حسن بن احمد مالکی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۱۶ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۱۷

موضوع مرتبط ندارد - مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

الحسن بن احمد المالکی^[۱]، در سند دو روایت تفسیر کنز الدقائق و به گزارش از تأویل الآیات الظاهرة واقع شده است:

«قَالَ مُحَمَّدُ بْنُ الْعَبَّاسِ حَدَّثَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ الْمَالِكِيُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ عُمَرَ بْنِ أُذَيْنَةَ عَنْ أَبَانِ بْنِ أَبِي عَيَّاشٍ عَنْ سُلَيْمِ بْنِ قَيْسٍ الْهِلَالِيِّ عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ(ع) أَنَّهُ قَالَ: قَوْلُهُ عَزَّ وَ جَلَّ ﴿وَمَا آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ﴾^[۲] وَ ظُلْمَ آلِ مُحَمَّدٍ فَـ﴿أَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ﴾^[۳] لِمَنْ ظَلَمَهُمْ»^[۴].^[۵]

شرح حال راوی

نام الحسن بن احمد المالکی در کتب رجالی قدما، تنها در رجال الطوسی در عنوانی مستقل و در اصحاب امام عسکری(ع)^[۶] ذکر گردیده و در رجال البرقی، رجال ابن غضائری، رجال الکشی، رجال النجاشی و الفهرست شیخ طوسی جداگانه عنوان نشده؛ لیکن در بعضی طُرق و اسناد واقع گردیده است، چنان که عنوان الحسین بن احمد المالکی نیز در بعضی طرق و اسناد مشاهده می‌شود، از این رو در اتحاد و مغایرت این دو عنوان اختلاف شده است: بعضی به اتحاد دو عنوان و وقوع تصحیف در نام راوی اعتقاد پیدا کردند^[۷] و برخی مغایرت دو عنوان را ترجیح داده و هرکدام را یک راوی مستقل قلمداد کردند^[۸]. برای روشن شدن حقیقت، هر دو عنوان در طرق و اسناد بررسی می‌گردند.^[۹]

الحسن بن احمد المالکی در طرق

طریق نجاشی به کتاب عبدالله بن ابجر^[۱۰]: له كتاب الديات، رواه عن آبائه و عرضه علي الرضا(ع)، و الكتاب يعرف بين أصحابنا بكتاب عبدالله بن أبجر. أخبرنا أحمد بن عبد الواحد قال: حدثنا عبيدالله بن أحمد الأنباري قال: حدثنا الحسن بن أحمد المالكي قال: حدثنا محمد بن عيسي بن عبيد، عن يونس بن عبدالرحمن، عن عبدالله بن أبجر^[۱۱].
طریق شیخ طوسی به کتاب ابراهیم بن ابی محمود: له مسائل. أخبرنا بها عدة من أصحابنا، عن محمد بن علي بن الحسين ابن بابويه، عن أبيه، عن سعد و الحميري، عن أحمد بن محمد بن عيسي، عن إبراهيم بن أبي محمود. و رواها عن أبيه، عن الحسن بن أحمد المالكي، عن إبراهيم بن أبي محمود^[۱۲].
طریق شیخ صدوق به ابراهیم بن ابی‌محمود در مشیخه: و ما كان فيه، عن إبراهيم بن أبي محمود فقد رؤيته، عن محمد بن علي ماجيلويه عن علي بن إبراهيم، عن أبيه عن إبراهيم بن أبي محمود. و رؤيته عن أبيه عن الحسن بن أحمد المالكي، عن أبيه، عن إبراهيم بن أبي محمود^[۱۳].^[۱۴]

الحسن بن احمد المالکی در اسناد

...الحسن بن أحمد المالکي، عن أبیه، عن إبراهیم بن أبي محمود قال: قال الرضا(ع):...^[۱۵].
الحسن بن أحمد المالکي، عن علي بن المؤمل: عن موسی بن جعفر(ع)، قال:...^[۱۶].
حدثنا أبي -رضوان الله علیه- قال: حدثنا الحسن بن أحمد المالکي، عن أبیه، عن علي بن المؤمل قال: لقیت موسى بن جعفر(ع):...^[۱۷].
حدثنا أبي -رضوان الله علیه- قال: حدثنا الحسن بن أحمد المالکي قال: حدثنا منصور بن العباس، عن محمد بن أبي عمیر، عن هشام بن سالم، عن زید الشحام، عن أبي عبدالله الصادق(ع) قال:...^[۱۸].
حدثنا أبي قال: حدثنا الحسن بن أحمد المالکي قال: حدثنا عبدالله بن طاوس سنة إحدی و أربعین و مائتین قال: قلت لأبي الحسن الرضا(ع)...^[۱۹].
حدثنا علي بن الحسین قال: حدثنا الحسن بن أحمد المالکي قال: حدثنا الحسین بن زید الزنادي...^[۲۰].
أخبرنا أبو علي محمد بن همام بن سهیل، لفظا: حدثنا الحسن بن أحمد أبو علي المالکي: حدثنا هارون بن مسلم...^[۲۱].
وجدت في كتاب محمد بن الحسن بن بندار القمي بخطه، حدثني الحسن بن أحمد المالکي، قال: حدثني عبدالله بن طاوس، في سنة ثمان و ثلاثین و مأتین؛ قال: سألت أبا الحسن الرضا(ع)...^[۲۲].^[۲۳]

الحسین بن احمد المالکی در طرق

طریق نجاشی به کتاب مروان بن مسلم: كوفي، ثقة، له كتاب يرويه جماعة أخبرنا محمد بن جعفر قال: حدثنا أحمد بن محمد بن سعيد قال: حدثنا الحسين بن أحمد بن عبدالله بن وهب المالكي قال: حدثنا أحمد بن هلال قال: حدثنا علي بن يعقوب الهاشمي قال: حدثنا مروان بكتابه^[۲۴].
طریق نجاشی به کتاب داود الرقی: له كتاب المزار أخبرنا أبو الحسن بن الجندي قال: حدثنا أبو علي همام قال: حدثنا الحسين بن أحمد المالكي قال: حدثنا محمد بن الوليد المعروف بشباب الصيرفي الرقي، عن أبيه، عن داوود به^[۲۵].
طریق نجاشی به کتاب محمد بن الفرج الرخجی: له كتاب مسائل. أخبرنا أحمد بن عبدالواحد قال: حدثنا عبيدالله بن أحمد قال: حدثنا الحسين بن أحمد المالكي قال: قرأ علي أحمد بن هلال مسائل محمد بن الفرج^[۲۶].
طریق شیخ طوسی به کتاب علی بن یقطین: ولعلي بن يقطين كتب،...وأخبرنا بكتبه و مسائله أبو عبدالله محمد بن محمد بن النعمان والحسين بن عبيدالله، عن محمد بن علي بن الحسين، عن أبيه ومحمد بن الحسن، عن سعد بن عبدالله والحميري ومحمد بن يحيي وأحمد بن إدريس كلهم، عن أحمد بن محمد، عن الحسن بن علي بن يقطين، عن أخيه الحسين (بن علي)، عن أبيه علي بن يقطين. ورواه محمد بن علي بن الحسين^[۲۷]، عن الحسین بن أحمد المالکی^[۲۸].^[۲۹]

الحسین بن احمد المالکی در اسناد روایات

قال محمد بن العباس: حدثنا الحسین بن أحمد المالکی، عن محمد بن عیسی، عن محمد بن أبی عمیر...^[۳۰].
حدثنا أبی قال: حدثنا الحسین بن أحمد المالکی، عن أبیه، عن إبراهیم بن أبی محمود...^[۳۱].
حدثنا أبی قال: حدثنا الحسین بن أحمد المالکی قال: حدثنا عبدالله بن طاوس سنة إحدی و أربعین و مائتین قال: قلت لأبی الحسن الرضا(ع)...^[۳۲].
...عن الحسین بن محمد بن الفرزدق القطعی البزاز قال: حدثنا الحسین بن أحمد المالکی قال: حدثنا أحمد بن هلال العبرتائی قال: حدثنا محمد بن أبی عمیر...^[۳۳].
حدثنا ابن همام، قال: حدثنا الحسین بن أحمد المالکی، قال: حدثنا محمد بن عیسی بن عبید بن یقطین،...^[۳۴].
... أخبرنا ابن همام، قال: حدثنا الحسین بن أحمد المالکی، قال: حدثنا محمد بن عیسی بن عبید، قال:...^[۳۵].
حدثنی أبو طالب عبدالله بن أحمد بن یعقوب قال: حدثنا الحسین بن أحمد المالکی الأسدی قال: أخبرنی أبو هاشم الجعفری قال:...^[۳۶].
عن أبی المفضل، قال: حدثنا الحسین بن أحمد بن عبدالله بن وهب أبو علی المالکی، قال: حدثنا أحمد بن هلال الکرخی،...^[۳۷].
عن أبی المفضل، قال: حدثنا الحسین بن أحمد بن عبدالله بن وهب بن عبدالعزیز أبو علی الآمدی، قال: حدثنا محمد بن عیسی بن عبید الیقطینی،...^[۳۸].
محمد بن الحسن، قال: حدثنی الحسین بن أحمد المالکی، عن عبدالله بن جعفر الحمیری، عن محمد بن الولید، عن محمد بن فرات^[۳۹].^[۴۰]

نتیجه

از سنجش اسناد و ملاحظه راوی^[۴۱] و مروی عنه^[۴۲]، اتحاد دو عنوان الحسن بن احمد المالکی با الحسین بن احمد المالکی و تصحیف «حسین» به «حسن» در بعضی طرق و اسناد استظهار می‌شود و عنوان صحیح، حسین بن احمد مالکی است.

خطیب بغدادی: "الحسین بن أحمد بن عبدالله بن وهب بن علی، المالکی من بنی مالک بن حبیب، و یعرف بالأسدی^[۵۳].

ابن عساکر: "الحسین بن أحمد بن عبدالله بن وهب بن علی؛ أبو علی الآمدی المالکی^[۵۴].

ابن حجر عسقلانی: "الحسین بن أحمد المالکی؛ ذکره الطوسی فی رجال الشیعة وقال: روی عن محمد بن عیسی بن عبید بن یقطین روی عنه محمد بن همام؛ و أسند الطوسی عنه بسند له إلی أبی عبدالله جعفر الصادق خبراً باطلاً مع کونه معضلاً قال: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ(ص): قَالَ اللَّهُ (عَزَّ وَ جَلَّ): لَوْ لَا أَنِّي أَسْتَحْيِي مِنْ عَبْدِيَ الْمُؤْمِنِ، مَا تَرَكْتُ عَلَيْهِ خِرْقَةً يَتَوَارَى بِهَا، وَ إِذَا أَكْمَلْتُ لَهُ الْإِيمَانَ ابْتَلَيْتُهُ بِضَعْفٍ فِي قُوَّتِهِ وَ قِلَّةٍ فِي رِزْقِهِ، فَإِنْ هُوَ جَزِعَ أَعَدْتُ عَلَيْهِ، وَ إِنْ صَبَرَ بَاهَيْتُ بِهِ مَلَائِكَتِي، أَلَا وَ قَدْ جَعَلْتُ عَلِيّاً عَلَماً لِلنَّاسِ، فَمَنْ تَبِعَهُ كَانَ هَادِياً، وَ مَنْ تَرَكَهُ كَانَ ضَالًّا^[۵۵].

مقصود ابن حجر از عبارت وأسند الطوسي عنه بسند له إلی أبي عبدالله جعفر الصادق روایتی است که شیخ طوسی در الأمالی آن را از امام صادق(ع) گزارش کرده است: ...حدثنا الحسين بن أحمد المالكي،...حدثنا داوود بن كثير بن أبي خالد الرقي، قال: حدثنا أبو عبدالله(ع)، قال: قال رسول الله(ص): قال الله -عزوجل-: لو لا أني أستحيي من عبدي المؤمن، ما تركت عليه خرقة يتواري بها، و إذا أكملت له الإيمان ابتليته بضعف في قوته و قلة في رزقه، فإن هو جزع أعدت عليه، و إن صبر باهيت به ملائكتي، ألا و قد جعلت عليا علما للناس، فمن تبعه كان هاديا، و من تركه كان ضالا، لا يحبه إلا مؤمن و لا يبغضه إلا منافق^[۵۶].

ابن حجر امانت را در نقل حدیث رعایت ننموده و عبارت پایانی حدیث «لَا يُحِبُّهُ إِلَّا مُؤْمِنٌ وَ لَا يُبْغِضُهُ إِلَّا مُنَافِقٌ» را نقل نکرده؛ اما اینکه سخن پیامبر(ص) را درباره امام علی(ع) خبر باطل دانسته و نوشته است که "خبراً باطلا مع کونه معضلا" گویای تعصب و انکار حقیقت ابن حجر است؛ زیرا حدیث یاد شده، موافق ده‌ها حدیثی است که از زبان رسول خدا(ص) درباره امیرمؤمنان(ع) رسیده و علمای اهل سنت نیز گزارش کرده‌اند^[۵۷]. أعاذنا الله من شرور أنفسنا!

سید امین نوشته است: وجزم ابن حجر ببطلانه ليس إلا لما في آخره مما هو كالمتواتر فجعله باطلاً والباطل جعله باطلا^[۵۸].^[۵۹]

مذهب راوی

از عبارت ابن حجر^[۶۰] و مضامین روایاتش برداشت می‌شود که وی از راویان امامی بوده است؛ نمونه‌ها:

«حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ الْمَالِكِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ طَاوُسٍ سَنَةَ إِحْدَى وَ أَرْبَعِينَ وَ مِائَتَيْنِ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي الْحَسَنِ الرِّضَا(ع) إِنَّ لِيَ ابْنَ أَخٍ زَوَّجْتُهُ ابْنَتِي وَ هُوَ يَشْرَبُ الشَّرَابَ وَ يُكْثِرُ ذِكْرَ الطَّلَاقِ فَقَالَ إِذَا كَانَ مِنْ إِخْوَانِكَ فَلَا شَيْءَ عَلَيْهِ وَ إِنْ كَانَ مِنْ هَؤُلَاءِ فَأَبِنْهَا مِنْهُ فَإِنَّهُ عَنَى الْفِرَاقَ قَالَ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ أَ لَيْسَ رُوِيَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ(ع)أَنَّهُ قَالَ إِيَّاكُمْ وَ الْمُطَلَّقَاتِ ثَلَاثاً فِي مَجْلِسٍ وَاحِدٍ فَإِنَّهُنَّ ذَوَاتُ أَزْوَاجٍ فَقَالَ ذَاكَ مِنْ إِخْوَانِكُمْ لَا مِنْ هَؤُلَاءِ لِأَنَّهُ مَنْ دَانَ بِدِينِ قَوْمٍ لَزِمَتْهُ أَحْكَامُهُمْ»^[۶۱].
«حَدَّثَنَا أَبِي رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ أَحْمَدَ الْمَالِكِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ أَبِي مَحْمُودٍ قَالَ قَالَ الرِّضَا(ع)نَحْنُ حُجَجُ اللَّهِ فِي خَلْقِهِ وَ خُلَفَاؤُهُ فِي عِبَادِهِ وَ أُمَنَاؤُهُ عَلَى سِرِّهِ وَ نَحْنُ كَلِمَةُ التَّقْوَى وَ الْعُرْوَةُ الْوُثْقَى وَ نَحْنُ شُهَدَاءُ اللَّهِ وَ أَعْلَامُهُ فِي بَرِيَّتِهِ بِنَا يُمْسِكُ اللَّهُ ﴿السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ أَنْ تَزُولَا﴾^[۶۲] وَ بِنَا ﴿يُنَزِّلُ الْغَيْثَ﴾^[۶۳] وَ يَنْشُرُ الرَّحْمَةَ وَ لَا تَخْلُو الْأَرْضُ مِنْ قَائِمٍ مِنَّا ظَاهِرٍ أَوْ خَافٍ وَ لَوْ خَلَتْ يَوْماً بِغَيْرِ حُجَّةٍ لَمَاجَتْ بِأَهْلِهَا كَمَا يَمُوجُ الْبَحْرُ بِأَهْلِهِ»^[۶۴].
«حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ أَحْمَدَ الْمَالِكِيُّ قَالَ: حَدَّثَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ زَيْدٍ الزُّنَادِيُّ: عَنْ صَفْوَانَ بْنِ يَحْيَى قَالَ: سَمِعْتُ الصَّادِقَ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِمَا السَّلَامُ يَقُولُ: الثَّامِنَ عَشَرَ مِنْ ذِي الْحِجَّةِ عِيدُ اللَّهِ الْأَكْبَرُ مَا طَلَعَتْ عَلَيْهِ شَمْسٌ فِي يَوْمٍ أَفْضَلُ عِنْدَ اللَّهِ مِنْهُ، وَ هُوَ [الْيَوْمُ] الَّذِي أَكْمَلَ اللَّهُ فِيهِ دِينَهُ لِخَلْقِهِ وَ أَتَمَّ عَلَيْهِمْ نِعَمَهُ وَ رَضِيَ لَهُمُ الْإِسْلَامَ دِيناً، وَ مَا بَعَثَ اللَّهُ نَبِيّاً إِلَّا أَقَامَ وَصِيَّهُ فِي مِثْلِ هَذَا الْيَوْمِ دُونَ سَائِرِ الْأَيَّامِ. قَالَ: فَقُلْتُ: يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ فَمَا نَصْنَعُ فِيهِ فَقَالَ: تَصُومُهُ فَإِنَّ صِيَامَهُ يَعْدِلُ سِتِّينَ شَهْراً، وَ تُحْسِنُ فِيهِ إِلَى نَفْسِكَ وَ عِيَالِكَ وَ مَا مَلَكَتْ عَيْنُكَ بِمَا قَدَرْتَ عَلَيْهِ»^[۶۵].
«أَخْبَرَنَا أَبُو عَلِيٍّ مُحَمَّدُ بْنُ هَمَّامِ بْنِ سُهَيْلٍ، لَفْظاً: حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ أَحْمَدَ أَبُو عَلِيٍّ الْمَالِكِيُّ: حَدَّثَنَا هَارُونُ بْنُ مُسْلِمٍ: حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ عَمْرِو بْنِ الْأَشْعَثِ، عَنِ الرَّبِيعِ بْنِ الصَّبِيحِ عَنِ الْحَسَنِ الْبَصْرِيِّ، قَالَ: دَخَلْتُ عَلَى الْحَجَّاجِ فَقَالَ: مَا تَقُولُ يَا حَسَنُ فِي أَبِي تُرَابٍ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ؟ قَالَ: قُلْتُ لَهُ: فِي أَيِّ حَالاتِهِ؟ قَالَ: أَ مِنْ أَهْلِ الْجَنَّةِ؟ أَمْ مِنْ أَهْلِ النَّارِ؟ قَالَ: قُلْتُ: مَا دَخَلْتُ الْجَنَّةَ فَأَعْرِفَ أَهْلَهَا وَ لَا دَخَلْتُ النَّارَ فَأَعْرِفَ أَهْلَهَا وَ إِنِّي لَأَرْجُو أَنْ يَكُونَ مِنْ أَهْلِ الْجَنَّةِ، لِأَنَّهُ أَوَّلُ النَّاسِ بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ إِيمَاناً وَ أَبُو الْحَسَنِ وَ الْحُسَيْنِ، وَ زَوْجُ فَاطِمَةَ، وَ بَلَاؤُهُ فِي الْإِسْلَامِ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ(ص) وَ نَصْرُهُ لِرَسُولِ اللَّهِ، وَ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ تَعَالَى فِيهِ مِنَ الْآيِ بَيِّنٌ...»^[۶۶].
«حَدَّثَنَا أَبِي رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ الْمَالِكِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ أَبِي مَحْمُودٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى الرِّضَا عَنْ أَبِيهِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِيهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ(ع) قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ(ص) يَا عَلِيُّ أَنْتَ الْمَظْلُومُ مِنْ بَعْدِي فَوَيْلٌ لِمَنْ ظَلَمَكَ وَ اعْتَدَى عَلَيْكَ وَ طُوبَى لِمَنْ تَبِعَكَ وَ لَمْ يَخْتَرْ عَلَيْكَ يَا عَلِيُّ أَنْتَ الْمُقَاتِلُ بَعْدِي فَوَيْلٌ لِمَنْ قَاتَلَكَ وَ طُوبَى لِمَنْ قَاتَلَ مَعَكَ يَا عَلِيُّ أَنْتَ الَّذِي تَنْطِقُ بِكَلَامِي وَ تَتَكَلَّمُ بِلِسَانِي بَعْدِي فَوَيْلٌ لِمَنْ رَدَّ عَلَيْكَ وَ طُوبَى لِمَنْ قَبِلَ كَلَامَكَ يَا عَلِيُّ...»^[۶۷].
«حَدَّثَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ الْمَالِكِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ هِلَالٍ الْعَبَرْتَائِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ(ع) قَالَ: صُومُوا شَعْبَانَ وَ اغْتَسِلُوا لَيْلَةَ النِّصْفِ مِنْهُ ﴿ذَلِكَ تَخْفِيفٌ مِنْ رَبِّكُمْ﴾^[۶۸]»^[۶۹].
«قَالَ مُحَمَّدُ بْنُ الْعَبَّاسِ رَحِمَهُ اللَّهُ: حَدَّثَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ الْمَالِكِيُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ عُمَرَ بْنِ أُذَيْنَةَ عَنْ أَبَانِ بْنِ أَبِي عَيَّاشٍ عَنْ سُلَيْمِ بْنِ قَيْسٍ الْهِلَالِيِّ عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلَامُ، أَنَّهُ قَالَ قَوْلُهُ عَزَّ وَ جَلَّ: ﴿مَا آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ﴾^[۷۰] وَ ظُلْمَ آلِ مُحَمَّدٍ، ﴿أَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ﴾^[۷۱] لِمَنْ ظَلَمَهُمْ»^[۷۲].

