خشم: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
خط ۱۷: خط ۱۷:


==درمان خشم==
==درمان خشم==
*[[امام علی]]{{ع}} درباره درمان خشم نیز سخنانی دارند که توجه و عمل به آن، [[آدمی]] را از [[آتش]] خشم در [[امان]] می‌دارد. تمرین و تسلط بر زمان [[نفس]]<ref>نهج البلاغه، نامه ۵۸</ref>، افزایش ظرفیت [[صبر]] و [[بردباری]] و [[خویشتن‌داری]]<ref>نهج البلاغه، نامه ۶۹</ref>، توجه به ذات احدیّت و [[خشنودی]] او<ref>نهج البلاغه، نامه ۶۹</ref>، [[به‌کارگیری عقل]] و [[تعقل]] قبل از [[اقدام]]<ref>غررالحکم، ۱ / ۴۳۶</ref>، توجه نداشتن به ظن و [[گمان]]<ref>همان، ۱۱۶</ref>، کنترل [[غیرت]] و شدت خشم و یورش دست و زبان و بازداری از حمله کردن هنگام خشم<ref>غررالحکم، ۱ / ۱۲۱</ref>، [[قضاوت]] عادلانه و بر اساس [[منطق]] در مسائل<ref>غررالحکم، ۱ / ۱۲۸</ref>، پرهیز از [[کینه]] و [[رشک]] و [[حسد]]<ref>غررالحکم، ۱ / ۱۳۹</ref> و [[بخشش]] و [[عذرپذیری]]<ref>غررالحکم، ۲ / ۵۶۷</ref> از این موارد است. با وجود گفته‌های بسیار در [[نکوهش]] خشم، در مواردی برای خشم آثار مثبت ذکر شده است. از جملهه این موارد می‌توان به خشمی که موجب [[غیرت]] [[دینی]] شود، اشاره کرد. [[امام]] در مواجهه با [[سستی]] [[یاران]] فرمود: آیا [[غیرت]] [[دینی]] و حمیّتی نیست که شما را به خشم آرد<ref>نهج البلاغه، خطبه ۳۹</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 331-332.</ref>.
*[[امام علی]]{{ع}} درباره درمان خشم نیز سخنانی دارند که توجه و عمل به آن، [[آدمی]] را از [[آتش]] خشم در [[امان]] می‌دارد. تمرین و تسلط بر زمان [[نفس]]<ref>نهج البلاغه، نامه ۵۸</ref>، افزایش ظرفیت [[صبر]] و [[بردباری]] و [[خویشتن‌داری]]<ref>نهج البلاغه، نامه ۶۹</ref>، توجه به ذات احدیّت و [[خشنودی]] او<ref>نهج البلاغه، نامه ۶۹</ref>، [[به‌کارگیری عقل]] و [[تعقل]] قبل از [[اقدام]]<ref>غررالحکم، ۱ / ۴۳۶</ref>، توجه نداشتن به ظن و [[گمان]]<ref>همان، ۱۱۶</ref>، کنترل [[غیرت]] و شدت خشم و یورش دست و زبان و بازداری از حمله کردن هنگام خشم<ref>غررالحکم، ۱ / ۱۲۱</ref>، [[قضاوت]] عادلانه و بر اساس [[منطق]] در مسائل<ref>غررالحکم، ۱ / ۱۲۸</ref>، پرهیز از [[کینه]] و [[رشک]] و [[حسد]]<ref>غررالحکم، ۱ / ۱۳۹</ref> و [[بخشش]] و [[عذرپذیری]]<ref>غررالحکم، ۲ / ۵۶۷</ref> از این موارد است. با وجود گفته‌های بسیار در [[نکوهش]] خشم، در مواردی برای خشم آثار مثبت ذکر شده است. از جملهه این موارد می‌توان به خشمی که موجب [[غیرت]] [[دینی]] شود، اشاره کرد. [[امام]] در مواجهه با [[سستی]] [[یاران]] فرمود: آیا [[غیرت]] [[دینی]] و حمیّتی نیست که شما را به خشم آرد<ref>نهج البلاغه، خطبه ۳۹: {{متن حدیث|وَ لَا حَمِيَّةَ تُحْمِشُكُمْ}}</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 331-332.</ref>.
*[[امام]]{{ع}} به رزمندگان در هنگامه [[نبرد]] گوشزد می‌کند که دندان‌ها را بر هم بفشارید و [[دشمن]] را با خشم بنگرید. هر که سرنیزه خود را به‌خاطر [[خدا]] تیز کند، در نابو کردن سرسخت‌ترین [[باطل‌ها]] توانا می‌شود<ref>نهج البلاغه، حکمت  ۱۶۵</ref>. از نگاه [[امام]]{{ع}} آنچه [[آدمی]] را به‌سمت دنیای فانی می‌کشاند، [[شایسته]] آن است که مورد خشم واقع شود: [[مؤمن]] [[دنیا]] را به دیده [[عبرت]] می‌نگرد و به هر چه روزی روزانه اوست، [[خرسند]] است و با خشم و [[کینه]]، سخن [[دنیا]] را می‌شنود<ref>نهج البلاغه، حکمت ۳۵۹</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 332.</ref>.
