عبرت: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداریویکی‌متن
خط ۱۰: خط ۱۰:


==مقدمه==
==مقدمه==
*عبرت به‌‌ معنای [[پندآموزی]] و آنچه باعث هشیاری و [[آگاهی]] [[آدمی]] می‌شود، حالتی است که به موجب آن [[انسان]] از امور مشهود به امور نامشهود پی برد، یعنی از [[شناخت]] چیزی که دیده شده است، به [[شناخت]] چیزی که دیده نشده و در گذشته رخ داده است، برسد. از این‌رو عبرت، گذشتن از محسوس به معقول، از ظاهر به [[باطن]]، از [[بدی]] به خوبی و از زشتی به [[زیبایی]] است. شخص عبرت‌بین و عبرت‌پذیر از گذشت روزگار و صورت ظاهر اتفاق‌ها عبرت می‌گیرد و رویدادهای [[آینده]] را به نفع خویش به جریان می‌اندازد. [[امام علی]] {{ع}} بر این مفهوم تأکید دارد به‌گونه‌ای که در [[نهج البلاغه]] در ۴۵ مورد از واژه "عبر" و مشتقات آن یاد کرده است. [[امام]] در [[کلامی]]، [[مردمان]] را به [[عبرت‌پذیری]] فرامی‌خواند: پس، از این عبرت‌ها [[پند]] گیرید، از این نشیب و فراز به‌هوش آیید و از بیم‌دهندگان سود برید<ref>نهج البلاغه، خطبه  ۱۵۶</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 545.</ref>.
*عبرت به‌‌ معنای [[پندآموزی]] و آنچه باعث هشیاری و [[آگاهی]] [[آدمی]] می‌شود، حالتی است که به موجب آن [[انسان]] از امور مشهود به امور نامشهود پی برد، یعنی از [[شناخت]] چیزی که دیده شده است، به [[شناخت]] چیزی که دیده نشده و در گذشته رخ داده است، برسد. از این‌رو عبرت، گذشتن از محسوس به معقول، از ظاهر به [[باطن]]، از [[بدی]] به خوبی و از زشتی به [[زیبایی]] است. شخص عبرت‌بین و عبرت‌پذیر از گذشت روزگار و صورت ظاهر اتفاق‌ها عبرت می‌گیرد و رویدادهای [[آینده]] را به نفع خویش به جریان می‌اندازد. [[امام علی]] {{ع}} بر این مفهوم تأکید دارد به‌گونه‌ای که در [[نهج البلاغه]] در ۴۵ مورد از واژه "عبر" و مشتقات آن یاد کرده است. [[امام]] در [[کلامی]]، [[مردمان]] را به [[عبرت‌پذیری]] فرامی‌خواند: پس، از این عبرت‌ها [[پند]] گیرید، از این نشیب و فراز به‌هوش آیید و از بیم‌دهندگان سود برید<ref>{{متن حدیث|فَاتَّعِظُوا بِالْعِبَرِ وَ اعْتَبِرُوا بِالْغِيَرِ وَ انْتَفِعُوا بِالنُّذُر}}؛ نهج البلاغه، خطبه  ۱۵۶</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 545.</ref>.
*[[امام]] {{ع}} از عبرت و [[عبرت‌پذیری]] با این عنوان‌ها یاد کرده‌اند: بیم‌دهنده‌ای [[خیرخواه]]<ref>نک: حکمت ۳۵۷</ref>، بیدارکننده<ref>نهج البلاغه، حکمت ۱۹۹</ref>، مایه حفظ از [[گناه]]<ref>نک: غررالحکم</ref>، رشددهنده [[انسان]]<ref>نک: غررالحکم</ref>، عامل [[مصونیت]] از [[بدی]] و [[تباهی]]، عامل بازدارنده از گرایش به [[بدی]] و مایه [[بصیرت]]<ref>نک: نهج البلاغه، نامه ۴۹</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 545.</ref>.
