جدال در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۳۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۴۳

مقدمه

گفتگو با هدف نزاع و غلبه‌جویی^[۱]، مقابله زبانی، دفاع کردن^[۲].

﴿وَجَادِلْهُمْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ﴾^[۳].

مشتقات کلمه مجادله در قرآن بسیار است و از نظر قرآن کریم، هم می‌تواند مثبت و در راه احقاق حق باشد: ﴿وَجَادِلْهُمْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ﴾^[۴]، و هم منفی و در جهت دفاع از باطل: ﴿وَيُجَادِلُ الَّذِينَ كَفَرُوا بِالْبَاطِلِ لِيُدْحِضُوا بِهِ الْحَقَّ﴾^[۵]؛ ولی قرآن کریم به جدال احسن توصیه می‌کند. جدال اگر به شیوه احسن باشد، هم دوستی می‌آورد و هم حق را آشکار می‌سازد؛ امّا جَدلَ که در قرآن به عنوان وصفی منفی به کار رفته، ﴿ٍ وَكَانَ الْإِنْسَانُ أَكْثَرَ شَيْءٍ جَدَلًا﴾^[۶]، نه دوستی می‌آورد و نه می‌تواند حق را پدیدار کند و به کرسی بنشاند^[۷].

امروز از "چانه زنی" به توان فرد و قدرت منطق در معامله و مصالحه^[۸] در فرهنگ سیاسی یاد شده است که تنها جنبه مادی دارد و از این نظر با مجادله که در باب مسائل اعتقادی در قرآن استعمال شده، متفاوت است؛ گرچه امروزه در عرصه دیپلماسی و روابط بین المللی بسیار از مباحث مطروحه و مورد مجادله بین کشورها از جمله حقوق بشر، حقوق اقلیت‌ها، مذهب، بنیادگرایی و... جنبه اعتقادی و دینی پیدا کرده‌اند.^[۹]

منابع

نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم

پانویس

↑ حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۱۸۹.
↑ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۴۲.
↑ «با آنان با روشی که بهتر باشد چالش ورز!» سوره نحل، آیه ۱۲۵.
↑ «با آنان با روشی که بهتر باشد چالش ورز!» سوره نحل، آیه ۱۲۵.
↑ «کافران به وسیله باطل چالش می‌ورزند تا حق را با آن از میان بردارند؛ و آیات مرا و بیم‌هایی را که یافته‌اند به ریشخند گرفتند» سوره کهف، آیه ۵۶.
↑ «و آدمی از هر چیزی پرخاشگرتر است» سوره کهف، آیه ۵۴.
↑ ر.ک: بهاءالدین خرمشاهی، «جدل و جدال در قرآن کریم»، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۱، ص۸۳۷-۸۳۹.
↑ علی‌اکبر آقابخشی و مینو افشاری‌راد، فرهنگ علوم سیاسی، ص۳۵.
↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۴۶۱-۴۶۲.

[1] حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۱۸۹.

[2] بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۴۲.

[3] «با آنان با روشی که بهتر باشد چالش ورز!» سوره نحل، آیه ۱۲۵.

[4] «با آنان با روشی که بهتر باشد چالش ورز!» سوره نحل، آیه ۱۲۵.

[5] «کافران به وسیله باطل چالش می‌ورزند تا حق را با آن از میان بردارند؛ و آیات مرا و بیم‌هایی را که یافته‌اند به ریشخند گرفتند» سوره کهف، آیه ۵۶.

[6] «و آدمی از هر چیزی پرخاشگرتر است» سوره کهف، آیه ۵۴.

[7] ر.ک: بهاءالدین خرمشاهی، «جدل و جدال در قرآن کریم»، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۱، ص۸۳۷-۸۳۹.

[8] علی‌اکبر آقابخشی و مینو افشاری‌راد، فرهنگ علوم سیاسی، ص۳۵.