*[[امام]]{{ع}} به رزمندگان در هنگامه [[نبرد]] گوشزد می‌کند که دندان‌ها را بر هم بفشارید و [[دشمن]] را با خشم بنگرید. هر که سرنیزه خود را به‌خاطر [[خدا]] تیز کند، در نابو کردن سرسخت‌ترین [[باطل‌ها]] توانا می‌شود<ref>نهج البلاغه، حکمت  ۱۶۵: {{متن حدیث|مَنْ أَحَدَّ سِنَانَ الْغَضَبِ لِلَّهِ، قَوِيَ عَلَى قَتْلِ أَشِدَّاءِ الْبَاطِلِ}}</ref>. از نگاه [[امام]]{{ع}} آنچه [[آدمی]] را به‌سمت دنیای فانی می‌کشاند، [[شایسته]] آن است که مورد خشم واقع شود: [[مؤمن]] [[دنیا]] را به دیده [[عبرت]] می‌نگرد و به هر چه روزی روزانه اوست، [[خرسند]] است و با خشم و [[کینه]]، سخن [[دنیا]] را می‌شنود<ref>نهج البلاغه، حکمت ۳۵۹: {{متن حدیث|وَ إِنَّمَا يَنْظُرُ الْمُؤْمِنُ إِلَى الدُّنْيَا بِعَيْنِ الِاعْتِبَارِ وَ يَقْتَاتُ مِنْهَا بِبَطْنِ الِاضْطِرَارِ وَ يَسْمَعُ فِيهَا بِأُذُنِ الْمَقْتِ وَ الْإِبْغَاضِ}}</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 332.</ref>.
*[[امام]]{{ع}} خطاب به [[ابوذر]] غفاری فرمود: ای [[ابوذر]]، به [[راستی]] تو برای [[خدا]] به خشم [[آمدی]]، پس به همو [[امید]] دار. اینان از تو بر دنیاشان ترسیدند و تو به‌خاطر دینت از آنان [[بیمناکی]]. اینک [[دنیایی]] را که سنگ آن را به سینه می‌زنند و می‌ترسند که از دستشان بگیری، بدیشان وابگذار و خود به‌سوی [[خدا]] رو بگذار. چه بسیار نیازمندند به ترک [[ظلم]] و [[گناه]] که از آن بازشان می‌داشتی و تو چه [[بی‌نیازی]] که از [[دنیا]] که تو را از آن بازمی‌داشتند. به زودی خواهی دانست که فردا برنده کیست و آن که بیشتر بدو [[رشک]] برند، کدام است<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۳۰</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 332.</ref>.
*[[امام]]{{ع}} خطاب به [[ابوذر]] غفاری فرمود: ای [[ابوذر]]، به [[راستی]] تو برای [[خدا]] به خشم [[آمدی]]، پس به همو [[امید]] دار. اینان از تو بر دنیاشان ترسیدند و تو به‌خاطر دینت از آنان [[بیمناکی]]. اینک [[دنیایی]] را که سنگ آن را به سینه می‌زنند و می‌ترسند که از دستشان بگیری، بدیشان وابگذار و خود به‌سوی [[خدا]] رو بگذار. چه بسیار نیازمندند به ترک [[ظلم]] و [[گناه]] که از آن بازشان می‌داشتی و تو چه [[بی‌نیازی]] که از [[دنیا]] که تو را از آن بازمی‌داشتند. به زودی خواهی دانست که فردا برنده کیست و آن که بیشتر بدو [[رشک]] برند، کدام است<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۳۰: {{متن حدیث|يَا أَبَا ذَرٍّ إِنَّكَ غَضِبْتَ لِلَّهِ، فَارْجُ مَنْ غَضِبْتَ لَهُ؛ إِنَّ الْقَوْمَ خَافُوكَ عَلَى دُنْيَاهُمْ وَ خِفْتَهُمْ عَلَى دِينِكَ، فَاتْرُكْ فِي أَيْدِيهِمْ مَا خَافُوكَ عَلَيْهِ وَ اهْرُبْ مِنْهُمْ بِمَا خِفْتَهُمْ عَلَيْهِ، فَمَا أَحْوَجَهُمْ إِلَى مَا مَنَعْتَهُمْ وَ مَا أَغْنَاكَ عَمَّا مَنَعُوكَ، وَ سَتَعْلَمُ مَنِ الرَّابِحُ غَداً وَ الْأَكْثَرُ [حَسَداً] حُسَّداً}}</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 332.</ref>.


