روزه: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۸: خط ۸:
: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[دوستی (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[دوستی (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
'''روزه:''' یعنی یکی از [[واجبات]] [[دینی]] و از [[فروع دین]] است. کسی که به سنّ [[تکلیف]] برسد و [[روزه]] برای او ضرر نداشته باشد، در [[ماه رمضان]] [[واجب]] است که به مدت یک [[ماه]]، [[روزه]] بگیرد، یعنی از [[اذان]] صبح تا [[اذان]] [[مغرب]]، از خوردن و آشامیدن و کارهای دیگری که [[روزه]] را [[باطل]] میکند بپرهیزد. [[روزه]] یکی از عبادت‌هاست و باید با قصد قربت و با [[نیّت]] اجرای [[فرمان الهی]] انجام گیرد. در [[ادیان]] گذشته و امّت‌های دیگر هم [[روزه]] وجود داشته است. این برنامه عبادی، هم برای [[سلامتی]] مفید است، هم [[انسان]] را به یاد محرومان و گرسنگان می‌اندازد و هم [[روح]] را [[نشاط]] می‌بخشد و برای [[خودسازی]] و [[تقویت اراده]] ثمربخش است. روزه‌های [[مستحب]] هم وجود دارد که در ایّام دیگر گرفته می‌شود. به [[روزه]] "صوم" و "صیام" هم گفته می‌شود و به [[روزه‌دار]]، "صائم" گویند. [[روزه]] گرفتن در روز [[عید فطر]] و [[عید قربان]] [[حرام]] است. روزه‌خواری از [[گناهان]] بزرگ است و کسی که عمداً [[روزه]] خود را بخورد، جریمه سنگینی به نام "کفّاره" دارد. کسی هم که در مسافرت است، نباید [[روزه]] بگیرد، مگر آنکه ده روز در یک جا بماند<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[ فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)| فرهنگ‌نامه دینی]]، ص:۱۰۶.</ref>.


==مقدمه==
==مقدمه==
*روزه یکی از [[فروع دین اسلام]] و از مهم‌ترین مصادیق عبادت‌ها و [[واجبات]] است. این [[عمل صالح]] که شامل اجتناب از مفطرات مذکور در کتب [[فقهی]] است، آثار و [[برکات معنوی]] و روحی فراوان برای [[انسان]] دارد. با استفاده از [[قرآن کریم]] و [[نهج البلاغه]] برخی از این نکات به‌دست می‌آید<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 431.</ref>.
*روزه یکی از [[فروع دین اسلام]] و از مهم‌ترین مصادیق عبادت‌ها و [[واجبات]] است. این [[عمل صالح]] که شامل اجتناب از مفطرات مذکور در کتب [[فقهی]] است، آثار و [[برکات معنوی]] و روحی فراوان برای [[انسان]] دارد. با استفاده از [[قرآن کریم]] و [[نهج البلاغه]] برخی از این نکات به‌دست می‌آید<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص۴۳۱.</ref>.


==[[تقوا]]، محصول روزه==
==[[تقوا]]، محصول روزه==
*به تعبیر [[قرآن کریم]]، محصول روزه [[تقوا]] و [[دوری از گناهان]] است: ای اهل [[ایمان]] روزه ([[ماه رمضان]]) بر شما [[واجب]] شد... شاید که متقی شوید<ref>{{متن قرآن| يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ }}؛ سوره بقره، آیه ۱۸۳</ref>. [[انسان]] با روزه‌داری می‌تواند با ایجاد حصن و پوششی مناسب در برابر [[گناهان]]، خود را از آسیب‌های آن‌ها سالم نگه‌ دارد. در این‌صورت فرد روزه‌دار در پایان [[ماه رمضان]]، به‌معنای واقعی به [[فطرت]] [[پاک]] و [[الهی]] خویش بازمی‌گردد و تنها عایدی او از روزه [[تحمل]] [[گرسنگی]] و [[تشنگی]] نبوده است. [[امام علی]] {{ع}} می‌فرماید: امروز تنها برای کسانی عید است که [[خداوند]] [[نماز]] و روزه آنان را پذیرفته باشد و هر روزی که در آن [[مخالفت]] [[الهی]] نشود، آن روز عید است<ref>نهج البلاغه، حکمت ۴۲۰: {{متن حدیث|"إِنَّمَا هُوَ عِيدٌ لِمَنْ قَبِلَ اللَّهُ صِيَامَهُ وَ شَكَرَ قِيَامَهُ؛ وَ كُلُّ يَوْمٍ لَا يُعْصَى اللَّهُ فِيهِ فَهُوَ عِيدٌ"}}</ref>. و نیز می‌فرماید: چه بسیار روزه‌داری که از روزه‌اش جز [[گرسنگی]] و [[تشنگی]] سودی [[نبرد]]... آفرین بر [[خواب]] و [[خوراک]] زیرکان<ref>نهج البلاغه، حکمت ۱۳۷: {{متن حدیث|"كَمْ مِنْ صَائِمٍ لَيْسَ لَهُ مِنْ صِيَامِهِ إِلَّا الْجُوعُ وَ الظَّمَأُ،..... حَبَّذَا نَوْمُ الْأَكْيَاسِ وَ إِفْطَارُهُمْ"}}</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 432.</ref>.
*به تعبیر [[قرآن کریم]]، محصول روزه [[تقوا]] و [[دوری از گناهان]] است: ای اهل [[ایمان]] روزه ([[ماه رمضان]]) بر شما [[واجب]] شد... شاید که متقی شوید<ref>{{متن قرآن| يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ }}؛ سوره بقره، آیه ۱۸۳</ref>. [[انسان]] با روزه‌داری می‌تواند با ایجاد حصن و پوششی مناسب در برابر [[گناهان]]، خود را از آسیب‌های آن‌ها سالم نگه‌ دارد. در این‌صورت فرد روزه‌دار در پایان [[ماه رمضان]]، به‌معنای واقعی به [[فطرت]] [[پاک]] و [[الهی]] خویش بازمی‌گردد و تنها عایدی او از روزه [[تحمل]] [[گرسنگی]] و [[تشنگی]] نبوده است. [[امام علی]] {{ع}} می‌فرماید: امروز تنها برای کسانی عید است که [[خداوند]] [[نماز]] و روزه آنان را پذیرفته باشد و هر روزی که در آن [[مخالفت]] [[الهی]] نشود، آن روز عید است<ref>نهج البلاغه، حکمت ۴۲۰: {{متن حدیث|"إِنَّمَا هُوَ عِيدٌ لِمَنْ قَبِلَ اللَّهُ صِيَامَهُ وَ شَكَرَ قِيَامَهُ؛ وَ كُلُّ يَوْمٍ لَا يُعْصَى اللَّهُ فِيهِ فَهُوَ عِيدٌ"}}</ref>. و نیز می‌فرماید: چه بسیار روزه‌داری که از روزه‌اش جز [[گرسنگی]] و [[تشنگی]] سودی [[نبرد]]... آفرین بر [[خواب]] و [[خوراک]] زیرکان<ref>نهج البلاغه، حکمت ۱۳۷: {{متن حدیث|"كَمْ مِنْ صَائِمٍ لَيْسَ لَهُ مِنْ صِيَامِهِ إِلَّا الْجُوعُ وَ الظَّمَأُ،..... حَبَّذَا نَوْمُ الْأَكْيَاسِ وَ إِفْطَارُهُمْ"}}</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص۴۳۲.</ref>.


==[[خضوع]] و [[خشوع]]، رهاورد روزه==
==[[خضوع]] و [[خشوع]]، رهاورد روزه==
*[[فروتنی]] به درگاه [[الهی]] از دیگر فلسفه‌های وجودی [[عبادات]] از جمله روزه بیان شده است. [[امام علی]] {{ع}} می‌فرماید: و از این‌جاست که [[خدا]] [[بندگان]] [[مؤمن]] خود را با [[نماز]] و [[زکات]] و سخت‌کوشی ایام روزه‌داری حفظ فرماید تا اندامشان از [[گناه]] بیمه شود و چشم‌هاشان [[فروتنی]] آموزد و جانشان خاکساری گیرد و دل‌هاشان فروهشتگی پذیرد و [[خودپسندی]] از آن به کلی رخت بربندد... و از سر [[فروتنی]] در روزه، پرواری و شکمبارگی فراموش شود... به [[اسرار]] آنچه در این کارهاست با همه وجود بنگرید، از سرکوبی جوانه‌های [[نازیدن]] و ریشه‌کن کردن درخت [[کبر]] ورزیدن<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۳۴: {{متن حدیث|"وَ عَنْ ذَلِكَ مَا حَرَسَ اللَّهُ عِبَادَهُ الْمُؤْمِنِينَ بِالصَّلَوَاتِ وَ الزَّكَوَاتِ وَ مُجَاهَدَةِ الصِّيَامِ فِي الْأَيَّامِ الْمَفْرُوضَاتِ تَسْكِيناً لِأَطْرَافِهِمْ وَ تَخْشِيعاً لِأَبْصَارِهِمْ وَ تَذْلِيلًا لِنُفُوسِهِمْ وَ تَخْفِيضاً لِقُلُوبِهِمْ وَ إِذْهَاباً لِلْخُيَلَاءِ عَنْهُمْ،... انْظُرُوا إِلَى مَا فِي هَذِهِ الْأَفْعَالِ مِنْ قَمْعِ نَوَاجِمِ الْفَخْرِ وَ قَدْعِ طَوَالِعِ الْكِبْرِ"}}</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 432.</ref>.
*[[فروتنی]] به درگاه [[الهی]] از دیگر فلسفه‌های وجودی [[عبادات]] از جمله روزه بیان شده است. [[امام علی]] {{ع}} می‌فرماید: و از این‌جاست که [[خدا]] [[بندگان]] [[مؤمن]] خود را با [[نماز]] و [[زکات]] و سخت‌کوشی ایام روزه‌داری حفظ فرماید تا اندامشان از [[گناه]] بیمه شود و چشم‌هاشان [[فروتنی]] آموزد و جانشان خاکساری گیرد و دل‌هاشان فروهشتگی پذیرد و [[خودپسندی]] از آن به کلی رخت بربندد... و از سر [[فروتنی]] در روزه، پرواری و شکمبارگی فراموش شود... به [[اسرار]] آنچه در این کارهاست با همه وجود بنگرید، از سرکوبی جوانه‌های [[نازیدن]] و ریشه‌کن کردن درخت [[کبر]] ورزیدن<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۳۴: {{متن حدیث|"وَ عَنْ ذَلِكَ مَا حَرَسَ اللَّهُ عِبَادَهُ الْمُؤْمِنِينَ بِالصَّلَوَاتِ وَ الزَّكَوَاتِ وَ مُجَاهَدَةِ الصِّيَامِ فِي الْأَيَّامِ الْمَفْرُوضَاتِ تَسْكِيناً لِأَطْرَافِهِمْ وَ تَخْشِيعاً لِأَبْصَارِهِمْ وَ تَذْلِيلًا لِنُفُوسِهِمْ وَ تَخْفِيضاً لِقُلُوبِهِمْ وَ إِذْهَاباً لِلْخُيَلَاءِ عَنْهُمْ،... انْظُرُوا إِلَى مَا فِي هَذِهِ الْأَفْعَالِ مِنْ قَمْعِ نَوَاجِمِ الْفَخْرِ وَ قَدْعِ طَوَالِعِ الْكِبْرِ"}}</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص۴۳۲.</ref>.


==روزه، آزمونی برای [[اخلاص]] [[بندگان]]==
==روزه، آزمونی برای [[اخلاص]] [[بندگان]]==
*یکی از آفات و آسیب‌های [[عبادات]]، ریا و خودنمایی است که باعث بطلان عمل می‌شود. برخی از عبادت‌ها به‌دلیل ویژگی‌هایی که دارند کمتر در معرض این آسیب قرار می‌گیرند. روزه از جمله اعمالی است که تا [[انسان]] خود در آن ریا نکند برای کسی معلوم نیست که آن شخص روزه گرفته است یا نه و از این‌رو می‌تواند از آفت ریا و خودنمایی معصون باشد. [[امام علی]] {{ع}} می‌فرمید: و ([[خداوند]]) روزه را برای [[آزمایش]] [[خلوص]] [[بندگان]] قرار داد<ref>نهج البلاغه، حکمت ۲۴۴: {{متن حدیث|"وَ الصِّيَامَ ابْتِلَاءً لِإِخْلَاصِ الْخَلْقِ"}}</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 432.</ref>.
*یکی از آفات و آسیب‌های [[عبادات]]، ریا و خودنمایی است که باعث بطلان عمل می‌شود. برخی از عبادت‌ها به‌دلیل ویژگی‌هایی که دارند کمتر در معرض این آسیب قرار می‌گیرند. روزه از جمله اعمالی است که تا [[انسان]] خود در آن ریا نکند برای کسی معلوم نیست که آن شخص روزه گرفته است یا نه و از این‌رو می‌تواند از آفت ریا و خودنمایی معصون باشد. [[امام علی]] {{ع}} می‌فرمید: و ([[خداوند]]) روزه را برای [[آزمایش]] [[خلوص]] [[بندگان]] قرار داد<ref> {{متن حدیث|وَ الصِّيَامَ ابْتِلَاءً لِإِخْلَاصِ الْخَلْقِ}}؛نهج البلاغه، حکمت ۲۴۴.</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص۴۳۲.</ref>.


==روزه و [[سلامتی بدن]]==
==روزه و [[سلامتی بدن]]==
*[[امام]] {{ع}} در دو [[حکمت]] از [[حکمت‌های نهج البلاغه]]، پرداخت [[زکات]] را مایه حفظ و [[فزونی اموال]] بیان می‌دارد<ref>نهج البلاغه، حکمت  ۲۴۴: {{متن حدیث|"وَ الزَّكَاةَ تَسْبِيباً لِلرِّزْقِ"}}</ref>. هم‌چنین [[زکات]] اشیای مختلف در [[روایات]] بیان شده است، از جمله [[زکات]] [[بدن]] که روزه است<ref>نهج البلاغه، حکمت  ۱۳۱: {{متن حدیث|"وَ زَكَاةُ الْبَدَنِ [الصَّوْمُ] الصِّيَامُ"}}</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 433.</ref>.
*[[امام]] {{ع}} در دو [[حکمت]] از [[حکمت‌های نهج البلاغه]]، پرداخت [[زکات]] را مایه حفظ و [[فزونی اموال]] بیان می‌دارد<ref>نهج البلاغه، حکمت  ۲۴۴: {{متن حدیث|"وَ الزَّكَاةَ تَسْبِيباً لِلرِّزْقِ"}}</ref>. هم‌چنین [[زکات]] اشیای مختلف در [[روایات]] بیان شده است، از جمله [[زکات]] [[بدن]] که روزه است<ref>نهج البلاغه، حکمت  ۱۳۱: {{متن حدیث|"وَ زَكَاةُ الْبَدَنِ [الصَّوْمُ] الصِّيَامُ"}}</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص ۴۳۳.</ref>.


==[[مصونیت]] از [[عذاب]] [[جهنم]]، ثمره اخروی روزه==
==[[مصونیت]] از [[عذاب]] [[جهنم]]، ثمره اخروی روزه==
خط ۳۳: خط ۳۵:
==منابع==
==منابع==
* [[پرونده:13681048.jpg|22px]] [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|'''دانشنامه نهج البلاغه ج۱''']]
* [[پرونده:13681048.jpg|22px]] [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|'''دانشنامه نهج البلاغه ج۱''']]
* [[پرونده:13681040.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه دینی''']]


==پانویس==
==پانویس==

نسخهٔ ‏۸ فوریهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۵:۳۰

مدخل‌های وابسته به این بحث:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل دوستی (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

روزه: یعنی یکی از واجبات دینی و از فروع دین است. کسی که به سنّ تکلیف برسد و روزه برای او ضرر نداشته باشد، در ماه رمضان واجب است که به مدت یک ماه، روزه بگیرد، یعنی از اذان صبح تا اذان مغرب، از خوردن و آشامیدن و کارهای دیگری که روزه را باطل میکند بپرهیزد. روزه یکی از عبادت‌هاست و باید با قصد قربت و با نیّت اجرای فرمان الهی انجام گیرد. در ادیان گذشته و امّت‌های دیگر هم روزه وجود داشته است. این برنامه عبادی، هم برای سلامتی مفید است، هم انسان را به یاد محرومان و گرسنگان می‌اندازد و هم روح را نشاط می‌بخشد و برای خودسازی و تقویت اراده ثمربخش است. روزه‌های مستحب هم وجود دارد که در ایّام دیگر گرفته می‌شود. به روزه "صوم" و "صیام" هم گفته می‌شود و به روزه‌دار، "صائم" گویند. روزه گرفتن در روز عید فطر و عید قربان حرام است. روزه‌خواری از گناهان بزرگ است و کسی که عمداً روزه خود را بخورد، جریمه سنگینی به نام "کفّاره" دارد. کسی هم که در مسافرت است، نباید روزه بگیرد، مگر آنکه ده روز در یک جا بماند[۱].