بر این اساس، در کتاب موسوعة طبقات الفقهاء او را از علما و فقهای امامیه به شمار آورده است ^[۷۳].^[۷۴]

طبقه راوی

تاریخ ولادت و وفات راوی مشخص نیست؛ ولی شیخ طوسی او را از اصحاب امام عسکری(ع) دانسته و در سال ۲۴۱ هجری قمری از عبدالله بن طاووس حدیث می‌شنیده است^[۷۵] و به قرینه روایت ابو طالب انباری متوفای سال ۳۵۶ هجری قمری^[۷۶] از حسن بن احمد المالکی استفاده می‌شود که وی تا اواخر قرن سوم و اوایل قرن چهارم زنده بوده است.^[۷۷]

استادان و شاگردان راوی

در طرق و اسناد از افرادی مانند محمد بن عیسی بن عبید الیقطینی، أحمد المالکی (پدرش)، عبدالله بن طاوس، أحمد بن هلال العبرتائی، ابو هاشم الجعفری، محمد بن الولید الرقی معروف به شباب صیرفی، أحمد بن هلال الکرخی^[۷۸] روایت کرده که از استادان حدیثی وی شمرده می‌شوند و محمد بن العباس، علی بن الحسین بن بابویه، الحسین بن محمد بن الفرزدق القطعی البزاز، محمد بن همام بن سهیل بغدادی، أبو طالب عبدالله بن أحمد بن یعقوب، ابن عقده کوفی، محمد بن الحسن بن بندار القمی^[۷۹] از ایشان روایت کردند که از شاگردانش به شمار می‌روند.^[۸۰]

جایگاه حدیثی راوی

چنان که گذشت، نام راوی در کتب رجالی قدمای شیعه عنوان نشده است و گزارشی از توثیق یا تضعیف وی در اختیار نیست، از این رو بعضی او را از راویان مجهول شمرده‌اند^[۸۱]؛ لیکن بزرگانی او را ثقه دانسته و به دو امر استناد کرده‌اند.

قرار گرفتن نام وی در مشیخه شیخ صدوق^[۸۲]. علامه مامقانی نوشته است: وهذا يدل على وثاقته عنده واعتماده علیه^[۸۳].
اتحاد راوی با حسن بن مالک القمی که شیخ طوسی او را توثیق نموده است^[۸۴]. وحید بهبهانی در عنوان الحسن بن احمد المالکی نوشته است: قيل: إنه الحسن بن مالك الأشعري القمي الثقة، الذي هو من ذي نسبة إلى جدهم مالك الأحوص الأشعري^[۸۵].

علامه شوشتری در رد این احتمال نوشته است: يرد علي احتماله: أولا أن هذا الحسن و ذاك الحسين و ثانيا هذا ابن أحمد و ذاك ابن مالك و ثالثا أن هذا من أصحاب العسكري(ع) و ذاك من أصحاب الهادي(ع) و رابعا أنه من أين جعل ذاك الأشعري؟ و خامسا من أين نسب واحد من ولد مالك (مع كثرتهم في المحدثين) إليه حتي ينسب هذا إليه؟ بل يقال في كل منهم: الأشعري و مالك هو مالك بن الأحوص، لا مالك الأحوص و قد ذكر في لباب أنساب السمعاني نسبة المالكي إلي جمع كثير، و لم يذكر فيهم مالك بن الأحوص هذا^[۸۶].

منشأ توهم اتحاد حسین بن احمد المالکی با حسن بن مالک اشعری وصف راوی به «المالکی» است. به پندار وحید بهبهانی این وصف (المالکی) به جهت انتساب به مالک بن الأحوص بوده است، در حالی که از روی انتساب به مالک بن حبیب است، چنان که در عبارت خطیب بغدادی و ذهبی گذشت^[۸۷].^[۸۸]

روایت اجلای اصحاب از راوی

مهم‌ترین شاهد بر وثاقت راوی، روایت محدثانی بزرگ و راویانی جلیل القدر از ایشان است؛ نمونه‌ها:

محمد بن همام بغدادی^[۸۹] که شیخ طوسی وی را ثقه و از مشایخ اجازه دانسته و نوشته است: جليل القدر، ثقة، روي عنه التلعكبري و سمع منه أولا سنة ثلاث و عشرين و ثلاثمائة و له منه إجازة، و مات سنة اثنتين و ثلاثين و ثلاثمائة^[۹۰].
محمد بن عباس^[۹۱]: محمد بن العباس بن علی بن مروان بن ماهیار معروف به ابن الحجام که نجاشی درباره‌اش نوشته است: ثقة ثقة، من أصحابنا، عین، سدید، کثیر الحدیث^[۹۲].
علی بن الحسین بن بابویه^[۹۳] که نجاشی درباره‌اش نوشته است: شيخ القميين في عصره، و متقدمهم، و فقيههم، و ثقتهم^[۹۴].
احمد بن محمد بن سعید معروف به ابن عقده^[۹۵] که شیخ طوسی درباره‌اش نوشته است:و أمره في الثقة و الجلالة و عظم الحفظ أشهر من أن يذكر^[۹۶].
نجاشی: هذا رجل جليل في أصحاب الحديث مشهور بالحفظ الحكايات تختلف عنه في الحفظ و عظمه... و ذكره أصحابنا لاختلاطه بهم، و مداخلته إياهم، و عظم محله، و ثقته، و أمانته^[۹۷].

۶. محمد بن یعقوب کلینی^[۹۸] که نجاشی در ترجمه کلینی نوشته است: شيخ أصحابنا بالري و كان أوثق الناس و أثبتهم في الحديث^[۹۹]. رجالیان سنی نیز او را ستایش کردند؛ مانند ابن عساکر: وما علمت منه إلا خیرا^[۱۰۰].^[۱۰۱]

نکته

در کتاب شریف الکافی در چهار جا در آغاز سند الحسین بن احمد واقع گردیده است^[۱۰۲] که از مشایخ کلینی شمرده می‌گردد.

در مقصود از این عنوان اختلاف است: آیة الله خویی در عنوان الحسین بن احمد نوشته است: وقع بهذا العنوان في أسناد جملة من الروايات، فقد روی عن أحمد بن هلال الكافي: الجزء ١، كتاب الحجة ۴، باب في الغيبة ٨٠، الحديث ۲۹... أقول: الحسين بن أحمد هذا مشترك بين جماعة و التمييز إنما هو بالراوي و المروي عنه^[۱۰۳].

علامه مجلسی و آیة الله بروجردی، حسین بن احمد را مصحّف حسین بن محمد دانسته و آن را به حسین بن محمد اشعری برگردانده‌اند^[۱۰۴] و مقصود از حسین بن محمد اشعری، أبو عبدالله حسین بن محمد بن عمران بن أبی بکر الأشعری القمی؛ است که از مشایخ کلینی است و در کتاب الکافی فراوان از وی با عنوان الحسین بن محمد روایت کرده است^[۱۰۵].

نجاشی درباره راوی مورد بحث نوشته است: ثقة. له كتاب النوادر، أخبرناه محمد بن محمد، عن أبي غالب الزراري، عن محمد بن يعقوب، عنه^[۱۰۶].

آیة الله تبریزی و آیة الله شبیری زنجانی، عنوان الحسین بن احمد را صحیح دانسته و نوشته‌اند حسین بن احمد بن عبدالله بن وهب مالکی مراد است که در بعضی طرق از احمد بن هلال روایت کرده است^[۱۰۷].^[۱۰۸]

تحقیق و بررسی

بررسی طرق و اسناد نشان می‌دهد که راوی «احمد بن هلال» همان «حسین بن احمد» است؛ نه حسین بن محمد الأشعری؛ زیرا در هیچ موردی یافت نشده که حسین بن محمد الأشعری از احمد بن هلال روایت کرده باشد؛ ولی حسین بن احمد از احمد بن هلال روایت کرده، بلکه در بعضی اسناد دیده شده که حسین بن محمد الأشعری با دو واسطه از احمد بن هلال روایت کرده است؛ برای نمونه:

«الحسين بن محمد، عن معلي بن محمد، عن أحمد بن محمد بن عبدالله، عن أحمد بن هلال، عن أمية بن علي، عن داوود الرقي قال: سألت أبا عبدالله(ع) عن قول الله -تبارك و تعالي-: ﴿وَمَا تُغْنِي الْآيَاتُ وَالنُّذُرُ عَنْ قَوْمٍ لَا يُؤْمِنُونَ﴾^[۱۰۹] قال: الآيات هم الأئمة و النذر هم الأنبياء(ع)»^[۱۱۰].

آری! اتحادش با الحسین بن عبدالله بن وهب مذکور در رجال اهل سنت، اتحاد در نام، کنیه و لقب است.

ابن عساکر از ابو علی الحسین بن أحمد بن عبدالله بن وهب بن علی الآمدی المالکی^[۱۱۱] یاد کرده که مطابق است با أبو علی الحسین بن أحمد بن عبدالله بن وهب المالکی^[۱۱۲] و أبو علی الحسین بن أحمد بن عبدالله بن وهب بن عبدالعزیز الآمدی که در اسناد روایات ما واقع شده است^[۱۱۳].

در پایان به نمونه‌ای از روایات حسین بن احمد المالکی که در کتب سنّی گزارش شده است اشاره می‌شود: حدثنا الحسن بن أحمد المالكي و القاسم بن عباد بالبصرة قالا: ثنا لوين، ثنا بن عيينة، عن أبي جعفر، عن إبراهيم بن سعد، عن أبيه قال: كنت عند النبي(ص) و عنده قوم فدخل علي -رضي الله تعالي عنه- فلما دخل قال: اخرجوا فلما خرجوا تلاوموا فقال بعضهم لبعض: و الله! ما أخرجنا فارجعوا فقال النبي(ص): والله! ما أدخلته و أخرجتكم ولكن الله -عزوجل- أدخله و أخرجكم قال لوين: ثنا به بن عيينة مرة أخري، عن إبراهيم بن سعد بن أبي وقاص لم يجاوز به^[۱۱۴].^[۱۱۵]

منابع

جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری ج۶

پانویس

↑ ر.ک: أ. منابع شیعی: رجال الطوسی، ص۳۹۸، ش۵۸۴۰؛ منهج المقال، ج۴، ص۱۷، (ش ۱۳۴۳) و ۱۹۶، (ش ۵۳۴)؛ نقد الرجال، ج۲، ص۸، ش۱۲۳۴؛ زبدة الأقوال، ص۱۰۸، ش۵۰۵؛ مجمع الرجال، ج۲، ص۹۸؛ جامع الرواه، ج۱، ص۱۹۰، ش۱۵۵۱؛ أعیان الشیعه، ج۵، ص۴۲۷، ش۹۶۲؛ تنقیح المقال، ج۱۸، ص۳۷۷، ش۴۹۶۸؛ ج۲۱، ص۲۸۹، ش۵۹۱۵؛ معجم رجال الحدیث، ج۵، ص۲۷۲، ش۲۷۲۵؛ ج۶، ص۲۱۳، ش۳۳۱۲؛ مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۲، ص۳۴۶، ش۳۳۵۳؛ ج۳، ص۹۰، ش۴۱۸۳؛ قاموس الرجال، ج۳، ص۱۹۱، (ش ۱۸۴۴) و ۴۱۷، (ش ۲۱۰۷)؛ موسوعة طبقات الفقهاء، ج۴، ص۱۵۸، ش۱۳۷۳، زبدة المقال، ج۱، ص۲۸۶ و ۳۳۷. ب: منابع سنی: تاریخ بغداد، ج۸، ص۴، ش۴۰۳۴؛ الأنساب (سمعانی)، ج۱۲، ص۴۶، رقم ۳۶۰۷؛ تاریخ مدینة دمشق، ج۱۴، ص۲۰، ش۱۴۹۵؛ تاریخ الإسلام، ج۲۲، ص۱۳۲، (ش ۴) و ۱۳۵، (ش ۴)؛ لسان المیزان، ج۲، ص۲۶۶، ش۱۱۱۲؛ تهذیب الکمال، ج۳۱، ص۲۰۹.
↑ آنچه خداوند از (دارایی‌های) اهل این شهرها بر پیامبرش (به غنیمت) بازگرداند از آن خداوند و پیامبر و خویشاوند و یتیمان و مستمندان و در راه مانده است تا میان توانگران شما دست به دست نگردد و آنچه پیامبر به شما می‌دهد بگیرید و از آنچه شما را از آن باز می‌دارد دست بکشید و از خداوند پروا کنید که خداوند، سخت کیفر است سوره حشر، آیه ۷.
↑ و بدانید که خداوند سخت کیفر است سوره بقره، آیه ۱۹۶.
↑ تفسیر کنز الدقائق، ج۱۳، ص۱۷۲ به گزارش از تأویل الآیات الظاهرة، ص۶۵۳؛ روایت دوم: قَالَ مُحَمَّدُ بْنُ الْعَبَّاسِ رَحِمَهُ اللَّهُ حَدَّثَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ الْمَالِكِيُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ يُونُسَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنِ الْحُسَيْنِ الْجَمَّالِ قَالَ: حَمَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ(ع) مِنَ الْمَدِينَةِ إِلَى مَكَّةَ فَلَمَّا بَلَغَ غَدِيرَ خُمٍّ نَظَرَ إِلَيَّ وَ قَالَ هَذَا مَوْضِعُ قَدَمِ رَسُولِ اللَّهِ(ص) حِينَ أَخَذَ بِيَدِ عَلِيٍّ وَ قَالَ مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِيٌّ مَوْلَاهُ وَ كَانَ عَنْ يَمِينٍ الْفُسْطَاطِ أَرْبَعَةُ نَفَرٍ مِنْ قُرَيْشٍ سَمَّاهُمْ لِي فَلَمَّا نَظَرُوا إِلَيْهِ وَ قَدْ رَفَعَ يَدَهُ حَتَّى بَانَ بَيَاضُ إِبْطَيْهِ قَالُوا انْظُرُوا إِلَى عَيْنَيْهِ قَدِ انْقَلَبَتَا كَأَنَّهُمَا عَيْنَا مَجْنُونٍ فَأَتَاهُ جَبْرَائِيلُ فَقَالَ اقْرَأْ ﴿وَإِنْ يَكَادُ الَّذِينَ كَفَرُوا لَيُزْلِقُونَكَ بِأَبْصَارِهِمْ لَمَّا سَمِعُوا الذِّكْرَ وَيَقُولُونَ إِنَّهُ لَمَجْنُونٌ﴾ وَ الذِّكْرُ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ(ع) فَقُلْتُ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَسْمَعَنِي هَذَا مِنْكَ فَقَالَ لَوْ لَا أَنَّكَ جَمَّالٌ لَمَا حَدَّثْتُكَ بِهَذَا لِأَنَّكَ لَا تُصَدَّقُ إِذَا رَوَيْتَ عَنِّي. (تفسیر کنز الدقائق، ج۱۳، ص۳۹۸-۳۹۹؛ تأویل الآیات الظاهرة، ص۶۸۸).
↑ جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۶، ص363-365.
↑ رجال الطوسی، ص۳۹۸، ش۵۸۴۰.
↑ منهج المقال، ج۴، ص۱۹۶، ش۵۳۴: الحسین بن أحمد المالکی کذا فی بعض الروایات و لعله الحسن و حسبان التعدد و إنهما أخوان لا مستند له.
↑ موسوعة طبقات الفقهاء، ج۴، ص۱۵۹، ش۱۳۷۳: و للحسین هذا أخ یسمی الحسن و هو محدث، و قد شارک أخاه فی عدد من الشیوخ، مثل: محمد بن عیسی الیقطینی، و عبدالله بن طاوس،کما روی عنه عدد من تلامذة الحسین، مثل: أبی طالب الأنباری، و والد الصدوق؛ معجم رجال الحدیث، ج۵، ص۲۷۲، ش۲۷۲۵: الحسن بن أحمد المالکی: من أصحاب الحسن العسکری(ع)؛ معجم رجال الحدیث، ج۶، ص۲۱۳، ش۳۳۱۲: الحسین بن أحمد المالکی: من مشایخ الصدوق روی عن أحمد بن هلال.
↑ جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۶، ص 367-368.
↑ عبدالله بن سعید بن حیان بن أبجر الکنانی أبو عمر الطبیب.
↑ رجال النجاشی، ص۲۱۷، ش۵۶۵.
↑ الفهرست (طوسی)، ص۱۹، ش۱۵.
↑ من لا یحضره الفقیه، ج۴، ص۴۲۸.
↑ جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۶، ص 368- 369.
↑ کمال الدین، ج۱، ص۲۰۲، ح۶.
↑ الإمامة و التبصره، ص۶۴، ح۵۲.
↑ الأمالی (صدوق)، ص۳۰۴، ح۹.
↑ الأمالی (صدوق)، ص۵۷۶، ح۵.
↑ عیون أخبار الرضا(ع)، ج۱، ص۳۱۰، ح۷۴.
↑ شواهد التنزیل، ج۱، پانوشت ص۲۰۳.
↑ الأربعون حدیثا (رازی)، ص۴۶.
↑ رجال الکشی (إختیار معرفة الرجال)، ص۶۰۴، ح۱۱۲۳.
↑ جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۶، ص 369-370.
↑ رجال النجاشی، ص۴۱۹، ش۱۱۲۰.
↑ رجال النجاشی، ص۱۵۶، ش۴۱۰.
↑ رجال النجاشی، ص۳۷۱، ش۱۰۱۴.
↑ آیة الله خویی به استناد اين عبارت شیخ طوسی، حسن بن احمد مالکی را از مشایخ شیخ صدوق دانسته است. (معجم رجال الحدیث، ج۶، ص۲۱۳، ش۳۳۱۲: الگو:عربي) ولی این صحیح نيست؛ زيرا حسن بن احمد المالکی از مشایخ پدر شیخ صدوق است (در بحث طبقه راوی خواهد آمد) و در عبارت شيخ طوسی افتادگی رخ داده است.
↑ الفهرست (طوسی)، ص۲۷۱، ش۳۸۹.
↑ جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۶، ص 370- 371.
↑ کتاب سلیم بن قیس الهلالی، ج۲، ص۹۴۸.
↑ عیون أخبار الرضا(ع)، ج۱، ص۳۰۳، ح۶۳.
↑ معانی الأخبار، ص۲۶۳، ح۱.
↑ تهذیب الأحکام، ج۱، ص۱۱۷، ح۳۰۸.
↑ الأمالی (طوسی)، ص۳۰۵، ح۶۱۳.
↑ الأمالی (طوسی)، ص۳۰۶، ح۶۱۴.
↑ إعلام الوری، ج۲، ص۱۱۷.
↑ الأمالی (طوسی)، ص۴۵۸، ح۱۰۲۳.
↑ الأمالی (طوسی)، ص۴۹۷، ح۱۰۸۹.
↑ رجال الکشی (إختیار معرفة الرجال)، ص۲۲۲، ح۳۹۷.
↑ جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۶، ص 372-373.
↑ عیون أخبار الرضا(ع)، ج۱، ص۳۰۳، ح۶۳: حدثنا أبی قال: حدثنا الحسین بن أحمد المالکی عن أبیه؛ الأمالی (صدوق)، ص۳۰۴، ح۹: حدثنا أبی -رضوان الله علیه- قال: حدثنا الحسن بن أحمد المالکی عن أبیه.
↑ تأویل الآیات الظاهرة، ج۱، ص۳۷۷: قال محمد بن العباس: حدثنا الحسین بن أحمد، عن محمد بن عیسی؛ تأویل الآیات الظاهرة، ج۱، ص۴۰۰: و قال (محمد بن العباس) أیضا: حدثنا الحسن بن أحمد، عن محمد بن عیسی؛ تأویل الآیات الظاهرة، ج۱، ص۴۶۳: قال محمد بن العباس، حدثنا الحسین بن أحمد المالکی، عن محمد بن عیسی؛ تأویل الآیات الظاهرة، ج۱، ص۶۸۸: قال محمد بن العباس: حدثنا الحسین بن أحمد المالکی، عن محمد بن عیسی؛ الأمالی (طوسی)، ص۳۰۵-۳۰۶، ح۶۱۳: حدثنا الحسین بن أحمد المالکی، قال: حدثنا محمد بن عیسی بن عبید بن یقطین؛ الأمالی (طوسی)، ص۴۹۷، ح۱۰۸۹: أخبرنا جماعة، عن أبی المفضل، قال: حدثنا الحسین بن أحمد بن عبدالله بن وهب بن عبدالعزیز أبو علی الآمدی، قال: حدثنا محمد بن عیسی بن عبید الیقطینی. رجال الکشی (إختیار معرفة الرجال)، ص۶۰۴، ح۱۱۲۳: حدثنی الحسن بن أحمد المالکی، قال: حدثنی عبدالله بن طاووس فی سنة ثمان و ثلاثین و مأتین؛ معانی الأخبار، ص۲۶۳، ح۱: حدثنا أبی قال: حدثنا الحسین بن أحمد المالکی قال: حدثنا عبدالله بن طاوس سنة إحدی و أربعین و مائتین قال:....
↑ الأمالی (طوسی)، ص۴۵۸، ح۱۰۲۳.
↑ الأمالی (طوسی)، ص۴۹۷، ح۱۰۸۹.
↑ تهذیب الکمال، ج۳۱، ص۲۰۹.
↑ تاریخ بغداد، ج۸، ص۴.
↑ تاریخ الإسلام، ج۲۲، ص۱۳۲، ش۴.
↑ تاریخ الإسلام، ج۲۲، ص۱۳۵، ش۴.
↑ الأمالی (طوسی)، ص۴۹۷، ح۱۰۸۹.
↑ الأمالی (طوسی)، ص۴۵۸، ح۱۰۲۳.
↑ وسائل الشیعه، ج۹، ص۳۸۱، ح۱۲۲۸۹.
↑ الولایه (ابن عقده)، ص۱۰۳.
↑ تاریخ بغداد ج۸، ص۴، ش۴۰۳۴.
↑ تاریخ مدینة دمشق، ج۱۴، ص۲۰، ش۱۴۹۵.
↑ لسان المیزان، ج۲، ص۲۶۶، ش۱۱۱۲.
↑ الأمالی (طوسی)، ص۳۰۵-۳۰۶، ح۶۱۳.
↑ ر.ک، الغدیر، ج۱، ص۳۰۱، ذیل ش۲۲؛ ج۳، ص۱۱۸، ح۱۶؛ و....
↑ أعیان الشیعه، ج۵، ص۴۲۷، ش۹۶۲.
↑ جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۶، ص373-376.
↑ لسان المیزان، ج۲، ص۲۶۶: ذکره الطوسی فی رجال الشیعة.
↑ معانی الأخبار، ص۲۶۳، ح۱.
↑ خداوند، آسمان‌ها و زمین را از اینکه از جای بروند باز می‌دارد سوره فاطر، آیه ۴۱.
↑ و او باران را فرو می‌فرستد سوره لقمان، آیه ۳۴.
↑ کمال الدین، ج۱، ص۲۰۲-۲۰۳، ح۶.
↑ شواهد التنزیل، ج۱، پانوشت ص۲۰۳.
↑ الأربعون حدیثا (رازی)، ص۴۷.
↑ عیون أخبار الرضا(ع)، ج۱، ص۳۰۳، ح۶۳.
↑ این آسانگیری و بخشایشی از سوی پروردگار شماست سوره بقره، آیه ۱۷۸.
↑ تهذیب الأحکام، ج۱، ص۱۱۷، ح۳۰۸.
↑ آنچه خداوند از (دارایی‌های) اهل این شهرها بر پیامبرش (به غنیمت) بازگرداند از آن خداوند و پیامبر و خویشاوند و یتیمان و مستمندان و در راه مانده است تا میان توانگران شما دست به دست نگردد و آنچه پیامبر به شما می‌دهد بگیرید و از آنچه شما را از آن باز می‌دارد دست بکشید و از خداوند پروا کنید که خداوند، سخت کیفر است سوره حشر، آیه ۷.
↑ و بدانید که خداوند سخت کیفر است سوره بقره، آیه ۱۹۶.
↑ کتاب سلیم بن قیس الهلالی، ج۲، ص۹۴۸.
↑ موسوعة طبقات الفقهاء، ج۴، ص۱۵۸، ش۱۳۷۳: أحد علماء الإمامیة.
↑ جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۶، ص376-380.
↑ عیون أخبار الرضا(ع)، ج۱، ص۳۱۰، ح۷۴: حدثنا أبی قال: حدثنا الحسن بن أحمد المالکی قال: حدثنا عبدالله بن طاوس سنة إحدی و أربعین و مائتین قال:....
↑ رجال النجاشی، ص۲۳۳، ش۶۱۷: و مات أبو طالب بواسط سنة ست و خمسین و ثلاثمائة.
↑ جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۶، ص 380.
↑ کتاب سلیم بن قیس الهلالی، ج۲، ص۹۴۸؛ عیون أخبار الرضا(ع)، ج۱، ص۳۰۳، ح۶۳؛ معانی الأخبار، ص۲۶۳، ح۱؛ تهذیب الأحکام، ج۱، ص۱۱۷، ح۳۰۸؛ إعلام الوری، ج۲، ص۱۱۷؛ رجال النجاشی، ص۱۵۶، (ش ۴۱۰) و ۴۱۹، (ش ۱۱۲۰).
↑ کتاب سلیم بن قیس الهلالی، ج۲، ص۹۴۸؛ عیون أخبار الرضا(ع)، ج۱، ص۳۰۳، ح۶۳؛ تهذیب الأحکام، ج۱، ص۱۱۷، ح۳۰۸؛ الأمالی (طوسی)، ص۳۰۵، ح۶۱۳؛ إعلام الوری، ج۲، ص۱۱۷؛ الولایه (ابن عقده)، ص۱۰۳؛ رجال الکشی (إختیار معرفة الرجال)، ص۶۰۴، ح۱۱۲۳. آیة الله خویی با استناد به عبارت شیخ طوسی در ترجمه علی بن یقطین (و رواه محمد بن علی بن الحسین، عن الحسین بن أحمد المالکی (الفهرست (طوسی)، ص۲۷۱، ش۳۸۹)) او را از مشایخ صدوق دانسته است: معجم رجال الحدیث، ج۶، ص۲۱۳، ش۳۳۱۲: الحسین بن أحمد المالکی: من مشایخ الصدوق روی عن أحمد بن هلال، ذکره الشیخ فی ترجمة علی بن یقطین ۳۹۰ که صحیح نیست، چنان که گذشت.
↑ جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۶، ص380-381.
↑ زبدة المقال، ج۱، ص۲۸۶ و ۳۳۷.
↑ من لا یحضره الفقیه، ج۴، ص۴۲۸، طریق شیخ صدوق به ابراهیم بن ابی محمود.
↑ تنقیح المقال، ج۱۸، ص۳۷۸، ش۴۹۶۸.
↑ رجال الطوسی، ص۳۸۵، ش۵۶۷۱: الحسین بن مالک القمی ثقة؛ در رجال ابن داود به گزارش از رجال الطوسی الحسن ثبت شده است و علامه شوشتری نوشته است: نسخة ابن داوود من رجال الشیخ بخط مصنفه، فالمتبع ما قاله. (قاموس الرجال، ج۳، ص۳۴۶، ش۲۰۱۱).
↑ منهج المقال، ج۴، ص۱۷، ش۴۲۶.
↑ قاموس الرجال، ج۳، ص۱۹۲، ش۱۸۴۴.
↑ ...المالکی من بنی مالک بن حبیب. (تاریخ الإسلام، ج۲۲، ص۱۳۲، ش۴؛ تاریخ بغداد، ج۸، ص۴، ش۴۰۳۴).
↑ جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۶، ص381-382.
↑ ر.ک: الأمالی (طوسی)، ص۳۰۶، ح۶۱۴: أخبرنا ابن همام، قال: حدثنا الحسین بن أحمد المالکی.
↑ رجال الطوسی، ص۴۳۹، ش۶۲۷۰.
↑ ر.ک: تأویل الآیات الظاهرة، ج۲، ص۵۳۲، ح۱۶: قال محمد بن العباس حدثنا الحسین بن أحمد المالکی، عن محمد بن عیسی؛ و....
↑ رجال النجاشی، ص۳۷۹، ش۱۰۳۰.
↑ عیون أخبار الرضا(ع)، ج۱، ص۳۱۰: حدثنا أبی، قال: حدثنا الحسن بن أحمد المالکی.
↑ رجال النجاشی، ص۲۶۱، ش۶۸۴.
↑ رجال النجاشی، ص۴۱۹، ش۱۱۲۰: حدثنا أحمد بن محمد بن سعید قال: حدثنا الحسین بن أحمد بن عبدالله بن وهب المالکی.
↑ الفهرست (طوسی)، ص۶۸، ش۸۶.
↑ رجال النجاشی، ص۹۴، ش۲۳۳.
↑ الکافی، ج۱، ص۳۴۲، ح۲۹: الحسین بن أحمد، عن أحمد بن هلال.
↑ رجال النجاشی، ص۳۷۷، ش۱۰۲۶.
↑ تاریخ مدینة دمشق، ج۱۴، ص۲۱، ش۱۴۹۴.
↑ جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۶، ص383-384.
↑ الکافی، ج۱، ص۳۴۲، ح۲۹: الحسین بن أحمد، عن أحمد بن هلال؛ الکافی، ج۸، ص۲۵۷، ح۳۷۰: الحسین بن أحمد بن هلال (مصحف الحسین، عن أحمد بن هلال) عن یاسر الخادم؛ الکافی، ج۸، ص۲۵۷، ح۳۷۱: عنه (الحسین بن أحمد)، عن أحمد بن هلال؛ الکافی، ج۸، ص۲۵۸، ح۳۷۲: عنه (الحسین بن أحمد)، عن أحمد، عن زرعة.
↑ معجم رجال الحدیث، ج۶، ص۲۰۵، ش۳۲۸۷.
↑ مرآة العقول، ج۲۶، ص۲۴۳: بل الظاهر الصواب الحسین عن أحمد بن هلال کما یدل علیه سند الخبر الذی بعده، و الحسین هو ابن محمد الأشعری و یحتمل ابن أحمد أیضا؛ الموسوعة الرجالیه، ج۱، ص۱۵۵-۱۵۶: یحتمل کون الحسین فی الحدیثین الحسین بن محمد الأشعری کذا فیما یأتی بعدها.
↑ ۶۲۸ مورد.
↑ رجال النجاشی، ص۶۶، ش۱۵۶.
↑ الموسوعة الرجالیه (ترتیب أسانید کتاب الکافی)، ج۱، ص۲۸-۲۹، ش۱۰: {{عربی|الحسین بن أحمد. روی المصنف فی هذا الکتاب فی أربعة مواضع عن الحسین بن أحمد و فی واحد منها: الحسین بن أحمد بن هلال، یأتی فی محله وقوع التصحیف فیه. المراد به هو الحسین بن أحمد بن عبدالله بن وهب المالکی، ذکره الشیخ فی ترجمة علی بن یقطین، و النجاشی فی رجاله فی ترجمة محمد بن الفرج الرخجی، و فی ترجمة داوود بن کثیر الرقی، و فی ترجمة عبدالله بن سعید بن حیان بن أبجر الکنانی، و صرح فی ترجمة مروان بن مسلم بروایته عن أحمد بن هلال، و هو من مشایخ الصدوق أیضا. ذکره الشیخ فی رجاله فی أصحاب العسکری(ع)، إلا أن فیه: الحسن بن أحمد المالکی.
↑ جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۶، ص 384-385.
↑ بگو: بنگرید که در آسمان‌ها و زمین چیست؟ و (این) نشانه‌ها و بیم دادن برای گروهی که ایمان ندارند سودی ندارد سوره یونس، آیه ۱۰۱.
↑ الکافی، ج۱، ص۲۰۷، ح۱.
↑ تاریخ مدینة دمشق، ج۱۴، ص۲۱، ش۱۴۹۵.
↑ الأمالی (طوسی)، ص۴۵۸، ح۱۰۲۳.
↑ الأمالی (طوسی)، ص۴۹۷، ح۱۰۸۹.
↑ طبقات المحدثین، ج۲، ص۱۴۴-۱۴۵، ح۱۶۵.
↑ جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۶، ص386-387.