== پرسش‌های وابسته ==
== پرسش‌های وابسته ==

نسخهٔ ‏۲ ژانویهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۲:۰۱

مدخل‌های وابسته به این بحث:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل خشم (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

درمان خشم

پرسش‌های وابسته

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص 330.
  2. دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص 330.
  3. غررالحکم، ۲ / ۵۹۵
  4. غررالحکم، ۲ / ۵۹۷
  5. دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص 330.
  6. غررالحکم، ۱ / ۴۶۲
  7. غررالحکم، ۱۴۲
  8. نهج البلاغه، نامه ۶۹
  9. غررالحکم، ۲ / ۶۸۰ و ۷۳۱
  10. غررالحکم، ۱ / ۱۷۷
  11. غررالحکم، ۲ / ۴۹۹
  12. غررالحکم، ۵۰۶
  13. غررالحکم، ۶۳۹
  14. دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص 330-331.
  15. نهج البلاغه، نامه ۶۹
  16. غررالحکم، ۱ / ۴۳۶
  17. غررالحکم، ۱۹۰ و ۴۳۸
  18. غررالحکم، ۱۲۸
  19. غررالحکم، ۲ / ۶۹۳
  20. غررالحکم، ۵۷۳
  21. غررالحکم، ۱ / ۲۱
  22. غررالحکم، ۲۸
  23. غررالحکم، ۳۲
  24. غررالحکم، ۳۶
  25. غررالحکم، ۹۲
  26. غررالحکم، ۲۹۳
  27. غررالحکم، ۳۱۱
  28. غررالحکم، ۱۰۳
  29. غررالحکم، ۴۹
  30. غررالحکم، ۶۷
  31. غررالحکم، ۷۱ و ۱۴۲
  32. غررالحکم، ۲ / ۶۸۰
  33. غررالحکم، ۸۳۳
  34. غررالحکم، ۶۷۷
  35. غررالحکم، ۱ / ۲۶۲
  36. غررالحکم، ۲ / ۴۷۲
  37. نهج البلاغه، نامه ۷۶: «وَ إِيَّاكَ وَ الْغَضَبَ، فَإِنَّهُ طَيْرَةٌ مِنَ الشَّيْطَانِ»
  38. دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص 331.
  39. غررالحکم، ۱ / ۱۱۶
  40. غررالحکم، ۲۰۸
  41. غررالحکم، ۳۶۴
  42. غررالحکم، ۲ / ۶۳۹ و ۸۷۴
  43. غررالحکم، ۵۰۶ و ۸۵۷
  44. غررالحکم، ۱ / ۱۸۰
  45. نهج البلاغه، نامه ۳۱
  46. دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص 331.
  47. نهج البلاغه، نامه ۵۸
  48. نهج البلاغه، نامه ۶۹
  49. نهج البلاغه، نامه ۶۹
  50. غررالحکم، ۱ / ۴۳۶
  51. همان، ۱۱۶
  52. غررالحکم، ۱ / ۱۲۱
  53. غررالحکم، ۱ / ۱۲۸
  54. غررالحکم، ۱ / ۱۳۹
  55. غررالحکم، ۲ / ۵۶۷
  56. نهج البلاغه، خطبه ۳۹: «وَ لَا حَمِيَّةَ تُحْمِشُكُمْ»
  57. دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص 331-332.
  58. نهج البلاغه، حکمت ۱۶۵: «مَنْ أَحَدَّ سِنَانَ الْغَضَبِ لِلَّهِ، قَوِيَ عَلَى قَتْلِ أَشِدَّاءِ الْبَاطِلِ»
  59. نهج البلاغه، حکمت ۳۵۹: «وَ إِنَّمَا يَنْظُرُ الْمُؤْمِنُ إِلَى الدُّنْيَا بِعَيْنِ الِاعْتِبَارِ وَ يَقْتَاتُ مِنْهَا بِبَطْنِ الِاضْطِرَارِ وَ يَسْمَعُ فِيهَا بِأُذُنِ الْمَقْتِ وَ الْإِبْغَاضِ»
  60. دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص 332.
  61. نهج البلاغه، خطبه ۱۳۰: «يَا أَبَا ذَرٍّ إِنَّكَ غَضِبْتَ لِلَّهِ، فَارْجُ مَنْ غَضِبْتَ لَهُ؛ إِنَّ الْقَوْمَ خَافُوكَ عَلَى دُنْيَاهُمْ وَ خِفْتَهُمْ عَلَى دِينِكَ، فَاتْرُكْ فِي أَيْدِيهِمْ مَا خَافُوكَ عَلَيْهِ وَ اهْرُبْ مِنْهُمْ بِمَا خِفْتَهُمْ عَلَيْهِ، فَمَا أَحْوَجَهُمْ إِلَى مَا مَنَعْتَهُمْ وَ مَا أَغْنَاكَ عَمَّا مَنَعُوكَ، وَ سَتَعْلَمُ مَنِ الرَّابِحُ غَداً وَ الْأَكْثَرُ [حَسَداً] حُسَّداً»
  62. دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص 332.