تربیت در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'منشاء' به 'منشأ') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
===علم غیر الهی=== | ===علم غیر الهی=== | ||
چنانچه علم غیر الهی و با [[انگیزه]] [[انحرافی]] حاصل گردد، نه تنها [[انسان]] را به [[سعادت]] رهنمون نمی‌سازد؛ بلکه خود، مانعی برای [[تربیت]] و [[هدایت]] انسان و دور کننده وی از [[صراط مستقیم]] است<ref>صحیفه امام، ج۸، ص۳۲۸.</ref>. بلکه [[علم توحید]] و [[عرفان]] هم چنانچه برای انباشت اصطلاحات باشد و خودش موضوعیت یابد؛ سالک را از مقصد دور می‌کند<ref>صحیفه امام، ج۱۸، ص۴۴۴.</ref> و نه تنها از حجاب‌های او نمی‌کاهد که حجاب‌های کوچک او را به حجاب‌های بزرگ‌تر تبدیل می‌کند<ref>صحیفه امام، ج۱۸، ص۴۵۰.</ref> و هرچه این [[علوم]] بیشتر شوند حجاب‌ها غلیظ‌تر و افزون‌تر می‌گردد<ref>صحیفه امام، ج۱۶، ص۲۱۹.</ref>.<ref>[[علی همت‌بناری|همت‌بناری، علی]]، [[نظام تربیتی اسلام - همت بناری (مقاله)| مقاله «نظام تربیتی اسلام»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|منظومه فکری امام خمینی]]، ص ۴۰۶.</ref> | چنانچه علم غیر الهی و با [[انگیزه]] [[انحرافی]] حاصل گردد، نه تنها [[انسان]] را به [[سعادت]] رهنمون نمی‌سازد؛ بلکه خود، مانعی برای [[تربیت]] و [[هدایت]] انسان و دور کننده وی از [[صراط مستقیم]] است<ref>صحیفه امام، ج۸، ص۳۲۸.</ref>. بلکه [[علم توحید]] و [[عرفان]] هم چنانچه برای انباشت اصطلاحات باشد و خودش موضوعیت یابد؛ سالک را از مقصد دور می‌کند<ref>صحیفه امام، ج۱۸، ص۴۴۴.</ref> و نه تنها از حجاب‌های او نمی‌کاهد که حجاب‌های کوچک او را به حجاب‌های بزرگ‌تر تبدیل می‌کند<ref>صحیفه امام، ج۱۸، ص۴۵۰.</ref> و هرچه این [[علوم]] بیشتر شوند حجاب‌ها غلیظ‌تر و افزون‌تر می‌گردد<ref>صحیفه امام، ج۱۶، ص۲۱۹.</ref>.<ref>[[علی همت‌بناری|همت‌بناری، علی]]، [[نظام تربیتی اسلام - همت بناری (مقاله)| مقاله «نظام تربیتی اسلام»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|منظومه فکری امام خمینی]]، ص ۴۰۶.</ref> | ||
== منابع == | |||
{{منابع}} | |||
#[[پرونده:1100618.jpg|22px]] [[علی همت‌بناری|همت‌بناری، علی]]، [[نظام تربیتی اسلام - همت بناری (مقاله)| مقاله «نظام تربیتی اسلام»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|'''منظومه فکری امام خمینی''']] | |||
{{پایان منابع}} | |||
== پانویس == | |||
{{پانویس}} | |||
[[رده:تربیت]] | |||
[[رده:مدخل]] | |||
نسخهٔ ۳ ژوئیهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۷:۳۵
این مدخل زیرشاخهٔ بحث تربیت است. تربیت از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: تربیت در قرآن - تربیت در حدیث - تربیت در کلام اسلامی - تربیت در معارف دعا و زیارات - تربیت در معارف و سیره سجادی - تربیت در معارف و سیره نبوی - تربیت در معارف و سیره فاطمی - تربیت در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی - پرسش‌های مرتبطموانع تربیت
برای تربیت موانعی وجود دارد که حرکت پیش‌رونده تربیت را کند و در مواردی متوقف می‌کند. در دیدگاه حضرت امام به موانع متعددی در زمینه تعلیم و تربیت اشاره شده است:
حب نفس، خودبینی و خودخواهی
حب نفس، رأس همه خطاها[۱] و منشأ همه گرفتاری‌ها[۲] و اساس همه فسادها، جنگ‌ها، ظلم‌ها، تعدی‌ها، تجاوزها[۳]، عامل هلاکت انسان و سرچشمه مفاسد[۴] است. خودبینی ارث شیطان و منشأ همه فسادهای فردی، حکومتی[۵]، سرچشمه همه ظلمت‌ها[۶]، حجاب برای انسان[۷] و اصل اصول فتنه است[۸]. خودخواهی و منیت نوعی بیماری[۹] و منشأ همه ظلمت‌ها[۱۰] و ارث شیطان[۱۱] است. انانیت و منیت انسان عامل حجاب او است[۱۲] و اگر این انانیت و منیت از میان برداشته شود همه نگرانی‌هایش تمام می‌شود[۱۳]. بنابراین، حب مذموم خود انسان است و همه مخالفت‌ها با خدا و همه معصیت‌ها و خیانت‌ها و جنایت‌ها از حب «خود» است که این حب منشأ حب دنیا و زخارف آن، مقام و جاه و مال آن است[۱۴]. وابستگی به خود منشأ همه وابستگی‌های انسان است[۱۵].[۱۶]
حب دنیا
حب دنیا اساس شقاوت‌ها، بدبختی‌ها، هلاکت‌ها و رأس همه خطاها است[۱۷]. باید از آن دوری کرد، حتی اگر حلالش باشد؛ زیرا به ناچار انسان را به دنبال حرام می‌کشاند[۱۸]. البته باید توجه داشت مراد از دنیای مذموم دنیایی است که در درون انسان است[۱۹] و در حقیقت وابستگی و تعلق انسان به آن مذموم است[۲۰]؛ زیرا دنیا به معنای عالم طبیعت و ملک نه تنها مورد نکوهش نیست بلکه مظهر حق و مقام ربوبیت او و مهبط ملائکه و جایگاه تربیت انبیاء و اولیاء(ع) است و حب آن اگر ناشی از حب به خداوند باشد مطلوب و موجب کمال اوست[۲۱].[۲۲]
نفس اماره
نفس اماره به عنوان عامل شیطان[۲۳]انسان را به بدی فرا می‌خواند و او را به انکار مقامات معنوی و سلوک إلی الله و به تبع آن دشمنی و ضدیت با خداوند می‌کشاند[۲۴]. نفس اماره انسان را مورد خدعه قرار می‌دهد و چه بسا به اسم خداوند و خدمت به خلق خدا، او را از خداوند باز دارد و به سوی خود و آمال خود سوق دهد[۲۵].[۲۶]
شیطان
شیطان از طرق زیادی انسان را مغرور می‌کند[۲۷]. وسوسه، شک و تردید را در قلب انسان می‌اندازد[۲۸]، انسان را به یأس می‌کشاند[۲۹]، فریب می‌دهد و چه بسا به اسم خداوند و به اسم خدمت به خلق خدا، وی را از خدا باز داشته به سوی خواسته‌های خود سوق دهد، پیران را به بهانه پیر شدن و فرصت از دست رفتن و مأیوس کردن فریب می‌دهد و جوانان را با گناه کردن و اعتماد به فرصت کافی برای توبه داشتن و ارحم الراحمین بودن خداوند می‌فریبد[۳۰]. انسان را به انکار مقامات معنوی وامی‌دارد و روح شوق دستیابی به کمالات انسانی و مقامات معنوی را در او می‌میراند[۳۱]. ایمان را از انسان می‌گیرد[۳۲] و او را از فطرت توحیدی منحرف می‌کند[۳۳] و خودبینی را در انسان به ارث می‌گذارد[۳۴].[۳۵]
هم‌نشینی با اهل معصیت
هم‌نشینی با اهل معصیت و شرکت در مجالس آنها سبب می‌شود انسان تحت تأثیر منفی حالات و اعمال آنها قرار گیرد و همانند آنها گردد[۳۶].[۳۷]
طاغوت
حاکمیت رژیم طاغوت یکی از موانع بیرونی تربیت است که نمونه‌ای از آن قبل از انقلاب اسلامی بر جامعه اسلامی ما حکومت می‌کرد. رژیم طاغوتی، جوان‌های جامعه و بلکه همه ملت اعم از زن و مرد را به فساد و تباهی کشانید[۳۸].[۳۹]
وابستگی فکری
وابستگی فکری سرآغاز وابستگی در عرصه‌های اقتصادی، فرهنگی و وابستگی در همه چیز است؛ از این رو می‌بایست مغزهای جوانان را از وابستگی فکری پاک و مغز اسلامی انسانی را جایگزین آنها نمود[۴۰].[۴۱]
علم غیر الهی
چنانچه علم غیر الهی و با انگیزه انحرافی حاصل گردد، نه تنها انسان را به سعادت رهنمون نمی‌سازد؛ بلکه خود، مانعی برای تربیت و هدایت انسان و دور کننده وی از صراط مستقیم است[۴۲]. بلکه علم توحید و عرفان هم چنانچه برای انباشت اصطلاحات باشد و خودش موضوعیت یابد؛ سالک را از مقصد دور می‌کند[۴۳] و نه تنها از حجاب‌های او نمی‌کاهد که حجاب‌های کوچک او را به حجاب‌های بزرگ‌تر تبدیل می‌کند[۴۴] و هرچه این علوم بیشتر شوند حجاب‌ها غلیظ‌تر و افزون‌تر می‌گردد[۴۵].[۴۶]
منابع
پانویس
- ↑ صحیفه امام، ج۱۳، ص۱۹۴ و ۲۱۱ – ۲۱۰.
- ↑ صحیفه امام، ج۱۴، ص۹ - ۸؛ ج۱۶، ص۴۵۸.
- ↑ صحیفه امام، ج۱۶، ص۴۵۸.
- ↑ شرح چهل حدیث، ص۶۷.
- ↑ صحیفه امام، ج۱۹، ص۱۳۳.
- ↑ صحیفه امام، ج۱۱، ص۳۸۰.
- ↑ صحیفه امام، ج۱۴، ص۲۱۱.
- ↑ صحیفه امام، ج۲۰، ص۱۵۵.
- ↑ صحیفه امام، ج۱۴، ص۱۷۲.
- ↑ صحیفه امام، ج۱۱، ص۳۸۰.
- ↑ صحیفه امام، ج۲۰، ص۱۵۵.
- ↑ صحیفه امام، ج۱۶، ص۲۰۹ - ۲۰۸.
- ↑ صحیفه امام، ج۱۴، ص۲۱۱.
- ↑ صحیفه امام، ج۱۶، ص۲۱۴.
- ↑ صحیفه امام، ج۱۶، ص۲۱۴.
- ↑ همت‌بناری، علی، مقاله «نظام تربیتی اسلام»، منظومه فکری امام خمینی، ص ۴۰۳.
- ↑ صحیفه امام، ج۱۶، ص۲۱۳.
- ↑ صحیفه امام، ج۱۸، ص۵۲۰.
- ↑ صحیفه امام، ج۱۶، ص۲۱۴.
- ↑ صحیفه امام، ج۱۴، ص۱۱.
- ↑ صحیفه امام، ج۱۶، ص۲۱۴.
- ↑ همت‌بناری، علی، مقاله «نظام تربیتی اسلام»، منظومه فکری امام خمینی، ص ۴۰۴.
- ↑ صحیفه امام، ج۲۰، ص۱۶۴.
- ↑ صحیفه امام، ج۱۶، ص۲۰۹.
- ↑ صحیفه امام، ج۱۶، ص۲۲۱.
- ↑ همت‌بناری، علی، مقاله «نظام تربیتی اسلام»، منظومه فکری امام خمینی، ص ۴۰۴.
- ↑ شرح چهل حدیث، ص۳۶۳؛ صحیفه امام، ج۱۸، ص۱۴۸.
- ↑ صحیفه امام، ص۳۹۹.
- ↑ صحیفه امام، ج۹، ص۱۸۱.
- ↑ صحیفه امام، ج۱۶، ص۲۲۱؛ ج۱۸، ص۱۴.
- ↑ شرح چهل حدیث، ص۵۰۷.
- ↑ صحیفه امام، ج۲، ص۲۳.
- ↑ صحیفه امام، ج۱۷، ص۵۳۱.
- ↑ صحیفه امام، ج۱۹، ص۱۳۳.
- ↑ همت‌بناری، علی، مقاله «نظام تربیتی اسلام»، منظومه فکری امام خمینی، ص ۴۰۵.
- ↑ شرح چهل حدیث، ص۳۷۶.
- ↑ همت‌بناری، علی، مقاله «نظام تربیتی اسلام»، منظومه فکری امام خمینی، ص ۴۰۵.
- ↑ صحیفه امام، ج۱۰، ص۲۶۸ و ۵۳۱.
- ↑ همت‌بناری، علی، مقاله «نظام تربیتی اسلام»، منظومه فکری امام خمینی، ص ۴۰۶.
- ↑ صحیفه امام، ج۱۰، ص۵۳.
- ↑ همت‌بناری، علی، مقاله «نظام تربیتی اسلام»، منظومه فکری امام خمینی، ص ۴۰۶.
- ↑ صحیفه امام، ج۸، ص۳۲۸.
- ↑ صحیفه امام، ج۱۸، ص۴۴۴.
- ↑ صحیفه امام، ج۱۸، ص۴۵۰.
- ↑ صحیفه امام، ج۱۶، ص۲۱۹.
- ↑ همت‌بناری، علی، مقاله «نظام تربیتی اسلام»، منظومه فکری امام خمینی، ص ۴۰۶.