بحث:رابطه انتظار با دین چیست؟ (پرسش)

پاسخ اجمالی

• زندگی منتظرانه، پیشینه‌ای دراز در تاریخ و افقی ناپیدا در آیندۀ روزگار دارد. باور انتظار، نه تنها به پایان عصر حضور که به دوران آغازین دین باز می‌گردد؛ زیرا تاریخ اسلام این سلوک را در زندگی دینی آن روزگار نشان می‌دهد. انتظار و دینداری از جمله بایدهای عقل عملی دینداری و باورمندی به دین است.
• رابطۀ انتظار با دین این است، کار دین و دیانت تعمق و توسعۀ آن چیزی است که انسان‌ها در زندگی دارند؛ انسان‌ها با انتظار زندگی می‌کنند. دین، این انتظار را که جوهرۀ زندگی آدمی است وسعت می‌بخشد و سپس آن را تعمیق می‌دهد و چیزی را که انسان دارد کامل‌تر می‌کند. به عبارت دیگر، دین با فطرت انسان مخالفت نمی‌کند، بلکه آن را می‌پروراند و در مسیر تکامل قرار می‌دهد. اگر انتظار و چشم به راه ظهور بودن، در میان جامعه تقویت شود جامعه در راستای فرهنگ‌سازی صحیح و راستین پیش می‌‌رود و هر چه در جامعه و آحاد مردم، فرهنگ اصیل و راستین پا بگیرد، باورها و اعتقادات مردم نسبت به متافیزیک و امور قدسی تشدید می‌‌شود. با عنایت به اینکه پایه‌های اصلی دین اعتقاد و باور به امور غیبی و قدسی است، پس در کنار فرهنگ‌سازی انتظار، شاهد تقویت و تعمیق دین در جامعۀ منتظران خواهیم بود. جایگاه و نقش انتظار به حدی است که در برخی از روایات، انتظار را پایه‌های اصلی دین به حساب آورده‌اند یعنی نه تنها انتظار در تحکیم و تقویت دین نقش مهمی دارد بلکه با فقدان انتظار دین از بین می‌‌رود. چنانکه امام صادق(ع) فرمودند: «از دین اهل بیت است: تقوی، عفت، صالح بودن، و انتظار فرج با شکیبایی».
• دیگر اینکه فهم و تلقّی درست از دین، شرط انتظار واقعی است. مطالعۀ تاریخ، نشان می‌دهد، ادیان بر اثر عوامل مختلف و با گذشت زمان‌های متمادی، آرام‌آرام از خلوص نخستین خود فاصله می‌گیرند و خطوط اصلی و فرعی آنها با حذف و اضافه، تبدیل و تغییر، تأویل و تفسیر و... دچار تحریف می‌شوند؛ هرچند در کتاب آسمانی (قرآن کریم) تحریف لفظی راه نیافته است، اما در طی چهارده قرن گذشته، عواملی چون تفسیر به رأی یا کج‌فهمی قرآن، فقدان بخشی از منابع حدیث، سیره و سنّت، جعل حدیث، تحریف تاریخ و شخصیت‌ها، نفوذ فرهنگ‌های بیگانه و پیدایش رگه‌های نفاق، مهجور شدن وحی از صحنه‌های زندگی اجتماعی و حیات سیاسی، ترویج اسلام‌شناسی‌های مسموم و مغرضانه، مانند تک‌بعدی دیدن دین و... همگی به نوعی در محدود ساختن خلوص اسلام نقش داشته‌اند. با توجه به فرمودۀ امام خمینی (ره) اگر مجاهدت‌های علمی استخوان‌سوز و طاقت‌فرسای علمای عظام یعنی فقیهان و اسلام‌شناسان ژرف‌اندیش و جامع‌نگر نبود معلوم نبود امروز چه چیزی را به جای اسلام به خورد توده‌های مسلمان می‌دادند؛ ولی با این وصف، رسوباتی از آن‌ همه جریان ناسالم و انحرافی خواه ناخواه در ذهنیت جامعۀ اسلامی ته‌نشین خواهد شد. وظیفۀ فرد و جامعۀ منتظر در عصر غیبت به ویژه در دورۀ حاضر که با تداوم و تورم نظریه‌پردازی و مطالعات نظری در حوزۀ دین‌پژوهی، عرصۀ وسیع علوم انسانی و روند برداشت‌های ناصواب از دین پیچیده‌تر شده، این است که‌ اسلام ناب را از سرچشمه‌های اصیل آن دریافت دارند.
• امام مهدی(ع) نه تنها یک انقلابی و رهبر سترگ سیاسی ـ اجتماعی است که عدالت را در گسترۀ جامعۀ بشری محقّق خواهد ساخت، بلکه مصلح بزرگ دین است؛ ایشان بساط همۀ دین‌فروشان، بدعت‌گذاران و متحجّران را برخواهد چید و مردم را به سوی ابعاد ناشناخته و متروک دین، هدایت خواهد کرد.
• در مجموع باید گفت: اولاً یکی از کارکردهای مهم "انتظار" تعالی‌بخشی و فرهنگ‌سازی در جامعه است؛ ثانیاً در پرتو فرهنگ سازی صحیح و راستین در جامعه، باورها و اعتقادات مردم نسبت به امور قدسی تقویت می‌‌شود و ثالثاً از آنجا که مؤلفه‌های مهم دین (خصوصا دین آسمانی) مولفه‌های قدسی و متافیزیکی است، پس انتظار با تعالی باور به امور قدسی، عامل تقویت و شکوفایی دین است.

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید: