انجیل

اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

انجیل در قرآن | انجیل در حدیث | انجیل در نهج البلاغه | انجیل در معارف دعا و زیارات | انجیل در کلام اسلامی | انجیل در معارف مهدوی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل انجیل (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

• کلمه "انجیل" از ریشه عبرانی یا سریانی، همان کتابی است که بر حضرت عیسی(ع) نازل گشت. برخی صاحب‌نظران این کلمه را یونانی دانسته‌اند به معنای بشارت.
• قرآن دوازده بار کلمه "انجیل" را به کار برده و به برخی ویژگی‌های این کتاب آسمانی اشارت برده است؛ از آن جمله اینکه‌ انجیل‌ حضرت عیسی(ع) احکامی را در خود داشته است. احکام شرعی انجیل، آسان‌تر از احکام شریعت حضرت موسی(ع) بوده است.
• قرآن کریم، از انجیل به نیکی و بزرگی یاد کرده و آن را سراسر نور، هدایت و موعظت دانسته که تورات را نیز تصدیق می‌کند. نیز فرموده است که اگر اهل کتاب به تورات و انجیل عمل می‌کردند، خداوند از زمین و آسمان بدانان روزی می‌دهد؛ اما تنها شماری اندک به آن پایبندند. رهبانیتی که راهبان نصارا خویش را بدان ملزم کرده‌اند، در انجیل حضرت عیسی(ع) روا نیست. بنابر آیات قرآنی، در انجیل از پیامبر مسلمانان حضرت محمد(ص) یاد شده و از نشانه‌های او و نامش، احمد، سخن رفته است. نیز گفته است که او پیامبر امی است. وصف پیروان پیامبر اسلام(ص) نیز در آن آمده است.

کتاب مقدس

• انجیلی که امروزه در دسترس است، در حقیقت چهار کتاب است و میان مجموعه‌ کتاب مقدس‌ جای گرفته است. کتاب مقدس، مجموعه‌ عهد عتیق‌ (تورات) و عهد جدید است. عهد عتیق را یهودیان و مسیحیان معتبر و مقدس می‌شمارند؛ اما یهودیان اعتقادی به عهد جدید ندارند. در عهد جدید احکام شرعی یافته نمی‌شود و مسیحیان ناچارند در این باره به عهد عتیق رجوع کنند. عهد جدید، شامل ۲۷ کتاب است که شورای کارتاژ در سال ۳۹۷ م. به آنها رسمیت بخشیده‌اند. مسیحیان معتقدند که چهل نویسنده در مدتی بیش از ۱۵۰۰ سال مجموعه کتاب مقدس را نگاشته‌اند. همچنین معتقدند که خداوند به انسان‌هایی الهام کرده و آنان از این گذر، کتاب مقدس را نگاشته‌اند. بدین‌سان مسیحیان کتاب مقدس را کتابی آسمانی می‌پندارند هر چند نویسندگان آن، زمینی‌اند.

