه‌ها
۴. رویکردها
۵. ساختار مباحث
۶. عوامل تحول و تطور
۷. آثار و پیامدها
۱. گزارش متون و منابع
۲. توقیعات
۳. مهدویت در تفاسیر
۴. شرایط و زمینه‌ها
۵. رویکردها
۶. ساختار مباحث
۷. عوامل تحول و تطور
۸. آثار و پیامدها
۱. گزارش متون و منابع
۲. مهدویت در تفاسیر
۳. شرایط و زمینه‌ها
۴. رویکردها
۵. ساختار مباحث
۶. عوامل تحول و تطور
۷. آثار و پیامدها
  • فصل دوم: دوران گسترش مکتوبات مهدویت (قرن هفتم تا پایان قرن سیزدهم)
۱. گزارش متون و منابع
۲. مهدویت در تفاسیر
۳. تفسیر شریف لاهیجی، بهاءالدین محمد بن علی شریف لاهیجی (...)
۴. شرایط و زمینه‌ها
۵. عوامل تحول و تطور
۶. رویکردها
۷. ساختار مباحث
۸. آثار و پیامدها
۱. فرامذهبی شدنِ اندیشه مهدویت
۲. گزارش متون و منابع
۳. مهدویت در تفاسیر
۴. شرایط و زمینه‌ها
۵. رویکردها
۶. ساختار مباحث
۷. عوامل تحول و تطور
۸. آثار و پیامدها
  • کتاب‌نامه
  • نمایه‌ها
  • آیات
  • روایات
  • موضوعی
  • اعلام و مشاهیر
  • کتاب‌ها
  • مکان‌ها

دربارهٔ پدیدآورنده

مجتبی گودرزی
حجت الاسلام و المسلمین دکتر مجتبی گودرزی (متولد ۱۳۴۶ ش، شهر ری)، عضویت در هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و همکاری پژوهشی با معاونت پژوهش حوزه‌های علمیه قم ازجمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی به راهنمایی و مشاوره پایان‌نامه‌های دانشجویان نیز مشغول است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «کتاب انتظار»، «بررسی تحول و تطور مطالعات مهدوی»، «ممیزی مهدویت»، «فلسفه امنیت و آموزه انتظار»، «خلافت الهی و ضرورت توان­مندی منتظران»، «کارکرد اجتماعی اعتقاد به مهدویت»، «مهدی وارث پیامبر» و «انتظار امنیت و صلح جهانی» برخی از این آثار است.[۱]

پانویس

  1. مکاتبه اختصاصی دانشنامه مجازی امامت و ولایت با پدیدآورنده