آیا امام مهدی ازدواج کرده است؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (جایگزینی متن - '{{عربی|اندازه=120%' به '{{عربی')
جز (جایگزینی متن - 'ref> شیخ طوسی' به 'ref>شیخ طوسی')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۳۳: خط ۳۳:
::::#'''پای‌بندی به سنت [[پیامبر]]{{صل}}:''' ازدواج در [[اسلام]] بسیار اهمیت دارد و سنت [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]]{{صل}} نه به شمار می‌آید. بی‌تردید، [[حضرت مهدی]]{{ع}} نیز مانند دیگر پیشوایان معصوم{{ع}}  بدین سنت نبوی پای‌بند است. [[محدث نوری]] در این باره می‌نویسد: "چگونه [[حضرت مهدی]]{{ع}} چنین سنّت بزرگ جد بزرگوارش را ترک خواهد کرد، با آن همه ترغیب و تشویقی که در انجام دادن ازدواج و تهدیدی که در ترک آن شده است؟! سزاوارترین امت در تمسک به سنت [[پیامبر]]{{صل}}، [[امام]] هر عصر است و تاکنون کسی ترک ازدواج را از ویژگی آن حضرت نشمرده است. <ref> میرزا حسین نوری، النجم الثاقب، ص ۲۲۲ </ref> عالم وارسته میرزا [[علی اکبر نهاوندیان]] نیز می‌نویسد: پس از پذیرش زندگی و [[غیبت]] آن بزرگوار و استحباب تناكح و تناسل و منع از رهبانیت و عزوبت، حتما آن حضرت را اهل و عیال و اولاد خواهد بود.<ref> میرزا علی اکبر نهاوندی، العبقری الحسان، ج ۲، ص ۱۳۴ </ref>
::::#'''پای‌بندی به سنت [[پیامبر]]{{صل}}:''' ازدواج در [[اسلام]] بسیار اهمیت دارد و سنت [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]]{{صل}} نه به شمار می‌آید. بی‌تردید، [[حضرت مهدی]]{{ع}} نیز مانند دیگر پیشوایان معصوم{{ع}}  بدین سنت نبوی پای‌بند است. [[محدث نوری]] در این باره می‌نویسد: "چگونه [[حضرت مهدی]]{{ع}} چنین سنّت بزرگ جد بزرگوارش را ترک خواهد کرد، با آن همه ترغیب و تشویقی که در انجام دادن ازدواج و تهدیدی که در ترک آن شده است؟! سزاوارترین امت در تمسک به سنت [[پیامبر]]{{صل}}، [[امام]] هر عصر است و تاکنون کسی ترک ازدواج را از ویژگی آن حضرت نشمرده است. <ref> میرزا حسین نوری، النجم الثاقب، ص ۲۲۲ </ref> عالم وارسته میرزا [[علی اکبر نهاوندیان]] نیز می‌نویسد: پس از پذیرش زندگی و [[غیبت]] آن بزرگوار و استحباب تناكح و تناسل و منع از رهبانیت و عزوبت، حتما آن حضرت را اهل و عیال و اولاد خواهد بود.<ref> میرزا علی اکبر نهاوندی، العبقری الحسان، ج ۲، ص ۱۳۴ </ref>
::::#'''روايات:''' [[کفعمی]]، در کتاب مصباح روایتی نقل می‌کند که نشان می‌دهد همسر آن حضرت{{ع}} از فرزندان "عبدالعزّی" پسر عبدالمطلب است.<ref> میرزا حسین نوری، النجم الثاقب، ص ۲۲۵ </ref> البته روایاتی نیز که درباره فرزندان حضرت نقل شده، بر همسر داشتن آن بزرگوار گواهی می‌دهد. در این بخش، با توجه به ظرفیت کتاب، توجه به نمونه‌هایی از این روایات و احتمالات مربوط به آن، سودمند می نماید:
::::#'''روايات:''' [[کفعمی]]، در کتاب مصباح روایتی نقل می‌کند که نشان می‌دهد همسر آن حضرت{{ع}} از فرزندان "عبدالعزّی" پسر عبدالمطلب است.<ref> میرزا حسین نوری، النجم الثاقب، ص ۲۲۵ </ref> البته روایاتی نیز که درباره فرزندان حضرت نقل شده، بر همسر داشتن آن بزرگوار گواهی می‌دهد. در این بخش، با توجه به ظرفیت کتاب، توجه به نمونه‌هایی از این روایات و احتمالات مربوط به آن، سودمند می نماید:
::::##'''[[امام صادق]]{{ع}} فرمود:''' صاحب این امر در [[غیبت]] دارد؛ یکی از آنها چنان طولانی می‌شود که بعضی می‌گویند: وفات کرده؛ برخی می‌گویند: کشته شده و گروهی می‌گویند: آمده و رفته است، جز شماری اندک از شیعیان، هیچ کس بر باور خود استوار نیست و کسی از اقامتگاهش آگاهی ندارد. حتی فرزندانش جایگاهش را نمی دانند. فقط کسی که متصدی امور اوست، از آن خبر دارد.<ref> شیخ طوسی، الغیبه، ص ۶۱ و بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۵۳ </ref>