تاریخچه

• پس از حضرت عیسی(ع) یهودیان نسخه‌های انجیل را از میان بردند و مسیحیان، سال‌های بسیار بی کتاب بودند. سرانجام برخی بزرگان دینی آنان تصمیم گرفتند بنابر محفوظات و شنیده‌های خویش، کتابی برای مردم فراهم سازند. بدین‌سان، بسیاری کسان برای نوشتن سخنان و وقایع زندگی حضرت عیسی(ع) دست به قلم شدند و آثاری آفریدند و شمار این اناجیل به ۶۶ رسید؛ اما در فاصله میان ۴۹۲ تا ۴۹۶ م. پاپ ژیلاسیوس همه آنها را جز چهار انجیل مردود خواند.
• بنابر تحقیقات محققان مسلمان، نزدیک‌ترین انجیل به آموزه‌های قرآن، انجیل برنابا است که بر اثر تعصب آباء کلیسا کنار نهاده شد. در این انجیل اشاراتی به پیامبر آخرالزمان و جهانی بودن دین او آمده است. این انجیل را حیدر قلی خان سردار کابلی به فارسی برگرانیده است. زمان تدوین اناجیل اربعه میان سال‌های ۷۰ تا ۱۱۰ م. است.
• مسیحیان بر آن‌اند که اناجیل، تنها زندگی‌نامه و سخنان حضرت مسیح‌اند که چهار تن به نام متی، مرقس، لوقا و یوحنا آنها را نگاشته‌اند. سه انجیل متی، مرقس و لوقا بسیار به یکدیگر شبیه‌اند و از این رو، آنها را "اناجیل همنظر" می‌خوانند. بنابر تحقیقات انجام شده، ۹۱ درصد انجیل مرقس در انجیل متی و ۵۳ درصد آن در انجیل لوقا تکرار شده است. اناجیل همنظر شرح مختصری از زندگی و تعالیم مسیح(ع) پیش می‌کشند؛ اما انجیل یوحنا مختصری است از رویدادهای مهم زندگی مسیح(ع) و تعلیمات روحانی و اوامر او. این انجیل موضوع الوهیت حضرت مسیح(ع) را برجسته‌تر می‌نماید؛ اما مطالبی همچون میلاد و صعود او و عشای ربانی را وانهاده است. محققین این اختلاف را دلیلی بر تأخر زمانی انجیل یوحنا می‌دانند؛ زیرا نویسنده از اناجیل دیگر آگاهی داشته و نخواسته است آنها را تکرار کند. در این میان، انجیل مرقس پیش از دیگر اناجیل نگاشته شده است.
• قرآن کریم، هیچ گاه از کلمه "اناجیل" استفاده نکرده است؛ بلکه از "انجیل" یاد می‌کند و از آیات قرآنی برمی‌آید که کتاب آسمانی حضرت مسیح(ع) دستخوش تحریف شده است. اینکه اناجیل فعلی پس از زمان حضرت عیسی(ع) و حتی پس از حواریون پدید آمده‌اند، گواهی روشن بر این حقیقت است. نویسندگان برای تألیف اناجیل از دو منبع سود جسته‌اند: یکی سنن شفاهی جماعت نخستین مسیحی که بی گمان ذهنیات شخصی و تخیلات به این منبع راه یافته است به ویژه اندیشه‌های پولس که برخی صاحب نظران او را معمار مسیحیت کنونی می‌دانند. از اناجیل تنها انجیل متی به زبان عبری- زبان حضرت عیسی(ع)- بوده که آن نیز در قرن ۱۱ م. مفقود شده است.

تحریف‌های آشکار اناجیل

1. به صلیب کشیده شدن حضرت عیسی(ع). قرآن چنین رویدادی را نمی‌پذیرد و تصریح دارد که خداوند، حضرت عیسی(ع) را به سوی خود برده است.
2. صاحب کتاب نبودن حضرت عیسی بنابر باور مسیحیان- که برگرفته از اناجیل است- حضرت عیسی(ع) کتابی به نام انجیل نداشته است؛ اما قرآن بیان می‌دارد که خداوند، انجیل را بر این پیامبر الهی(ع) نازل کرده است.
3. تثلیث؛ یعنی الوهیت حضرت مسیح(ع) و روح القدس در کنار خداوند. قرآن کریم از این اعتقاد نصارا یاد کرده و آنان را نکوهیده است.

انجیل در فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم

از جمله آیاتی که در باره انجیل و مسیحیت، در ارتباط با پیامبر آمده است، یا موضع پیامبر را نشان می‌دهد. جالب این که قرآن گاه از مسیحیت با تعبیر اهل انجیل یاد کرده است. البته مسیحیان هرگز نمی‌گویند عیسی کتابی به نام انجیل آورد. آوردن وحی توسط عیسی به گونه‌ای که مسلمانان در مورد قرآن و پیامبر اسلام معتقدند، در مسیحیت جایی ندارد. با این همه انجیل را مقدس می‌شمرند و عنایت خدا به کاتبان آن می‌دانند.

• جایگاه انجیل: مسیحیان عیسی را تجسم وحی الهی می‌دانند و به عقیده آنان، وی نه حامل پیام؛ بلکه عین پیام بوده است. بدین سبب مسیحیان خواستار انجیلی نیستند که عیسی آن را نوشته، یا به شاگردانش املا کرده باشد. البته آنان معتقدند که خدا کتاب مقدس را به وسیله الهامات روح القدس پدید آورده و برای این منظور مؤلفانی از بشر را برای نوشتن آنها برانگیخته و در نوشتن به گونه‌ای یاری کرده که فقط چیزهایی را که او می‌خواسته است، نوشته‌اند