*[[امام]] {{ع}} از عبرت و [[عبرت‌پذیری]] با این عنوان‌ها یاد کرده‌اند: بیم‌دهنده‌ای [[خیرخواه]]<ref>نک: حکمت ۳۵۷</ref>، بیدارکننده<ref>نهج البلاغه، حکمت ۱۹۹</ref>، مایه حفظ از [[گناه]]<ref>نک: غررالحکم</ref>، رشددهنده [[انسان]]<ref>نک: غررالحکم</ref>، عامل [[مصونیت]] از [[بدی]] و [[تباهی]]، عامل بازدارنده از گرایش به [[بدی]] و مایه [[بصیرت]]<ref>نک: نهج البلاغه، نامه ۴۹</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 545.</ref>.
*مسیر [[زندگی]] و [[سرنوشت]] دیگران برای [[انسان]] عبرت‌بین و پندپذیر پر از درس‌های زندگی‌ساز است که توجه به آن می‌تواند [[آینده]] بهتری را برای [[انسان]] رقم زند. [[امام]] {{ع}} در [[کلامی]] فرمود: آن کس که از حوادث تلخ و نشیب و فرازها پندآموزد و عبرت از روزگار دست‌مایه او شود، در [[پناه]] [[تقوا]] بیارامد و از فروافتادن در [[شبهات]] مصون مانَد<ref>نهج البلاغه، خطبه  ۱۶</ref>. هم‌چنین در [[کلامی]] دیگر فرمود: از گذشته [[دنیا]] برای [[آینده]] آن عبرت گیر (آنچه را از [[دنیا]] مانده است با آنچه از آن گذشته است، مقایسه کن) که [[تاریخ]] تکرار می‌شود، (در حالی‌که) همه آن زوال‌پذیر و از دست شدنی است<ref>نهج البلاغه، نامه ۶۹</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 545.</ref>.
*مسیر [[زندگی]] و [[سرنوشت]] دیگران برای [[انسان]] عبرت‌بین و پندپذیر پر از درس‌های زندگی‌ساز است که توجه به آن می‌تواند [[آینده]] بهتری را برای [[انسان]] رقم زند. [[امام]] {{ع}} در [[کلامی]] فرمود: آن کس که از حوادث تلخ و نشیب و فرازها پندآموزد و عبرت از روزگار دست‌مایه او شود، در [[پناه]] [[تقوا]] بیارامد و از فروافتادن در [[شبهات]] مصون مانَد<ref>{{متن حدیث|إِنَّ مَنْ صَرَّحَتْ لَهُ الْعِبَرُ عَمَّا بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ الْمَثُلَاتِ حَجَزَتْهُ التَّقْوَى عَنْ تَقَحُّمِ الشُّبُهَاتِ}}؛ نهج البلاغه، خطبه  ۱۶</ref>. هم‌چنین در [[کلامی]] دیگر فرمود: از گذشته [[دنیا]] برای [[آینده]] آن عبرت گیر (آنچه را از [[دنیا]] مانده است با آنچه از آن گذشته است، مقایسه کن) که [[تاریخ]] تکرار می‌شود، (در حالی‌که) همه آن زوال‌پذیر و از دست شدنی است<ref>نهج البلاغه، نامه ۶۹</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 545.</ref>.