::::##'''[[امام صادق]]{{ع}} فرمود:''' صاحب این امر در [[غیبت]] دارد؛ یکی از آنها چنان طولانی می‌شود که بعضی می‌گویند: وفات کرده؛ برخی می‌گویند: کشته شده و گروهی می‌گویند: آمده و رفته است، جز شماری اندک از شیعیان، هیچ کس بر باور خود استوار نیست و کسی از اقامتگاهش آگاهی ندارد. حتی فرزندانش جایگاهش را نمی دانند. فقط کسی که متصدی امور اوست، از آن خبر دارد.<ref>[[شیخ طوسی]]، الغیبه، ص ۶۱ و بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۵۳ </ref>
::::##بر اساس روایتی دیگر، آن حضرت فرمود: "گویا نزول قائم" را با اهل و عیالش در [[مسجد سهله]] می‌بینم».<ref> میرزا حسین نوری، النجم الثاقب، ص ۲۲۵</ref> افزون بر این، [[سید بن طاووس]]، <ref> جمال الأسبوع، ص ۵۱۲. </ref> شیخ [[حر عاملی]]<ref> الايقاظ من الهجعه، ص ۳۹۲ - ۴۰۵. </ref> و [[علامه مجلسی]]<ref> بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۱۷ </ref> روایاتی در این باره نقل کرده‌اند. [[علامه مجلسی]] موضوع فرزندان [[حضرت مهدی]] {{ع}} را چنان با اهمیت یافته که یکی از باب‌های کتاب شریف بحارالانوار را به بحث از خلفا و حکومت فرزندان [[حضرت مهدی]]{{ع}} اختصاص داده است. <ref> بحارالانوار، ج ۵۳، ص ۱۴۵</ref>
::::##بر اساس روایتی دیگر، آن حضرت فرمود: "گویا نزول قائم" را با اهل و عیالش در [[مسجد سهله]] می‌بینم».<ref> میرزا حسین نوری، النجم الثاقب، ص ۲۲۵</ref> افزون بر این، [[سید بن طاووس]]، <ref> جمال الأسبوع، ص ۵۱۲. </ref> شیخ [[حر عاملی]]<ref> الايقاظ من الهجعه، ص ۳۹۲ - ۴۰۵. </ref> و [[علامه مجلسی]]<ref> بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۱۷ </ref> روایاتی در این باره نقل کرده‌اند. [[علامه مجلسی]] موضوع فرزندان [[حضرت مهدی]] {{ع}} را چنان با اهمیت یافته که یکی از باب‌های کتاب شریف بحارالانوار را به بحث از خلفا و حکومت فرزندان [[حضرت مهدی]]{{ع}} اختصاص داده است. <ref> بحارالانوار، ج ۵۳، ص ۱۴۵</ref>
:::::*البته در برابر این روایات، روایت معارض نیز وجود دارد. ترجمه این حدیث چنین است: "هر [[امام]] باید فرزند داشته باشد، جز [[حضرت مهدی]]{{ع}} که فرزند ندارد".<ref> شیخ طوسی، الغیبه، ص۱۳۴ </ref> بزرگانی مانند [[محدث نوری]]<ref> میرزا [[حسین نوری]]، النجم الثاقب، ص ۲۲۶</ref>، [[شیخ طوسی]]<ref> شیخ طوسی، الغیبه، ص ۱۳۷</ref> و [[میر محمد میرلوحی]]<ref> میر محمد میرلوحی، سیمای آفتاب، ص ۴۹۷ </ref> در مسیر رفع این تعارض گام برداشته، چنین گفته‌اند: [[امام مهدی|امام زمان]]{{ع}} مانند سایر پیشوایان معصوم، پسری که [[امام]] باشد ندارد، نه آن که هرگز فرزند (پسر) نداشته باشد. <ref> میر محمد میرلوحی، سیمای آفتاب، ص ۴۹۷.</ref>
:::::*البته در برابر این روایات، روایت معارض نیز وجود دارد. ترجمه این حدیث چنین است: "هر [[امام]] باید فرزند داشته باشد، جز [[حضرت مهدی]]{{ع}} که فرزند ندارد".<ref>[[شیخ طوسی]]، الغیبه، ص۱۳۴ </ref> بزرگانی مانند [[محدث نوری]]<ref> میرزا [[حسین نوری]]، النجم الثاقب، ص ۲۲۶</ref>، [[شیخ طوسی]]<ref>[[شیخ طوسی]]، الغیبه، ص ۱۳۷</ref> و [[میر محمد میرلوحی]]<ref> میر محمد میرلوحی، سیمای آفتاب، ص ۴۹۷ </ref> در مسیر رفع این تعارض گام برداشته، چنین گفته‌اند: [[امام مهدی|امام زمان]]{{ع}} مانند سایر پیشوایان معصوم، پسری که [[امام]] باشد ندارد، نه آن که هرگز فرزند (پسر) نداشته باشد. <ref> میر محمد میرلوحی، سیمای آفتاب، ص ۴۹۷.</ref>
::::#'''دعاها و زیارات:''' در فرازهایی از دعاها، زیارات و صلوات نقل شده از معصومان{{ع}} لاله واژه‌هایی مانند: "ولد"، "ذریه"، "[[اهل‌ بیت]]" و "آل‌بیت" به چشم می‌خورد که وجود همسر و فرزندان آن حضرت را اثبات می‌کند؛ برای نمونه، توجه به دو مورد ذیل سودمند است: <ref> برای آگاهی فزون‌‎تر درباره این دعاها و زیارت‌ها، به منابع ذیل مراجعه کنید: - [[شیخ صدوق]] ، کمال الدین و تمام النعمه، ص ۵۱۲. - شیخ طوسی، مصباح المتهجد، ص ۲۸۶ و ۴۰۹ - سید بن طاووس، جمال الأسبوع، ص۳۸ و نیز همو مصباح الزائر مخطوط)، ص۱۷۰ -بحارالانوار، ج ۱۵، ص ۳۳۲، ج ۱۰۲، ص ۲۲۸ - حسن بن سليمان حلی، مختصر بصائر الدرجات، ۱۹۲ - ابراهيم بن علی عاملی کفعمی، مصباح الكفعمي، ص۵۴۸ </ref>
