بازار در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
==بازار در جزیرة العرب== | ==بازار در جزیرة العرب== | ||
پراکندگی قبائل [[عرب]] در [[حجاز]] و دسترسی نداشتن قبائل مختلف به کالاهای مورد نیاز خود، اقتضا می‌کرد، در فصل‌ها و مکان‌های خاص، بازارهایی تشکیل شوند تا قبائل بتوانند نیازهای خود را تأمین و کالاهای تولیدی خود را به قبائل دیگر عرضه کنند. بازارهای [[عصر جاهلی]] [[قوانین]] و مقررات ویژه‌ای داشتند و هر کدام از قبائل بر پایه [[قدرت]] و | پراکندگی قبائل [[عرب]] در [[حجاز]] و دسترسی نداشتن قبائل مختلف به کالاهای مورد نیاز خود، اقتضا می‌کرد، در فصل‌ها و مکان‌های خاص، بازارهایی تشکیل شوند تا قبائل بتوانند نیازهای خود را تأمین و کالاهای تولیدی خود را به قبائل دیگر عرضه کنند. بازارهای [[عصر جاهلی]] [[قوانین]] و مقررات ویژه‌ای داشتند و هر کدام از قبائل بر پایه [[قدرت]] و جایگاه اجتماعی خود از این بازارها بهره‌مند می‌شدند. مهم‌ترین بازارهای عصر جاهلی که نبض [[اقتصاد]] را در دست داشت عبارت بودند از: | ||
# [[بازار عکاظ]]: [[عکاظ]]، نام بازاری بزرگ در منطقه‌ای میان نخله و [[طائف]] و در ده میلی طائف، نزدیک [[عرفات]] است که هر سال یک ماه - از اوائل تا اواخر [[ذی القعده]] - برپا می‌شد. فاصله بازار عکاظ تا [[مکه]]، سه [[روز]] و تا [[شهر طائف]]، یک روز، راه بود<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۱۰۱؛ و ۱۱۱؛ یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۴، ص۱۴۲.</ref>؛ | # [[بازار عکاظ]]: [[عکاظ]]، نام بازاری بزرگ در منطقه‌ای میان نخله و [[طائف]] و در ده میلی طائف، نزدیک [[عرفات]] است که هر سال یک ماه - از اوائل تا اواخر [[ذی القعده]] - برپا می‌شد. فاصله بازار عکاظ تا [[مکه]]، سه [[روز]] و تا [[شهر طائف]]، یک روز، راه بود<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۱۰۱؛ و ۱۱۱؛ یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۴، ص۱۴۲.</ref>؛ | ||
# بازار | # بازار مَجَنّه: این بازار در اطراف مکه و در مناطق محل سکونت [[بنی کنانه]] بود. و در اواخر [[ذی قعده]] و پس از بازار عکاظ بر پا می‌شد<ref>ابن جوزی، المنتظم، ج۵، ص۲۷۲؛ صالحی شامی، سبل الهدی، ج۲، ص۴۵۷.</ref>؛ | ||
# بازار | # بازار ذی المجاز: پس از عکاظ و در راه مکه برپا می‌شد<ref>بغدادی، خزانة الأدب و لب لباب لسان العرب، ج۸، ص۲۴.</ref>؛ | ||
# بازار مکه: پس از ذی المجاز و ایام [[حج]] که از ذی المجاز به مکه می‌آمدند، بر پا می‌شد؛ | # بازار مکه: پس از ذی المجاز و ایام [[حج]] که از ذی المجاز به مکه می‌آمدند، بر پا می‌شد؛ | ||
# [[دومة الجندل]]: این بازار نیز در [[ربیع الاول]] هر سال، از سوی [[غسان]] و کلب بر پا می‌شد<ref>ابن حبیب بغدادی، المحبر، ص۲۶۳.</ref>؛ | # [[دومة الجندل]]: این بازار نیز در [[ربیع الاول]] هر سال، از سوی [[غسان]] و کلب بر پا می‌شد<ref>ابن حبیب بغدادی، المحبر، ص۲۶۳.</ref>؛ | ||
# بازار | # بازار صحار: بازاری بود که از اول [[رجب]] و در [[ماه‌های حرام]] شکل می‌گرفت<ref>ابن حبیب بغدادی، المحبر، ص۲۶۴.</ref>؛ | ||
#بازار دَبَا: پس از بازار صحار برگزار می‌شد و جَلَندِی‌ها عهده‌دار آن بودند<ref>ابن حبیب بغدادی، المحبر، ص۲۶۵؛ یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۲، ص۴۳۵.</ref>؛ | #بازار دَبَا: پس از بازار صحار برگزار می‌شد و جَلَندِی‌ها عهده‌دار آن بودند<ref>ابن حبیب بغدادی، المحبر، ص۲۶۵؛ یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۲، ص۴۳۵.</ref>؛ | ||
#بازار شُحر: که اهالی [[مهره]]، آن را برگزار می‌کردند<ref>ابن حبیب بغدادی، المحبر، ص۲۶۶؛ یعقوبی، تاریخ، ج۱، ص۲۷۰.</ref>؛ | #بازار شُحر: که اهالی [[مهره]]، آن را برگزار می‌کردند<ref>ابن حبیب بغدادی، المحبر، ص۲۶۶؛ یعقوبی، تاریخ، ج۱، ص۲۷۰.</ref>؛ | ||