[1] ر.ک: أ. منابع شیعی: رجال الطوسی، ص۳۹۸، ش۵۸۴۰؛ منهج المقال، ج۴، ص۱۷، (ش ۱۳۴۳) و ۱۹۶، (ش ۵۳۴)؛ نقد الرجال، ج۲، ص۸، ش۱۲۳۴؛ زبدة الأقوال، ص۱۰۸، ش۵۰۵؛ مجمع الرجال، ج۲، ص۹۸؛ جامع الرواه، ج۱، ص۱۹۰، ش۱۵۵۱؛ أعیان الشیعه، ج۵، ص۴۲۷، ش۹۶۲؛ تنقیح المقال، ج۱۸، ص۳۷۷، ش۴۹۶۸؛ ج۲۱، ص۲۸۹، ش۵۹۱۵؛ معجم رجال الحدیث، ج۵، ص۲۷۲، ش۲۷۲۵؛ ج۶، ص۲۱۳، ش۳۳۱۲؛ مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۲، ص۳۴۶، ش۳۳۵۳؛ ج۳، ص۹۰، ش۴۱۸۳؛ قاموس الرجال، ج۳، ص۱۹۱، (ش ۱۸۴۴) و ۴۱۷، (ش ۲۱۰۷)؛ موسوعة طبقات الفقهاء، ج۴، ص۱۵۸، ش۱۳۷۳، زبدة المقال، ج۱، ص۲۸۶ و ۳۳۷. ب: منابع سنی: تاریخ بغداد، ج۸، ص۴، ش۴۰۳۴؛ الأنساب (سمعانی)، ج۱۲، ص۴۶، رقم ۳۶۰۷؛ تاریخ مدینة دمشق، ج۱۴، ص۲۰، ش۱۴۹۵؛ تاریخ الإسلام، ج۲۲، ص۱۳۲، (ش ۴) و ۱۳۵، (ش ۴)؛ لسان المیزان، ج۲، ص۲۶۶، ش۱۱۱۲؛ تهذیب الکمال، ج۳۱، ص۲۰۹.

[2] آنچه خداوند از (دارایی‌های) اهل این شهرها بر پیامبرش (به غنیمت) بازگرداند از آن خداوند و پیامبر و خویشاوند و یتیمان و مستمندان و در راه مانده است تا میان توانگران شما دست به دست نگردد و آنچه پیامبر به شما می‌دهد بگیرید و از آنچه شما را از آن باز می‌دارد دست بکشید و از خداوند پروا کنید که خداوند، سخت کیفر است سوره حشر، آیه ۷.

[3] و بدانید که خداوند سخت کیفر است سوره بقره، آیه ۱۹۶.

[4] تفسیر کنز الدقائق، ج۱۳، ص۱۷۲ به گزارش از تأویل الآیات الظاهرة، ص۶۵۳؛ روایت دوم: قَالَ مُحَمَّدُ بْنُ الْعَبَّاسِ رَحِمَهُ اللَّهُ حَدَّثَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ الْمَالِكِيُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ يُونُسَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنِ الْحُسَيْنِ الْجَمَّالِ قَالَ: حَمَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ(ع) مِنَ الْمَدِينَةِ إِلَى مَكَّةَ فَلَمَّا بَلَغَ غَدِيرَ خُمٍّ نَظَرَ إِلَيَّ وَ قَالَ هَذَا مَوْضِعُ قَدَمِ رَسُولِ اللَّهِ(ص) حِينَ أَخَذَ بِيَدِ عَلِيٍّ وَ قَالَ مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِيٌّ مَوْلَاهُ وَ كَانَ عَنْ يَمِينٍ الْفُسْطَاطِ أَرْبَعَةُ نَفَرٍ مِنْ قُرَيْشٍ سَمَّاهُمْ لِي فَلَمَّا نَظَرُوا إِلَيْهِ وَ قَدْ رَفَعَ يَدَهُ حَتَّى بَانَ بَيَاضُ إِبْطَيْهِ قَالُوا انْظُرُوا إِلَى عَيْنَيْهِ قَدِ انْقَلَبَتَا كَأَنَّهُمَا عَيْنَا مَجْنُونٍ فَأَتَاهُ جَبْرَائِيلُ فَقَالَ اقْرَأْ ﴿وَإِنْ يَكَادُ الَّذِينَ كَفَرُوا لَيُزْلِقُونَكَ بِأَبْصَارِهِمْ لَمَّا سَمِعُوا الذِّكْرَ وَيَقُولُونَ إِنَّهُ لَمَجْنُونٌ﴾ وَ الذِّكْرُ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ(ع) فَقُلْتُ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَسْمَعَنِي هَذَا مِنْكَ فَقَالَ لَوْ لَا أَنَّكَ جَمَّالٌ لَمَا حَدَّثْتُكَ بِهَذَا لِأَنَّكَ لَا تُصَدَّقُ إِذَا رَوَيْتَ عَنِّي. (تفسیر کنز الدقائق، ج۱۳، ص۳۹۸-۳۹۹؛ تأویل الآیات الظاهرة، ص۶۸۸).

[5] جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۶، ص363-365.

[6] رجال الطوسی، ص۳۹۸، ش۵۸۴۰.

[7] منهج المقال، ج۴، ص۱۹۶، ش۵۳۴: الحسین بن أحمد المالکی کذا فی بعض الروایات و لعله الحسن و حسبان التعدد و إنهما أخوان لا مستند له.

[8] موسوعة طبقات الفقهاء، ج۴، ص۱۵۹، ش۱۳۷۳: و للحسین هذا أخ یسمی الحسن و هو محدث، و قد شارک أخاه فی عدد من الشیوخ، مثل: محمد بن عیسی الیقطینی، و عبدالله بن طاوس،کما روی عنه عدد من تلامذة الحسین، مثل: أبی طالب الأنباری، و والد الصدوق؛ معجم رجال الحدیث، ج۵، ص۲۷۲، ش۲۷۲۵: الحسن بن أحمد المالکی: من أصحاب الحسن العسکری(ع)؛ معجم رجال الحدیث، ج۶، ص۲۱۳، ش۳۳۱۲: الحسین بن أحمد المالکی: من مشایخ الصدوق روی عن أحمد بن هلال.

[9] جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۶، ص 367-368.

[10] عبدالله بن سعید بن حیان بن أبجر الکنانی أبو عمر الطبیب.

[11] رجال النجاشی، ص۲۱۷، ش۵۶۵.

[12] الفهرست (طوسی)، ص۱۹، ش۱۵.

[13] من لا یحضره الفقیه، ج۴، ص۴۲۸.

[14] جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۶، ص 368- 369.

[15] کمال الدین، ج۱، ص۲۰۲، ح۶.

[16] الإمامة و التبصره، ص۶۴، ح۵۲.

[17] الأمالی (صدوق)، ص۳۰۴، ح۹.

[18] الأمالی (صدوق)، ص۵۷۶، ح۵.

[19] عیون أخبار الرضا(ع)، ج۱، ص۳۱۰، ح۷۴.

[20] شواهد التنزیل، ج۱، پانوشت ص۲۰۳.

[21] الأربعون حدیثا (رازی)، ص۴۶.

[22] رجال الکشی (إختیار معرفة الرجال)، ص۶۰۴، ح۱۱۲۳.

[23] جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۶، ص 369-370.

[24] رجال النجاشی، ص۴۱۹، ش۱۱۲۰.

[25] رجال النجاشی، ص۱۵۶، ش۴۱۰.

[26] رجال النجاشی، ص۳۷۱، ش۱۰۱۴.

[27] آیة الله خویی به استناد اين عبارت شیخ طوسی، حسن بن احمد مالکی را از مشایخ شیخ صدوق دانسته است. (معجم رجال الحدیث، ج۶، ص۲۱۳، ش۳۳۱۲: الگو:عربي) ولی این صحیح نيست؛ زيرا حسن بن احمد المالکی از مشایخ پدر شیخ صدوق است (در بحث طبقه راوی خواهد آمد) و در عبارت شيخ طوسی افتادگی رخ داده است.

[28] الفهرست (طوسی)، ص۲۷۱، ش۳۸۹.

[29] جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۶، ص 370- 371.

[30] کتاب سلیم بن قیس الهلالی، ج۲، ص۹۴۸.

[31] عیون أخبار الرضا(ع)، ج۱، ص۳۰۳، ح۶۳.

[32] معانی الأخبار، ص۲۶۳، ح۱.

[33] تهذیب الأحکام، ج۱، ص۱۱۷، ح۳۰۸.

[34] الأمالی (طوسی)، ص۳۰۵، ح۶۱۳.

[35] الأمالی (طوسی)، ص۳۰۶، ح۶۱۴.

[36] إعلام الوری، ج۲، ص۱۱۷.

[37] الأمالی (طوسی)، ص۴۵۸، ح۱۰۲۳.

[38] الأمالی (طوسی)، ص۴۹۷، ح۱۰۸۹.

[39] رجال الکشی (إختیار معرفة الرجال)، ص۲۲۲، ح۳۹۷.

[40] جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۶، ص 372-373.

[41] عیون أخبار الرضا(ع)، ج۱، ص۳۰۳، ح۶۳: حدثنا أبی قال: حدثنا الحسین بن أحمد المالکی عن أبیه؛ الأمالی (صدوق)، ص۳۰۴، ح۹: حدثنا أبی -رضوان الله علیه- قال: حدثنا الحسن بن أحمد المالکی عن أبیه.

[42] تأویل الآیات الظاهرة، ج۱، ص۳۷۷: قال محمد بن العباس: حدثنا الحسین بن أحمد، عن محمد بن عیسی؛ تأویل الآیات الظاهرة، ج۱، ص۴۰۰: و قال (محمد بن العباس) أیضا: حدثنا الحسن بن أحمد، عن محمد بن عیسی؛ تأویل الآیات الظاهرة، ج۱، ص۴۶۳: قال محمد بن العباس، حدثنا الحسین بن أحمد المالکی، عن محمد بن عیسی؛ تأویل الآیات الظاهرة، ج۱، ص۶۸۸: قال محمد بن العباس: حدثنا الحسین بن أحمد المالکی، عن محمد بن عیسی؛ الأمالی (طوسی)، ص۳۰۵-۳۰۶، ح۶۱۳: حدثنا الحسین بن أحمد المالکی، قال: حدثنا محمد بن عیسی بن عبید بن یقطین؛ الأمالی (طوسی)، ص۴۹۷، ح۱۰۸۹: أخبرنا جماعة، عن أبی المفضل، قال: حدثنا الحسین بن أحمد بن عبدالله بن وهب بن عبدالعزیز أبو علی الآمدی، قال: حدثنا محمد بن عیسی بن عبید الیقطینی. رجال الکشی (إختیار معرفة الرجال)، ص۶۰۴، ح۱۱۲۳: حدثنی الحسن بن أحمد المالکی، قال: حدثنی عبدالله بن طاووس فی سنة ثمان و ثلاثین و مأتین؛ معانی الأخبار، ص۲۶۳، ح۱: حدثنا أبی قال: حدثنا الحسین بن أحمد المالکی قال: حدثنا عبدالله بن طاوس سنة إحدی و أربعین و مائتین قال:....

[43] الأمالی (طوسی)، ص۴۵۸، ح۱۰۲۳.

[44] الأمالی (طوسی)، ص۴۹۷، ح۱۰۸۹.

[45] تهذیب الکمال، ج۳۱، ص۲۰۹.

[46] تاریخ بغداد، ج۸، ص۴.

[47] تاریخ الإسلام، ج۲۲، ص۱۳۲، ش۴.

[48] تاریخ الإسلام، ج۲۲، ص۱۳۵، ش۴.

[49] الأمالی (طوسی)، ص۴۹۷، ح۱۰۸۹.

[50] الأمالی (طوسی)، ص۴۵۸، ح۱۰۲۳.

[51] وسائل الشیعه، ج۹، ص۳۸۱، ح۱۲۲۸۹.

[52] الولایه (ابن عقده)، ص۱۰۳.

[53] تاریخ بغداد ج۸، ص۴، ش۴۰۳۴.

[54] تاریخ مدینة دمشق، ج۱۴، ص۲۰، ش۱۴۹۵.

[55] لسان المیزان، ج۲، ص۲۶۶، ش۱۱۱۲.

[56] الأمالی (طوسی)، ص۳۰۵-۳۰۶، ح۶۱۳.

[57] ر.ک، الغدیر، ج۱، ص۳۰۱، ذیل ش۲۲؛ ج۳، ص۱۱۸، ح۱۶؛ و....

[58] أعیان الشیعه، ج۵، ص۴۲۷، ش۹۶۲.

[59] جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۶، ص373-376.

[60] لسان المیزان، ج۲، ص۲۶۶: ذکره الطوسی فی رجال الشیعة.

[61] معانی الأخبار، ص۲۶۳، ح۱.

[62] خداوند، آسمان‌ها و زمین را از اینکه از جای بروند باز می‌دارد سوره فاطر، آیه ۴۱.

[63] و او باران را فرو می‌فرستد سوره لقمان، آیه ۳۴.

[64] کمال الدین، ج۱، ص۲۰۲-۲۰۳، ح۶.

[65] شواهد التنزیل، ج۱، پانوشت ص۲۰۳.

[66] الأربعون حدیثا (رازی)، ص۴۷.

[67] عیون أخبار الرضا(ع)، ج۱، ص۳۰۳، ح۶۳.

[68] این آسانگیری و بخشایشی از سوی پروردگار شماست سوره بقره، آیه ۱۷۸.

[69] تهذیب الأحکام، ج۱، ص۱۱۷، ح۳۰۸.

[70] آنچه خداوند از (دارایی‌های) اهل این شهرها بر پیامبرش (به غنیمت) بازگرداند از آن خداوند و پیامبر و خویشاوند و یتیمان و مستمندان و در راه مانده است تا میان توانگران شما دست به دست نگردد و آنچه پیامبر به شما می‌دهد بگیرید و از آنچه شما را از آن باز می‌دارد دست بکشید و از خداوند پروا کنید که خداوند، سخت کیفر است سوره حشر، آیه ۷.

[71] و بدانید که خداوند سخت کیفر است سوره بقره، آیه ۱۹۶.

[72] کتاب سلیم بن قیس الهلالی، ج۲، ص۹۴۸.

[73] موسوعة طبقات الفقهاء، ج۴، ص۱۵۸، ش۱۳۷۳: أحد علماء الإمامیة.

[74] جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۶، ص376-380.

[75] عیون أخبار الرضا(ع)، ج۱، ص۳۱۰، ح۷۴: حدثنا أبی قال: حدثنا الحسن بن أحمد المالکی قال: حدثنا عبدالله بن طاوس سنة إحدی و أربعین و مائتین قال:....

[76] رجال النجاشی، ص۲۳۳، ش۶۱۷: و مات أبو طالب بواسط سنة ست و خمسین و ثلاثمائة.

[77] جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۶، ص 380.

[78] کتاب سلیم بن قیس الهلالی، ج۲، ص۹۴۸؛ عیون أخبار الرضا(ع)، ج۱، ص۳۰۳، ح۶۳؛ معانی الأخبار، ص۲۶۳، ح۱؛ تهذیب الأحکام، ج۱، ص۱۱۷، ح۳۰۸؛ إعلام الوری، ج۲، ص۱۱۷؛ رجال النجاشی، ص۱۵۶، (ش ۴۱۰) و ۴۱۹، (ش ۱۱۲۰).

[79] کتاب سلیم بن قیس الهلالی، ج۲، ص۹۴۸؛ عیون أخبار الرضا(ع)، ج۱، ص۳۰۳، ح۶۳؛ تهذیب الأحکام، ج۱، ص۱۱۷، ح۳۰۸؛ الأمالی (طوسی)، ص۳۰۵، ح۶۱۳؛ إعلام الوری، ج۲، ص۱۱۷؛ الولایه (ابن عقده)، ص۱۰۳؛ رجال الکشی (إختیار معرفة الرجال)، ص۶۰۴، ح۱۱۲۳. آیة الله خویی با استناد به عبارت شیخ طوسی در ترجمه علی بن یقطین (و رواه محمد بن علی بن الحسین، عن الحسین بن أحمد المالکی (الفهرست (طوسی)، ص۲۷۱، ش۳۸۹)) او را از مشایخ صدوق دانسته است: معجم رجال الحدیث، ج۶، ص۲۱۳، ش۳۳۱۲: الحسین بن أحمد المالکی: من مشایخ الصدوق روی عن أحمد بن هلال، ذکره الشیخ فی ترجمة علی بن یقطین ۳۹۰ که صحیح نیست، چنان که گذشت.

[80] جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۶، ص380-381.

[81] زبدة المقال، ج۱، ص۲۸۶ و ۳۳۷.

[82] من لا یحضره الفقیه، ج۴، ص۴۲۸، طریق شیخ صدوق به ابراهیم بن ابی محمود.

[83] تنقیح المقال، ج۱۸، ص۳۷۸، ش۴۹۶۸.

[84] رجال الطوسی، ص۳۸۵، ش۵۶۷۱: الحسین بن مالک القمی ثقة؛ در رجال ابن داود به گزارش از رجال الطوسی الحسن ثبت شده است و علامه شوشتری نوشته است: نسخة ابن داوود من رجال الشیخ بخط مصنفه، فالمتبع ما قاله. (قاموس الرجال، ج۳، ص۳۴۶، ش۲۰۱۱).

[85] منهج المقال، ج۴، ص۱۷، ش۴۲۶.

[86] قاموس الرجال، ج۳، ص۱۹۲، ش۱۸۴۴.

[87] ...المالکی من بنی مالک بن حبیب. (تاریخ الإسلام، ج۲۲، ص۱۳۲، ش۴؛ تاریخ بغداد، ج۸، ص۴، ش۴۰۳۴).

[88] جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۶، ص381-382.

[89] ر.ک: الأمالی (طوسی)، ص۳۰۶، ح۶۱۴: أخبرنا ابن همام، قال: حدثنا الحسین بن أحمد المالکی.

[90] رجال الطوسی، ص۴۳۹، ش۶۲۷۰.

[91] ر.ک: تأویل الآیات الظاهرة، ج۲، ص۵۳۲، ح۱۶: قال محمد بن العباس حدثنا الحسین بن أحمد المالکی، عن محمد بن عیسی؛ و....

[92] رجال النجاشی، ص۳۷۹، ش۱۰۳۰.

[93] عیون أخبار الرضا(ع)، ج۱، ص۳۱۰: حدثنا أبی، قال: حدثنا الحسن بن أحمد المالکی.

[94] رجال النجاشی، ص۲۶۱، ش۶۸۴.

[95] رجال النجاشی، ص۴۱۹، ش۱۱۲۰: حدثنا أحمد بن محمد بن سعید قال: حدثنا الحسین بن أحمد بن عبدالله بن وهب المالکی.

[96] الفهرست (طوسی)، ص۶۸، ش۸۶.

[97] رجال النجاشی، ص۹۴، ش۲۳۳.

[98] الکافی، ج۱، ص۳۴۲، ح۲۹: الحسین بن أحمد، عن أحمد بن هلال.

[99] رجال النجاشی، ص۳۷۷، ش۱۰۲۶.

[100] تاریخ مدینة دمشق، ج۱۴، ص۲۱، ش۱۴۹۴.

[101] جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۶، ص383-384.

[102] الکافی، ج۱، ص۳۴۲، ح۲۹: الحسین بن أحمد، عن أحمد بن هلال؛ الکافی، ج۸، ص۲۵۷، ح۳۷۰: الحسین بن أحمد بن هلال (مصحف الحسین، عن أحمد بن هلال) عن یاسر الخادم؛ الکافی، ج۸، ص۲۵۷، ح۳۷۱: عنه (الحسین بن أحمد)، عن أحمد بن هلال؛ الکافی، ج۸، ص۲۵۸، ح۳۷۲: عنه (الحسین بن أحمد)، عن أحمد، عن زرعة.

[103] معجم رجال الحدیث، ج۶، ص۲۰۵، ش۳۲۸۷.

[104] مرآة العقول، ج۲۶، ص۲۴۳: بل الظاهر الصواب الحسین عن أحمد بن هلال کما یدل علیه سند الخبر الذی بعده، و الحسین هو ابن محمد الأشعری و یحتمل ابن أحمد أیضا؛ الموسوعة الرجالیه، ج۱، ص۱۵۵-۱۵۶: یحتمل کون الحسین فی الحدیثین الحسین بن محمد الأشعری کذا فیما یأتی بعدها.

[105] ۶۲۸ مورد.

[106] رجال النجاشی، ص۶۶، ش۱۵۶.

[107] الموسوعة الرجالیه (ترتیب أسانید کتاب الکافی)، ج۱، ص۲۸-۲۹، ش۱۰: {{عربی|الحسین بن أحمد. روی المصنف فی هذا الکتاب فی أربعة مواضع عن الحسین بن أحمد و فی واحد منها: الحسین بن أحمد بن هلال، یأتی فی محله وقوع التصحیف فیه. المراد به هو الحسین بن أحمد بن عبدالله بن وهب المالکی، ذکره الشیخ فی ترجمة علی بن یقطین، و النجاشی فی رجاله فی ترجمة محمد بن الفرج الرخجی، و فی ترجمة داوود بن کثیر الرقی، و فی ترجمة عبدالله بن سعید بن حیان بن أبجر الکنانی، و صرح فی ترجمة مروان بن مسلم بروایته عن أحمد بن هلال، و هو من مشایخ الصدوق أیضا. ذکره الشیخ فی رجاله فی أصحاب العسکری(ع)، إلا أن فیه: الحسن بن أحمد المالکی.

[108] جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۶، ص 384-385.

[109] بگو: بنگرید که در آسمان‌ها و زمین چیست؟ و (این) نشانه‌ها و بیم دادن برای گروهی که ایمان ندارند سودی ندارد سوره یونس، آیه ۱۰۱.

[110] الکافی، ج۱، ص۲۰۷، ح۱.

[111] تاریخ مدینة دمشق، ج۱۴، ص۲۱، ش۱۴۹۵.

[112] الأمالی (طوسی)، ص۴۵۸، ح۱۰۲۳.

[113] الأمالی (طوسی)، ص۴۹۷، ح۱۰۸۹.

[114] طبقات المحدثین، ج۲، ص۱۴۴-۱۴۵، ح۱۶۵.

[115] جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۶، ص386-387.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

[۱۹]

[۲۰]

[۲۱]

[۲۲]

[۲۳]

[۲۴]

[۲۵]

[۲۶]

[۲۷]

[۲۸]

[۲۹]

[۳۰]

[۳۱]

[۳۲]

[۳۳]

[۳۴]

[۳۵]

[۳۶]

[۳۷]

[۳۸]

[۳۹]

[۴۰]

[۴۱]

[۴۲]

[۴۳]

[۴۴]

[۴۵]

[۴۶]

[۴۷]

[۴۸]

[۴۹]

[۵۰]

[۵۱]

[۵۲]

[۵۳]

[۵۴]

[۵۵]

[۵۶]

[۵۷]

[۵۸]

[۵۹]

[۶۰]

[۶۱]

[۶۲]

[۶۳]

[۶۴]

[۶۵]

[۶۶]

[۶۷]

[۶۸]

[۶۹]

[۷۰]

[۷۱]

[۷۲]

[۷۳]

[۷۴]

[۷۵]

[۷۶]

[۷۷]

[۷۸]

[۷۹]

[۸۰]

[۸۱]

[۸۲]

[۸۳]

[۸۴]

[۸۵]

[۸۶]

[۸۷]

[۸۸]

[۸۹]

[۹۰]

[۹۱]

[۹۲]

[۹۳]

[۹۴]

[۹۵]

[۹۶]

[۹۷]

[۹۸]

[۹۹]

[۱۰۰]

