برهان عقلی عصمت امام علی چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (جایگزینی متن - 'رده:(اا): پرسش‌هایی با ۱ پاسخ' به '')
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات پرسش
{{جعبه اطلاعات پرسش
| موضوع اصلی = [[امامت (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ امامت]]
| موضوع اصلی = [[امامت (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ امامت]]
| موضوع فرعی = [[برهان عقلی]] [[عصمت]] [[امام علی]] چیست؟
| تصویر = 110050.jpg
| تصویر = 110050.jpg
| اندازه تصویر = 200px
| نمایه وابسته = [[کلیاتی از امامت (نمایه)|کلیاتی از امامت]]
| نمایه وابسته = [[کلیاتی از امامت (نمایه)|کلیاتی از امامت]]
| مدخل بالاتر = [[عصمت امام در کلام اسلامی]]  
| مدخل بالاتر = [[عصمت امام در کلام اسلامی]]  
خط ۱۶: خط ۱۴:
حجت الاسلام و المسلمین '''[[علی ربانی گلپایگانی]]''' در کتاب ''«[[براهین و نصوص امامت (کتاب)|براهین و نصوص امامت]]»'' در این‌باره گفته‌ است:
حجت الاسلام و المسلمین '''[[علی ربانی گلپایگانی]]''' در کتاب ''«[[براهین و نصوص امامت (کتاب)|براهین و نصوص امامت]]»'' در این‌باره گفته‌ است:


«[[برهان عقلی]] [[عصمت]] [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} این است که پس از [[پیامبر اکرم]]{{صل}} کسانی که به عنوان نامزد [[مقام امامت]] و [[خلافت]] مطرح بودند، عبارت‌اند از امیرالمؤمنین{{ع}}، [[ابوبکر]]، [[عباس]] و [[سعد بن عباده]]. [[معصوم]] نبودن سه فرد اخیر مورد [[اجماع]] [[مسلمانان]] است. هرگاه امیرالمؤمنین{{ع}} نیز معصوم نباشد، [[حق]] در باب [[امامت]] در [[امت اسلامی]] تحقق نخواهد یافت، در حالی که حق درهر مسئله‌ای از امت اسلامی بیرون نیست: {{متن قرآن|وَكَذَلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطًا لِتَكُونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ وَيَكُونَ الرَّسُولُ عَلَيْكُمْ شَهِيدًا}}<ref>«و بدین گونه شما را امّتی میانه کرده‌ایم تا گواه بر مردم باشید و پیامبر بر شما گواه باشد» سوره بقره، آیه ۱۴۳.</ref>؛ یعنی [[پیامبر]]{{صل}} [[اسوه]] [[اسلامی]] است و امت اسلامی اسوه دیگر [[انسان‌ها]]. اسوه بودن با [[حقانیت]] ملازمه دارد، زیرا [[باطل]] نمی‌تواند اسوه باشد. برهان عقلی عصمت امیرالمؤمنین{{ع}} را می‌توان به صورت زیر تقریر کرد:
«[[برهان عقلی]] [[عصمت]] [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} این است که پس از [[پیامبر اکرم]] {{صل}} کسانی که به عنوان نامزد [[مقام امامت]] و [[خلافت]] مطرح بودند، عبارت‌اند از امیرالمؤمنین {{ع}}، [[ابوبکر]]، [[عباس]] و [[سعد بن عباده]]. [[معصوم]] نبودن سه فرد اخیر مورد [[اجماع]] [[مسلمانان]] است. هرگاه امیرالمؤمنین {{ع}} نیز معصوم نباشد، [[حق]] در باب [[امامت]] در [[امت اسلامی]] تحقق نخواهد یافت، در حالی که حق درهر مسئله‌ای از امت اسلامی بیرون نیست: {{متن قرآن|وَكَذَلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطًا لِتَكُونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ وَيَكُونَ الرَّسُولُ عَلَيْكُمْ شَهِيدًا}}<ref>«و بدین گونه شما را امّتی میانه کرده‌ایم تا گواه بر مردم باشید و پیامبر بر شما گواه باشد» سوره بقره، آیه ۱۴۳.</ref>؛ یعنی [[پیامبر]] {{صل}} [[اسوه]] [[اسلامی]] است و امت اسلامی اسوه دیگر [[انسان‌ها]]. اسوه بودن با [[حقانیت]] ملازمه دارد، زیرا [[باطل]] نمی‌تواند اسوه باشد. برهان عقلی عصمت امیرالمؤمنین {{ع}} را می‌توان به صورت زیر تقریر کرد:
# [[امام]] باید معصوم باشد.
# [[امام]] باید معصوم باشد.
# حق در باب امامت از امت اسلامی بیرون نیست، یعنی قطعاً در بین امت اسلامی امام معصوم وجود دارد.
# حق در باب امامت از امت اسلامی بیرون نیست، یعنی قطعاً در بین امت اسلامی امام معصوم وجود دارد.
# غیر از امیرالمؤمنین{{ع}} کسانی که نامزد مقام امامت بودند، معصوم نبودند.
# غیر از امیرالمؤمنین {{ع}} کسانی که نامزد مقام امامت بودند، معصوم نبودند.
# امیرالمؤمنین{{ع}} معصوم بوده است، زیرا اگر او هم مانند دیگران معصوم نبود، امت اسلامی در باب امامت بر باطل بود نه بر حق، و این مطلب بر خلاف مقدمه دوم است که در آن تردیدی وجود ندارد.
# امیرالمؤمنین {{ع}} معصوم بوده است، زیرا اگر او هم مانند دیگران معصوم نبود، امت اسلامی در باب امامت بر باطل بود نه بر حق، و این مطلب بر خلاف مقدمه دوم است که در آن تردیدی وجود ندارد.