#بازار عَدَن: در [[ماه رمضان]] برپا شده و در آن | #بازار عَدَن: در [[ماه رمضان]] برپا شده و در آن عطر و مواد خوشبو فروخته می‌شد؛ | ||
#بازار رَابِیه: در حضرموت و از سوی [[کِندیان]] اداره می‌شد؛ | #بازار رَابِیه: در حضرموت و از سوی [[کِندیان]] اداره می‌شد؛ | ||
#بازار حباشةُ: از بازارهای [[عرب]] بود که در [[جاهلیت]] برپا می‌شد<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۲، ص۲۱۱.</ref>.<ref>[[رمضان محمدی|محمدی]]، [[منصور داداش‌نژاد|داداش‌نژاد]]، [[حسین حسینیان مقدم|حسینیان]]، [[تاریخ اسلام ج۱ (کتاب)|تاریخ اسلام]]، | #بازار حباشةُ: از بازارهای [[عرب]] بود که در [[جاهلیت]] برپا می‌شد<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۲، ص۲۱۱.</ref>.<ref>[[رمضان محمدی|محمدی]]، [[منصور داداش‌نژاد|داداش‌نژاد]]، [[حسین حسینیان مقدم|حسینیان]]، [[تاریخ اسلام ج۱ (کتاب)| تاریخ اسلام ج۱]]، ص ۲۸.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۹ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۴۳
این مدخل زیرشاخهٔ بحث بازار است. بازار از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: بازار در قرآن - بازار در تاریخ اسلامی - بازار در معارف و سیره نبوی - بازار در معارف و سیره علوی - پرسش مرتبط نداردبازار در جزیرة العرب
پراکندگی قبائل عرب در حجاز و دسترسی نداشتن قبائل مختلف به کالاهای مورد نیاز خود، اقتضا می‌کرد، در فصل‌ها و مکان‌های خاص، بازارهایی تشکیل شوند تا قبائل بتوانند نیازهای خود را تأمین و کالاهای تولیدی خود را به قبائل دیگر عرضه کنند. بازارهای عصر جاهلی قوانین و مقررات ویژه‌ای داشتند و هر کدام از قبائل بر پایه قدرت و جایگاه اجتماعی خود از این بازارها بهره‌مند می‌شدند. مهم‌ترین بازارهای عصر جاهلی که نبض اقتصاد را در دست داشت عبارت بودند از:
- بازار عکاظ: عکاظ، نام بازاری بزرگ در منطقه‌ای میان نخله و طائف و در ده میلی طائف، نزدیک عرفات است که هر سال یک ماه - از اوائل تا اواخر ذی القعده - برپا می‌شد. فاصله بازار عکاظ تا مکه، سه روز و تا شهر طائف، یک روز، راه بود[۱]؛
- بازار مَجَنّه: این بازار در اطراف مکه و در مناطق محل سکونت بنی کنانه بود. و در اواخر ذی قعده و پس از بازار عکاظ بر پا می‌شد[۲]؛
- بازار ذی المجاز: پس از عکاظ و در راه مکه برپا می‌شد[۳]؛
- بازار مکه: پس از ذی المجاز و ایام حج که از ذی المجاز به مکه می‌آمدند، بر پا می‌شد؛
- دومة الجندل: این بازار نیز در ربیع الاول هر سال، از سوی غسان و کلب بر پا می‌شد[۴]؛
- بازار صحار: بازاری بود که از اول رجب و در ماه‌های حرام شکل می‌گرفت[۵]؛
- بازار دَبَا: پس از بازار صحار برگزار می‌شد و جَلَندِی‌ها عهده‌دار آن بودند[۶]؛
- بازار شُحر: که اهالی مهره، آن را برگزار می‌کردند[۷]؛
- بازار عَدَن: در ماه رمضان برپا شده و در آن عطر و مواد خوشبو فروخته می‌شد؛
- بازار رَابِیه: در حضرموت و از سوی کِندیان اداره می‌شد؛
- بازار حباشةُ: از بازارهای عرب بود که در جاهلیت برپا می‌شد[۸].[۹]
منابع
پانویس
- ↑ بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۱۰۱؛ و ۱۱۱؛ یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۴، ص۱۴۲.
- ↑ ابن جوزی، المنتظم، ج۵، ص۲۷۲؛ صالحی شامی، سبل الهدی، ج۲، ص۴۵۷.
- ↑ بغدادی، خزانة الأدب و لب لباب لسان العرب، ج۸، ص۲۴.
- ↑ ابن حبیب بغدادی، المحبر، ص۲۶۳.
- ↑ ابن حبیب بغدادی، المحبر، ص۲۶۴.
- ↑ ابن حبیب بغدادی، المحبر، ص۲۶۵؛ یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۲، ص۴۳۵.
- ↑ ابن حبیب بغدادی، المحبر، ص۲۶۶؛ یعقوبی، تاریخ، ج۱، ص۲۷۰.
- ↑ یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۲، ص۲۱۱.
- ↑ محمدی، داداش‌نژاد، حسینیان، تاریخ اسلام ج۱، ص ۲۸.