::::#'''دعاها و زیارات:''' در فرازهایی از دعاها، زیارات و صلوات نقل شده از معصومان{{ع}} لاله واژه‌هایی مانند: "ولد"، "ذریه"، "[[اهل‌ بیت]]" و "آل‌بیت" به چشم می‌خورد که وجود همسر و فرزندان آن حضرت را اثبات می‌کند؛ برای نمونه، توجه به دو مورد ذیل سودمند است: <ref> برای آگاهی فزون‌‎تر درباره این دعاها و زیارت‌ها، به منابع ذیل مراجعه کنید: - [[شیخ صدوق]] ، کمال الدین و تمام النعمه، ص ۵۱۲. - شیخ طوسی، مصباح المتهجد، ص ۲۸۶ و ۴۰۹ - سید بن طاووس، جمال الأسبوع، ص۳۸ و نیز همو مصباح الزائر مخطوط)، ص۱۷۰ -بحارالانوار، ج ۱۵، ص ۳۳۲، ج ۱۰۲، ص ۲۲۸ - حسن بن سليمان حلی، مختصر بصائر الدرجات، ۱۹۲ - ابراهيم بن علی عاملی کفعمی، مصباح الكفعمي، ص۵۴۸ </ref>
::::##[[امام رضا]]{{ع}} در فرازی از دعای ویژه‌ای که باید در زمان[[غیبت]] خوانده شود، خداوند را این گونه می‌خواند: {{عربی|" اللَّهُمَّ أَعْطِهِ‏ فِي‏ نَفْسِهِ‏ وَ أَهْلِهِ وَ وُلْدِهِ وَ ذُرِّيَّتِهِ وَ أُمَّتِهِ وَ جَمِيعِ رَعِيَّتِهِ مَا تُقِرُّ بِهِ عَيْنَهُ‏ وَ تَسُرُّ بِهِ نَفْسَهُ "}} <ref>خدایا! به او درباره خودش و اهل و فرزندان و امت و همه رعیتش، آنچه دیده‌اش را روشن و دلش را شادمان می‌سازد، عطا فرما ....؛ بحارالانوار، ج ۹۹، ص ۱۱۴ </ref>.
::::##[[امام رضا]]{{ع}} در فرازی از دعای ویژه‌ای که باید در زمان[[غیبت]] خوانده شود، خداوند را این گونه می‌خواند: {{عربی|" اللَّهُمَّ أَعْطِهِ‏ فِي‏ نَفْسِهِ‏ وَ أَهْلِهِ وَ وُلْدِهِ وَ ذُرِّيَّتِهِ وَ أُمَّتِهِ وَ جَمِيعِ رَعِيَّتِهِ مَا تُقِرُّ بِهِ عَيْنَهُ‏ وَ تَسُرُّ بِهِ نَفْسَهُ "}} <ref>خدایا! به او درباره خودش و اهل و فرزندان و امت و همه رعیتش، آنچه دیده‌اش را روشن و دلش را شادمان می‌سازد، عطا فرما ....؛ بحارالانوار، ج ۹۹، ص ۱۱۴ </ref>.
خط ۶۲: خط ۶۲:
:::::'''۲) ازدواج انجام گرفته، ولی اولاد ندارد:'''<ref> سید محمّد صدر، تاریخ الغیبة الکبری، مقدمه ص ۲۳.</ref>عده‌ای به دلیل مواجهه با اشکالاتی که بر زن و فرزند داشتن حضرت ذکر شده، گمانه وسطی را برگزیده‌اند. به این بیان که حضرت به خاطر عمل به سنّت [[پیامبر]] ازدواج کرده، ولی به خاطر مصون ماندن از مشکلات فرزند داشتن، دارای فرزند نیست. غافل از اینکه اشکالات فرزند داشتن حضرت، درباره همسر حضرت همچنان باقی خواهد ماند. با این بیان که اگر قرار باشد، آن حضرت شخصی را به عنوان همسر برگزیند، یا باید بگوییم که عمر او نیز مانند عمر حضرت طولانی است- که بر این امر دلیلی نداریم- یا اینکه بگوییم مدتی با آن حضرت زندگی کرده و از دنیا رفته است. در این صورت، حضرت به سنّت ازدواج عمل کرده و پس از آن، تنها و بدون زن و فرزند زندگی را ادامه میدهد.
:::::'''۲) ازدواج انجام گرفته، ولی اولاد ندارد:'''<ref> سید محمّد صدر، تاریخ الغیبة الکبری، مقدمه ص ۲۳.</ref>عده‌ای به دلیل مواجهه با اشکالاتی که بر زن و فرزند داشتن حضرت ذکر شده، گمانه وسطی را برگزیده‌اند. به این بیان که حضرت به خاطر عمل به سنّت [[پیامبر]] ازدواج کرده، ولی به خاطر مصون ماندن از مشکلات فرزند داشتن، دارای فرزند نیست. غافل از اینکه اشکالات فرزند داشتن حضرت، درباره همسر حضرت همچنان باقی خواهد ماند. با این بیان که اگر قرار باشد، آن حضرت شخصی را به عنوان همسر برگزیند، یا باید بگوییم که عمر او نیز مانند عمر حضرت طولانی است- که بر این امر دلیلی نداریم- یا اینکه بگوییم مدتی با آن حضرت زندگی کرده و از دنیا رفته است. در این صورت، حضرت به سنّت ازدواج عمل کرده و پس از آن، تنها و بدون زن و فرزند زندگی را ادامه میدهد.
:::::'''۳) ازدواج نکرده است:''' به طور اساسی همسر اختیار کردن برای [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} با فلسفه غیبت در تعارض است. و بسیار بعید است آن حضرت ازدواج کرده باشد. اگرچه وقتی ادله قائلین به اثبات زن و فرزند داشتن حضرت ناکافی دانسته شد، نیازی به آوردن دلیل بر زن و فرزند نداشتن نخواهد بود؛ لکن کسانی که احتمال سوم را مطرح کرده‌اند، به ادله‌ای نیز تمسک کرده‌اند. که از جمله آنهاست:
:::::'''۳) ازدواج نکرده است:''' به طور اساسی همسر اختیار کردن برای [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} با فلسفه غیبت در تعارض است. و بسیار بعید است آن حضرت ازدواج کرده باشد. اگرچه وقتی ادله قائلین به اثبات زن و فرزند داشتن حضرت ناکافی دانسته شد، نیازی به آوردن دلیل بر زن و فرزند نداشتن نخواهد بود؛ لکن کسانی که احتمال سوم را مطرح کرده‌اند، به ادله‌ای نیز تمسک کرده‌اند. که از جمله آنهاست:
::::#[[مسعودی]] در "اثبات الوصیه" نقل کرده در محضر [[امام رضا]]{{ع}} [[علی بن حمزه]] و [[ابن سراج]] و [[ابن ابی سعید مکاوی]] وارد شدند. [[علی بن ابی حمزه]] آغاز به سخن کرده گفت: برای ما از پدرانتان نقل شده که تمام وظائف [[امام]] پس از رحلت به امامی مانند او منتقل می‌شود. [[امام رضا]]{{ع}} به او فرمود: خبر بده مرا از [[حسین بن علی]]{{ع}} [[امام]] بود یا نه؟ گفت: [[امام]] بود. حضرت فرمود: پس چه کسی جانشین او شد؟ عرض کرد: [[علی بن حسین]]{{ع}}. این پرسش و پاسخ ادامه یافت تا اینکه [[ابن ابی حمزه]] گفت: برای ما روایت شده که [[امام]] در نخواهد گذشت تا اینکه جانشین و نسل خود را ببیند. [[امام رضا]]{{ع}} فرمود: آیا در این روایت بیش از چیزی برای شما گفته نشده؟. گفت: نه. حضرت فرمود: بله به خدا سوگند برایتان روایت شده مگر قائم  [[ابی حمزه]] با حالتی شبیه اعتراض گفت: این قسمت در حدیث است؟! [[امام رضا]]{{ع}} فرمود: وای بر تو چگونه جرأت کردی به چیزی که بخشی از آن را نادیده گرفته‌ای بر من احتجاج کنی"<ref> ابو الحسن علی بن حسین مسعودی رحمه اللّه، اثبات الوصیة للامام علی بن ابی طالب علیه السّلام، ص ۲۰۸.</ref>. افزون بر [[مسعودی]]، [[کشی]] در رجال خود<ref> محمّد بن عمر کشی، رجال کشی، ص ۴۶۵.</ref> و [[شیخ طوسی]] در "اختیار معرفه الرجال"<ref> شیخ طوسی، اختیار معرفة الرجال، ج ۲، ص ۷۶۴.</ref> نیز این روایت را با اندک تفاوتی آورده‌اند. روشن است که این روایت نه فقط داشتن فرزند برای [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} را در دوران غیبت منتفی می‌داند، بلکه در تمامی عمر آن حضرت چنین می‌داند.
::::#[[مسعودی]] در "اثبات الوصیه" نقل کرده در محضر [[امام رضا]]{{ع}} [[علی بن حمزه]] و [[ابن سراج]] و [[ابن ابی سعید مکاوی]] وارد شدند. [[علی بن ابی حمزه]] آغاز به سخن کرده گفت: برای ما از پدرانتان نقل شده که تمام وظائف [[امام]] پس از رحلت به امامی مانند او منتقل می‌شود. [[امام رضا]]{{ع}} به او فرمود: خبر بده مرا از [[حسین بن علی]]{{ع}} [[امام]] بود یا نه؟ گفت: [[امام]] بود. حضرت فرمود: پس چه کسی جانشین او شد؟ عرض کرد: [[علی بن حسین]]{{ع}}. این پرسش و پاسخ ادامه یافت تا اینکه [[ابن ابی حمزه]] گفت: برای ما روایت شده که [[امام]] در نخواهد گذشت تا اینکه جانشین و نسل خود را ببیند. [[امام رضا]]{{ع}} فرمود: آیا در این روایت بیش از چیزی برای شما گفته نشده؟. گفت: نه. حضرت فرمود: بله به خدا سوگند برایتان روایت شده مگر قائم  [[ابی حمزه]] با حالتی شبیه اعتراض گفت: این قسمت در حدیث است؟! [[امام رضا]]{{ع}} فرمود: وای بر تو چگونه جرأت کردی به چیزی که بخشی از آن را نادیده گرفته‌ای بر من احتجاج کنی"<ref> ابو الحسن علی بن حسین مسعودی رحمه اللّه، اثبات الوصیة للامام علی بن ابی طالب علیه السّلام، ص ۲۰۸.</ref>. افزون بر [[مسعودی]]، [[کشی]] در رجال خود<ref> محمّد بن عمر کشی، رجال کشی، ص ۴۶۵.</ref> و [[شیخ طوسی]] در "اختیار معرفه الرجال"<ref>[[شیخ طوسی]]، اختیار معرفة الرجال، ج ۲، ص ۷۶۴.</ref> نیز این روایت را با اندک تفاوتی آورده‌اند. روشن است که این روایت نه فقط داشتن فرزند برای [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} را در دوران غیبت منتفی می‌داند، بلکه در تمامی عمر آن حضرت چنین می‌داند.