@@ خط ۱۴: / خط ۱۴: @@
 #طریق [[نجاشی]] به کتاب [[عبدالله بن ابجر]]<ref>{{عربی|عبدالله بن سعید بن حیان بن أبجر الکنانی أبو عمر الطبیب}}.</ref>: {{عربی|له كتاب الديات، رواه عن آبائه و عرضه علي الرضا{{ع}}، و الكتاب يعرف بين أصحابنا بكتاب عبدالله بن أبجر. أخبرنا أحمد بن عبد الواحد قال: حدثنا عبيدالله بن أحمد الأنباري قال: حدثنا الحسن بن أحمد المالكي قال: حدثنا محمد بن عيسي بن عبيد، عن يونس بن عبدالرحمن، عن عبدالله بن أبجر}}<ref>رجال النجاشی، ص۲۱۷، ش۵۶۵.</ref>.
 #طریق [[شیخ طوسی]] به کتاب [[ابراهیم بن ابی محمود]]: {{عربی|له مسائل. أخبرنا بها عدة من أصحابنا، عن محمد بن علي بن الحسين ابن بابويه، عن أبيه، عن سعد و الحميري، عن أحمد بن محمد بن عيسي، عن إبراهيم بن أبي محمود. و رواها عن أبيه، عن الحسن بن أحمد المالكي، عن إبراهيم بن أبي محمود}}<ref>الفهرست (طوسی)، ص۱۹، ش۱۵.</ref>.
-#طریق [[شیخ صدوق]] به [[ابراهیم بن ابی‌محمود]] در مشیخه: {{عربی|و ما كان فيه، عن إبراهيم بن أبي محمود فقد رؤيته، عن محمد بن علي ماجيلويه عن علي بن إبراهيم، عن أبيه عن إبراهيم بن أبي محمود. و رؤيته عن أبيه عن الحسن بن أحمد المالكي، عن أبيه، عن إبراهيم بن أبي محمود}}<ref>من لا یحضره الفقیه، ج۴، ص۴۲۸.</ref>.
+#طریق [[شیخ صدوق]] به [[ابراهیم بن ابی‌محمود]] در مشیخه: {{عربی|و ما كان فيه، عن إبراهيم بن أبي محمود فقد رؤيته، عن محمد بن علي ماجيلويه عن علي بن إبراهيم، عن أبيه عن إبراهيم بن أبي محمود. و رؤيته عن أبيه عن الحسن بن أحمد المالكي، عن أبيه، عن إبراهيم بن أبي محمود}}<ref>من لا یحضره الفقیه، ج۴، ص۴۲۸.</ref>.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۶ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۶، ص 368- 369.</ref>
-الحسن بن احمد المالکی در اسناد
-أ. {{عربی|...الحسن بن أحمد المالکی، عن أبیه، عن إبراهیم بن أبی محمود قال: قال الرضا{{ع}}:...}}<ref>کمال الدین، ج۱، ص۲۰۲، ح۶.</ref>.
+==الحسن بن احمد المالکی در اسناد==
-ب. {{عربی|الحسن بن أحمد المالکی، عن علی بن المؤمل: عن موسی بن جعفر{{ع}}، قال:...}}<ref>الإمامة و التبصره، ص۶۴، ح۵۲.</ref>.
+#{{عربی|...الحسن بن أحمد المالکي، عن أبیه، عن إبراهیم بن أبي محمود قال: قال الرضا{{ع}}:...}}<ref>کمال الدین، ج۱، ص۲۰۲، ح۶.</ref>.
-ج. {{عربی|حدثنا أبی -رضوان الله علیه- قال: حدثنا الحسن بن أحمد المالکی، عن أبیه، عن علی بن المؤمل قال: لقیت موسی بن جعفر{{ع}}:...}}<ref>الأمالی (صدوق)، ص۳۰۴، ح۹.</ref>.
+#{{عربی|الحسن بن أحمد المالکي، عن علي بن المؤمل: عن موسی بن جعفر{{ع}}، قال:...}}<ref>الإمامة و التبصره، ص۶۴، ح۵۲.</ref>.
-د. {{عربی|حدثنا أبی -رضوان الله علیه- قال: حدثنا الحسن بن أحمد المالکی قال: حدثنا منصور بن العباس، عن محمد بن أبی عمیر، عن هشام بن سالم، عن زید الشحام، عن أبی عبدالله الصادق{{ع}} قال:...}}<ref>الأمالی (صدوق)، ص۵۷۶، ح۵.</ref>.
+#{{عربی|حدثنا أبي -رضوان الله علیه- قال: حدثنا الحسن بن أحمد المالکي، عن أبیه، عن علي بن المؤمل قال: لقیت موسى بن جعفر{{ع}}:...}}<ref>الأمالی (صدوق)، ص۳۰۴، ح۹.</ref>.
-ه. {{عربی|حدثنا أبی قال: حدثنا الحسن بن أحمد المالکی قال: حدثنا عبدالله بن طاوس سنة إحدی و أربعین و مائتین قال: قلت لأبی الحسن الرضا{{ع}}...}}<ref>عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۱، ص۳۱۰، ح۷۴.</ref>.
+#{{عربی|حدثنا أبي -رضوان الله علیه- قال: حدثنا الحسن بن أحمد المالکي قال: حدثنا منصور بن العباس، عن محمد بن أبي عمیر، عن هشام بن سالم، عن زید الشحام، عن أبي عبدالله الصادق{{ع}} قال:...}}<ref>الأمالی (صدوق)، ص۵۷۶، ح۵.</ref>.
-و. {{عربی|حدثنا علی بن الحسین قال: حدثنا الحسن بن أحمد المالکی قال: حدثنا الحسین بن زید الزنادی...}}<ref>شواهد التنزیل، ج۱، پانوشت ص۲۰۳.</ref>.
+#{{عربی|حدثنا أبي قال: حدثنا الحسن بن أحمد المالکي قال: حدثنا عبدالله بن طاوس سنة إحدی و أربعین و مائتین قال: قلت لأبي الحسن الرضا{{ع}}...}}<ref>عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۱، ص۳۱۰، ح۷۴.</ref>.
-ز. {{عربی|أخبرنا أبو علی محمد بن همام بن سهیل، لفظا: حدثنا الحسن بن أحمد أبو علی المالکی: حدثنا هارون بن مسلم...}}<ref>الأربعون حدیثا (رازی)، ص۴۶.</ref>.
+#{{عربی|حدثنا علي بن الحسین قال: حدثنا الحسن بن أحمد المالکي قال: حدثنا الحسین بن زید الزنادي...}}<ref>شواهد التنزیل، ج۱، پانوشت ص۲۰۳.</ref>.
-ح. {{عربی|وجدت فی کتاب محمد بن الحسن بن بندار القمی بخطه، حدثنی الحسن بن أحمد المالکی، قال: حدثنی عبدالله بن طاوس، فی سنة ثمان و ثلاثین و مأتین؛ قال: سألت أبا الحسن الرضا{{ع}}...}}<ref>رجال الکشی (إختیار معرفة الرجال)، ص۶۰۴، ح۱۱۲۳.</ref>.
+#{{عربی|أخبرنا أبو علي محمد بن همام بن سهیل، لفظا: حدثنا الحسن بن أحمد أبو علي المالکي: حدثنا هارون بن مسلم...}}<ref>الأربعون حدیثا (رازی)، ص۴۶.</ref>.
-[[الحسین بن احمد المالکی]] در طرق
+#{{عربی|وجدت في كتاب محمد بن الحسن بن بندار القمي بخطه، حدثني الحسن بن أحمد المالکي، قال: حدثني عبدالله بن طاوس، في سنة ثمان و ثلاثین و مأتین؛ قال: سألت أبا الحسن الرضا{{ع}}...}}<ref>رجال الکشی (إختیار معرفة الرجال)، ص۶۰۴، ح۱۱۲۳.</ref>.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۶ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۶، ص 369-370.</ref>
-۱. طریق [[نجاشی]] به کتاب [[مروان بن مسلم]]: {{عربی|کوفی، ثقة، له کتاب یرویه جماعة أخبرنا محمد بن جعفر قال: حدثنا أحمد بن محمد بن سعید قال: حدثنا الحسین بن أحمد بن عبدالله بن وهب المالکی قال: حدثنا أحمد بن هلال قال: حدثنا علی بن یعقوب الهاشمی قال: حدثنا مروان بکتابه}}<ref>رجال النجاشی، ص۴۱۹، ش۱۱۲۰.</ref>.
-۲. طریق نجاشی به کتاب [[داود الرقی]]: {{عربی|له کتاب المزار أخبرنا أبو الحسن بن الجندی قال: حدثنا أبو علی همام قال: حدثنا الحسین بن أحمد المالکی قال: حدثنا محمد بن الولید المعروف بشباب الصیرفی الرقی، عن أبیه، عن داوود به}}<ref>رجال النجاشی، ص۱۵۶، ش۴۱۰.</ref>.
+==[[الحسین بن احمد المالکی]] در طرق==
-۳. طریق نجاشی به کتاب [[محمد بن الفرج الرخجی]]: {{عربی|له کتاب مسائل. أخبرنا أحمد بن عبدالواحد قال: حدثنا عبیدالله بن أحمد قال: حدثنا الحسین بن أحمد المالکی قال: قرأ علی أحمد بن هلال مسائل محمد بن الفرج}}<ref>رجال النجاشی، ص۳۷۱، ش۱۰۱۴.</ref>.
+#طریق [[نجاشی]] به کتاب [[مروان بن مسلم]]: {{عربی|كوفي، ثقة، له كتاب يرويه جماعة أخبرنا محمد بن جعفر قال: حدثنا أحمد بن محمد بن سعيد قال: حدثنا الحسين بن أحمد بن عبدالله بن وهب المالكي قال: حدثنا أحمد بن هلال قال: حدثنا علي بن يعقوب الهاشمي قال: حدثنا مروان بكتابه}}<ref>رجال النجاشی، ص۴۱۹، ش۱۱۲۰.</ref>.
-۴. طریق [[شیخ طوسی]] به کتاب [[علی بن یقطین]]:
+#طریق نجاشی به کتاب [[داود الرقی]]: {{عربی|له كتاب المزار أخبرنا أبو الحسن بن الجندي قال: حدثنا أبو علي همام قال: حدثنا الحسين بن أحمد المالكي قال: حدثنا محمد بن الوليد المعروف بشباب الصيرفي الرقي، عن أبيه، عن داوود به}}<ref>رجال النجاشی، ص۱۵۶، ش۴۱۰.</ref>.
-{{عربی|و لعلی بن یقطین کتب،...و أخبرنا بکتبه و مسائله أبو عبدالله محمد بن محمد بن النعمان و الحسین بن عبیدالله، عن محمد بن علی بن الحسین، عن أبیه و محمد بن الحسن، عن سعد بن عبدالله و الحمیری و محمد بن یحیی و أحمد بن إدریس کلهم، عن أحمد بن محمد، عن الحسن بن علی بن یقطین، عن أخیه الحسین (بن علی)، عن أبیه علی بن یقطین. و رواه محمد بن علی بن الحسین<ref>آیة الله خویی به استناد این عبارت شیخ طوسی، حسن بن احمد مالکی را از مشایخ شیخ صدوق دانسته است. (معجم رجال الحدیث، ج۶، ص۲۱۳، ش۳۳۱۲: {{عربی|الحسین بن أحمد المالکی: من مشایخ الصدوق روی عن أحمد بن هلال، ذکره الشیخ فی ترجمة علی بن یقطین ۳۹۰}}) ولی این صحیح نیست؛ زیرا حسن بن احمد المالکی از مشایخ پدر شیخ صدوق است (در بحث طبقه راوی خواهد آمد) و در عبارت شیخ طوسی افتادگی رخ داده است.</ref>، عن الحسین بن أحمد المالکی}}<ref>الفهرست (طوسی)، ص۲۷۱، ش۳۸۹.</ref>.
+#طریق نجاشی به کتاب [[محمد بن الفرج الرخجی]]: {{عربی|له كتاب مسائل. أخبرنا أحمد بن عبدالواحد قال: حدثنا عبيدالله بن أحمد قال: حدثنا الحسين بن أحمد المالكي قال: قرأ علي أحمد بن هلال مسائل محمد بن الفرج}}<ref>رجال النجاشی، ص۳۷۱، ش۱۰۱۴.</ref>.
-[[الحسین بن احمد المالکی]] در [[اسناد روایات]]
+#طریق [[شیخ طوسی]] به کتاب [[علی بن یقطین]]: {{عربی|ولعلي بن يقطين كتب،...وأخبرنا بكتبه و مسائله أبو عبدالله محمد بن محمد بن النعمان والحسين بن عبيدالله، عن محمد بن علي بن الحسين، عن أبيه ومحمد بن الحسن، عن سعد بن عبدالله والحميري ومحمد بن يحيي وأحمد بن إدريس كلهم، عن أحمد بن محمد، عن الحسن بن علي بن يقطين، عن أخيه الحسين (بن علي)، عن أبيه علي بن يقطين. ورواه محمد بن علي بن الحسين<ref>آیة الله خویی به استناد اين عبارت شیخ طوسی، حسن بن احمد مالکی را از مشایخ شیخ صدوق دانسته است. (معجم رجال الحدیث، ج۶، ص۲۱۳، ش۳۳۱۲: {{عربي|الحسين بن أحمد المالکی: من مشایخ الصدوق روی عن أحمد بن هلال، ذکره الشیخ فی ترجمة علی بن يقطين ۳۹۰}}) ولی این صحیح نيست؛ زيرا حسن بن احمد المالکی از مشایخ پدر شیخ صدوق است (در بحث طبقه راوی خواهد آمد) و در عبارت شيخ طوسی افتادگی رخ داده است.</ref>، عن الحسین بن أحمد المالکی}}<ref>الفهرست (طوسی)، ص۲۷۱، ش۳۸۹.</ref>.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۶ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۶، ص 370- 371.</ref>
-أ. {{عربی|قال محمد بن العباس: حدثنا الحسین بن أحمد المالکی، عن محمد بن عیسی، عن محمد بن أبی عمیر...}}<ref>کتاب سلیم بن قیس الهلالی، ج۲، ص۹۴۸.</ref>.
-ب. {{عربی|حدثنا أبی قال: حدثنا الحسین بن أحمد المالکی، عن أبیه، عن إبراهیم بن أبی محمود...}}<ref>عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۱، ص۳۰۳، ح۶۳.</ref>.
+==[[الحسین بن احمد المالکی]] در [[اسناد روایات]]==
-ج. {{عربی|حدثنا أبی قال: حدثنا الحسین بن أحمد المالکی قال: حدثنا عبدالله بن طاوس سنة إحدی و أربعین و مائتین قال: قلت لأبی الحسن الرضا{{ع}}...}}<ref>معانی الأخبار، ص۲۶۳، ح۱.</ref>.
+#{{عربی|قال محمد بن العباس: حدثنا الحسین بن أحمد المالکی، عن محمد بن عیسی، عن محمد بن أبی عمیر...}}<ref>کتاب سلیم بن قیس الهلالی، ج۲، ص۹۴۸.</ref>.
-د. {{عربی|...عن الحسین بن محمد بن الفرزدق القطعی البزاز قال: حدثنا الحسین بن أحمد المالکی قال: حدثنا أحمد بن هلال العبرتائی قال: حدثنا محمد بن أبی عمیر...}}<ref>تهذیب الأحکام، ج۱، ص۱۱۷، ح۳۰۸.</ref>.
+#{{عربی|حدثنا أبی قال: حدثنا الحسین بن أحمد المالکی، عن أبیه، عن إبراهیم بن أبی محمود...}}<ref>عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۱، ص۳۰۳، ح۶۳.</ref>.
-ه. {{عربی|حدثنا ابن همام، قال: حدثنا الحسین بن أحمد المالکی، قال: حدثنا محمد بن عیسی بن عبید بن یقطین،...}}<ref>الأمالی (طوسی)، ص۳۰۵، ح۶۱۳.</ref>.
+#{{عربی|حدثنا أبی قال: حدثنا الحسین بن أحمد المالکی قال: حدثنا عبدالله بن طاوس سنة إحدی و أربعین و مائتین قال: قلت لأبی الحسن الرضا{{ع}}...}}<ref>معانی الأخبار، ص۲۶۳، ح۱.</ref>.
-و. {{عربی|... أخبرنا ابن همام، قال: حدثنا الحسین بن أحمد المالکی، قال: حدثنا محمد بن عیسی بن عبید، قال:...}}<ref>الأمالی (طوسی)، ص۳۰۶، ح۶۱۴.</ref>.
+#{{عربی|...عن الحسین بن محمد بن الفرزدق القطعی البزاز قال: حدثنا الحسین بن أحمد المالکی قال: حدثنا أحمد بن هلال العبرتائی قال: حدثنا محمد بن أبی عمیر...}}<ref>تهذیب الأحکام، ج۱، ص۱۱۷، ح۳۰۸.</ref>.
-ز. {{عربی|حدثنی أبو طالب عبدالله بن أحمد بن یعقوب قال: حدثنا الحسین بن أحمد المالکی الأسدی قال: أخبرنی أبو هاشم الجعفری قال:...}}<ref>إعلام الوری، ج۲، ص۱۱۷.</ref>.
+#{{عربی|حدثنا ابن همام، قال: حدثنا الحسین بن أحمد المالکی، قال: حدثنا محمد بن عیسی بن عبید بن یقطین،...}}<ref>الأمالی (طوسی)، ص۳۰۵، ح۶۱۳.</ref>.
-ح. {{عربی|عن أبی المفضل، قال: حدثنا الحسین بن أحمد بن عبدالله بن وهب أبو علی المالکی، قال: حدثنا أحمد بن هلال الکرخی،...}}<ref>الأمالی (طوسی)، ص۴۵۸، ح۱۰۲۳.</ref>.
+#{{عربی|... أخبرنا ابن همام، قال: حدثنا الحسین بن أحمد المالکی، قال: حدثنا محمد بن عیسی بن عبید، قال:...}}<ref>الأمالی (طوسی)، ص۳۰۶، ح۶۱۴.</ref>.
-ط. {{عربی|عن أبی المفضل، قال: حدثنا الحسین بن أحمد بن عبدالله بن وهب بن عبدالعزیز أبو علی الآمدی، قال: حدثنا محمد بن عیسی بن عبید الیقطینی،...}}<ref>الأمالی (طوسی)، ص۴۹۷، ح۱۰۸۹.</ref>.
+#{{عربی|حدثنی أبو طالب عبدالله بن أحمد بن یعقوب قال: حدثنا الحسین بن أحمد المالکی الأسدی قال: أخبرنی أبو هاشم الجعفری قال:...}}<ref>إعلام الوری، ج۲، ص۱۱۷.</ref>.
-ی. {{عربی|محمد بن الحسن، قال: حدثنی الحسین بن أحمد المالکی، عن عبدالله بن جعفر الحمیری، عن محمد بن الولید، عن محمد بن فرات}}<ref>رجال الکشی (إختیار معرفة الرجال)، ص۲۲۲، ح۳۹۷.</ref>.
+#{{عربی|عن أبی المفضل، قال: حدثنا الحسین بن أحمد بن عبدالله بن وهب أبو علی المالکی، قال: حدثنا أحمد بن هلال الکرخی،...}}<ref>الأمالی (طوسی)، ص۴۵۸، ح۱۰۲۳.</ref>.
-نتیجه
+#{{عربی|عن أبی المفضل، قال: حدثنا الحسین بن أحمد بن عبدالله بن وهب بن عبدالعزیز أبو علی الآمدی، قال: حدثنا محمد بن عیسی بن عبید الیقطینی،...}}<ref>الأمالی (طوسی)، ص۴۹۷، ح۱۰۸۹.</ref>.
-از سنجش [[اسناد]] و ملاحظه [[راوی]]<ref>عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۱، ص۳۰۳، ح۶۳: {{عربی|حدثنا أبی قال: حدثنا الحسین بن أحمد المالکی عن أبیه}}؛ الأمالی (صدوق)، ص۳۰۴، ح۹: {{عربی|حدثنا أبی -رضوان الله علیه- قال: حدثنا الحسن بن أحمد المالکی عن أبیه}}.</ref> و مروی عنه<ref>تأویل الآیات الظاهرة، ج۱، ص۳۷۷: {{عربی|قال محمد بن العباس: حدثنا الحسین بن أحمد، عن محمد بن عیسی}}؛ [[تأویل]] الآیات الظاهرة، ج۱، ص۴۰۰: {{عربی|و قال (محمد بن العباس) أیضا: حدثنا الحسن بن أحمد، عن محمد بن عیسی}}؛ تأویل الآیات الظاهرة، ج۱، ص۴۶۳: {{عربی|قال محمد بن العباس، حدثنا الحسین بن أحمد المالکی، عن محمد بن عیسی}}؛ تأویل الآیات الظاهرة، ج۱، ص۶۸۸: {{عربی|قال محمد بن العباس: حدثنا الحسین بن أحمد المالکی، عن محمد بن عیسی}}؛ [[الأمالی]] ([[طوسی]])، ص۳۰۵-۳۰۶، ح۶۱۳: {{عربی|حدثنا الحسین بن أحمد المالکی، قال: حدثنا محمد بن عیسی بن عبید بن یقطین}}؛ الأمالی (طوسی)، ص۴۹۷، ح۱۰۸۹: {{عربی|أخبرنا جماعة، عن أبی المفضل، قال: حدثنا الحسین بن أحمد بن عبدالله بن وهب بن عبدالعزیز أبو علی الآمدی، قال: حدثنا محمد بن عیسی بن عبید الیقطینی}}.
+#{{عربی|محمد بن الحسن، قال: حدثنی الحسین بن أحمد المالکی، عن عبدالله بن جعفر الحمیری، عن محمد بن الولید، عن محمد بن فرات}}<ref>رجال الکشی (إختیار معرفة الرجال)، ص۲۲۲، ح۳۹۷.</ref>.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۶ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۶، ص 372-373.</ref>
-[[رجال الکشی]] (إختیار معرفة الرجال)، ص۶۰۴، ح۱۱۲۳: {{عربی|حدثنی الحسن بن أحمد المالکی، قال: حدثنی عبدالله بن طاووس فی سنة ثمان و ثلاثین و مأتین}}؛ [[معانی الأخبار]]، ص۲۶۳، ح۱: {{عربی|حدثنا أبی قال: حدثنا الحسین بن أحمد المالکی قال: حدثنا عبدالله بن طاوس سنة إحدی و أربعین و مائتین قال:...}}.</ref>، [[اتحاد]] دو عنوان [[الحسن بن احمد]] المالکی با [[الحسین بن احمد المالکی]] و تصحیف حسین به حسن در بعضی طرق و [[اسناد]] استظهار می‌شود و عنوان صحیح، [[حسین بن احمد مالکی]] است.
