مختار ثقفی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۲۵ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۲۸

مختار بن ابی عبیده ثقفی، در سال اول هجری در مدینه متولد شد. او مردی خردمند، شجاع، بخشنده و تیزهوش و دوستدار اهل بیت (ع) بود. در زمان حادثه کربلا در زندان بود اما پس از آن در سال ۶۴، به خونخواهی سید الشهدا (ع) قیام کرد و قاتلان امام حسین (ع) را کشت و سرانجام در شانزدهم ماه رمضان سال ۶۷ هجری در ۶۷ سالگی در جنگ با نیروهای مصعب بن زبیر در کوفه به شهادت رسید.

مقدمه

مختار بن ابی عبیده ثقفی، معروف به کیسان، در اصل از مردم طائف بود و مادرش دومة بنت وهب نام داشت. مختار از نخستین نوزادان مسلمانی بود که در سال اول هجری در مدینه متولد شد. پدر او در زمان عمر به مدینه رفت، مختار نیز همراه پدرش به مدینه منتقل گشت. سیزده ساله بود که به همراه پدر به سرحدّات عراق و ایران رفت و در جنگ قسّ ناطف (جسر) در نزدیکی کوفه شرکت کرد. این جنگ از او جنگجویی شجاع و بی‌پروا ساخت.

مردی بود خردمند، حاضر جواب، شجاع، بخشنده، تیزهوش، کارشناس فنون رزم و غلبه بر دشمن. در دوران علی (ع) به بنی هاشم پیوسته بود و با حضرت علی (ع) در عراق به سر می‌برد، پس از شهادت آن حضرت، ساکن بصره شد. در میان قوم خود، شریف بود. روایاتی در مدح او وارد شده است. مختار از مروّجین و ناشرین فضایل آل محمّد بود و پیوندش با اهل بیت (ع)، او را از ادبی سرشار و اخلاقی فاضل برخوردار ساخته بود. در نهان و آشکار هواداری از دودمان پیامبر می‌کرد^[۱]. وی نقش بزرگی در حوادث مهم سیاسی و اجتماعی عصر خویش ایفا کرد، به طوری که چهره سیاسی ایشان در تعیین حوادث مهم و حرکت‌های سیاسی و موضع‌گیری‌های مشخص از روشن‌ترین چهره‌های تاریخ اسلام است.

میثم تمّار در زندان ابن زیاد، به مختار گفته بود که تو آزاد شده و به خونخواهی حسین (ع) خروج خواهی کرد و ابن زیاد را خواهی کشت^[۲].

وی در دورانی که مسلم بن عقیل در کوفه بود، او را به خانۀ خویش برد و با او به نفع امام حسین (ع) بیعت کرد. ابن زیاد، پس از کشتن مسلم، او را تازیانه زد و زندانی کرد و در ایّامی که حادثۀ کربلا اتّفاق افتاد، او و میثم تمّار در زندان بودند. مختار، پس از مرگ یزید در سال ۶۴، به خونخواهی سید الشهدا (ع) قیام کرد و قاتلان امام حسین (ع) را کشت. او سرانجام در شانزدهم ماه رمضان سال ۶۷ هجری در ۶۷ سالگی در جنگ با نیروهای مصعب بن زبیر در کوفه به شهادت رسید^[۳]. از امام باقر (ع) روایت است که: «لَا تَسُبُّوا الْمُخْتَارَ فَإِنَّهُ قَتَلَ قَتَلَتَنَا وَ طَلَبَ ثَأْرَنَا...»^[۴]. قبر مختار، در رواق راهرو مرقد حضرت مسلم (ع) در کوفه قرار دارد^[۵].^[۶]

قیام مختار

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

↑ سفینة البحار، ج۱، ص۴۳۵؛ مقتل الحسین، مقرّم، ص۱۶۷.
↑ سفینة البحار، ج۱، ص۴۳۴.
↑ انساب الاشراف، ج۶، ص۳۷۶.
↑ بحار الانوار، ج۴۵، ص۳۴۳.
↑ سوگنامه آل محمد، ص۵۴۴.
↑ محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، ص ۴۴۰؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۶۲.

[1] سفینة البحار، ج۱، ص۴۳۵؛ مقتل الحسین، مقرّم، ص۱۶۷.

[2] سفینة البحار، ج۱، ص۴۳۴.

[3] انساب الاشراف، ج۶، ص۳۷۶.

[4] بحار الانوار، ج۴۵، ص۳۴۳.

[5] سوگنامه آل محمد، ص۵۴۴.

[6] محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، ص ۴۴۰؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۶۲.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
 {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[مختار ثقفی در حدیث]] - [[مختار ثقفی در تاریخ اسلامی]] - [[مختار ثقفی در معارف و سیره حسینی]]| پرسش مرتبط  = }}
-'''مختار بن ابی عبیده ثقفی'''، در سال اول هجری در [[مدینه]] متولد شد. او مردی [[خردمند]]، [[شجاع]]، [[بخشنده]] و تیزهوش و دوستدار اهل بیت {{عم}} بود. در زمان حادثه کربلا در زندان بود اما پس از آن در سال ۶۴، به [[خونخواهی سید الشهدا]]{{ع}} [[قیام]] کرد و [[قاتلان امام حسین]]{{ع}} را کشت و سرانجام در شانزدهم ماه رمضان سال ۶۷ هجری در ۶۷ سالگی در جنگ با نیروهای مصعب بن زبیر در کوفه به شهادت رسید.
+'''مختار بن ابی عبیده ثقفی'''، در سال اول هجری در [[مدینه]] متولد شد. او مردی [[خردمند]]، [[شجاع]]، [[بخشنده]] و تیزهوش و دوستدار اهل بیت {{عم}} بود. در زمان حادثه کربلا در زندان بود اما پس از آن در سال ۶۴، به [[خونخواهی سید الشهدا]] {{ع}} [[قیام]] کرد و [[قاتلان امام حسین]] {{ع}} را کشت و سرانجام در شانزدهم ماه رمضان سال ۶۷ هجری در ۶۷ سالگی در جنگ با نیروهای مصعب بن زبیر در کوفه به شهادت رسید.
-==مقدمه==
+== مقدمه ==
 مختار بن ابی عبیده ثقفی، معروف به [[کیسان]]، در اصل از [[مردم]] [[طائف]] بود و مادرش [[دومة بنت وهب]] نام داشت. [[مختار]] از نخستین نوزادان مسلمانی بود که در سال اول هجری در [[مدینه]] متولد شد. [[پدر]] او در زمان [[عمر]] به [[مدینه]] رفت، مختار نیز همراه پدرش به [[مدینه]] منتقل گشت. سیزده ساله بود که به همراه پدر به سرحدّات عراق و ایران رفت و در جنگ قسّ ناطف (جسر) در نزدیکی کوفه شرکت کرد. این جنگ از او جنگجویی شجاع و بی‌پروا ساخت.
-مردی بود [[خردمند]]، حاضر جواب، [[شجاع]]، [[بخشنده]]، [[تیزهوش]]، کارشناس [[فنون]] رزم و [[غلبه]] بر [[دشمن]]. در دوران [[علی]]{{ع}} به [[بنی هاشم]] پیوسته بود و با [[حضرت علی]] {{ع}} در [[عراق]] به سر می‌برد، پس از [[شهادت]] آن حضرت، ساکن [[بصره]] شد. در میان [[قوم]] خود، [[شریف]] بود. روایاتی در [[مدح]] او وارد شده است. مختار از مروّجین و ناشرین [[فضایل]] [[آل محمّد]] بود و پیوندش با [[اهل بیت]] {{ع}}، او را از ادبی سرشار و [[اخلاقی]] [[فاضل]] برخوردار ساخته بود. در [[نهان]] و آشکار هواداری از [[دودمان پیامبر]] می‌کرد<ref>سفینة البحار، ج۱، ص۴۳۵؛ مقتل الحسین، مقرّم، ص۱۶۷.</ref>. وی نقش بزرگی در حوادث مهم سیاسی و اجتماعی عصر خویش ایفا کرد، به طوری که چهره سیاسی ایشان در تعیین حوادث مهم و حرکت‌های سیاسی و موضع‌گیری‌های مشخص از روشن‌ترین چهره‌های تاریخ [[اسلام]] است.
+مردی بود [[خردمند]]، حاضر جواب، [[شجاع]]، [[بخشنده]]، [[تیزهوش]]، کارشناس [[فنون]] رزم و [[غلبه]] بر [[دشمن]]. در دوران [[علی]] {{ع}} به [[بنی هاشم]] پیوسته بود و با [[حضرت علی]] {{ع}} در [[عراق]] به سر می‌برد، پس از [[شهادت]] آن حضرت، ساکن [[بصره]] شد. در میان [[قوم]] خود، [[شریف]] بود. روایاتی در [[مدح]] او وارد شده است. مختار از مروّجین و ناشرین [[فضایل]] [[آل محمّد]] بود و پیوندش با [[اهل بیت]] {{ع}}، او را از ادبی سرشار و [[اخلاقی]] [[فاضل]] برخوردار ساخته بود. در [[نهان]] و آشکار هواداری از [[دودمان پیامبر]] می‌کرد<ref>سفینة البحار، ج۱، ص۴۳۵؛ مقتل الحسین، مقرّم، ص۱۶۷.</ref>. وی نقش بزرگی در حوادث مهم سیاسی و اجتماعی عصر خویش ایفا کرد، به طوری که چهره سیاسی ایشان در تعیین حوادث مهم و حرکت‌های سیاسی و موضع‌گیری‌های مشخص از روشن‌ترین چهره‌های تاریخ [[اسلام]] است.
-[[میثم تمّار]] در زندان [[ابن زیاد]]، به مختار گفته بود که تو [[آزاد]] شده و به [[خونخواهی حسین]]{{ع}} [[خروج]] خواهی کرد و [[ابن زیاد]] را خواهی کشت<ref>سفینة البحار، ج۱، ص۴۳۴.</ref>.
+[[میثم تمّار]] در زندان [[ابن زیاد]]، به مختار گفته بود که تو [[آزاد]] شده و به [[خونخواهی حسین]] {{ع}} [[خروج]] خواهی کرد و [[ابن زیاد]] را خواهی کشت<ref>سفینة البحار، ج۱، ص۴۳۴.</ref>.
-وی در دورانی که [[مسلم بن عقیل]] در [[کوفه]] بود، او را به خانۀ خویش برد و با او به نفع [[امام حسین]]{{ع}} [[بیعت]] کرد. [[ابن زیاد]]، پس از کشتن [[مسلم]]، او را تازیانه زد و زندانی کرد و در ایّامی که [[حادثۀ کربلا]] اتّفاق افتاد، او و [[میثم تمّار]] در زندان بودند. مختار، پس از [[مرگ]] [[یزید]] در سال ۶۴، به [[خونخواهی سید الشهدا]]{{ع}} [[قیام]] کرد و [[قاتلان امام حسین]]{{ع}} را کشت. او سرانجام در شانزدهم ماه رمضان سال ۶۷ هجری در ۶۷ سالگی در جنگ با نیروهای مصعب بن زبیر در کوفه به شهادت رسید<ref>انساب الاشراف، ج۶، ص۳۷۶.</ref>. از [[امام باقر]]{{ع}} [[روایت]] است که: {{متن حدیث|لَا تَسُبُّوا الْمُخْتَارَ فَإِنَّهُ قَتَلَ قَتَلَتَنَا وَ طَلَبَ ثَأْرَنَا...}}<ref>بحار الانوار، ج۴۵، ص۳۴۳.</ref>. [[قبر]] مختار، در رواق راهرو [[مرقد]] [[حضرت مسلم]]{{ع}} در [[کوفه]] قرار دارد<ref>سوگنامه آل محمد، ص۵۴۴.</ref>.<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص ۴۴۰؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۶۲.</ref>
+وی در دورانی که [[مسلم بن عقیل]] در [[کوفه]] بود، او را به خانۀ خویش برد و با او به نفع [[امام حسین]] {{ع}} [[بیعت]] کرد. [[ابن زیاد]]، پس از کشتن [[مسلم]]، او را تازیانه زد و زندانی کرد و در ایّامی که [[حادثۀ کربلا]] اتّفاق افتاد، او و [[میثم تمّار]] در زندان بودند. مختار، پس از [[مرگ]] [[یزید]] در سال ۶۴، به [[خونخواهی سید الشهدا]] {{ع}} [[قیام]] کرد و [[قاتلان امام حسین]] {{ع}} را کشت. او سرانجام در شانزدهم ماه رمضان سال ۶۷ هجری در ۶۷ سالگی در جنگ با نیروهای مصعب بن زبیر در کوفه به شهادت رسید<ref>انساب الاشراف، ج۶، ص۳۷۶.</ref>. از [[امام باقر]] {{ع}} [[روایت]] است که: {{متن حدیث|لَا تَسُبُّوا الْمُخْتَارَ فَإِنَّهُ قَتَلَ قَتَلَتَنَا وَ طَلَبَ ثَأْرَنَا...}}<ref>بحار الانوار، ج۴۵، ص۳۴۳.</ref>. [[قبر]] مختار، در رواق راهرو [[مرقد]] [[حضرت مسلم]] {{ع}} در [[کوفه]] قرار دارد<ref>سوگنامه آل محمد، ص۵۴۴.</ref>.<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص ۴۴۰؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۶۲.</ref>
-==قیام مختار==
+== قیام مختار ==
 {{اصلی|قیام مختار}}
 == جستارهای وابسته ==