به عبارتی دیگر - به شکل [[قیاس]] استثنایی - می‌گوییم: اگر امیرالمؤمنین{{ع}} معصوم نبود، امت اسلامی در باب امامت بر باطل بود، ولی [[تالی]] باطل است، پس مقدم نیز باطل است، بنابراین نقیض آن درست است، یعنی امیرالمؤمنین{{ع}} معصوم بود. این برهان عقلی، امامت دیگر [[امامان]] [[اهل‌بیت]]{{عم}} و [[وجود امام عصر]]{{ع}} را نیز [[اثبات]] می‌کند، زیرا اگر معصوم بودن امامان اهل‌بیت{{عم}} و وجود امام عصر{{ع}} پذیرفته نشود، امت اسلامی در باب امامت بر باطل خواهد بود، که [[نادرستی]] آن [[قطعی]] و [[اجماعی]] است»<ref>[[علی ربانی گلپایگانی|ربانی گلپایگانی، علی]]، [[براهین و نصوص امامت (کتاب)|براهین و نصوص امامت]]، ص ۵۷.</ref>.
به عبارتی دیگر - به شکل [[قیاس]] استثنایی - می‌گوییم: اگر امیرالمؤمنین {{ع}} معصوم نبود، امت اسلامی در باب امامت بر باطل بود، ولی [[تالی]] باطل است، پس مقدم نیز باطل است، بنابراین نقیض آن درست است، یعنی امیرالمؤمنین {{ع}} معصوم بود. این برهان عقلی، امامت دیگر [[امامان]] [[اهل‌بیت]] {{عم}} و [[وجود امام عصر]] {{ع}} را نیز [[اثبات]] می‌کند، زیرا اگر معصوم بودن امامان اهل‌بیت {{عم}} و وجود امام عصر {{ع}} پذیرفته نشود، امت اسلامی در باب امامت بر باطل خواهد بود، که [[نادرستی]] آن [[قطعی]] و [[اجماعی]] است»<ref>[[علی ربانی گلپایگانی|ربانی گلپایگانی، علی]]، [[براهین و نصوص امامت (کتاب)|براهین و نصوص امامت]]، ص ۵۷.</ref>.


== پانویس ==
== پانویس ==

نسخهٔ ‏۲۴ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۲:۴۶

برهان عقلی عصمت امام علی چیست؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ امامت
مدخل بالاترعصمت امام در کلام اسلامی
مدخل اصلیعصمت امام علی در کلام اسلامی
تعداد پاسخ۱ پاسخ

برهان عقلی عصمت امام علی چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث امامت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی امامت مراجعه شود.

پاسخ نخست

علی ربانی گلپایگانی

حجت الاسلام و المسلمین علی ربانی گلپایگانی در کتاب «براهین و نصوص امامت» در این‌باره گفته‌ است:

«برهان عقلی عصمت امیرالمؤمنین (ع) این است که پس از پیامبر اکرم (ص) کسانی که به عنوان نامزد مقام امامت و خلافت مطرح بودند، عبارت‌اند از امیرالمؤمنین (ع)، ابوبکر، عباس و سعد بن عباده. معصوم نبودن سه فرد اخیر مورد اجماع مسلمانان است. هرگاه امیرالمؤمنین (ع) نیز معصوم نباشد، حق در باب امامت در امت اسلامی تحقق نخواهد یافت، در حالی که حق درهر مسئله‌ای از امت اسلامی بیرون نیست: ﴿وَكَذَلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطًا لِتَكُونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ وَيَكُونَ الرَّسُولُ عَلَيْكُمْ شَهِيدًا[۱]؛ یعنی پیامبر (ص) اسوه اسلامی است و امت اسلامی اسوه دیگر انسان‌ها. اسوه بودن با حقانیت ملازمه دارد، زیرا باطل نمی‌تواند اسوه باشد. برهان عقلی عصمت امیرالمؤمنین (ع) را می‌توان به صورت زیر تقریر کرد:

  1. امام باید معصوم باشد.
  2. حق در باب امامت از امت اسلامی بیرون نیست، یعنی قطعاً در بین امت اسلامی امام معصوم وجود دارد.
  3. غیر از امیرالمؤمنین (ع) کسانی که نامزد مقام امامت بودند، معصوم نبودند.
  4. امیرالمؤمنین (ع) معصوم بوده است، زیرا اگر او هم مانند دیگران معصوم نبود، امت اسلامی در باب امامت بر باطل بود نه بر حق، و این مطلب بر خلاف مقدمه دوم است که در آن تردیدی وجود ندارد.

به عبارتی دیگر - به شکل قیاس استثنایی - می‌گوییم: اگر امیرالمؤمنین (ع) معصوم نبود، امت اسلامی در باب امامت بر باطل بود، ولی تالی باطل است، پس مقدم نیز باطل است، بنابراین نقیض آن درست است، یعنی امیرالمؤمنین (ع) معصوم بود. این برهان عقلی، امامت دیگر امامان اهل‌بیت (ع) و وجود امام عصر (ع) را نیز اثبات می‌کند، زیرا اگر معصوم بودن امامان اهل‌بیت (ع) و وجود امام عصر (ع) پذیرفته نشود، امت اسلامی در باب امامت بر باطل خواهد بود، که نادرستی آن قطعی و اجماعی است»[۲].

پانویس

  1. «و بدین گونه شما را امّتی میانه کرده‌ایم تا گواه بر مردم باشید و پیامبر بر شما گواه باشد» سوره بقره، آیه ۱۴۳.
  2. ربانی گلپایگانی، علی، براهین و نصوص امامت، ص ۵۷.