-از [[راوی]] در [[کتب رجالی]] و [[اسناد روایات]] با عناوین مختلفی یاد شده است؛ مانند الحسین بن أحمد بن [[عبدالله بن وهب]] أبو علی المالکی<ref>الأمالی (طوسی)، ص۴۵۸، ح۱۰۲۳.</ref>؛ الحسین بن أحمد بن عبدالله بن وهب بن [[عبدالعزیز]] أبو علی الآمدی<ref>الأمالی (طوسی)، ص۴۹۷، ح۱۰۸۹.</ref>؛ أبو علی، الحسین بن أحمد بن عبدالله المالکی البغدادی<ref>تهذیب الکمال، ج۳۱، ص۲۰۹.</ref>؛ الحسین بن أحمد المالکی، أبو علی ببغداد<ref>تاریخ بغداد، ج۸، ص۴.</ref>؛ الحسین بن أحمد بن عبدالله بن وهب. أبو علی الآمدی من بنی [[مالک بن حبیب]]<ref>تاریخ الإسلام، ج۲۲، ص۱۳۲، ش۴.</ref>؛ الحسین بن أحمد بن عبدالله بن وهب. أبو علی الآمدی المالکی الفقیه<ref>تاریخ الإسلام، ج۲۲، ص۱۳۵، ش۴.</ref>؛ الحسین بن أحمد ابن عبدالله بن وهب بن عبدالعزیز أبو علی الآمدی<ref>الأمالی (طوسی)، ص۴۹۷، ح۱۰۸۹.</ref>؛ الحسین بن أحمد ابن عبدالله بن وهب أبو علی المالکی<ref>الأمالی (طوسی)، ص۴۵۸، ح۱۰۲۳.</ref>؛ الحسین بن أحمد بن عبدالله المالکی<ref>وسائل الشیعه، ج۹، ص۳۸۱، ح۱۲۲۸۹.</ref>؛ الحسین بن أحمد بن عبدالله بن وهب المالکی<ref>الولایه (ابن عقده)، ص۱۰۳.</ref>؛ [[خطیب بغدادی]]: الحسین بن أحمد بن عبدالله بن وهب بن علی، المالکی من بنی مالک بن حبیب، و یعرف بالأسدی<ref>تاریخ بغداد ج۸، ص۴، ش۴۰۳۴.</ref>؛ [[ابن عساکر]]: الحسین بن أحمد بن عبدالله بن وهب بن علی؛ أبو علی الآمدی المالکی<ref>تاریخ مدینة دمشق، ج۱۴، ص۲۰، ش۱۴۹۵.</ref>؛ [[ابن حجر عسقلانی]]: الحسین بن أحمد المالکی؛ ذکره الطوسی فی [[رجال]] الشیعة و قال: روی عن [[محمد بن عیسی بن عبید]] بن یقطین روی عنه [[محمد بن همام]]؛ و أسند الطوسی عنه بسند له إلی أبی عبدالله جعفر [[الصادق]] خبرا باطلا مع کونه معضلا قال: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ{{صل}}: قَالَ اللَّهُ (عَزَّ وَ جَلَّ): لَوْ لَا أَنِّي أَسْتَحْيِي مِنْ عَبْدِيَ الْمُؤْمِنِ، مَا تَرَكْتُ عَلَيْهِ خِرْقَةً يَتَوَارَى بِهَا، وَ إِذَا أَكْمَلْتُ لَهُ الْإِيمَانَ ابْتَلَيْتُهُ بِضَعْفٍ فِي قُوَّتِهِ وَ قِلَّةٍ فِي رِزْقِهِ، فَإِنْ هُوَ جَزِعَ أَعَدْتُ عَلَيْهِ، وَ إِنْ صَبَرَ بَاهَيْتُ بِهِ مَلَائِكَتِي، أَلَا وَ قَدْ جَعَلْتُ عَلِيّاً عَلَماً لِلنَّاسِ، فَمَنْ تَبِعَهُ كَانَ هَادِياً، وَ مَنْ تَرَكَهُ كَانَ ضَالًّا}}<ref>لسان المیزان، ج۲، ص۲۶۶، ش۱۱۱۲.</ref>.
+==نتیجه==
-مقصود [[ابن حجر]] از عبارت {{عربی|و أسند الطوسی عنه بسند له إلی أبی عبدالله جعفر الصادق}} روایتی است که [[شیخ طوسی]] در [[الأمالی]] آن را از [[امام صادق]]{{ع}} گزارش کرده است:
+از سنجش [[اسناد]] و ملاحظه [[راوی]]<ref>عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۱، ص۳۰۳، ح۶۳: {{عربی|حدثنا أبی قال: حدثنا الحسین بن أحمد المالکی عن أبیه}}؛ الأمالی (صدوق)، ص۳۰۴، ح۹: {{عربی|حدثنا أبی -رضوان الله علیه- قال: حدثنا الحسن بن أحمد المالکی عن أبیه}}.</ref> و مروی عنه<ref>تأویل الآیات الظاهرة، ج۱، ص۳۷۷: {{عربی|قال محمد بن العباس: حدثنا الحسین بن أحمد، عن محمد بن عیسی}}؛ تأویل الآیات الظاهرة، ج۱، ص۴۰۰: {{عربی|و قال (محمد بن العباس) أیضا: حدثنا الحسن بن أحمد، عن محمد بن عیسی}}؛ تأویل الآیات الظاهرة، ج۱، ص۴۶۳: {{عربی|قال محمد بن العباس، حدثنا الحسین بن أحمد المالکی، عن محمد بن عیسی}}؛ تأویل الآیات الظاهرة، ج۱، ص۶۸۸: {{عربی|قال محمد بن العباس: حدثنا الحسین بن أحمد المالکی، عن محمد بن عیسی}}؛ الأمالی (طوسی)، ص۳۰۵-۳۰۶، ح۶۱۳: {{عربی|حدثنا الحسین بن أحمد المالکی، قال: حدثنا محمد بن عیسی بن عبید بن یقطین}}؛ الأمالی (طوسی)، ص۴۹۷، ح۱۰۸۹: {{عربی|أخبرنا جماعة، عن أبی المفضل، قال: حدثنا الحسین بن أحمد بن عبدالله بن وهب بن عبدالعزیز أبو علی الآمدی، قال: حدثنا محمد بن عیسی بن عبید الیقطینی}}.
-{{عربی|...حدثنا الحسین بن أحمد المالکی،...حدثنا داوود بن کثیر بن أبی خالد الرقی، قال: حدثنا أبو عبدالله{{ع}}، قال: قال [[رسول الله]]{{صل}}: قال [[الله]] -عزوجل-: لو لا أنی أستحیی من [[عبدی]] [[المؤمن]]، ما ترکت علیه خرقة یتواری بها، و إذا أکملت له الإیمان ابتلیته بضعف فی قوته و قلة فی رزقه، فإن هو [[جزع]] أعدت علیه، و إن [[صبر]] باهیت به ملائکتی، ألا و قد جعلت علیا [[علما]] للناس، فمن [[تبعه]] کان هادیا، و من ترکه کان ضالا، لا یحبه إلا [[مؤمن]] و لا یبغضه إلا [[منافق]]}}<ref>الأمالی (طوسی)، ص۳۰۵-۳۰۶، ح۶۱۳.</ref>.
-ابن حجر [[امانت]] را در [[نقل حدیث]] رعایت ننموده و عبارت پایانی [[حدیث]] {{متن حدیث|لَا يُحِبُّهُ إِلَّا مُؤْمِنٌ وَ لَا يُبْغِضُهُ إِلَّا مُنَافِقٌ}} را نقل نکرده؛ اما اینکه [[سخن پیامبر]]{{صل}} را درباره [[امام علی]]{{ع}} خبر [[باطل]] دانسته و نوشته است که {{عربی|خبرا باطلا مع کونه معضلا}} گویای [[تعصب]] و [[انکار]] [[حقیقت]] ابن حجر است؛ زیرا حدیث یاد شده، موافق ده‌ها [[حدیثی]] است که از زبان [[رسول خدا]]{{صل}} درباره [[امیرمؤمنان]]{{ع}} رسیده و [[علمای اهل سنت]] نیز گزارش کرده‌اند<ref>ر.ک، الغدیر، ج۱، ص۳۰۱، ذیل ش۲۲؛ ج۳، ص۱۱۸، ح۱۶؛ و....</ref>. أعاذنا الله من [[شرور]] أنفسنا!
+رجال الکشی (إختیار معرفة الرجال)، ص۶۰۴، ح۱۱۲۳: {{عربی|حدثنی الحسن بن أحمد المالکی، قال: حدثنی عبدالله بن طاووس فی سنة ثمان و ثلاثین و مأتین}}؛ معانی الأخبار، ص۲۶۳، ح۱: {{عربی|حدثنا أبی قال: حدثنا الحسین بن أحمد المالکی قال: حدثنا عبدالله بن طاوس سنة إحدی و أربعین و مائتین قال:...}}.</ref>، [[اتحاد]] دو عنوان [[الحسن بن احمد المالکی]] با [[الحسین بن احمد المالکی]] و تصحیف «حسین» به «حسن» در بعضی طرق و [[اسناد]] استظهار می‌شود و عنوان صحیح، [[حسین بن احمد مالکی]] است.
-[[سید]] [[امین]] نوشته است: {{عربی|و جزم ابن حجر ببطلانه لیس إلا لما فی آخره مما هو کالمتواتر فجعله باطلا و الباطل جعله باطلا}}<ref>أعیان الشیعه، ج۵، ص۴۲۷، ش۹۶۲.</ref>.
-[[مذهب]] [[راوی]]
+از [[راوی]] در [[کتب رجالی]] و [[اسناد روایات]] با عناوین مختلفی یاد شده است؛ مانند [[أبو علی الحسین بن أحمد بن عبدالله بن وهب المالکی]]<ref>الأمالی (طوسی)، ص۴۵۸، ح۱۰۲۳.</ref>؛ [[أبو علی الحسین بن أحمد بن عبدالله بن وهب بن عبدالعزیز الآمدی]]<ref>الأمالی (طوسی)، ص۴۹۷، ح۱۰۸۹.</ref>؛ [[أبو علی الحسین بن أحمد بن عبدالله المالکی البغدادی]]<ref>تهذیب الکمال، ج۳۱، ص۲۰۹.</ref>؛ [[الحسین بن أحمد المالکی]]، [[أبو علی ببغداد]]<ref>تاریخ بغداد، ج۸، ص۴.</ref>؛ [[الحسین بن أحمد بن عبدالله بن وهب]]، [[أبو علی الآمدی من بنی مالک بن حبیب]]<ref>تاریخ الإسلام، ج۲۲، ص۱۳۲، ش۴.</ref>؛ [[الحسین بن أحمد بن عبدالله بن وهب]]، [[أبو علی الآمدی المالکی الفقیه]]<ref>تاریخ الإسلام، ج۲۲، ص۱۳۵، ش۴.</ref>؛ [[أبو علی الحسین بن أحمد ابن عبدالله بن وهب بن عبدالعزیز الآمدی]]<ref>الأمالی (طوسی)، ص۴۹۷، ح۱۰۸۹.</ref>؛ [[أبو علی الحسین بن أحمد ابن عبدالله بن وهب المالکی]]<ref>الأمالی (طوسی)، ص۴۵۸، ح۱۰۲۳.</ref>؛ [[الحسین بن أحمد بن عبدالله المالکی]]<ref>وسائل الشیعه، ج۹، ص۳۸۱، ح۱۲۲۸۹.</ref>؛ [[الحسین بن أحمد بن عبدالله بن وهب المالکی]]<ref>الولایه (ابن عقده)، ص۱۰۳.</ref>.
+[[خطیب بغدادی]]: {{عربی|"الحسین بن أحمد بن عبدالله بن وهب بن علی، المالکی من بنی مالک بن حبیب، و یعرف بالأسدی}}<ref>تاریخ بغداد ج۸، ص۴، ش۴۰۳۴.</ref>.
+[[ابن عساکر]]: {{عربی|"الحسین بن أحمد بن عبدالله بن وهب بن علی؛ أبو علی الآمدی المالکی}}<ref>تاریخ مدینة دمشق، ج۱۴، ص۲۰، ش۱۴۹۵.</ref>.
+[[ابن حجر عسقلانی]]: {{عربی|"الحسین بن أحمد المالکی؛ ذکره الطوسی فی رجال الشیعة وقال: روی عن محمد بن عیسی بن عبید بن یقطین روی عنه محمد بن همام؛ و أسند الطوسی عنه بسند له إلی أبی عبدالله جعفر الصادق خبراً باطلاً مع کونه معضلاً قال: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ{{صل}}: قَالَ اللَّهُ (عَزَّ وَ جَلَّ): لَوْ لَا أَنِّي أَسْتَحْيِي مِنْ عَبْدِيَ الْمُؤْمِنِ، مَا تَرَكْتُ عَلَيْهِ خِرْقَةً يَتَوَارَى بِهَا، وَ إِذَا أَكْمَلْتُ لَهُ الْإِيمَانَ ابْتَلَيْتُهُ بِضَعْفٍ فِي قُوَّتِهِ وَ قِلَّةٍ فِي رِزْقِهِ، فَإِنْ هُوَ جَزِعَ أَعَدْتُ عَلَيْهِ، وَ إِنْ صَبَرَ بَاهَيْتُ بِهِ مَلَائِكَتِي، أَلَا وَ قَدْ جَعَلْتُ عَلِيّاً عَلَماً لِلنَّاسِ، فَمَنْ تَبِعَهُ كَانَ هَادِياً، وَ مَنْ تَرَكَهُ كَانَ ضَالًّا}}<ref>لسان المیزان، ج۲، ص۲۶۶، ش۱۱۱۲.</ref>.
+مقصود [[ابن حجر]] از عبارت {{عربی|وأسند الطوسي عنه بسند له إلی أبي عبدالله جعفر الصادق}} روایتی است که [[شیخ طوسی]] در [[الأمالی]] آن را از [[امام صادق]]{{ع}} گزارش کرده است: {{عربی|...حدثنا الحسين بن أحمد المالكي،...حدثنا داوود بن كثير بن أبي خالد الرقي، قال: حدثنا أبو عبدالله{{ع}}، قال: قال رسول الله{{صل}}: قال الله -عزوجل-: لو لا أني أستحيي من عبدي المؤمن، ما تركت عليه خرقة يتواري بها، و إذا أكملت له الإيمان ابتليته بضعف في قوته و قلة في رزقه، فإن هو جزع أعدت عليه، و إن صبر باهيت به ملائكتي، ألا و قد جعلت عليا علما للناس، فمن تبعه كان هاديا، و من تركه كان ضالا، لا يحبه إلا مؤمن و لا يبغضه إلا منافق}}<ref>الأمالی (طوسی)، ص۳۰۵-۳۰۶، ح۶۱۳.</ref>.
+ابن حجر [[امانت]] را در [[نقل حدیث]] رعایت ننموده و عبارت پایانی [[حدیث]] {{متن حدیث|لَا يُحِبُّهُ إِلَّا مُؤْمِنٌ وَ لَا يُبْغِضُهُ إِلَّا مُنَافِقٌ}} را نقل نکرده؛ اما اینکه [[سخن پیامبر]]{{صل}} را درباره [[امام علی]]{{ع}} خبر [[باطل]] دانسته و نوشته است که {{عربی|"خبراً باطلا مع کونه معضلا"}} گویای [[تعصب]] و [[انکار]] [[حقیقت]] ابن حجر است؛ زیرا حدیث یاد شده، موافق ده‌ها [[حدیثی]] است که از زبان [[رسول خدا]]{{صل}} درباره [[امیرمؤمنان]]{{ع}} رسیده و [[علمای اهل سنت]] نیز گزارش کرده‌اند<ref>ر.ک، الغدیر، ج۱، ص۳۰۱، ذیل ش۲۲؛ ج۳، ص۱۱۸، ح۱۶؛ و....</ref>. أعاذنا الله من [[شرور]] أنفسنا!
+[[سید امین]] نوشته است: {{عربی|وجزم ابن حجر ببطلانه ليس إلا لما في آخره مما هو كالمتواتر فجعله باطلاً والباطل جعله باطلا}}<ref>أعیان الشیعه، ج۵، ص۴۲۷، ش۹۶۲.</ref>.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۶ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۶، ص373-376.</ref>
+==[[مذهب]] [[راوی]]==
 از عبارت [[ابن حجر]]<ref>لسان المیزان، ج۲، ص۲۶۶: {{عربی|ذکره الطوسی فی رجال الشیعة}}.</ref> و مضامین روایاتش برداشت می‌شود که وی از [[راویان]] امامی بوده است؛ نمونه‌ها:
-١. {{متن حدیث|حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ الْمَالِكِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ طَاوُسٍ سَنَةَ إِحْدَى وَ أَرْبَعِينَ وَ مِائَتَيْنِ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي الْحَسَنِ الرِّضَا{{ع}} إِنَّ لِيَ ابْنَ أَخٍ زَوَّجْتُهُ ابْنَتِي وَ هُوَ يَشْرَبُ الشَّرَابَ وَ يُكْثِرُ ذِكْرَ الطَّلَاقِ فَقَالَ إِذَا كَانَ مِنْ إِخْوَانِكَ فَلَا شَيْءَ عَلَيْهِ وَ إِنْ كَانَ مِنْ هَؤُلَاءِ فَأَبِنْهَا مِنْهُ فَإِنَّهُ عَنَى الْفِرَاقَ قَالَ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ أَ لَيْسَ رُوِيَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ{{ع}}أَنَّهُ قَالَ إِيَّاكُمْ وَ الْمُطَلَّقَاتِ ثَلَاثاً فِي مَجْلِسٍ وَاحِدٍ فَإِنَّهُنَّ ذَوَاتُ أَزْوَاجٍ فَقَالَ ذَاكَ مِنْ إِخْوَانِكُمْ لَا مِنْ هَؤُلَاءِ لِأَنَّهُ مَنْ دَانَ بِدِينِ قَوْمٍ لَزِمَتْهُ أَحْكَامُهُمْ}}<ref>معانی الأخبار، ص۲۶۳، ح۱.</ref>.
+#{{متن حدیث|حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ الْمَالِكِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ طَاوُسٍ سَنَةَ إِحْدَى وَ أَرْبَعِينَ وَ مِائَتَيْنِ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي الْحَسَنِ الرِّضَا{{ع}} إِنَّ لِيَ ابْنَ أَخٍ زَوَّجْتُهُ ابْنَتِي وَ هُوَ يَشْرَبُ الشَّرَابَ وَ يُكْثِرُ ذِكْرَ الطَّلَاقِ فَقَالَ إِذَا كَانَ مِنْ إِخْوَانِكَ فَلَا شَيْءَ عَلَيْهِ وَ إِنْ كَانَ مِنْ هَؤُلَاءِ فَأَبِنْهَا مِنْهُ فَإِنَّهُ عَنَى الْفِرَاقَ قَالَ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ أَ لَيْسَ رُوِيَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ{{ع}}أَنَّهُ قَالَ إِيَّاكُمْ وَ الْمُطَلَّقَاتِ ثَلَاثاً فِي مَجْلِسٍ وَاحِدٍ فَإِنَّهُنَّ ذَوَاتُ أَزْوَاجٍ فَقَالَ ذَاكَ مِنْ إِخْوَانِكُمْ لَا مِنْ هَؤُلَاءِ لِأَنَّهُ مَنْ دَانَ بِدِينِ قَوْمٍ لَزِمَتْهُ أَحْكَامُهُمْ}}<ref>معانی الأخبار، ص۲۶۳، ح۱.</ref>.
-٢. {{متن حدیث|حَدَّثَنَا أَبِي رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ أَحْمَدَ الْمَالِكِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ أَبِي مَحْمُودٍ قَالَ قَالَ الرِّضَا{{ع}}نَحْنُ حُجَجُ اللَّهِ فِي خَلْقِهِ وَ خُلَفَاؤُهُ فِي عِبَادِهِ وَ أُمَنَاؤُهُ عَلَى سِرِّهِ وَ نَحْنُ كَلِمَةُ التَّقْوَى وَ الْعُرْوَةُ الْوُثْقَى وَ نَحْنُ شُهَدَاءُ اللَّهِ وَ أَعْلَامُهُ فِي بَرِيَّتِهِ بِنَا يُمْسِكُ اللَّهُ {{متن قرآن|السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ أَنْ تَزُولَا}}<ref>خداوند، آسمان‌ها و زمین را از اینکه از جای بروند باز می‌دارد سوره فاطر، آیه ۴۱.</ref> وَ بِنَا {{متن قرآن|يُنَزِّلُ الْغَيْثَ}}<ref>و او باران را فرو می‌فرستد سوره لقمان، آیه ۳۴.</ref> وَ يَنْشُرُ الرَّحْمَةَ وَ لَا تَخْلُو الْأَرْضُ مِنْ قَائِمٍ مِنَّا ظَاهِرٍ أَوْ خَافٍ وَ لَوْ خَلَتْ يَوْماً بِغَيْرِ حُجَّةٍ لَمَاجَتْ بِأَهْلِهَا كَمَا يَمُوجُ الْبَحْرُ بِأَهْلِهِ}}<ref>کمال الدین، ج۱، ص۲۰۲-۲۰۳، ح۶.</ref>.
+#{{متن حدیث|حَدَّثَنَا أَبِي رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ أَحْمَدَ الْمَالِكِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ أَبِي مَحْمُودٍ قَالَ قَالَ الرِّضَا{{ع}}نَحْنُ حُجَجُ اللَّهِ فِي خَلْقِهِ وَ خُلَفَاؤُهُ فِي عِبَادِهِ وَ أُمَنَاؤُهُ عَلَى سِرِّهِ وَ نَحْنُ كَلِمَةُ التَّقْوَى وَ الْعُرْوَةُ الْوُثْقَى وَ نَحْنُ شُهَدَاءُ اللَّهِ وَ أَعْلَامُهُ فِي بَرِيَّتِهِ بِنَا يُمْسِكُ اللَّهُ {{متن قرآن|السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ أَنْ تَزُولَا}}<ref>خداوند، آسمان‌ها و زمین را از اینکه از جای بروند باز می‌دارد سوره فاطر، آیه ۴۱.</ref> وَ بِنَا {{متن قرآن|يُنَزِّلُ الْغَيْثَ}}<ref>و او باران را فرو می‌فرستد سوره لقمان، آیه ۳۴.</ref> وَ يَنْشُرُ الرَّحْمَةَ وَ لَا تَخْلُو الْأَرْضُ مِنْ قَائِمٍ مِنَّا ظَاهِرٍ أَوْ خَافٍ وَ لَوْ خَلَتْ يَوْماً بِغَيْرِ حُجَّةٍ لَمَاجَتْ بِأَهْلِهَا كَمَا يَمُوجُ الْبَحْرُ بِأَهْلِهِ}}<ref>کمال الدین، ج۱، ص۲۰۲-۲۰۳، ح۶.</ref>.
-۳. {{متن حدیث|حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ أَحْمَدَ الْمَالِكِيُّ قَالَ: حَدَّثَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ زَيْدٍ الزُّنَادِيُّ: عَنْ صَفْوَانَ بْنِ يَحْيَى قَالَ: سَمِعْتُ الصَّادِقَ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِمَا السَّلَامُ يَقُولُ: الثَّامِنَ عَشَرَ مِنْ ذِي الْحِجَّةِ عِيدُ اللَّهِ الْأَكْبَرُ مَا طَلَعَتْ عَلَيْهِ شَمْسٌ فِي يَوْمٍ أَفْضَلُ عِنْدَ اللَّهِ مِنْهُ، وَ هُوَ [الْيَوْمُ] الَّذِي أَكْمَلَ اللَّهُ فِيهِ دِينَهُ لِخَلْقِهِ وَ أَتَمَّ عَلَيْهِمْ نِعَمَهُ وَ رَضِيَ لَهُمُ الْإِسْلَامَ دِيناً، وَ مَا بَعَثَ اللَّهُ نَبِيّاً إِلَّا أَقَامَ وَصِيَّهُ فِي مِثْلِ هَذَا الْيَوْمِ دُونَ سَائِرِ الْأَيَّامِ. قَالَ: فَقُلْتُ: يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ فَمَا نَصْنَعُ فِيهِ فَقَالَ: تَصُومُهُ فَإِنَّ صِيَامَهُ يَعْدِلُ سِتِّينَ شَهْراً، وَ تُحْسِنُ فِيهِ إِلَى نَفْسِكَ وَ عِيَالِكَ وَ مَا مَلَكَتْ عَيْنُكَ بِمَا قَدَرْتَ عَلَيْهِ}}<ref>شواهد التنزیل، ج۱، پانوشت ص۲۰۳.</ref>.
+#{{متن حدیث|حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ أَحْمَدَ الْمَالِكِيُّ قَالَ: حَدَّثَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ زَيْدٍ الزُّنَادِيُّ: عَنْ صَفْوَانَ بْنِ يَحْيَى قَالَ: سَمِعْتُ الصَّادِقَ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِمَا السَّلَامُ يَقُولُ: الثَّامِنَ عَشَرَ مِنْ ذِي الْحِجَّةِ عِيدُ اللَّهِ الْأَكْبَرُ مَا طَلَعَتْ عَلَيْهِ شَمْسٌ فِي يَوْمٍ أَفْضَلُ عِنْدَ اللَّهِ مِنْهُ، وَ هُوَ [الْيَوْمُ] الَّذِي أَكْمَلَ اللَّهُ فِيهِ دِينَهُ لِخَلْقِهِ وَ أَتَمَّ عَلَيْهِمْ نِعَمَهُ وَ رَضِيَ لَهُمُ الْإِسْلَامَ دِيناً، وَ مَا بَعَثَ اللَّهُ نَبِيّاً إِلَّا أَقَامَ وَصِيَّهُ فِي مِثْلِ هَذَا الْيَوْمِ دُونَ سَائِرِ الْأَيَّامِ. قَالَ: فَقُلْتُ: يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ فَمَا نَصْنَعُ فِيهِ فَقَالَ: تَصُومُهُ فَإِنَّ صِيَامَهُ يَعْدِلُ سِتِّينَ شَهْراً، وَ تُحْسِنُ فِيهِ إِلَى نَفْسِكَ وَ عِيَالِكَ وَ مَا مَلَكَتْ عَيْنُكَ بِمَا قَدَرْتَ عَلَيْهِ}}<ref>شواهد التنزیل، ج۱، پانوشت ص۲۰۳.</ref>.
-۴. {{متن حدیث|أَخْبَرَنَا أَبُو عَلِيٍّ مُحَمَّدُ بْنُ هَمَّامِ بْنِ سُهَيْلٍ، لَفْظاً: حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ أَحْمَدَ أَبُو عَلِيٍّ الْمَالِكِيُّ: حَدَّثَنَا هَارُونُ بْنُ مُسْلِمٍ: حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ عَمْرِو بْنِ الْأَشْعَثِ، عَنِ الرَّبِيعِ بْنِ الصَّبِيحِ عَنِ الْحَسَنِ الْبَصْرِيِّ، قَالَ: دَخَلْتُ عَلَى الْحَجَّاجِ فَقَالَ: مَا تَقُولُ يَا حَسَنُ فِي أَبِي تُرَابٍ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ؟ قَالَ: قُلْتُ لَهُ: فِي أَيِّ حَالاتِهِ؟ قَالَ: أَ مِنْ أَهْلِ الْجَنَّةِ؟ أَمْ مِنْ أَهْلِ النَّارِ؟ قَالَ: قُلْتُ: مَا دَخَلْتُ الْجَنَّةَ فَأَعْرِفَ أَهْلَهَا وَ لَا دَخَلْتُ النَّارَ فَأَعْرِفَ أَهْلَهَا وَ إِنِّي لَأَرْجُو أَنْ يَكُونَ مِنْ أَهْلِ الْجَنَّةِ، لِأَنَّهُ أَوَّلُ النَّاسِ بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ إِيمَاناً وَ أَبُو الْحَسَنِ وَ الْحُسَيْنِ، وَ زَوْجُ فَاطِمَةَ، وَ بَلَاؤُهُ فِي الْإِسْلَامِ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ{{صل}} وَ نَصْرُهُ لِرَسُولِ اللَّهِ، وَ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ تَعَالَى فِيهِ مِنَ الْآيِ بَيِّنٌ...}}<ref>الأربعون حدیثا (رازی)، ص۴۷.</ref>.