::::#[[شیخ طوسی]] در کتاب الغیبه نزدیک به همین مضمون را در روایتی دیگر آورده است. [[حسن بن علی خزاز]] گفت [[علی بن ابی حمزه]] وارد بر [[امام رضا]]{{ع}} شد. پرسید آیا شما [[امام]] هستی؟ حضرت فرمود: آری. [[علی بن ابی حمزه]] گفت: از پدر بزرگ شما [[جعفر بن محمّد]] شنیدم که: امامی نیست مگر اینکه فرزندی دارد. [[امام]] فرمود: آیا فراموش کردی یا خود را به فراموشی زدی؟ اینچنین که گفتی نفرمود. بلکه ایشان فرمود: امامی نیست مگر اینکه فرزندی داشته باشد مگر امامی که [[حسین بن علی]] برای او خارج می‌شود "رجعت می‌کند" پس همانا او فرزندی نخواهد داشت. [[علی بن ابی حمزه]] گفت راست فرمودی اینچنین فرمود جد بزرگوار شما<ref>{{عربی|" يَكُونُ‏ الْإِمَامُ‏ إِلَّا وَ لَهُ‏ عَقِبٌ‏ إِلَّا الْإِمَامُ‏ الَّذِي‏ يَخْرُجُ‏ عَلَيْهِ‏ الْحُسَيْنُ‏ بْنُ‏ عَلِيٍ‏ {{ع}} فَإِنَّهُ لَا عَقِبَ لَهُ‏ ‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ شیخ طوسی رحمه اللّه، کتاب الغیبة، ص ۲۲۴.</ref>
::::#[[شیخ طوسی]] در کتاب الغیبه نزدیک به همین مضمون را در روایتی دیگر آورده است. [[حسن بن علی خزاز]] گفت [[علی بن ابی حمزه]] وارد بر [[امام رضا]]{{ع}} شد. پرسید آیا شما [[امام]] هستی؟ حضرت فرمود: آری. [[علی بن ابی حمزه]] گفت: از پدر بزرگ شما [[جعفر بن محمّد]] شنیدم که: امامی نیست مگر اینکه فرزندی دارد. [[امام]] فرمود: آیا فراموش کردی یا خود را به فراموشی زدی؟ اینچنین که گفتی نفرمود. بلکه ایشان فرمود: امامی نیست مگر اینکه فرزندی داشته باشد مگر امامی که [[حسین بن علی]] برای او خارج می‌شود "رجعت می‌کند" پس همانا او فرزندی نخواهد داشت. [[علی بن ابی حمزه]] گفت راست فرمودی اینچنین فرمود جد بزرگوار شما<ref>{{عربی|" يَكُونُ‏ الْإِمَامُ‏ إِلَّا وَ لَهُ‏ عَقِبٌ‏ إِلَّا الْإِمَامُ‏ الَّذِي‏ يَخْرُجُ‏ عَلَيْهِ‏ الْحُسَيْنُ‏ بْنُ‏ عَلِيٍ‏ {{ع}} فَإِنَّهُ لَا عَقِبَ لَهُ‏ ‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ شیخ طوسی رحمه اللّه، کتاب الغیبة، ص ۲۲۴.</ref>
::::#روایاتی [[حضرت خضر]] را به عنوان کسی معرفی کرده که وحشت تنهایی [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} را در دوران غیبت برطرف می‌سازد و در حالی که اگر آن حضرت زن و فرزند داشت، نیازی به ملازم و همراه نبود. [[امام رضا]]{{ع}} فرمود: "[[حضرت خضر]]{{ع}} از آب حیات نوشید و او زنده است ... ، خداوند به واسطه او تنهایی قائم ما را در دوران غیبتش به انس تبدیل کند و غربت و تنهایی‌اش را با او مرتفع سازد"<ref>{{عربی|" يإِنَ‏ الْخَضِرَ شَرِبَ‏ مِنْ‏ مَاءِ الْحَيَاةِ فَهُوَ حَيٌ‏ لَا يَمُوتُ‏ حَتَّى يُنْفَخَ فِي الصُّورِ وَ إِنَّهُ لَيَحْضُرُ الْمَوْسِمَ كُلَّ سَنَةٍ وَ يَقِفُ بِعَرَفَةَ فَيُؤَمِّنُ عَلَى دُعَاءِ الْمُؤْمِنِينَ وَ سَيُونِسُ اللَّهُ بِهِ وَحْشَةَ قَائِمِنَا فِي غَيْبَتِهِ وَ يَصِلُ بِهِ وَحْدَتَهُ‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۳۸۵، ح ۱.</ref>
::::#روایاتی [[حضرت خضر]] را به عنوان کسی معرفی کرده که وحشت تنهایی [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} را در دوران غیبت برطرف می‌سازد و در حالی که اگر آن حضرت زن و فرزند داشت، نیازی به ملازم و همراه نبود. [[امام رضا]]{{ع}} فرمود: "[[حضرت خضر]]{{ع}} از آب حیات نوشید و او زنده است ... ، خداوند به واسطه او تنهایی قائم ما را در دوران غیبتش به انس تبدیل کند و غربت و تنهایی‌اش را با او مرتفع سازد"<ref>{{عربی|" يإِنَ‏ الْخَضِرَ شَرِبَ‏ مِنْ‏ مَاءِ الْحَيَاةِ فَهُوَ حَيٌ‏ لَا يَمُوتُ‏ حَتَّى يُنْفَخَ فِي الصُّورِ وَ إِنَّهُ لَيَحْضُرُ الْمَوْسِمَ كُلَّ سَنَةٍ وَ يَقِفُ بِعَرَفَةَ فَيُؤَمِّنُ عَلَى دُعَاءِ الْمُؤْمِنِينَ وَ سَيُونِسُ اللَّهُ بِهِ وَحْشَةَ قَائِمِنَا فِي غَيْبَتِهِ وَ يَصِلُ بِهِ وَحْدَتَهُ‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۳۸۵، ح ۱.</ref>

