ظلمستیزی در معارف مهدویت: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
*[[ظلمستیزی]] و [[بیداری]] [[سیاسی]] و [[اجتماعی]] در برابر حکومتهای [[جور]] و [[ستم]] و مدعیان [[غاصب]] [[منصب ولایت]]<ref>ر.ک. [[علی زینتی|زینتی، علی]]، [[انتظار و امنیت روانی (مقاله)|انتظار و امنیت روانی]]، ص۳۰۳-۳۰۴؛ [[حسن عبدیپور|عبدیپور، حسن]]، [[نقش اجتماعی انتظار (کتاب)|نقش اجتماعی انتظار]]، ص ۵۳-۶۱.</ref>. نتیجۀ [[امیدها]] و حرکتها، [[مقاومت]] در برابر جریان باطلی است که در مقابل [[انتظار]]، [[صفآرایی]] کرده است<ref>ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، [[مهدویت پرسشها و پاسخها (کتاب)|مهدویت پرسشها و پاسخها]]، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.</ref>. [[مقاومت]] و برخورد [[فکری]] و [[رفتاری]] با حرکتهای [[اجتماعی]] منحط و تخریبگر و یا نهضتهای مخالف و حفظ [[امت اسلام]] از [[مبتلا]] شدن به انحرافهای [[فکری]] ورفتاری درسطح اجتماع ضروری است<ref>ر.ک. [[علی زینتی|زینتی، علی]]، [[انتظار و امنیت روانی (مقاله)|انتظار و امنیت روانی]]، ص۳۰۳-۳۰۴.</ref>. [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} در توصیف [[یاران امام مهدی]] {{ع}} میفرماید: «[[اصحاب]] [[مهدی]] {{ع}} مانند شیرهاییاند که از جنگل بیرون آمدهاند. قلبهای آنان تکههای آهن است. اگر بخواهند کوهی را از جا درآورند از جا در خواهند آورد. روش و [[لباس]] یکسانی دارند، مثل اینکه همه از یک پدرند»<ref>معجم احادیث الامام المهدی، ج۲، ص۹۴</ref>.<ref>ر.ک. [[محمود ملکی راد|ملکی راد، محمود]]، [[خانواده و زمینهسازی ظهور (کتاب)|خانواده و زمینهسازی ظهور]]، ص ۵۵.</ref> از آنجا که [[شرط ظهور]] [[دولت حق]]، [[آمادگی]] جمعی است، هرکس به اندازه [[توان]] خود برای [[اصلاح جامعه]] میکوشد و در برابر ناهنجاریهای [[اجتماعی]]، ساکت و بیتفاوت نمیماند<ref>ر.ک. [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]]، ص۲۴۲؛ [[محمد رضا ضمیری|ضمیری، محمد رضا]]، [[کارکردهای انتظار سازنده در اصلاح ناهنجاریهای اجتماعی (مقاله)|کارکردهای انتظار سازنده در اصلاح ناهنجاریهای اجتماعی]] ص ۲۹۲-۲۹۳.</ref>. | *[[ظلمستیزی]] و [[بیداری]] [[سیاسی]] و [[اجتماعی]] در برابر حکومتهای [[جور]] و [[ستم]] و مدعیان [[غاصب]] [[منصب ولایت]]<ref>ر.ک. [[علی زینتی|زینتی، علی]]، [[انتظار و امنیت روانی (مقاله)|انتظار و امنیت روانی]]، ص۳۰۳-۳۰۴؛ [[حسن عبدیپور|عبدیپور، حسن]]، [[نقش اجتماعی انتظار (کتاب)|نقش اجتماعی انتظار]]، ص ۵۳-۶۱.</ref>. نتیجۀ [[امیدها]] و حرکتها، [[مقاومت]] در برابر جریان باطلی است که در مقابل [[انتظار]]، [[صفآرایی]] کرده است<ref>ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، [[مهدویت پرسشها و پاسخها (کتاب)|مهدویت پرسشها و پاسخها]]، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.</ref>. [[مقاومت]] و برخورد [[فکری]] و [[رفتاری]] با حرکتهای [[اجتماعی]] منحط و تخریبگر و یا نهضتهای مخالف و حفظ [[امت اسلام]] از [[مبتلا]] شدن به انحرافهای [[فکری]] ورفتاری درسطح اجتماع ضروری است<ref>ر.ک. [[علی زینتی|زینتی، علی]]، [[انتظار و امنیت روانی (مقاله)|انتظار و امنیت روانی]]، ص۳۰۳-۳۰۴.</ref>. [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} در توصیف [[یاران امام مهدی]] {{ع}} میفرماید: «[[اصحاب]] [[مهدی]] {{ع}} مانند شیرهاییاند که از جنگل بیرون آمدهاند. قلبهای آنان تکههای آهن است. اگر بخواهند کوهی را از جا درآورند از جا در خواهند آورد. روش و [[لباس]] یکسانی دارند، مثل اینکه همه از یک پدرند»<ref>معجم احادیث الامام المهدی، ج۲، ص۹۴</ref>.<ref>ر.ک. [[محمود ملکی راد|ملکی راد، محمود]]، [[خانواده و زمینهسازی ظهور (کتاب)|خانواده و زمینهسازی ظهور]]، ص ۵۵.</ref> از آنجا که [[شرط ظهور]] [[دولت حق]]، [[آمادگی]] جمعی است، هرکس به اندازه [[توان]] خود برای [[اصلاح جامعه]] میکوشد و در برابر ناهنجاریهای [[اجتماعی]]، ساکت و بیتفاوت نمیماند<ref>ر.ک. [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]]، ص۲۴۲؛ [[محمد رضا ضمیری|ضمیری، محمد رضا]]، [[کارکردهای انتظار سازنده در اصلاح ناهنجاریهای اجتماعی (مقاله)|کارکردهای انتظار سازنده در اصلاح ناهنجاریهای اجتماعی]] ص ۲۹۲-۲۹۳.</ref>. | ||
*[[رسول گرامی اسلام]] فرمود: {{متن حدیث|لَوْ لَمْ يَبْقَ مِنَ الدُّنْيَا إِلَّا يَوْمٌ وَاحِدٌ لَطَوَّلَ اللَّهُ ذَلِكَ الْيَوْمَ حَتَّى يَبْعَثَ اللَّهُ رَجُلًا مِنِّي أَوْ مِنْ أَهْلِ بَيْتِي يُوَاطِي اسْمُهُ اسْمِي وَ اسْمُ أَبِيهِ اسْمُ أَبِي يَمْلَأُ الْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلًا كَمَا مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْراً}}<ref>اربلی، علی ابن عباس، کشف الغمه، ج۲، ص۴۷۶.</ref>. معنای [[حدیث]] فوق این است که اگر از [[دنیا]] به جز یک روز باقی نمانده باشد، [[خدای متعال]] آن روز را چندان طولانی میکند تا در آن روز مردی از [[اهل بیت]] من [[مبعوث]] شود، او همنام من است و [[زمین]] را پس از آنکه پر از [[ظلم و جور]] شده، پر از [[قسط]] [[عدل]] میکند. [[فلسفه بعثت]] [[انبیاء]] [[اجرای عدالت]] در [[جهان]] بوده است، ولی این [[هدف]] [[مقدس]] تا کنون محقق نشده است. [[خداوند]] [[آخرین امام]] و [[حجت]] خود را [[ذخیره]] کرده است تا در لحظه [[موعود]] [[قیام]] کند و [[زمین]] را پر از [[عدل و داد]] سازد. [[دولت]] [[منتظر]]، [[دولت]] عدالتخواه است و در تمام اقدامات خود ([[سیاست]]، [[اقتصاد]]، [[فرهنگ]] و...) به [[اعتدال]] در امور میاندیشد. چنین دولتی نه گرفتار [[افراط]] شده و نه در دام تفریط قرار میگیرد. در غیر این صورت نمیتواند در کسوت [[منتظران]] درآید و در آرزوی تشکیل [[دولت]] [[عدل مهدوی]] باشد. البته باید توجه داشت که استقرار [[عدالت]] همهجانبه در سراسر [[جهان]]، در غیر [[حکومت مهدوی]] ممکن نیست. چنین آرمانی تا کنون تحقق پیدا نکرده و از این پس نیز محقق نخواهد شد. این آرزوی بزرگ تنها در [[حکومت مهدوی]] برآورده میشود و تنها اوست که بر استقرار [[عدالت]] به معنای ذکر شده [[دانا]] و توانا است<ref>امام خمینی در این باره فرمودهاند: «هریک از انبیاء که آمدهاند برای اجرای «عدالت» آمدهاند و مقصدشان هم این بود که اجرای عدالت را در همه عالم بکنند، لکن موفق نشدند. حتی رسول ختمی{{صل}} که برای اصلاح بشر آمده بود و برای اجرای عدالت آمده بود و برای تربیت بشر آمده بود، باز در زمان خودشان موفق نشدند به این معنا...». صحیفه نور، ج۱۲ ص۲۰۷.</ref>. این مطلب، [[تکلیف]] را از حکومتهای [[اسلامی]] در راه تلاش برای [[اجرای عدالت]] برنمیدارد. حکومتهای [[دینی]] باید بکوشند [[ظلم]] را از بین ببرند. تلاش آنان اگرچه [[ظلم]] را به کلی از بین نمیبرد، ولی آن را به حداقل میرساند و [[عدالت]] نسبی را در منطقهای محدود و معین محقق خواهد ساخت<ref>[[فرجالله هدایتنیا|هدایتنیا، فرجالله]]، [[ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات (مقاله)|ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات]]، ص۱۲۸-۱۳۲.</ref>. | |||
== پرسشهای وابسته == | == پرسشهای وابسته == | ||
نسخهٔ ۲۲ سپتامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۲:۳۱
- مدخلهای وابسته به این بحث:
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسشهای عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل ظلمستیزی (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
مقدمه
- انسان منتظر باید در راه اصلاح خود و جامعه، استقرار عدالت و رفع ظلم و تعدی تلاش ورزد آنکه منتظر مصلح جهانی است خود باید صالح و مصلح باشد. در اسلام، تاکید فراوانی بر لزوم مبارزه با هر گونه فساد اخلاقی، سیاسی و اجتماعی وارد شده است که در قالب امر به معروف و نهی از منکر تقنین شده است. امر به معروف و نهی از منکر از منظر فقه اسلامی وظیفه شرعی و همگانی است. نتیجه مستقیم انجام این فریضه «اصلاح» و مجری آن «مصلح» نامیده میشود برای درک اهمیت این اصل اسلامی، به ذکر یک آیه و حدیث بسنده میکنیم: قرآن میفرماید: ﴿كُنْتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَتُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ﴾[۱] رسول خدا(ص) فرمودند: «باید امر به معروف و نهی از منکر کنید وگرنه خداوند بدترین و شریرترین شما را بر نیکان و پاکانتان چیره فرموده و دعای خوبانتان را مستجاب و روا نگرداند[۲]. رضا و خشنودی حضرت مهدی(ع) در آن است که «معروف» عملی شود و منکر ترک گردد، بنابراین انسان منتظر نباید در این باره بیتفاوت باشد. خود حضرت در روزگار ظهور، بزرگترین امرکننده به معروف و نهی کننده ی از منکر است. جامعه منتظر، قطعاً خشنودی و رضایت حضرت مهدی(ع) را میخواهد و به او اقتدا میکند و برای اقامه احکام خدایی، تنبلی و بی تفاوتی را از خویشتن دور میسازند.[۳].
- ظلمستیزی و بیداری سیاسی و اجتماعی در برابر حکومتهای جور و ستم و مدعیان غاصب منصب ولایت[۴]. نتیجۀ امیدها و حرکتها، مقاومت در برابر جریان باطلی است که در مقابل انتظار، صفآرایی کرده است[۵]. مقاومت و برخورد فکری و رفتاری با حرکتهای اجتماعی منحط و تخریبگر و یا نهضتهای مخالف و حفظ امت اسلام از مبتلا شدن به انحرافهای فکری ورفتاری درسطح اجتماع ضروری است[۶]. امیرالمؤمنین (ع) در توصیف یاران امام مهدی (ع) میفرماید: «اصحاب مهدی (ع) مانند شیرهاییاند که از جنگل بیرون آمدهاند. قلبهای آنان تکههای آهن است. اگر بخواهند کوهی را از جا درآورند از جا در خواهند آورد. روش و لباس یکسانی دارند، مثل اینکه همه از یک پدرند»[۷].[۸] از آنجا که شرط ظهور دولت حق، آمادگی جمعی است، هرکس به اندازه توان خود برای اصلاح جامعه میکوشد و در برابر ناهنجاریهای اجتماعی، ساکت و بیتفاوت نمیماند[۹].
- رسول گرامی اسلام فرمود: «لَوْ لَمْ يَبْقَ مِنَ الدُّنْيَا إِلَّا يَوْمٌ وَاحِدٌ لَطَوَّلَ اللَّهُ ذَلِكَ الْيَوْمَ حَتَّى يَبْعَثَ اللَّهُ رَجُلًا مِنِّي أَوْ مِنْ أَهْلِ بَيْتِي يُوَاطِي اسْمُهُ اسْمِي وَ اسْمُ أَبِيهِ اسْمُ أَبِي يَمْلَأُ الْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلًا كَمَا مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْراً»[۱۰]. معنای حدیث فوق این است که اگر از دنیا به جز یک روز باقی نمانده باشد، خدای متعال آن روز را چندان طولانی میکند تا در آن روز مردی از اهل بیت من مبعوث شود، او همنام من است و زمین را پس از آنکه پر از ظلم و جور شده، پر از قسط عدل میکند. فلسفه بعثت انبیاء اجرای عدالت در جهان بوده است، ولی این هدف مقدس تا کنون محقق نشده است. خداوند آخرین امام و حجت خود را ذخیره کرده است تا در لحظه موعود قیام کند و زمین را پر از عدل و داد سازد. دولت منتظر، دولت عدالتخواه است و در تمام اقدامات خود (سیاست، اقتصاد، فرهنگ و...) به اعتدال در امور میاندیشد. چنین دولتی نه گرفتار افراط شده و نه در دام تفریط قرار میگیرد. در غیر این صورت نمیتواند در کسوت منتظران درآید و در آرزوی تشکیل دولت عدل مهدوی باشد. البته باید توجه داشت که استقرار عدالت همهجانبه در سراسر جهان، در غیر حکومت مهدوی ممکن نیست. چنین آرمانی تا کنون تحقق پیدا نکرده و از این پس نیز محقق نخواهد شد. این آرزوی بزرگ تنها در حکومت مهدوی برآورده میشود و تنها اوست که بر استقرار عدالت به معنای ذکر شده دانا و توانا است[۱۱]. این مطلب، تکلیف را از حکومتهای اسلامی در راه تلاش برای اجرای عدالت برنمیدارد. حکومتهای دینی باید بکوشند ظلم را از بین ببرند. تلاش آنان اگرچه ظلم را به کلی از بین نمیبرد، ولی آن را به حداقل میرساند و عدالت نسبی را در منطقهای محدود و معین محقق خواهد ساخت[۱۲].
پرسشهای وابسته
جستارهای وابسته
- ظلم
- اعتراض
- ظلمپذیری (سکوت بر ظلم)
- ظلمناپذیری (اباء الضیم)
- کفر به طاغوت
- امربه معروف و نهی از منکر
- مبارزه با طاغوت
- قیام مسالمتآمیز
- قیام مسلحانه
- مظالم
- مظالم عباد
- معونة الظالم
- عدالت (عدل)
- عدالتخواهی
- عزتطلبی
منابع
پانویس
- ↑ «شما بهترین گروهی بودهاید که (به عنوان سرمشق) برای مردم پدیدار شدهاید؛ به کار پسندیده فرمان میدهید و از (کار) ناپسند باز میدارید و به خداوند ایمان دارید » سوره آل عمران، آیه 110.
- ↑ سفینه البحار، ج1، ص449
- ↑ بابک زرین نعل، تقابل مهدویت در برابر اندیشههای سیاسی بابیت و بهاییت در دو قرن اخیر.
- ↑ ر.ک. زینتی، علی، انتظار و امنیت روانی، ص۳۰۳-۳۰۴؛ عبدیپور، حسن، نقش اجتماعی انتظار، ص ۵۳-۶۱.
- ↑ ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسشها و پاسخها، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.
- ↑ ر.ک. زینتی، علی، انتظار و امنیت روانی، ص۳۰۳-۳۰۴.
- ↑ معجم احادیث الامام المهدی، ج۲، ص۹۴
- ↑ ر.ک. ملکی راد، محمود، خانواده و زمینهسازی ظهور، ص ۵۵.
- ↑ ر.ک. زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵ ج۲، ص۲۴۲؛ ضمیری، محمد رضا، کارکردهای انتظار سازنده در اصلاح ناهنجاریهای اجتماعی ص ۲۹۲-۲۹۳.
- ↑ اربلی، علی ابن عباس، کشف الغمه، ج۲، ص۴۷۶.
- ↑ امام خمینی در این باره فرمودهاند: «هریک از انبیاء که آمدهاند برای اجرای «عدالت» آمدهاند و مقصدشان هم این بود که اجرای عدالت را در همه عالم بکنند، لکن موفق نشدند. حتی رسول ختمی(ص) که برای اصلاح بشر آمده بود و برای اجرای عدالت آمده بود و برای تربیت بشر آمده بود، باز در زمان خودشان موفق نشدند به این معنا...». صحیفه نور، ج۱۲ ص۲۰۷.
- ↑ هدایتنیا، فرجالله، ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات، ص۱۲۸-۱۳۲.