+#{{متن حدیث|أَخْبَرَنَا أَبُو عَلِيٍّ مُحَمَّدُ بْنُ هَمَّامِ بْنِ سُهَيْلٍ، لَفْظاً: حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ أَحْمَدَ أَبُو عَلِيٍّ الْمَالِكِيُّ: حَدَّثَنَا هَارُونُ بْنُ مُسْلِمٍ: حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ عَمْرِو بْنِ الْأَشْعَثِ، عَنِ الرَّبِيعِ بْنِ الصَّبِيحِ عَنِ الْحَسَنِ الْبَصْرِيِّ، قَالَ: دَخَلْتُ عَلَى الْحَجَّاجِ فَقَالَ: مَا تَقُولُ يَا حَسَنُ فِي أَبِي تُرَابٍ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ؟ قَالَ: قُلْتُ لَهُ: فِي أَيِّ حَالاتِهِ؟ قَالَ: أَ مِنْ أَهْلِ الْجَنَّةِ؟ أَمْ مِنْ أَهْلِ النَّارِ؟ قَالَ: قُلْتُ: مَا دَخَلْتُ الْجَنَّةَ فَأَعْرِفَ أَهْلَهَا وَ لَا دَخَلْتُ النَّارَ فَأَعْرِفَ أَهْلَهَا وَ إِنِّي لَأَرْجُو أَنْ يَكُونَ مِنْ أَهْلِ الْجَنَّةِ، لِأَنَّهُ أَوَّلُ النَّاسِ بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ إِيمَاناً وَ أَبُو الْحَسَنِ وَ الْحُسَيْنِ، وَ زَوْجُ فَاطِمَةَ، وَ بَلَاؤُهُ فِي الْإِسْلَامِ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ{{صل}} وَ نَصْرُهُ لِرَسُولِ اللَّهِ، وَ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ تَعَالَى فِيهِ مِنَ الْآيِ بَيِّنٌ...}}<ref>الأربعون حدیثا (رازی)، ص۴۷.</ref>.
-۵. {{متن حدیث|حَدَّثَنَا أَبِي رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ الْمَالِكِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ أَبِي مَحْمُودٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى الرِّضَا عَنْ أَبِيهِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِيهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ{{ع}} قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ{{صل}} يَا عَلِيُّ أَنْتَ الْمَظْلُومُ مِنْ بَعْدِي فَوَيْلٌ لِمَنْ ظَلَمَكَ وَ اعْتَدَى عَلَيْكَ وَ طُوبَى لِمَنْ تَبِعَكَ وَ لَمْ يَخْتَرْ عَلَيْكَ يَا عَلِيُّ أَنْتَ الْمُقَاتِلُ بَعْدِي فَوَيْلٌ لِمَنْ قَاتَلَكَ وَ طُوبَى لِمَنْ قَاتَلَ مَعَكَ يَا عَلِيُّ أَنْتَ الَّذِي تَنْطِقُ بِكَلَامِي وَ تَتَكَلَّمُ بِلِسَانِي بَعْدِي فَوَيْلٌ لِمَنْ رَدَّ عَلَيْكَ وَ طُوبَى لِمَنْ قَبِلَ كَلَامَكَ يَا عَلِيُّ...}}<ref>عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۱، ص۳۰۳، ح۶۳.</ref>.
+#{{متن حدیث|حَدَّثَنَا أَبِي رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ الْمَالِكِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ أَبِي مَحْمُودٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى الرِّضَا عَنْ أَبِيهِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِيهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ{{ع}} قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ{{صل}} يَا عَلِيُّ أَنْتَ الْمَظْلُومُ مِنْ بَعْدِي فَوَيْلٌ لِمَنْ ظَلَمَكَ وَ اعْتَدَى عَلَيْكَ وَ طُوبَى لِمَنْ تَبِعَكَ وَ لَمْ يَخْتَرْ عَلَيْكَ يَا عَلِيُّ أَنْتَ الْمُقَاتِلُ بَعْدِي فَوَيْلٌ لِمَنْ قَاتَلَكَ وَ طُوبَى لِمَنْ قَاتَلَ مَعَكَ يَا عَلِيُّ أَنْتَ الَّذِي تَنْطِقُ بِكَلَامِي وَ تَتَكَلَّمُ بِلِسَانِي بَعْدِي فَوَيْلٌ لِمَنْ رَدَّ عَلَيْكَ وَ طُوبَى لِمَنْ قَبِلَ كَلَامَكَ يَا عَلِيُّ...}}<ref>عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۱، ص۳۰۳، ح۶۳.</ref>.
-۶. {{متن حدیث|حَدَّثَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ الْمَالِكِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ هِلَالٍ الْعَبَرْتَائِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} قَالَ: صُومُوا شَعْبَانَ وَ اغْتَسِلُوا لَيْلَةَ النِّصْفِ مِنْهُ {{متن قرآن|ذَلِكَ تَخْفِيفٌ مِنْ رَبِّكُمْ}}<ref>این آسانگیری و بخشایشی از سوی پروردگار شماست سوره بقره، آیه ۱۷۸.</ref>}}<ref>تهذیب الأحکام، ج۱، ص۱۱۷، ح۳۰۸.</ref>.
+#{{متن حدیث|حَدَّثَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ الْمَالِكِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ هِلَالٍ الْعَبَرْتَائِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} قَالَ: صُومُوا شَعْبَانَ وَ اغْتَسِلُوا لَيْلَةَ النِّصْفِ مِنْهُ {{متن قرآن|ذَلِكَ تَخْفِيفٌ مِنْ رَبِّكُمْ}}<ref>این آسانگیری و بخشایشی از سوی پروردگار شماست سوره بقره، آیه ۱۷۸.</ref>}}<ref>تهذیب الأحکام، ج۱، ص۱۱۷، ح۳۰۸.</ref>.
-۷. {{متن حدیث|قَالَ مُحَمَّدُ بْنُ الْعَبَّاسِ رَحِمَهُ اللَّهُ: حَدَّثَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ الْمَالِكِيُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ عُمَرَ بْنِ أُذَيْنَةَ عَنْ أَبَانِ بْنِ أَبِي عَيَّاشٍ عَنْ سُلَيْمِ بْنِ قَيْسٍ الْهِلَالِيِّ عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلَامُ، أَنَّهُ قَالَ قَوْلُهُ عَزَّ وَ جَلَّ: {{متن قرآن|مَا آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ}}<ref>آنچه خداوند از (دارایی‌های) اهل این شهرها بر پیامبرش (به غنیمت) بازگرداند از آن خداوند و پیامبر و خویشاوند و یتیمان و مستمندان و در راه مانده است تا میان توانگران شما دست به دست نگردد و آنچه پیامبر به شما می‌دهد بگیرید و از آنچه شما را از آن باز می‌دارد دست بکشید و از خداوند پروا کنید که خداوند، سخت کیفر است سوره حشر، آیه ۷.</ref> وَ ظُلْمَ آلِ مُحَمَّدٍ، {{متن قرآن|أَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ}}<ref>و بدانید که خداوند سخت کیفر است سوره بقره، آیه ۱۹۶.</ref> لِمَنْ ظَلَمَهُمْ}}<ref>کتاب سلیم بن قیس الهلالی، ج۲، ص۹۴۸.</ref>.
+#{{متن حدیث|قَالَ مُحَمَّدُ بْنُ الْعَبَّاسِ رَحِمَهُ اللَّهُ: حَدَّثَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ أَحْمَدَ الْمَالِكِيُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ عُمَرَ بْنِ أُذَيْنَةَ عَنْ أَبَانِ بْنِ أَبِي عَيَّاشٍ عَنْ سُلَيْمِ بْنِ قَيْسٍ الْهِلَالِيِّ عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلَامُ، أَنَّهُ قَالَ قَوْلُهُ عَزَّ وَ جَلَّ: {{متن قرآن|مَا آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ}}<ref>آنچه خداوند از (دارایی‌های) اهل این شهرها بر پیامبرش (به غنیمت) بازگرداند از آن خداوند و پیامبر و خویشاوند و یتیمان و مستمندان و در راه مانده است تا میان توانگران شما دست به دست نگردد و آنچه پیامبر به شما می‌دهد بگیرید و از آنچه شما را از آن باز می‌دارد دست بکشید و از خداوند پروا کنید که خداوند، سخت کیفر است سوره حشر، آیه ۷.</ref> وَ ظُلْمَ آلِ مُحَمَّدٍ، {{متن قرآن|أَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ}}<ref>و بدانید که خداوند سخت کیفر است سوره بقره، آیه ۱۹۶.</ref> لِمَنْ ظَلَمَهُمْ}}<ref>کتاب سلیم بن قیس الهلالی، ج۲، ص۹۴۸.</ref>.
-بر این اساس، در کتاب موسوعة طبقات الفقهاء او را از [[علما]] و [[فقهای امامیه]] به شمار آورده است<ref>موسوعة طبقات الفقهاء، ج۴، ص۱۵۸، ش۱۳۷۳: {{عربی|أحد علماء الإمامیة}}.</ref>.
-[[طبقه راوی]]
+بر این اساس، در کتاب [[موسوعة طبقات الفقهاء]] او را از [[علما]] و [[فقهای امامیه]] به شمار آورده است <ref>موسوعة طبقات الفقهاء، ج۴، ص۱۵۸، ش۱۳۷۳: {{عربی|أحد علماء الإمامیة}}.</ref>.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۶ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۶، ص376-380.</ref>
-[[تاریخ]] ولادت و [[وفات]] [[راوی]] مشخص نیست؛ ولی [[شیخ طوسی]] او را از [[اصحاب امام عسکری]]{{ع}} دانسته و در [[سال ۲۴۱ هجری]] [[قمری]] از [[عبدالله بن طاووس]] [[حدیث]] می‌شنیده است<ref>عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۱، ص۳۱۰، ح۷۴: {{عربی|حدثنا أبی قال: حدثنا الحسن بن أحمد المالکی قال: حدثنا عبدالله بن طاوس سنة إحدی و أربعین و مائتین قال:...}}.</ref> و به قرینه [[روایت]] [[ابو طالب انباری]] متوفای [[سال ۳۵۶ هجری]] قمری<ref>رجال النجاشی، ص۲۳۳، ش۶۱۷: {{عربی|و مات أبو طالب بواسط سنة ست و خمسین و ثلاثمائة}}.</ref> از [[حسن بن احمد]] المالکی استفاده می‌شود که وی تا اواخر [[قرن سوم]] و اوایل [[قرن چهارم]] زنده بوده است.
-[[استادان]] و [[شاگردان راوی]]
+==[[طبقه راوی]]==
-در طرق و [[اسناد]] از افرادی مانند [[محمد بن عیسی بن عبید الیقطینی]]، أحمد المالکی (پدرش)، عبدالله بن طاوس، أحمد بن هلال العبرتائی، [[ابو هاشم الجعفری]]، [[محمد بن الولید]] الرقی معروف به [[شباب]] صیرفی، أحمد بن هلال الکرخی<ref>کتاب سلیم بن قیس الهلالی، ج۲، ص۹۴۸؛ عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۱، ص۳۰۳، ح۶۳؛ معانی الأخبار، ص۲۶۳، ح۱؛ تهذیب الأحکام، ج۱، ص۱۱۷، ح۳۰۸؛ إعلام الوری، ج۲، ص۱۱۷؛ رجال النجاشی، ص۱۵۶، (ش ۴۱۰) و ۴۱۹، (ش ۱۱۲۰).</ref> [[روایت]] کرده که از استادان [[حدیثی]] وی شمرده می‌شوند و [[محمد بن العباس]]، [[علی بن الحسین بن بابویه]]، [[الحسین بن محمد بن الفرزدق القطعی البزاز]]، [[محمد بن همام بن سهیل]] [[بغدادی]]، [[أبو طالب]] عبدالله بن أحمد بن [[یعقوب]]، [[ابن عقده]] [[کوفی]]، [[محمد بن الحسن]] بن [[بندار]] القمی}}<ref>کتاب [[سلیم بن قیس]] الهلالی، ج۲، ص۹۴۸؛ [[عیون أخبار الرضا]]{{ع}}، ج۱، ص۳۰۳، ح۶۳؛ [[تهذیب الأحکام]]، ج۱، ص۱۱۷، ح۳۰۸؛ [[الأمالی]] ([[طوسی]])، ص۳۰۵، ح۶۱۳؛ [[إعلام الوری]]، ج۲، ص۱۱۷؛ الولایه (ابن عقده)، ص۱۰۳؛ [[رجال الکشی]] (إختیار معرفة الرجال)، ص۶۰۴، ح۱۱۲۳.
+[[تاریخ]] ولادت و [[وفات]] [[راوی]] مشخص نیست؛ ولی [[شیخ طوسی]] او را از [[اصحاب امام عسکری]]{{ع}} دانسته و در سال ۲۴۱ هجری [[قمری]] از [[عبدالله بن طاووس]] [[حدیث]] می‌شنیده است<ref>عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۱، ص۳۱۰، ح۷۴: {{عربی|حدثنا أبی قال: حدثنا الحسن بن أحمد المالکی قال: حدثنا عبدالله بن طاوس سنة إحدی و أربعین و مائتین قال:...}}.</ref> و به قرینه [[روایت]] [[ابو طالب انباری]] متوفای سال ۳۵۶ هجری قمری<ref>رجال النجاشی، ص۲۳۳، ش۶۱۷: {{عربی|و مات أبو طالب بواسط سنة ست و خمسین و ثلاثمائة}}.</ref> از [[حسن بن احمد المالکی]] استفاده می‌شود که وی تا اواخر [[قرن سوم]] و اوایل [[قرن چهارم]] زنده بوده است.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۶ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۶، ص 380.</ref>
-[[آیة الله خویی]] با استناد به عبارت [[شیخ طوسی]] در [[ترجمه]] [[علی بن یقطین]] (و رواه [[محمد بن علی بن الحسین]]، عن الحسین بن أحمد المالکی ([[الفهرست]] (طوسی)، ص۲۷۱، ش۳۸۹)) او را از [[مشایخ]] [[صدوق]] دانسته است: معجم [[رجال الحدیث]]، ج۶، ص۲۱۳، ش۳۳۱۲: {{عربی|الحسین بن أحمد المالکی: من مشایخ الصدوق روی عن أحمد بن هلال، ذکره الشیخ فی ترجمة علی بن یقطین ۳۹۰}} که صحیح نیست، چنان که گذشت.</ref> از ایشان روایت کردند که از شاگردانش به شمار می‌روند.
-جایگاه حدیثی [[راوی]]
+==[[استادان]] و [[شاگردان راوی]]==
+در طرق و [[اسناد]] از افرادی مانند [[محمد بن عیسی بن عبید الیقطینی]]، أحمد المالکی (پدرش)، [[عبدالله بن طاوس]]، [[أحمد بن هلال العبرتائی]]، [[ابو هاشم الجعفری]]، [[محمد بن الولید الرقی]] معروف به [[شباب صیرفی]]، [[أحمد بن هلال الکرخی]]<ref>کتاب سلیم بن قیس الهلالی، ج۲، ص۹۴۸؛ عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۱، ص۳۰۳، ح۶۳؛ معانی الأخبار، ص۲۶۳، ح۱؛ تهذیب الأحکام، ج۱، ص۱۱۷، ح۳۰۸؛ إعلام الوری، ج۲، ص۱۱۷؛ رجال النجاشی، ص۱۵۶، (ش ۴۱۰) و ۴۱۹، (ش ۱۱۲۰).</ref> [[روایت]] کرده که از استادان [[حدیثی]] وی شمرده می‌شوند و [[محمد بن العباس]]، [[علی بن الحسین بن بابویه]]، [[الحسین بن محمد بن الفرزدق القطعی البزاز]]، [[محمد بن همام بن سهیل بغدادی]]، [[أبو طالب عبدالله بن أحمد بن یعقوب]]، [[ابن عقده کوفی]]، [[محمد بن الحسن بن بندار القمی]]<ref>کتاب [[سلیم بن قیس]] الهلالی، ج۲، ص۹۴۸؛ [[عیون أخبار الرضا]]{{ع}}، ج۱، ص۳۰۳، ح۶۳؛ [[تهذیب الأحکام]]، ج۱، ص۱۱۷، ح۳۰۸؛ [[الأمالی]] ([[طوسی]])، ص۳۰۵، ح۶۱۳؛ [[إعلام الوری]]، ج۲، ص۱۱۷؛ الولایه (ابن عقده)، ص۱۰۳؛ [[رجال الکشی]] (إختیار معرفة الرجال)، ص۶۰۴، ح۱۱۲۳.
+[[آیة الله خویی]] با استناد به عبارت [[شیخ طوسی]] در [[ترجمه]] [[علی بن یقطین]] (و رواه [[محمد بن علی بن الحسین]]، عن الحسین بن أحمد المالکی ([[الفهرست]] (طوسی)، ص۲۷۱، ش۳۸۹)) او را از [[مشایخ]] [[صدوق]] دانسته است: معجم [[رجال الحدیث]]، ج۶، ص۲۱۳، ش۳۳۱۲: {{عربی|الحسین بن أحمد المالکی: من مشایخ الصدوق روی عن أحمد بن هلال، ذکره الشیخ فی ترجمة علی بن یقطین ۳۹۰}} که صحیح نیست، چنان که گذشت.</ref> از ایشان روایت کردند که از شاگردانش به شمار می‌روند.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۶ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۶، ص380-381.</ref>
+==جایگاه حدیثی [[راوی]]==
 چنان که گذشت، نام راوی در [[کتب رجالی]] قدمای [[شیعه]] عنوان نشده است و گزارشی از [[توثیق]] یا [[تضعیف]] وی در [[اختیار]] نیست، از این رو بعضی او را از [[راویان مجهول]] شمرده‌اند<ref>زبدة المقال، ج۱، ص۲۸۶ و ۳۳۷.</ref>؛ لیکن بزرگانی او را [[ثقه]] دانسته و به دو امر استناد کرده‌اند.
-۱. قرار گرفتن نام وی در مشیخه [[شیخ صدوق]]<ref>من لا یحضره الفقیه، ج۴، ص۴۲۸، طریق شیخ صدوق به ابراهیم بن ابی محمود.</ref>. [[علامه مامقانی]] نوشته است: {{عربی|و هذا یدل علی وثاقته عنده و اعتماده علیه}}<ref>تنقیح المقال، ج۱۸، ص۳۷۸، ش۴۹۶۸.</ref>.
+#قرار گرفتن نام وی در مشیخه [[شیخ صدوق]]<ref>من لا یحضره الفقیه، ج۴، ص۴۲۸، طریق شیخ صدوق به ابراهیم بن ابی محمود.</ref>. [[علامه مامقانی]] نوشته است: {{عربی|وهذا يدل على وثاقته عنده واعتماده علیه}}<ref>تنقیح المقال، ج۱۸، ص۳۷۸، ش۴۹۶۸.</ref>.
-۲. [[اتحاد راوی]] با [[حسن بن مالک]] القمی که [[شیخ طوسی]] او را [[توثیق]] نموده است<ref>رجال الطوسی، ص۳۸۵، ش۵۶۷۱: {{عربی|الحسین بن مالک القمی ثقة}}؛ در رجال ابن داود به گزارش از رجال الطوسی الحسن ثبت شده است و علامه شوشتری نوشته است: {{عربی|نسخة ابن داوود من رجال الشیخ بخط مصنفه، فالمتبع ما قاله}}. (قاموس الرجال، ج۳، ص۳۴۶، ش۲۰۱۱).</ref>. [[وحید بهبهانی]] در عنوان [[الحسن بن احمد]] المالکی نوشته است: {{عربی|قیل: إنه الحسن بن مالک الأشعری القمی الثقة، الذی هو من ذی نسبة إلی جدهم مالک الأحوص الأشعری}}<ref>منهج المقال، ج۴، ص۱۷، ش۴۲۶.</ref>.
+#[[اتحاد راوی]] با [[حسن بن مالک القمی]] که [[شیخ طوسی]] او را [[توثیق]] نموده است<ref>رجال الطوسی، ص۳۸۵، ش۵۶۷۱: {{عربی|الحسین بن مالک القمی ثقة}}؛ در رجال ابن داود به گزارش از رجال الطوسی الحسن ثبت شده است و علامه شوشتری نوشته است: {{عربی|نسخة ابن داوود من رجال الشیخ بخط مصنفه، فالمتبع ما قاله}}. (قاموس الرجال، ج۳، ص۳۴۶، ش۲۰۱۱).</ref>. [[وحید بهبهانی]] در عنوان [[الحسن بن احمد المالکی]] نوشته است: {{عربی|قيل: إنه الحسن بن مالك الأشعري القمي الثقة، الذي هو من ذي نسبة إلى جدهم مالك الأحوص الأشعري}}<ref>منهج المقال، ج۴، ص۱۷، ش۴۲۶.</ref>.
-[[علامه شوشتری]] در رد این احتمال نوشته است: {{عربی|یرد علی احتماله: أولا أن هذا الحسن و ذاک الحسین و ثانیا هذا ابن أحمد و ذاک ابن مالک و ثالثا أن هذا من أصحاب العسکری{{ع}} و ذاک من أصحاب [[الهادی]]{{ع}} و رابعا أنه من أین [[جعل]] ذاک الأشعری؟ و خامسا من أین [[نسب]] واحد من ولد مالک (مع کثرتهم فی المحدثین) إلیه حتی ینسب هذا إلیه؟ بل یقال فی کل منهم: الأشعری و مالک هو مالک بن الأحوص، لا مالک الأحوص و قد ذکر فی لباب أنساب السمعانی نسبة المالکی إلی جمع کثیر، و لم یذکر فیهم مالک بن الأحوص هذا}}<ref>قاموس الرجال، ج۳، ص۱۹۲، ش۱۸۴۴.</ref>.
-منشأ توهم [[اتحاد]] [[حسین بن احمد]] المالکی با حسن بن مالک [[اشعری]] وصف [[راوی]] به المالکی است. به [[پندار]] وحید بهبهانی این وصف (المالکی) به جهت انتساب به مالک بن الأحوص بوده است، در حالی که از روی انتساب به [[مالک بن حبیب]] است، چنان که در عبارت [[خطیب بغدادی]] و [[ذهبی]] گذشت<ref>{{عربی|...المالکی من بنی مالک بن حبیب}}. (تاریخ الإسلام، ج۲۲، ص۱۳۲، ش۴؛ تاریخ بغداد، ج۸، ص۴، ش۴۰۳۴).</ref>.
