مسلم بن عقیل
مسلم بن عقیل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: مسلم بن عقیل در تاریخ اسلامی - مسلم بن عقیل در معارف و سیره حسینی - پرسش مرتبط ندارد |
| سوگواری امام حسین |
| رویدادها |
|---|
| واقعه عاشورا • اسیران کربلا • روز شمار واقعه عاشورا • روز عاشورا • نامه های کوفیان به امام حسین • واقعه عاشورا (از نگاه آمار) |
| افراد |
| علی اکبر • علی اصغر • عباس بن علی • زینب کبری • سکینه بنت حسین • فاطمه دختر امام حسین • مسلم بن عقیل • شهیدان کربلا • اسیران کربلا |
| جای‌ها |
| حرم امام حسین • تل زینبیه • حرم عباس بن علی • گودال قتلگاه • بین الحرمین • نهر علقمه |
| مناسبت‌ها |
| تاسوعا • عاشورا • اربعین |
| مراسم |
| مرثیه‌خوانی • نوحه • تعزیه • روضه • زنجیرزنی • سینه‌زنی • سقاخانه • سنج و دمام • دسته عزاداری • شام غریبان • تشت‌گذاری • نخل‌گردانی • قمه زنی • راهپیمایی اربعین • تابوت‌گردانی • مراسم تابوت |
مسلم بن عقیل نمایندۀ اعزامی سیدالشهدا از مکّه به کوفه برای بررسی اوضاع و بیعت گرفتن از مردم.
مقدمه
مسلم بن عقیل، پسر عموی امام حسین(ع) و مورد وثوق وی بود. رشادت و جوانمردی او مشهور بود. در جنگ صفین، در جناح راست لشکر علی(ع) بود. امام حسین(ع) در پاسخ به دعوت‌نامه‌های مکرّر شیعیان و سران کوفه، نامه‌ای خطاب به آنان نوشت و مسلم بن عقیل را به‌عنوان "برادر، پسر عمو و فرد مورد اطمینان خود" به آنان معرفی کرد. مسلم در نیمۀ شعبان از مکّه به کوفه رفت، در کوفه به تلاش وسیعی برای دعوت مردم به بیعت با امام پرداخت. آن زمان والی کوفه نعمان بن بشیر بود. حدود ۱۸ هزار نفر با او به نفع امام بیعت کردند. در ایام فعالیت و قیام حماسی مسلم، والی کوفه عوض شد و ابن زیاد به ولایت کوفه و مقابله با حرکت مسلم منصوب گشت. جایگاه مسلم در کوفه پنهان بود. ابن زیاد به کمک جاسوسان محلّ اختفای او را پیدا کرد و به دستگیری میزبانش که هانی بن عروه بود پرداخت. مسلم بن عقیل مجبور شد قیام خویش را پیش از موعد علنی کند و قصر ابن زیاد به محاصره در آمد.
ابن زیاد، سران شهر را گرد آورد و آنان را با تهدید و تطمیع، مطیع خویش ساخت. با ایجاد جوّ رعب و وحشت و دستگیری‌ها، بیم و هراس بر مردم سایه افکند و از دور مسلم پراکنده شدند. مسلم بن عقیل در کوفه، تنها و غریب و بی‌پناه ماند. شب به خانۀ طوعه رفت. جایگاه او برای ابن زیاد معلوم شد. نیروهایی فرستاد، مسلم از خانه بیرون آمد و در کوچه‌ها و میدان شهر، یک تنه با سربازان ابن زیاد جنگید تا آنکه گرفتار شد. او را به قصر ابن زیاد بردند. پس از گفتگو‌های تندی که ردّ و بدل شد، به دستور ابن زیاد او را بالای قصر برده، سر از بدنش جدا کردند و پیکرش را به زیر افکندند[۱]. سر مسلم را همراه سر هانی نزد یزید فرستادند. شهادت مسلم بن عقیل، روز هشتم ذیحجه سال ۶۰ (روز عرفه) بود. قبر مسلم در کوفه است. و در سال ۱۲۸۲ قمری گنبدش کاشی و ضریحش از نقره شد و اطراف ضریح، مجلّل و آینه‌کاری گشت. محدّث قمی پس از ذکر اعمال مسجد جامع کوفه، نماز و زیارت‌نامه‌ای برای حضرت مسلم نقل کرده است. با این شروع: «الْحَمْدُ لِلَّهِ الْمَلِكِ الْحَقِّ الْمُبِينِ...»[۲].[۳]
جستارهای وابسته
- رقیه دختر امام علی (همسر)
- محمد بن مسلم بن عقیل (فرزند)
- ابراهیم بن مسلم بن عقیل (فرزند)
منابع
پانویس
- ↑ قضایای نهضت او و بیعت مردم و شهادتش در بحار الأنوار، ج۴۴، ص۳۴۰ به بعد آمده است، نیز زندگینامه او در کتاب «مبعوث الحسین» محمد علی عابدین، انتشارات جامعه مدرسین.
- ↑ مفاتیح الجنان، ص۴۰۱.
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، ص ۴۵۲.