[9] نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۴۶۱-۴۶۲.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{امامت}}
 {{مدخل مرتبط
 | موضوع مرتبط = جدال
@@ خط ۱۰: / خط ۹: @@
 [[گفتگو]] با [[هدف]] [[نزاع]] و غلبه‌جویی<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۱۸۹.</ref>، مقابله زبانی، [[دفاع]] کردن<ref>بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۴۲.</ref>.
-{{متن قرآن|وَجَادِلْهُمْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ}}<ref>«با آنان با روشی که بهتر باشد چالش ورز! » سوره نحل، آیه ۱۲۵.</ref>.
+{{متن قرآن|وَجَادِلْهُمْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ}}<ref>«با آنان با روشی که بهتر باشد چالش ورز!» سوره نحل، آیه ۱۲۵.</ref>.
-مشتقات کلمه [[مجادله]] در [[قرآن]] بسیار است و از نظر [[قرآن کریم]]، هم می‌تواند مثبت و در [[راه]] احقاق [[حق]] باشد: {{متن قرآن|وَجَادِلْهُمْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ}}<ref>«با آنان با روشی که بهتر باشد چالش ورز! » سوره نحل، آیه ۱۲۵.</ref>، و هم منفی و در جهت دفاع از [[باطل]]: {{متن قرآن|وَيُجَادِلُ الَّذِينَ كَفَرُوا بِالْبَاطِلِ لِيُدْحِضُوا بِهِ الْحَقَّ}}<ref>«کافران به وسیله باطل چالش می‌ورزند تا حق را با آن از میان بردارند؛ و آیات مرا و بیم‌هایی را که یافته‌اند به ریشخند گرفتند» سوره کهف، آیه ۵۶.</ref>؛ ولی قرآن کریم به [[جدال]] احسن توصیه می‌کند. جدال اگر به شیوه احسن باشد، هم [[دوستی]] می‌آورد و هم حق را آشکار می‌سازد؛ امّا جَدلَ که در قرآن به عنوان وصفی منفی به کار رفته، {{متن قرآن|ٍ وَكَانَ الْإِنْسَانُ أَكْثَرَ شَيْءٍ جَدَلًا}}<ref>« و آدمی از هر چیزی پرخاشگرتر  است» سوره کهف، آیه ۵۴.</ref>، نه دوستی می‌آورد و نه می‌تواند حق را پدیدار کند و به [[کرسی]] بنشاند<ref>ر.ک: بهاءالدین خرمشاهی، «جدل و جدال در قرآن کریم»، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۱، ص۸۳۷-۸۳۹.</ref>.
+مشتقات کلمه [[مجادله]] در [[قرآن]] بسیار است و از نظر [[قرآن کریم]]، هم می‌تواند مثبت و در [[راه]] احقاق [[حق]] باشد: {{متن قرآن|وَجَادِلْهُمْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ}}<ref>«با آنان با روشی که بهتر باشد چالش ورز!» سوره نحل، آیه ۱۲۵.</ref>، و هم منفی و در جهت دفاع از [[باطل]]: {{متن قرآن|وَيُجَادِلُ الَّذِينَ كَفَرُوا بِالْبَاطِلِ لِيُدْحِضُوا بِهِ الْحَقَّ}}<ref>«کافران به وسیله باطل چالش می‌ورزند تا حق را با آن از میان بردارند؛ و آیات مرا و بیم‌هایی را که یافته‌اند به ریشخند گرفتند» سوره کهف، آیه ۵۶.</ref>؛ ولی قرآن کریم به [[جدال]] احسن توصیه می‌کند. جدال اگر به شیوه احسن باشد، هم [[دوستی]] می‌آورد و هم حق را آشکار می‌سازد؛ امّا جَدلَ که در قرآن به عنوان وصفی منفی به کار رفته، {{متن قرآن|ٍ وَكَانَ الْإِنْسَانُ أَكْثَرَ شَيْءٍ جَدَلًا}}<ref>«و آدمی از هر چیزی پرخاشگرتر  است» سوره کهف، آیه ۵۴.</ref>، نه دوستی می‌آورد و نه می‌تواند حق را پدیدار کند و به [[کرسی]] بنشاند<ref>ر.ک: بهاءالدین خرمشاهی، «جدل و جدال در قرآن کریم»، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۱، ص۸۳۷-۸۳۹.</ref>.
 امروز از "چانه زنی" به توان فرد و [[قدرت]] [[منطق]] در [[معامله]] و [[مصالحه]]<ref>علی‌اکبر آقابخشی و مینو افشاری‌راد، فرهنگ علوم سیاسی، ص۳۵.</ref> در [[فرهنگ]] [[سیاسی]] یاد شده است که تنها جنبه مادی دارد و از این نظر با مجادله که در باب [[مسائل اعتقادی]] در قرآن استعمال شده، متفاوت است؛ گرچه امروزه در عرصه [[دیپلماسی]] و [[روابط بین المللی]] بسیار از مباحث مطروحه و مورد مجادله بین کشورها از جمله [[حقوق بشر]]، [[حقوق]] اقلیت‌ها، [[مذهب]]، [[بنیادگرایی]] و... جنبه [[اعتقادی]] و [[دینی]] پیدا کرده‌اند.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص: ۴۶۱-۴۶۲.</ref>