نسخهٔ ‏۱۰ ژوئن ۲۰۱۹، ساعت ۰۸:۱۶

الگو:پرسش غیرنهایی

آیا امام مهدی ازدواج کرده است؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / آشنایی با امام مهدی / معرفت امام مهدی (شناخت امام مهدی)
مدخل اصلیازدواج امام مهدی
مدخل وابسته؟

آیا امام مهدی(ع) ازدواج کرده است؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

عبارت‌های دیگری از این پرسش

پاسخ نخست

محسن قرائتی
حجت الاسلام و المسلمین محسن قرائتی در کتاب «جهت‌نما» در اين باره گفته است:
« عقل به ما می‌گوید دنبال مسائلی برویم که چهار شرط داشته باشد:
  1. ضروری و واجب باشد؛
  2. مستحب و مفید باشد؛
  3. مشکل فردی در آن حل شود؛
  4. جامعه‌ای را از خطر و انحراف نجات دهد.
  • اطلاعات جزئی راجع به مسائل شخصی امام زمان(ع) و هیچ امام دیگر، نه واجب و مستحب است و نه مشکل فرد و جامعه‌ای را حل می‌کند. وقتی امت ما، به ویژه نسل جوان از مهم‌ترین ضروریات غافل هستند؛ آیا صلاح است که ما وقت خود را برای این گونه سؤالات صرف کنیم؟! قرآن کریم در سوره کهف از جوانمردانی یاد می‌کند که در اقلیت بودند و چون احساس کردند که در محیط فاسد نمی‌توانند مکتب خودشان را حفظ کنند؛ از رفاه و لذت‌های زندگی شهری صرف نظر کردند. و در بیابان‌ها غاری یافته، به آن جا هجرت نمودند تا دین خود را حفظ کنند. این نسخه قرآنی، نسخه شفابخش تمام مسلمانانی است که در سرزمین‌های کفر در اقلیت هستند و تصمیم دارند تا دین خود را حفظ کنند و اگر لازم باشد از منطقه‌ای به منطقه‌ای هجرت نموده، هم فکران خود را شناسایی کنند؛ از در آمدها و رفاه‌هایی بگذرند؛ ولی تحت تأثیر آن‌ها قرار نگیرند. قرآن از کسانی که به جای این نسخه شفابخش در فکر آمار و تعداد آن افراد هستند و با هم گفت وگو می‌کنند که آیا آن جوانمردان، سه نفر، پنج نفر یا هفت نفر بودند، به شدت انتقاد می‌کند[۱]. دغدغه ما باید این مسأله باشد که چه کنیم تا سرباز مهدی(ع) شویم، نه آن که حضرت مهدی(ع) خانواده دارد یا ندارد! لابد پس از این سؤال، سؤال‌های دیگری از این نوع هم پیش می‌آید؛ مثلاً این که آیا فرزندان ایشان پسرند یا دختر؛ داماد و عروسشان چه کسانی هستند؛ غذایشان چیست؟... درست مثل وقتی که حضرت علی(ع) فرمودند: "از من بپرسید تا مرا از دست نداده‌اید"؛ در این میان کسی پرسید: "تعداد موهای سر من چقدر است؟" خداوند متعال بعضی از سؤال‌ها را به گونه‌ای جواب می‌دهد که سؤال کننده از سؤال خود شرمنده شود؛ مثلاً از پیغمبر می‌پرسیدند: چه چیزهایی را انفاق کنیم: چه چیز یعنی، لباس، غذا، میوه، گوشت یا نان و... اما خداوند به جای این که بفرماید چه چیزی را صدقه بدهید، جواب دیگری می‌دهد و می‌فرماید: "هر چه می‌خواهید، بدهید؛ ولی به پدر و مادر بدهید". و به جای "چه چیز" به "چه کس" توجه می‌کند. ما از این شیوه قرآنی استفاده می‌کنیم که لازم نیست هر سؤالی را جواب بدهیم؛ ولی لازم است جواب ما ارشادی باشد؛ یعنی سؤال کننده به سمت و سوی حق هدایت شود. خوراک، پوشاک یا مسکن مسأله اصلی نیست؛ سؤال اصلی، نوع صدقه نیست؛ بلکه صدقه گیرنده مورد توجه است»[۲].

پاسخ‌های دیگر

 با کلیک بر «ادامه مطلب» پاسخ باز و با کلیک بر «نهفتن» بسته می‌شود:  

پرسش‌های وابسته

منبع‌شناسی جامع مهدویت

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. سوره کهف، آیه:۲۲.
  2. قرائتی، محسن، جهت‌نما، ص ۶۸ - ۷۰.
  3. میرزا حسین نوری، النجم الثاقب، ص ۲۲۲
  4. میرزا علی اکبر نهاوندی، العبقری الحسان، ج ۲، ص ۱۳۴
  5. میرزا حسین نوری، النجم الثاقب، ص ۲۲۵
  6. شیخ طوسی، الغیبه، ص ۶۱ و بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۵۳
  7. میرزا حسین نوری، النجم الثاقب، ص ۲۲۵
  8. جمال الأسبوع، ص ۵۱۲.
  9. الايقاظ من الهجعه، ص ۳۹۲ - ۴۰۵.
  10. بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۱۷
  11. بحارالانوار، ج ۵۳، ص ۱۴۵
  12. شیخ طوسی، الغیبه، ص۱۳۴
  13. میرزا حسین نوری، النجم الثاقب، ص ۲۲۶
  14. شیخ طوسی، الغیبه، ص ۱۳۷
  15. میر محمد میرلوحی، سیمای آفتاب، ص ۴۹۷
  16. میر محمد میرلوحی، سیمای آفتاب، ص ۴۹۷.
  17. برای آگاهی فزون‌‎تر درباره این دعاها و زیارت‌ها، به منابع ذیل مراجعه کنید: - شیخ صدوق ، کمال الدین و تمام النعمه، ص ۵۱۲. - شیخ طوسی، مصباح المتهجد، ص ۲۸۶ و ۴۰۹ - سید بن طاووس، جمال الأسبوع، ص۳۸ و نیز همو مصباح الزائر مخطوط)، ص۱۷۰ -بحارالانوار، ج ۱۵، ص ۳۳۲، ج ۱۰۲، ص ۲۲۸ - حسن بن سليمان حلی، مختصر بصائر الدرجات، ۱۹۲ - ابراهيم بن علی عاملی کفعمی، مصباح الكفعمي، ص۵۴۸
  18. خدایا! به او درباره خودش و اهل و فرزندان و امت و همه رعیتش، آنچه دیده‌اش را روشن و دلش را شادمان می‌سازد، عطا فرما ....؛ بحارالانوار، ج ۹۹، ص ۱۱۴
  19. [خدایا!] بر ولی امرت و اولیای عهدش و پیشوایانی که از فرزندانش به شمار می‌آیند، درود فرست و عمر و مدت زندگی شان را فزونی بخش؛ شیخ طوسی، الغیبه، ص ۲۷۷ و بحارالانوار، ج ۵۳، ص ۲۲
  20. رضانژاد، عزالدین، حیات امام مهدی، ص ۱۰۲ - ۱۰۶.
  21. میرزا حسین طبرسینوری، نجم الثاقب، ص ۴۰۲.
  22. سید بن طاووس، جمال الاسبوع، ص ۵۱۲.
  23. میرزا حسین طبرسی نوری، نجم الثاقب، ص ۴۰۲.
  24. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ۱جلد، شباب الجنه - قم (ایران)، چاپ: ۲، ۱۳۸۵ ه.ش.
  25. ر. ک: نجم الثاقب، ص ۴۰۲.
  26. محمّد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۱۰۰، ص ۲۲۰.
  27. ناجی نجار، جزیره خضراء، و تحقیقی پیرامون مثلث برمودا، ترجمه: علی اکبر مهدیپور، ص ۳۸.
  28. " إِنَ‏ لِصَاحِبِ‏ هَذَا الْأَمْرِ غَيْبَتَيْنِ‏ إِحْدَاهُمَا تَطُولُ‏ حَتَّى‏ يَقُولَ‏ بَعْضُهُمْ‏ مَاتَ‏ وَ يَقُولَ‏ بَعْضُهُمْ‏ قُتِلَ‏ وَ يَقُولَ‏ بَعْضُهُمْ‏ ذَهَبَ‏ حَتَّى‏ لَا يَبْقَى‏ عَلَى‏ أَمْرِهِ‏ مِنْ‏ أَصْحَابِهِ‏ إِلَّا نَفَرٌ يَسِيرٌ لَا يَطَّلِعُ‏ عَلَى‏ مَوْضِعِه‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏"؛ شیخ طوسی رحمه اللّه، کتاب الغیبة، ص ۱۶۱.
  29. نعمانی، الغیبة، ص ۱۷۲.
  30. لطف اللّه صافی گلپایگانی، پاسخ ده پرسش، ص ۵۴.
  31. " كَأَنِّي‏ أَرَى‏ نُزُولَ‏ الْقَائِمِ‏ فِي‏ مَسْجِدِ السَّهْلَةِ بِأَهْلِهِ‏ وَ عِيَالِهِ‏ ‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏"؛ محمّد باقر مجلسی، بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۳۸۱، باب ۲۷.
  32. لطف اللّه صافی گلپایگانی، پاسخ ده پرسش، ص ۵۴- ۵۵.
  33. سید محمّد صدر، تاریخ الغیبة الکبری، مقدمه ص ۲۳.
  34. ابو الحسن علی بن حسین مسعودی رحمه اللّه، اثبات الوصیة للامام علی بن ابی طالب علیه السّلام، ص ۲۰۸.
  35. محمّد بن عمر کشی، رجال کشی، ص ۴۶۵.
  36. شیخ طوسی، اختیار معرفة الرجال، ج ۲، ص ۷۶۴.