==راه‌های [[عبرت‌پذیری]]==
==راه‌های [[عبرت‌پذیری]]==

نسخهٔ ‏۸ آوریل ۲۰۲۰، ساعت ۱۱:۰۶

آیکون خرد

این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به امامت‌پدیا کمک کنید.

مدخل‌های وابسته به این بحث:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل عبرت (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

  • عبرت به‌‌ معنای پندآموزی و آنچه باعث هشیاری و آگاهی آدمی می‌شود، حالتی است که به موجب آن انسان از امور مشهود به امور نامشهود پی برد، یعنی از شناخت چیزی که دیده شده است، به شناخت چیزی که دیده نشده و در گذشته رخ داده است، برسد. از این‌رو عبرت، گذشتن از محسوس به معقول، از ظاهر به باطن، از بدی به خوبی و از زشتی به زیبایی است. شخص عبرت‌بین و عبرت‌پذیر از گذشت روزگار و صورت ظاهر اتفاق‌ها عبرت می‌گیرد و رویدادهای آینده را به نفع خویش به جریان می‌اندازد. امام علی (ع) بر این مفهوم تأکید دارد به‌گونه‌ای که در نهج البلاغه در ۴۵ مورد از واژه "عبر" و مشتقات آن یاد کرده است. امام در کلامی، مردمان را به عبرت‌پذیری فرامی‌خواند: پس، از این عبرت‌ها پند گیرید، از این نشیب و فراز به‌هوش آیید و از بیم‌دهندگان سود برید[۱][۲].
  • امام (ع) از عبرت و عبرت‌پذیری با این عنوان‌ها یاد کرده‌اند: بیم‌دهنده‌ای خیرخواه[۳]، بیدارکننده[۴]، مایه حفظ از گناه[۵]، رشددهنده انسان[۶]، عامل مصونیت از بدی و تباهی، عامل بازدارنده از گرایش به بدی و مایه بصیرت[۷][۸].
  • مسیر زندگی و سرنوشت دیگران برای انسان عبرت‌بین و پندپذیر پر از درس‌های زندگی‌ساز است که توجه به آن می‌تواند آینده بهتری را برای انسان رقم زند. امام (ع) در کلامی فرمود: آن کس که از حوادث تلخ و نشیب و فرازها پندآموزد و عبرت از روزگار دست‌مایه او شود، در پناه تقوا بیارامد و از فروافتادن در شبهات مصون مانَد[۹]. هم‌چنین در کلامی دیگر فرمود: از گذشته دنیا برای آینده آن عبرت گیر (آنچه را از دنیا مانده است با آنچه از آن گذشته است، مقایسه کن) که تاریخ تکرار می‌شود، (در حالی‌که) همه آن زوال‌پذیر و از دست شدنی است[۱۰][۱۱].

راه‌های عبرت‌پذیری

پرسش‌های وابسته

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. ↑ «فَاتَّعِظُوا بِالْعِبَرِ وَ اعْتَبِرُوا بِالْغِيَرِ وَ انْتَفِعُوا بِالنُّذُر»؛ نهج البلاغه، خطبه ۱۵۶
  2. ↑ دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 545.
  3. ↑ نک: حکمت ۳۵۷
  4. ↑ نهج البلاغه، حکمت ۱۹۹
  5. ↑ نک: غررالحکم
  6. ↑ نک: غررالحکم
  7. ↑ نک: نهج البلاغه، نامه ۴۹
  8. ↑ دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 545.
  9. ↑ «إِنَّ مَنْ صَرَّحَتْ لَهُ الْعِبَرُ عَمَّا بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ الْمَثُلَاتِ حَجَزَتْهُ التَّقْوَى عَنْ تَقَحُّمِ الشُّبُهَاتِ»؛ نهج البلاغه، خطبه ۱۶
  10. ↑ نهج البلاغه، نامه ۶۹
  11. ↑ دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 545.
  12. ↑ نک: نهج البلاغه، خطبه ۸۴
  13. ↑ نک: نهج البلاغه، خطبه‌های ۱۱۰، ۱۲۹، ۱۶۰، ۱۸۷، ۲۰۵ و ۲۱۷ و نامه‌های ۳ و ۶۸
  14. ↑ نک: نهج البلاغه، خطبه ۲۳۴
  15. ↑ نک: نهج البلاغه، خطبه‌های ۸۲، ۸۸، ۱۱۰، ۱۵۶، ۱۸۱، ۱۶۰، ۲۰۴، ۲۱۲، ۲۳۴ و نامه‌های ۳۱، ۲۳ و ۴۷
  16. ↑ نهج البلاغه، حکمت ۱۱۸
  17. ↑ نهج البلاغه، خطبه ۸۲
  18. ↑ دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص ۵۴۵- ۵۴۶.
  19. ↑ نهج البلاغه، حکمت ۲۸۹
  20. ↑ دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص ۵۴۶.
  21. ↑ نهج البلاغه، حکمت ۳۵۹
  22. ↑ دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص ۵۴۶.
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=عبرت&oldid=295767»