1. ﴿قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لَسْتُمْ عَلَى شَيْءٍ حَتَّى تُقِيمُوا التَّوْرَاةَ وَالْإِنْجِيلَ وَمَا أُنْزِلَ إِلَيْكُمْ مِنْ رَبِّكُمْ وَلَيَزِيدَنَّ كَثِيرًا مِنْهُمْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ طُغْيَانًا وَكُفْرًا فَلَا تَأْسَ عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ﴾
2. ﴿وَلَوْ أَنَّهُمْ أَقَامُوا التَّوْرَاةَ وَالْإِنْجِيلَ وَمَا أُنْزِلَ إِلَيْهِمْ مِنْ رَبِّهِمْ لَأَكَلُوا مِنْ فَوْقِهِمْ وَمِنْ تَحْتِ أَرْجُلِهِمْ مِنْهُمْ أُمَّةٌ مُقْتَصِدَةٌ وَكَثِيرٌ مِنْهُمْ سَاءَ مَا يَعْمَلُونَ﴾
3. ﴿نَزَّلَ عَلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيْهِ وَأَنْزَلَ التَّوْرَاةَ وَالْإِنْجِيلَ﴾

• نکات: از آنجا که تذکرات قرآن جنبه تربیتی و هدایتی دارد و اختصاص به امت عیسوی ندارد و شامل هرکسی حتی مسلمانان می‌شود، به پیامبر یاد آوری می‌شود تا بگوید:

1. ای اهل کتاب شما به مجرد این که خود را منسوب به کتاب انجیل می‌دانید و این نام را برخود نهاده اید از نظرخداوند دارای ارزش و جایگاهی نیستید تا این که تورات و انجیل و آن چه که بعد از آن نازل شده - قرآن - را به پذیرید و به آن عمل کنید و تحقق عملی فردی واجتماعی ببخشید ﴿قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لَسْتُمْ عَلَى شَيْءٍ حَتَّى تُقِيمُوا التَّوْرَاةَ وَالْإِنْجِيلَ وَمَا أُنْزِلَ إِلَيْكُمْ مِنْ رَبِّكُمْ وَ﴾
2. چون این گروه از انجیل و تورات استفاده ابزاری درجهت منافعشان می‌کنند نزول قرآن و آیات الهی و روشن شدن حقایق توحید باعث کفر و طغیان بیشتر آنها می‌شود ﴿وَلَيَزِيدَنَّ كَثِيرًا مِنْهُمْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ طُغْيَانًا وَكُفْرًا﴾
3. اگراهل کتاب تورات و انجیل وقران را به پادارند و در فرد و جامعه به آن تحقق عملی به بخشند ازآسمان و زمین نعمت‌ها و برکات الهی برآنها نازل خواهد شد « ﴿وَلَوْ أَنَّهُمْ أَقَامُوا التَّوْرَاةَ وَالْإِنْجِيلَ وَمَا أُنْزِلَ إِلَيْهِمْ مِنْ رَبِّهِمْ لَأَكَلُوا مِنْ فَوْقِهِمْ وَمِنْ تَحْتِ أَرْجُلِهِمْ﴾
4. همه اهل کتاب دین ابزار طغیان‌گر نیستند برخی از آنان معتدل و میانه رو و بسیاری از آنان دارای کرداری ناپسند هستند و از این آیه این نکته استفاده می‌شود که در قضاوت در باره دیگران باید رعایت عدل انصاف را نمود: ﴿مِنْهُمْ أُمَّةٌ مُقْتَصِدَةٌ وَكَثِيرٌ مِنْهُمْ سَاءَ مَا يَعْمَلُونَ﴾