  37. " يَكُونُ‏ الْإِمَامُ‏ إِلَّا وَ لَهُ‏ عَقِبٌ‏ إِلَّا الْإِمَامُ‏ الَّذِي‏ يَخْرُجُ‏ عَلَيْهِ‏ الْحُسَيْنُ‏ بْنُ‏ عَلِيٍ‏ (ع) فَإِنَّهُ لَا عَقِبَ لَهُ‏ ‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏"؛ شیخ طوسی رحمه اللّه، کتاب الغیبة، ص ۲۲۴.
  38. " يإِنَ‏ الْخَضِرَ شَرِبَ‏ مِنْ‏ مَاءِ الْحَيَاةِ فَهُوَ حَيٌ‏ لَا يَمُوتُ‏ حَتَّى يُنْفَخَ فِي الصُّورِ وَ إِنَّهُ لَيَحْضُرُ الْمَوْسِمَ كُلَّ سَنَةٍ وَ يَقِفُ بِعَرَفَةَ فَيُؤَمِّنُ عَلَى دُعَاءِ الْمُؤْمِنِينَ وَ سَيُونِسُ اللَّهُ بِهِ وَحْشَةَ قَائِمِنَا فِي غَيْبَتِهِ وَ يَصِلُ بِهِ وَحْدَتَهُ‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏"؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۳۸۵، ح ۱.
  39. پیشین، باب ۲۶، ح ۱۳.
  40. " لَا بُدَّ لِصَاحِبِ‏ هَذَا الْأَمْرِ مِنْ‏ غَيْبَةٍ وَ لَا بُدَّ لَهُ‏ فِي‏ غَيْبَتِهِ‏ مِنْ‏ عُزْلَةٍ وَ نِعْمَ‏ الْمَنْزِلُ طَيْبَةُ وَ مَا بِثَلَاثِينَ مِنْ وَحْشَةٍ‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏"؛ شیخ کلینی رحمه اللّه، کافی، ج ۱، ص ۳۴۰، ح ۱۶، شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۱۶۲؛ محمّد بن ابراهیم نعمانی، الغیبة، ص ۱۸۸.
  41. جزیره خضراء افسانه یا واقعیت؟، ص ۲۲۶، به نقل از: الاخبار الدخیلة، ج ۲، ص ۷۲.
  42. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۱۱۹-۱۲۷.
  43. لا یطّلع علی موضعه احد من ولده و لا غیره، الّا المولی الّذی یلی امره. ( کتاب الغیبه، شیخ طوسی، ص ۱۰۲)
  44. کتاب الغیبه، محمد بن ابراهیم نعمانی، باب دهم، ص ۲۵۰.
  45. دادگستر جهان، ابراهیم امینی، ص ۲۰۷.
  46. جمال الاسبوغ، سید بن طاووس، ص ۵۱۲
  47. اثبات الوصیه، مسعودی، ترجمه نجفی، ص ۲۰۱
  48. کتاب الغیبه، شیخ طوسی، ص ۱۳۴.
  49. از جمله کتاب جزیره خضراء افسانه یا واقعیت علّامه سید مرتضی جعفر عاملی، ترجمه سپهری، ص ۲۲۱
  50. یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص ۱۴۲ تا ۱۴۴.
  51. اثبات الوصیه، ص ۲۰۱.
  52. رجوع شود به مکان حضرت، داستان جزیره خضرا، همین کتاب.
  53. نجم الثاقب، ص ۲۲۵.
  54. دراسة فى علائم الظهور، ص ۲۳۲.
  55. دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۱۳۶-۱۳۸.
  56. "إِنَّ لِصَاحِبِ هَذَا الْأَمْرِ غَيْبَتَيْنِ إِحْدَاهُمَا أَطْوَلُ مِنَ الْأُخْرَى حَتَّى يُقَالَ مَاتَ وَ بَعْضٌ يَقُولُ قُتِلَ فَلَا يَبْقَى عَلَى أَمْرِهِ إِلَّا نَفَرٌ يَسِيرٌ مِنْ أَصْحَابِهِ وَ لَا يَطَّلِعُ أَحَدٌ عَلَى مَوْضِعِهِ وَ أَمْرِهِ وَ لَا غَيْرِهِ إِلَّا الْمَوْلَى الَّذِي يَلِي أَمْرَهُ"؛ کتاب الغیبة، شیخ طوسی، ۱۶۲.
  57. یعقوبی، ابوالقاسم، نگاهی به تولد و زندگی امام زمان، چشم به راه مهدی، ص ۳۵۲ - ۳۵۳.
  58. کمال الدین، ص ۳۷۰؛ بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۱۵۱ و ج ۵۱، ص ۳۲
  59. کمال الدین، ص ۴۴۰
  60. «به جز قائم» اثبات الوصیه، ص ۲۰۱
  61. رضوانی، علی ‎اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص ۴۷۹.
  62. چشم‌به‌راه مهدى، ص ۳۵۲
  63. نجم الثاقب، ص ۲۲۵.
  64. بحارالانوار، ج ۵۳، ص ۲۱۳.
  65. نجم الثاقب، ص ۲۲۵.
  66. غیبة طوسى، ص ۱۰۷؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۲.
  67. بحارالانوار، ج ۹۵، ص ۳۳۲.
  68. سیماى آفتاب، حبیب الله طاهرى، ص ۳۶۴
  69. اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۷۹ (خلاصه داستان انبارى در آن آمده است)
  70. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۹۳.
  71. بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۵۳، حدیث ۶؛ کافی "کتاب الحجه، باب فی الغیبه"، حدیث ۱۶.
  72. مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۵۵ و ۵۶.