+[[علامه شوشتری]] در رد این احتمال نوشته است: {{عربی|يرد علي احتماله: أولا أن هذا الحسن و ذاك الحسين و ثانيا هذا ابن أحمد و ذاك ابن مالك و ثالثا أن هذا من أصحاب العسكري{{ع}} و ذاك من أصحاب الهادي{{ع}} و رابعا أنه من أين جعل ذاك الأشعري؟ و خامسا من أين نسب واحد من ولد مالك (مع كثرتهم في المحدثين) إليه حتي ينسب هذا إليه؟ بل يقال في كل منهم: الأشعري و مالك هو مالك بن الأحوص، لا مالك الأحوص و قد ذكر في لباب أنساب السمعاني نسبة المالكي إلي جمع كثير، و لم يذكر فيهم مالك بن الأحوص هذا}}<ref>قاموس الرجال، ج۳، ص۱۹۲، ش۱۸۴۴.</ref>.
-[[روایت]] اجلای [[اصحاب]] از [[راوی]]
+منشأ توهم [[اتحاد]] [[حسین بن احمد المالکی]] با [[حسن بن مالک اشعری]] وصف [[راوی]] به «المالکی» است. به [[پندار]] وحید بهبهانی این وصف (المالکی) به جهت انتساب به [[مالک بن الأحوص]] بوده است، در حالی که از روی انتساب به [[مالک بن حبیب]] است، چنان که در عبارت [[خطیب بغدادی]] و [[ذهبی]] گذشت<ref>{{عربی|...المالکی من بنی مالک بن حبیب}}. (تاریخ الإسلام، ج۲۲، ص۱۳۲، ش۴؛ تاریخ بغداد، ج۸، ص۴، ش۴۰۳۴).</ref>.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۶ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۶، ص381-382.</ref>
+==[[روایت]] اجلای [[اصحاب]] از [[راوی]]==
 مهم‌ترین [[شاهد]] بر [[وثاقت]] راوی، روایت محدثانی بزرگ و راویانی [[جلیل القدر]] از ایشان است؛ نمونه‌ها:
-۱. [[محمد بن همام]] [[بغدادی]]<ref>ر.ک: الأمالی (طوسی)، ص۳۰۶، ح۶۱۴: {{عربی|أخبرنا ابن همام، قال: حدثنا الحسین بن أحمد المالکی}}.</ref> که [[شیخ طوسی]] وی را [[ثقه]] و از [[مشایخ]] [[اجازه]] دانسته و نوشته است: {{عربی|جلیل القدر، ثقة، روی عنه التلعکبری و سمع منه أولا سنة ثلاث و عشرین و ثلاثمائة و له منه إجازة، و مات سنة اثنتین و ثلاثین و ثلاثمائة}}<ref>رجال الطوسی، ص۴۳۹، ش۶۲۷۰.</ref>.
+#[[محمد بن همام بغدادی]]<ref>ر.ک: الأمالی (طوسی)، ص۳۰۶، ح۶۱۴: {{عربی|أخبرنا ابن همام، قال: حدثنا الحسین بن أحمد المالکی}}.</ref> که [[شیخ طوسی]] وی را [[ثقه]] و از [[مشایخ]] [[اجازه]] دانسته و نوشته است: {{عربی|جليل القدر، ثقة، روي عنه التلعكبري و سمع منه أولا سنة ثلاث و عشرين و ثلاثمائة و له منه إجازة، و مات سنة اثنتين و ثلاثين و ثلاثمائة}}<ref>رجال الطوسی، ص۴۳۹، ش۶۲۷۰.</ref>.
-۲. [[محمد بن عباس]]<ref>ر.ک: تأویل الآیات الظاهرة، ج۲، ص۵۳۲، ح۱۶: {{عربی|قال محمد بن العباس حدثنا الحسین بن أحمد المالکی، عن محمد بن عیسی}}؛ و....</ref>: [[محمد بن العباس]] بن علی بن [[مروان]] بن ماهیار معروف به ابن الحجام که [[نجاشی]] درباره‌اش نوشته است: {{عربی|ثقة ثقة، من أصحابنا، عین، سدید، کثیر الحدیث}}<ref>رجال النجاشی، ص۳۷۹، ش۱۰۳۰.</ref>.
+#[[محمد بن عباس]]<ref>ر.ک: تأویل الآیات الظاهرة، ج۲، ص۵۳۲، ح۱۶: {{عربی|قال محمد بن العباس حدثنا الحسین بن أحمد المالکی، عن محمد بن عیسی}}؛ و....</ref>: [[محمد بن العباس بن علی بن مروان بن ماهیار]] معروف به [[ابن الحجام]] که [[نجاشی]] درباره‌اش نوشته است: {{عربی|ثقة ثقة، من أصحابنا، عین، سدید، کثیر الحدیث}}<ref>رجال النجاشی، ص۳۷۹، ش۱۰۳۰.</ref>.
-۳. [[علی بن الحسین بن بابویه]]<ref>عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۱، ص۳۱۰: {{عربی|حدثنا أبی، قال: حدثنا الحسن بن أحمد المالکی}}.</ref> که نجاشی درباره‌اش نوشته است: {{عربی|شیخ القمیین فی عصره، و متقدمهم، و فقیههم، و ثقتهم}}<ref>رجال النجاشی، ص۲۶۱، ش۶۸۴.</ref>.
+#[[علی بن الحسین بن بابویه]]<ref>عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۱، ص۳۱۰: {{عربی|حدثنا أبی، قال: حدثنا الحسن بن أحمد المالکی}}.</ref> که نجاشی درباره‌اش نوشته است: {{عربی|شيخ القميين في عصره، و متقدمهم، و فقيههم، و ثقتهم}}<ref>رجال النجاشی، ص۲۶۱، ش۶۸۴.</ref>.
-۴. [[احمد بن محمد بن سعید]] معروف به [[ابن عقده]]<ref>رجال النجاشی، ص۴۱۹، ش۱۱۲۰: {{عربی|حدثنا أحمد بن محمد بن سعید قال: حدثنا الحسین بن أحمد بن عبدالله بن وهب المالکی}}.</ref> که شیخ طوسی درباره‌اش نوشته است:
+#[[احمد بن محمد بن سعید]] معروف به [[ابن عقده]]<ref>رجال النجاشی، ص۴۱۹، ش۱۱۲۰: {{عربی|حدثنا أحمد بن محمد بن سعید قال: حدثنا الحسین بن أحمد بن عبدالله بن وهب المالکی}}.</ref> که شیخ طوسی درباره‌اش نوشته است:{{عربی|و أمره في الثقة و الجلالة و عظم الحفظ أشهر من أن يذكر}}<ref>الفهرست (طوسی)، ص۶۸، ش۸۶.</ref>.
-{{عربی|و أمره فی الثقة و الجلالة و عظم الحفظ أشهر من أن یذکر}}<ref>الفهرست (طوسی)، ص۶۸، ش۸۶.</ref>.
+#[[نجاشی]]: {{عربی|هذا رجل جليل في أصحاب الحديث مشهور بالحفظ الحكايات تختلف عنه في الحفظ و عظمه... و ذكره أصحابنا لاختلاطه بهم، و مداخلته إياهم، و عظم محله، و ثقته، و أمانته}}<ref>رجال النجاشی، ص۹۴، ش۲۳۳.</ref>.
-۵. نجاشی: {{عربی|هذا رجل جلیل فی أصحاب الحدیث مشهور بالحفظ الحکایات تختلف عنه فی الحفظ و عظمه... و ذکره أصحابنا لاختلاطه بهم، و مداخلته إیاهم، و عظم محله، و ثقته، و أمانته}}<ref>رجال النجاشی، ص۹۴، ش۲۳۳.</ref>.
+۶. [[محمد بن یعقوب کلینی]]<ref>الکافی، ج۱، ص۳۴۲، ح۲۹: الحسین بن أحمد، عن أحمد بن هلال.</ref> که نجاشی در [[ترجمه]] [[کلینی]] نوشته است: {{عربی|شيخ أصحابنا بالري و كان أوثق الناس و أثبتهم في الحديث}}<ref>رجال النجاشی، ص۳۷۷، ش۱۰۲۶.</ref>.
-۶. [[محمد بن یعقوب کلینی]]<ref>الکافی، ج۱، ص۳۴۲، ح۲۹: الحسین بن أحمد، عن أحمد بن هلال.</ref> که نجاشی در [[ترجمه]] [[کلینی]] نوشته است: {{عربی|شیخ أصحابنا بالری و کان أوثق الناس و أثبتهم فی الحدیث}}<ref>رجال النجاشی، ص۳۷۷، ش۱۰۲۶.</ref>.
+[[رجالیان سنی]] نیز او را [[ستایش]] کردند؛ مانند [[ابن عساکر]]: {{عربی|وما علمت منه إلا خیرا}}<ref>تاریخ مدینة دمشق، ج۱۴، ص۲۱، ش۱۴۹۴.</ref>.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۶ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۶، ص383-384.</ref>
-[[رجالیان سنی]] نیز او را [[ستایش]] کردند؛ مانند [[ابن عساکر]]: {{عربی|و ما علمت منه إلا خیرا}}<ref>تاریخ مدینة دمشق، ج۱۴، ص۲۱، ش۱۴۹۴.</ref>.
-نکته
+==نکته==
 در [[کتاب شریف الکافی]] در چهار جا در آغاز سند [[الحسین بن احمد]] واقع گردیده است<ref>الکافی، ج۱، ص۳۴۲، ح۲۹: الحسین بن أحمد، عن أحمد بن هلال؛ الکافی، ج۸، ص۲۵۷، ح۳۷۰: الحسین بن أحمد بن هلال (مصحف الحسین، عن أحمد بن هلال) عن یاسر الخادم؛ الکافی، ج۸، ص۲۵۷، ح۳۷۱: عنه (الحسین بن أحمد)، عن أحمد بن هلال؛ الکافی، ج۸، ص۲۵۸، ح۳۷۲: عنه (الحسین بن أحمد)، عن أحمد، عن زرعة.</ref> که از [[مشایخ]] [[کلینی]] شمرده می‌گردد.
-در مقصود از این عنوان [[اختلاف]] است: [[آیة الله خویی]] در عنوان الحسین بن احمد نوشته است: {{عربی|وقع بهذا العنوان فی أسناد جملة من الروایات، فقد روی عن أحمد بن هلال الکافی: الجزء ١، کتاب الحجة ۴، باب فی الغیبة ٨٠، الحدیث ۲۹... أقول: الحسین بن أحمد هذا مشترک بین جماعة و التمییز إنما هو بالراوی و المروی عنه}}<ref>معجم رجال الحدیث، ج۶، ص۲۰۵، ش۳۲۸۷.</ref>.
-[[علامه مجلسی]] و [[آیة الله]] [[بروجردی]]، [[حسین بن احمد]] را [[مصحف]] [[حسین بن محمد]] دانسته و آن را به [[حسین بن محمد اشعری]] برگردانده‌اند<ref>مرآة العقول، ج۲۶، ص۲۴۳: {{عربی|بل الظاهر الصواب الحسین عن أحمد بن هلال کما یدل علیه سند الخبر الذی بعده، و الحسین هو ابن محمد الأشعری و یحتمل ابن أحمد أیضا}}؛ الموسوعة الرجالیه، ج۱، ص۱۵۵-۱۵۶: {{عربی|یحتمل کون الحسین فی الحدیثین الحسین بن محمد الأشعری کذا فیما یأتی بعدها}}.</ref> و مقصود از حسین بن محمد اشعری، [[حسین بن]] [[محمد بن عمران]] بن أبی بکر الأشعری القمی؛ [[أبو عبدالله]] است که از مشایخ کلینی است و در [[کتاب الکافی]] فراوان از وی با عنوان [[الحسین بن محمد]] [[روایت]] کرده است<ref>۶۲۸ مورد.</ref>.
+در مقصود از این عنوان [[اختلاف]] است: [[آیة الله خویی]] در عنوان الحسین بن احمد نوشته است: {{عربی|وقع بهذا العنوان في أسناد جملة من الروايات، فقد روی عن أحمد بن هلال الكافي: الجزء ١، كتاب الحجة ۴، باب في الغيبة ٨٠، الحديث ۲۹... أقول: الحسين بن أحمد هذا مشترك بين جماعة و التمييز إنما هو بالراوي و المروي عنه}}<ref>معجم رجال الحدیث، ج۶، ص۲۰۵، ش۳۲۸۷.</ref>.
-[[نجاشی]] درباره [[راوی]] مورد بحث نوشته است: {{عربی|ثقة. له کتاب النوادر، أخبرناه محمد بن محمد، عن أبی غالب الزراری، عن محمد بن یعقوب، عنه}}<ref>رجال النجاشی، ص۶۶، ش۱۵۶.</ref>.
-[[آیة الله تبریزی]] و آیة الله شبیری زنجانی، عنوان الحسین بن احمد را صحیح دانسته و نوشته‌اند [[حسین بن]] [[احمد بن عبدالله]] بن وهب [[مالکی]] مراد است که در بعضی طرق از [[احمد بن هلال]] [[روایت]] کرده است<ref>الموسوعة الرجالیه (ترتیب أسانید [[کتاب الکافی]])، ج۱، ص۲۸-۲۹، ش۱۰:
+[[علامه مجلسی]] و [[آیة الله بروجردی]]، [[حسین بن احمد]] را مصحّف [[حسین بن محمد]] دانسته و آن را به [[حسین بن محمد اشعری]] برگردانده‌اند<ref>مرآة العقول، ج۲۶، ص۲۴۳: {{عربی|بل الظاهر الصواب الحسین عن أحمد بن هلال کما یدل علیه سند الخبر الذی بعده، و الحسین هو ابن محمد الأشعری و یحتمل ابن أحمد أیضا}}؛ الموسوعة الرجالیه، ج۱، ص۱۵۵-۱۵۶: {{عربی|یحتمل کون الحسین فی الحدیثین الحسین بن محمد الأشعری کذا فیما یأتی بعدها}}.</ref> و مقصود از [[حسین بن محمد اشعری]]، [[أبو عبدالله حسین بن محمد بن عمران بن أبی بکر الأشعری القمی]]؛ است که از مشایخ کلینی است و در [[کتاب الکافی]] فراوان از وی با عنوان [[الحسین بن محمد]] [[روایت]] کرده است<ref>۶۲۸ مورد.</ref>.
-{{عربی|الحسین بن أحمد. روی المصنف فی هذا الکتاب فی أربعة مواضع عن الحسین بن أحمد و فی واحد منها: الحسین بن أحمد بن هلال، یأتی فی محله وقوع التصحیف فیه. المراد به هو الحسین بن أحمد بن عبدالله بن وهب المالکی، ذکره الشیخ فی ترجمة علی بن یقطین، و النجاشی فی رجاله فی ترجمة محمد بن الفرج الرخجی، و فی ترجمة داوود بن کثیر الرقی، و فی ترجمة عبدالله بن سعید بن حیان بن أبجر الکنانی، و صرح فی ترجمة مروان بن مسلم بروایته عن أحمد بن هلال، و هو من مشایخ الصدوق أیضا. ذکره الشیخ فی رجاله فی أصحاب العسکری{{ع}}، إلا أن فیه: [[الحسن]] بن أحمد المالکی.</ref>.
-تحقیق و بررسی
+[[نجاشی]] درباره [[راوی]] مورد بحث نوشته است: {{عربی|ثقة. له كتاب النوادر، أخبرناه محمد بن محمد، عن أبي غالب الزراري، عن محمد بن يعقوب، عنه}}<ref>رجال النجاشی، ص۶۶، ش۱۵۶.</ref>.
-بررسی طرق و [[اسناد]] نشان می‌دهد که [[راوی]] احمد بن هلال همان [[حسین بن احمد]] است؛ نه [[حسین بن محمد]] الأشعری؛ زیرا در هیچ موردی یافت نشده که حسین بن محمد الأشعری از احمد بن هلال روایت کرده باشد؛ ولی حسین بن احمد از احمد بن هلال روایت کرده، بلکه در بعضی اسناد دیده شده که حسین بن محمد الأشعری با دو واسطه از احمد بن هلال روایت کرده است؛ برای نمونه:
-{{متن حدیث|الحسین بن محمد، عن معلی بن محمد، عن أحمد بن محمد بن عبدالله، عن أحمد بن هلال، عن أمیة بن علی، عن داوود الرقی قال: سألت أبا عبدالله{{ع}} عن قول [[الله]] -تبارک و تعالی-: {{متن قرآن|وَمَا تُغْنِي الْآيَاتُ وَالنُّذُرُ عَنْ قَوْمٍ لَا يُؤْمِنُونَ}}<ref>بگو: بنگرید که در آسمان‌ها و زمین چیست؟ و (این) نشانه‌ها و بیم دادن برای گروهی که ایمان ندارند سودی ندارد سوره یونس، آیه ۱۰۱.</ref> قال: الآیات هم الأئمة و النذر هم الأنبیاء{{عم}}}}<ref>الکافی، ج۱، ص۲۰۷، ح۱.</ref>.
+[[آیة الله تبریزی]] و آیة الله [[شبیری زنجانی]]، عنوان الحسین بن احمد را صحیح دانسته و نوشته‌اند [[حسین بن احمد بن عبدالله بن وهب مالکی]] مراد است که در بعضی طرق از [[احمد بن هلال]] [[روایت]] کرده است<ref>الموسوعة الرجالیه (ترتیب أسانید [[کتاب الکافی]])، ج۱، ص۲۸-۲۹، ش۱۰:
-آری! اتحادش با الحسین بن [[عبدالله بن وهب]] مذکور در [[رجال اهل سنت]]، [[اتحاد]] در نام، [[کنیه]] و [[لقب]] است.
+{{عربی|الحسین بن أحمد. روی المصنف فی هذا الکتاب فی أربعة مواضع عن الحسین بن أحمد و فی واحد منها: الحسین بن أحمد بن هلال، یأتی فی محله وقوع التصحیف فیه. المراد به هو الحسین بن أحمد بن عبدالله بن وهب المالکی، ذکره الشیخ فی ترجمة علی بن یقطین، و النجاشی فی رجاله فی ترجمة محمد بن الفرج الرخجی، و فی ترجمة داوود بن کثیر الرقی، و فی ترجمة عبدالله بن سعید بن حیان بن أبجر الکنانی، و صرح فی ترجمة مروان بن مسلم بروایته عن أحمد بن هلال، و هو من مشایخ الصدوق أیضا. ذکره الشیخ فی رجاله فی أصحاب العسکری{{ع}}، إلا أن فیه: [[الحسن]] بن أحمد المالکی.</ref>.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۶ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۶، ص 384-385.</ref>
-[[ابن عساکر]] از الحسین بن أحمد بن [[عبدالله بن وهب]] بن علی؛ [[ابو علی]] الآمدی المالکی<ref>تاریخ مدینة دمشق، ج۱۴، ص۲۱، ش۱۴۹۵.</ref> یاد کرده که مطابق است با الحسین بن أحمد بن عبدالله بن وهب أبو علی المالکی<ref>الأمالی (طوسی)، ص۴۵۸، ح۱۰۲۳.</ref> و الحسین بن أحمد بن عبدالله بن وهب بن [[عبدالعزیز]] أبو علی الآمدی که در [[اسناد روایات]] ما واقع شده است<ref>الأمالی (طوسی)، ص۴۹۷، ح۱۰۸۹.</ref>.
-در پایان به نمونه‌ای از [[روایات]] [[حسین بن احمد]] المالکی که در کتب [[سنّی]] گزارش شده است اشاره می‌شود:
+==تحقیق و بررسی==
-{{عربی|حدثنا الحسن بن أحمد المالکی و القاسم بن عباد بالبصرة قالا: ثنا لوین، ثنا بن عیینة، عن أبی جعفر، عن إبراهیم بن سعد، عن أبیه قال: کنت عند النبی{{صل}} و عنده [[قوم]] فدخل علی -[[رضی]] [[الله تعالی]] عنه- فلما دخل قال: اخرجوا فلما خرجوا تلاوموا فقال بعضهم لبعض: و [[الله]]! ما أخرجنا فارجعوا فقال النبی{{صل}}: والله! ما أدخلته و أخرجتکم ولکن الله -عزوجل- أدخله و أخرجکم قال لوین: ثنا به بن عیینة [[مرة]] أخری، عن إبراهیم بن [[سعد بن أبی وقاص]] لم یجاوز به}}<ref>طبقات المحدثین، ج۲، ص۱۴۴-۱۴۵، ح۱۶۵.</ref>.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۶ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۶، ص363-365.</ref>
+بررسی طرق و [[اسناد]] نشان می‌دهد که [[راوی]] «احمد بن هلال» همان «حسین بن احمد» است؛ نه [[حسین بن محمد الأشعری]]؛ زیرا در هیچ موردی یافت نشده که حسین بن محمد الأشعری از احمد بن هلال روایت کرده باشد؛ ولی حسین بن احمد از احمد بن هلال روایت کرده، بلکه در بعضی اسناد دیده شده که حسین بن محمد الأشعری با دو واسطه از احمد بن هلال روایت کرده است؛ برای نمونه:
+{{متن حدیث|الحسين بن محمد، عن معلي بن محمد، عن أحمد بن محمد بن عبدالله، عن أحمد بن هلال، عن أمية بن علي، عن داوود الرقي قال: سألت أبا عبدالله{{ع}} عن قول الله -تبارك و تعالي-: {{متن قرآن|وَمَا تُغْنِي الْآيَاتُ وَالنُّذُرُ عَنْ قَوْمٍ لَا يُؤْمِنُونَ}}<ref>بگو: بنگرید که در آسمان‌ها و زمین چیست؟ و (این) نشانه‌ها و بیم دادن برای گروهی که ایمان ندارند سودی ندارد سوره یونس، آیه ۱۰۱.</ref> قال: الآيات هم الأئمة و النذر هم الأنبياء{{عم}}}}<ref>الکافی، ج۱، ص۲۰۷، ح۱.</ref>.
+آری! اتحادش با [[الحسین بن عبدالله بن وهب]] مذکور در [[رجال اهل سنت]]، [[اتحاد]] در نام، [[کنیه]] و [[لقب]] است.
+[[ابن عساکر]] از [[ابو علی الحسین بن أحمد بن عبدالله بن وهب بن علی الآمدی المالکی]]<ref>تاریخ مدینة دمشق، ج۱۴، ص۲۱، ش۱۴۹۵.</ref> یاد کرده که مطابق است با [[أبو علی الحسین بن أحمد بن عبدالله بن وهب المالکی]]<ref>الأمالی (طوسی)، ص۴۵۸، ح۱۰۲۳.</ref> و [[أبو علی الحسین بن أحمد بن عبدالله بن وهب بن عبدالعزیز الآمدی]] که در [[اسناد روایات]] ما واقع شده است<ref>الأمالی (طوسی)، ص۴۹۷، ح۱۰۸۹.</ref>.
+در پایان به نمونه‌ای از [[روایات]] [[حسین بن احمد المالکی]] که در کتب [[سنّی]] گزارش شده است اشاره می‌شود:
+{{عربی|حدثنا الحسن بن أحمد المالكي و القاسم بن عباد بالبصرة قالا: ثنا لوين، ثنا بن عيينة، عن أبي جعفر، عن إبراهيم بن سعد، عن أبيه قال: كنت عند النبي{{صل}} و عنده قوم فدخل علي -رضي الله تعالي عنه- فلما دخل قال: اخرجوا فلما خرجوا تلاوموا فقال بعضهم لبعض: و الله! ما أخرجنا فارجعوا فقال النبي{{صل}}: والله! ما أدخلته و أخرجتكم ولكن الله -عزوجل- أدخله و أخرجكم قال لوين: ثنا به بن عيينة مرة أخري، عن إبراهيم بن سعد بن أبي وقاص لم يجاوز به}}<ref>طبقات المحدثین، ج۲، ص۱۴۴-۱۴۵، ح۱۶۵.</ref>.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۶ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۶، ص386-387.</ref>
 == منابع ==