مقدمه

تقوا، محصول روزه

خضوع و خشوع، رهاورد روزه

  • فروتنی به درگاه الهی از دیگر فلسفه‌های وجودی عبادات از جمله روزه بیان شده است. امام علی (ع) می‌فرماید: و از این‌جاست که خدا بندگان مؤمن خود را با نماز و زکات و سخت‌کوشی ایام روزه‌داری حفظ فرماید تا اندامشان از گناه بیمه شود و چشم‌هاشان فروتنی آموزد و جانشان خاکساری گیرد و دل‌هاشان فروهشتگی پذیرد و خودپسندی از آن به کلی رخت بربندد... و از سر فروتنی در روزه، پرواری و شکمبارگی فراموش شود... به اسرار آنچه در این کارهاست با همه وجود بنگرید، از سرکوبی جوانه‌های نازیدن و ریشه‌کن کردن درخت کبر ورزیدن[۷][۸].

روزه، آزمونی برای اخلاص بندگان

  • یکی از آفات و آسیب‌های عبادات، ریا و خودنمایی است که باعث بطلان عمل می‌شود. برخی از عبادت‌ها به‌دلیل ویژگی‌هایی که دارند کمتر در معرض این آسیب قرار می‌گیرند. روزه از جمله اعمالی است که تا انسان خود در آن ریا نکند برای کسی معلوم نیست که آن شخص روزه گرفته است یا نه و از این‌رو می‌تواند از آفت ریا و خودنمایی معصون باشد. امام علی (ع) می‌فرمید: و (خداوند) روزه را برای آزمایش خلوص بندگان قرار داد[۹][۱۰].

روزه و سلامتی بدن

مصونیت از عذاب جهنم، ثمره اخروی روزه

پرسش‌های وابسته

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص:۱۰۶.
  2. دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص۴۳۱.
  3. ﴿ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ ؛ سوره بقره، آیه ۱۸۳
  4. نهج البلاغه، حکمت ۴۲۰: «"إِنَّمَا هُوَ عِيدٌ لِمَنْ قَبِلَ اللَّهُ صِيَامَهُ وَ شَكَرَ قِيَامَهُ؛ وَ كُلُّ يَوْمٍ لَا يُعْصَى اللَّهُ فِيهِ فَهُوَ عِيدٌ"»
  5. نهج البلاغه، حکمت ۱۳۷: «"كَمْ مِنْ صَائِمٍ لَيْسَ لَهُ مِنْ صِيَامِهِ إِلَّا الْجُوعُ وَ الظَّمَأُ،..... حَبَّذَا نَوْمُ الْأَكْيَاسِ وَ إِفْطَارُهُمْ"»
  6. دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص۴۳۲.
  7. نهج البلاغه، خطبه ۲۳۴: «"وَ عَنْ ذَلِكَ مَا حَرَسَ اللَّهُ عِبَادَهُ الْمُؤْمِنِينَ بِالصَّلَوَاتِ وَ الزَّكَوَاتِ وَ مُجَاهَدَةِ الصِّيَامِ فِي الْأَيَّامِ الْمَفْرُوضَاتِ تَسْكِيناً لِأَطْرَافِهِمْ وَ تَخْشِيعاً لِأَبْصَارِهِمْ وَ تَذْلِيلًا لِنُفُوسِهِمْ وَ تَخْفِيضاً لِقُلُوبِهِمْ وَ إِذْهَاباً لِلْخُيَلَاءِ عَنْهُمْ،... انْظُرُوا إِلَى مَا فِي هَذِهِ الْأَفْعَالِ مِنْ قَمْعِ نَوَاجِمِ الْفَخْرِ وَ قَدْعِ طَوَالِعِ الْكِبْرِ"»
  8. دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص۴۳۲.
  9. «وَ الصِّيَامَ ابْتِلَاءً لِإِخْلَاصِ الْخَلْقِ»؛نهج البلاغه، حکمت ۲۴۴.
  10. دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص۴۳۲.
  11. نهج البلاغه، حکمت ۲۴۴: «"وَ الزَّكَاةَ تَسْبِيباً لِلرِّزْقِ"»
  12. نهج البلاغه، حکمت ۱۳۱: «"وَ زَكَاةُ الْبَدَنِ [الصَّوْمُ] الصِّيَامُ"»
  13. دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۴۳۳.
  14. نهج البلاغه، خطبه ۱۰۹: «"وَ صَوْمُ شَهْرِ رَمَضَانَ فَإِنَّهُ جُنَّةٌ مِنَ الْعِقَابِ"»
  15. نهج البلاغه، نامه ۴۷: «"اللَّهَ اللَّهَ فِي شَهْرِ رَمَضَانَ، فَإِنَّ صِيَامَهُ جُنَّةٌ مِنَ النَّار"»
  16. دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص 433.