• شخصیت پیامبر در انجیل

1. ﴿مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَالَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاءُ بَيْنَهُمْ تَرَاهُمْ رُكَّعًا سُجَّدًا يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنَ اللَّهِ وَرِضْوَانًا سِيمَاهُمْ فِي وُجُوهِهِمْ مِنْ أَثَرِ السُّجُودِ ذَلِكَ مَثَلُهُمْ فِي التَّوْرَاةِ وَمَثَلُهُمْ فِي الْإِنْجِيلِ كَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطْأَهُ فَآزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوَى عَلَى سُوقِهِ يُعْجِبُ الزُّرَّاعَ لِيَغِيظَ بِهِمُ الْكُفَّارَ وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ مِنْهُمْ مَغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِيمًا﴾
2. ﴿الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِيَّ الْأُمِّيَّ الَّذِي يَجِدُونَهُ مَكْتُوبًا عِنْدَهُمْ فِي التَّوْرَاةِ وَالْإِنْجِيلِ يَأْمُرُهُمْ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَاهُمْ عَنِ الْمُنْكَرِ وَيُحِلُّ لَهُمُ الطَّيِّبَاتِ وَيُحَرِّمُ عَلَيْهِمُ الْخَبَائِثَ وَيَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَالْأَغْلَالَ الَّتِي كَانَتْ عَلَيْهِمْ فَالَّذِينَ آمَنُوا بِهِ وَعَزَّرُوهُ وَنَصَرُوهُ وَاتَّبَعُوا النُّورَ الَّذِي أُنْزِلَ مَعَهُ أُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ﴾
3. ﴿يَا أَهْلَ الْكِتَابِ قَدْ جَاءَكُمْ رَسُولُنَا يُبَيِّنُ لَكُمْ كَثِيرًا مِمَّا كُنْتُمْ تُخْفُونَ مِنَ الْكِتَابِ وَيَعْفُو عَنْ كَثِيرٍ﴾
4. ﴿وَقَفَّيْنَا عَلَى آثَارِهِمْ بِعِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ مُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ التَّوْرَاةِ وَآتَيْنَاهُ الْإِنْجِيلَ فِيهِ هُدًى وَنُورٌ وَمُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ التَّوْرَاةِ وَهُدًى وَمَوْعِظَةً لِلْمُتَّقِينَ * وَلْيَحْكُمْ أَهْلُ الْإِنْجِيلِ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ فِيهِ وَمَنْ لَمْ يَحْكُمْ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ فَأُولَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ * وَأَنْزَلْنَا إِلَيْكُ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ الْكِتَابِ وَمُهَيْمِنًا عَلَيْهِ فَاحْكُمْ بَيْنَهُمْ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءَهُمْ عَمَّا جَاءَكَ مِنَ الْحَقِّ لِكُلٍّ جَعَلْنَا مِنْكُمْ شِرْعَةً وَمِنْهَاجًا وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَجَعَلَكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَلَكِنْ لِيَبْلُوَكُمْ فِي مَا آتَاكُمْ فَاسْتَبِقُوا الْخَيْرَاتِ إِلَى اللَّهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعًا فَيُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ﴾
5. ﴿إذْ قَالَ اللَّهُ يَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ اذْكُرْ نِعْمَتِي عَلَيْكَ وَعَلَى وَالِدَتِكَ إِذْ أَيَّدْتُكَ بِرُوحِ الْقُدُسِ تُكَلِّمُ النَّاسَ فِي الْمَهْدِ وَكَهْلًا وَإِذْ عَلَّمْتُكَ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَالتَّوْرَاةَ وَالْإِنْجِيلَ وَإِذْ تَخْلُقُ مِنَ الطِّينِ كَهَيْئَةِ الطَّيْرِ بِإِذْنِي فَتَنْفُخُ فِيهَا فَتَكُونُ طَيْرًا بِإِذْنِي وَتُبْرِئُ الْأَكْمَهَ وَالْأَبْرَصَ بِإِذْنِي وَإِذْ تُخْرِجُ الْمَوْتَى بِإِذْنِي وَإِذْ كَفَفْتُ بَنِي إِسْرَائِيلَ عَنْكَ إِذْ جِئْتَهُمْ بِالْبَيِّنَاتِ فَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْهُمْ إِنْ هَذَا إِلَّا سِحْرٌ مُبِينٌ﴾
6. ﴿نَزَّلَ عَلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيْهِ وَأَنْزَلَ التَّوْرَاةَ وَالْإِنْجِيلَ﴾
7. ﴿وَيُعَلِّمُهُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَالتَّوْرَاةَ وَالْإِنْجِيلَ﴾
8. ﴿يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لِمَ تُحَاجُّونَ فِي إِبْرَاهِيمَ وَمَا أُنْزِلَتِ التَّوْرَاةُ وَالْإِنْجِيلُ إِلَّا مِنْ بَعْدِهِ أَفَلَا تَعْقِلُونَ﴾

• نکته: در این آیات نکات زیر قابل توجه است:

1. تشبیه اصحاب پیامبر در انجیل (کتاب یا دعوت) به پیدایش و قوت گرفتن زراعت و مراحل گوناگون رشد آن: « ﴿وَمَثَلُهُمْ فِي الْإِنْجِيلِ كَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطْأَهُ فَآزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوَى عَلَى سُوقِهِ يُعْجِبُ الزُّرَّاعَ لِيَغِيظَ بِهِمُ الْكُفَّارَ﴾
2. ظهور آثار سجده و عبادت در سیمای اصحاب پیامبر از ویژگی‌های بیان شده در انجیل: « ﴿سِيمَاهُمْ فِي وُجُوهِهِمْ مِنْ أَثَرِ السُّجُودِ ذَلِكَ﴾ ﴿وَمَثَلُهُمْ فِي الْإِنْجِيلِ﴾
3. رسالت پیامبر اسلام و وظیفه امر به معروف و نهی ازمنکر نوشته شده در انجیل « ﴿الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِيَّ الْأُمِّيَّ الَّذِي يَجِدُونَهُ مَكْتُوبًا عِنْدَهُمْ﴾ ﴿وَالْإِنْجِيلِ يَأْمُرُهُمْ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَاهُمْ عَنِ الْمُنْكَرِ﴾
4. خداوند خطاب به پیامبر می‌فرماید به اهل کتاب بگو همانا فرستاده ما به سوی شما آمده است که بسیاری از حقایق کتاب آسمانی را که بر اساس منفعت طلبی و یا مصلحت اندیشی نهان می‌کردید برای شما - علمای یهود و نصاری - و مردم آشکار و روشن سازد و [البته] از بسیاری می‌گذرد. چون بنای بر افشاگری و جدل‌های بیهوده نیست ﴿يَا أَهْلَ الْكِتَابِ قَدْ جَاءَكُمْ رَسُولُنَا يُبَيِّنُ لَكُمْ كَثِيرًا مِمَّا كُنْتُمْ تُخْفُونَ مِنَ الْكِتَابِ وَيَعْفُو عَنْ كَثِيرٍ﴾
5. پیامبرموظف به قضاوت براساس احکام نازل شده از طرف خداوند ﴿فَاحْكُمْ بَيْنَهُمْ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ﴾. چه احکام نسخ نشده تورات و انجیل و چه قرآن و دوری از قضاوت براساس هواها و تمایلات بدون قانون و احکام الهی ﴿وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءَهُمْ عَمَّا جَاءَكَ مِنَ الْحَقِّ﴾

• وعده‌های مشترک قرآن و انجیل

1. ﴿إِنَّ اللَّهَ اشْتَرَى مِنَ الْمُؤْمِنِينَ أَنْفُسَهُمْ وَأَمْوَالَهُمْ بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَيَقْتُلُونَ وَيُقْتَلُونَ وَعْدًا عَلَيْهِ حَقًّا فِي التَّوْرَاةِ وَالْإِنْجِيلِ وَالْقُرْآنِ وَمَنْ أَوْفَى بِعَهْدِهِ مِنَ اللَّهِ فَاسْتَبْشِرُوا بِبَيْعِكُمُ الَّذِي بَايَعْتُمْ بِهِ وَذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ﴾

• نکته: جهادگران در راه خدا سوداگرانی هستند که با خدا معامله می‌کنند و آنان که در راه خدا جان خود را از دست می‌دهند به رستگاری بزرگ - الْفَوْزُ الْعَظیمُ - نائل می‌شوند و این وعده حق خداوند است که در کتاب‌های آسمانی تورات و انجیل و قرآن آمده است.

انجیل در فرهنگ‌نامه دینی

• کتاب مقدس مسیحیان "انجیل" نام دارد و دارای چهار بخش است: انجیل متّی، انجیل مرقس، انجیل لوقا و انجیل یوحنّا.
• در این انجیل‌ها مطالبی از شرح زندگی حضرت عیسی(ع) و تعالیم او و حوادث آن دوران است. آنچه به نام انجیل از سوی خدا بر حضرت عیسی نازل شده بود، غیر از این انجیل‌های چهارگانه است که سال‌ها پس از حضرت عیسی به دست این چهار نفر از شاگردان و پیروان او نگاشته شده است و معتقدیم که در تورات و انجیل، تحریف به وجود آمده است. به انجیل، "عهد جدید" هم گفته می‌شود، در مقابل "عهد قدیم" که به تورات می‌گویند.

منابع

• فرهنگ شیعه
• فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱
• محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی

جستارهای وابسته

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید: