توحید در حدیث
اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
توحید در قرآن - توحید در حدیث - توحید در نهج البلاغه - توحید در معارف دعا و زیارات - توحید در کلام اسلامی - توحید در اخلاق اسلامی
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل توحید (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
ارزش توحید
- هشام به حکم گوید: اینکه: "به امام صادق(ع) عرض کردم: چه دلیلی بر یگانگی خداوند وجود دارد؟ فرمود: اینکه تدبیر عالم یگانه است و آفرینش آن تامّ و تمام؛ همانگونه که حضرت حق می‌‌فرماید: ﴿لَوْ كَانَ فِيهِمَا آلِهَةٌ إِلَّا اللَّهُ لَفَسَدَتَا﴾[۱][۲].
- امام رضا(ع) در هنگامه بیان حدیث سلسلة الذَّهب در میان اجتماع نیشابوریان، از حضرت حق نقل نمودند که: ﴿لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ﴾[۳] دژ من است، و هرکس که داخل دژ من شود از عذاب من در امان ماند. آنگاه چون مرْکب ایشان چند گامی به پیش رفت، باز به بانگ فرمودند: توحید را شروطی است، و من در شمار شروط آن هستم"[۴]؛
- پیامبر اکرم(ص) فرمودند: "توحید، قیمت بهشت است"[۵]؛
- پیامبر اکرم(ص) فرمودند: "خداوند بوسیله توحید، بدن‌های امّت مرا بر جهنّم حرام گردانید"[۶]؛
- حضرت حق جلّ وعلا !- می‌‌فرماید: "من اللّهم که هیج خدائی جز من نیست، هرکس به توحید من اقرار نماید در دژ من وارد شده، و هرکس در دژ من وارد شود از عذاب من در امان ماند" [۷][۸]
فطری بودن توحید
- زراره گوید: از امام باقر(ع) درباره آیه شریفه ﴿ فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْهَا﴾[۹] سؤال نمودم. ایشان فرمودند: "خداوند در فطرت آنان علم به اینکه او پروردگارشان است را قرار داد، و اگر چنین نکرده بود، چون از آنان سؤال می‌‌شد که چه کسی پروردگار آنان است و چه کسی به آنان رزق می‌‌دهد، هیچ جوابی برای این سؤال نداشتند"[۱۰]؛
- زراره گوید: از امام باقر(ع) درباره معنای آیه شریفه ﴿حُنَفَاءَ لِلَّهِ غَيْرَ مُشْرِكِينَ بِهِ﴾[۱۱] سؤال کردم. ایشان فرمودند: "مراد، فطرتی است که مردم بر اساس آن آفریده شده‌اند. خداوند مردمان را بر اساس شناخت خود آفریده است"[۱۲]؛
- پیامبر اکرم(ص) می‌‌فرمایند: "هر طفلی برپایه فطرت و به همراه آن بدنیا می‌‌آید، یعنی برپایه شناخت خداوند به اینکه او خالق اوست؛ این آیه نیز اشاره به همین مطلب دارد: ﴿وَلَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ لَيَقُولُنَّ اللَّهُ﴾[۱۳][۱۴].
- علاء گوید: از امام صادق(ع) درباره آیه شریفه ﴿فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْهَا﴾[۱۵] پرسیدم. ایشان فرمودند: "منظور از این فطرت، توحید است"[۱۶][۱۷]
منابع
پانویس
- ↑ «اگر در آن دو (- آسمان و زمین) جز خداوند خدایانی می‌بودند، هر دو تباه می‌شدند » سوره انبیاء، آیه ۲۲.
- ↑ « عَنْ هِشَامِ بْنِ الْحَكَمِ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ(ع): مَا الدَّلِيلُ عَلَى أَنَّ اللَّهَ وَاحِدٌ؟ قَالَ: اتِّصَالُ التَّدْبِيرِ وَ تَمَامُ الصُّنْعِ كَمَا قَالَ عَزَّ وَ جَلَّ لَوْ كَانَ فِيهِمَا آلِهَةٌ إِلَّا اللَّهُ لَفَسَدَتَا»؛ بحار الأنوار، ج ۳، ص ۲۲۹.
- ↑ «هیچ خدایی جز خداوند نیست» سوره صافات، آیه ۳۵.
- ↑ « عَنِ الرِّضَا(ع) قَالَ: سَمِعْتُ أَبِي مُوسَى بْنَ جَعْفَرٍ يَقُولُ: سَمِعْتُ أَبِي جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ يَقُولُ سَمِعْتُ أَبِي مُحَمَّدَ بْنَ عَلِيٍّ يَقُولُ سَمِعْتُ أَبِي عَلِيَّ بْنَ الْحُسَيْنِ يَقُولُ سَمِعْتُ أَبِي الْحُسَيْنَ بْنَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ يَقُولُ سَمِعْتُ أَبِي أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ(ع) يَقُولُ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ(ص) يَقُولُ: سَمِعْتُ جَبْرَئِيلَ يَقُولُ سَمِعْتُ اللَّهَ جَلَّ جَلَالُهُ يَقُولُ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ حِصْنِي فَمَنْ دَخَلَ حِصْنِي أَمِنَ عَذَابِي قَالَ فَلَمَّا مَرَّتِ الرَّاحِلَةُ نَادَانَا بِشُرُوطِهَا وَ أَنَا مِنْ شُرُوطِهَا»؛ بحار الأنوار، ج ۳، ص ۷.
- ↑ « قَالَ رَسُولُ اللَّهِ(ص) التَّوْحِيدُ ثَمَنُ الْجَنَّةِ»؛ بحار الأنوار، ج ۳، ص ۳.
- ↑ « فِي خَبَرِ أَسْمَاءِ النَّبِيِّ وَ أَوْصَافِهِ(ص):... فَبِالتَّوْحِيدِ حَرَّمَ أَجْسَادَ أُمَّتِي عَلَى النَّارِ»؛ بحار الأنوار، ج ۳، ص ۳.
- ↑ « عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِ عَنِ النَّبِيِّ(ص) عَنْ جَبْرَئِيلَ سَيِّدِ الْمَلَائِكَةِ قَالَ: قَالَ اللَّهُ سَيِّدُ السَّادَاتِ جَلَّ وَ عَزَّ إِنِّي أَنَا اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنَا مَنْ أَقَرَّ لِي بِالتَّوْحِيدِ دَخَلَ حِصْنِي وَ مَنْ دَخَلَ حِصْنِي أَمِنَ عَذَابِي»؛ بحار الأنوار، ج ۳، ص ۱۰.
- ↑ مظاهری، حسین، دانش اخلاق اسلامی، ج۱، ص ۳۴۰-۳۴۱.
- ↑ «بر همان سرشتی که خداوند مردم را بر آن آفریده است؛» سوره روم، آیه ۳۰.
- ↑ « عَنْ زُرَارَةَ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ(ع) عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ! فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْهَا قَالَ فَطَرَهُمْ عَلَى مَعْرِفَتِهِ أَنَّهُ رَبُّهُمْ وَ لَوْ لَا ذَلِكَ لَمْ يَعْلَمُوا إِذَا سُئِلُوا مَنْ رَبُّهُمْ وَ لَا مَنْ رَازِقُهُمْ »؛ بحار الأنوار، ج ۳، ص ۲۷۹.
- ↑ «پاک آیینان برای خداوند باشید، نه شرک‌ورزان به او » سوره حج، آیه ۳۱.
- ↑ « سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ(ع) مِنْ قَوْلِ اللَّهِ حُنَفَاءَ لِلَّهِ غَيْرَ مُشْرِكِينَ بِهِ مَا الْحَنِيفِيَّةُ؟ قَالَ هِيَ الْفِطْرَةُ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْها فَطَرَ اللَّهُ الْخَلْقَ عَلَى مَعْرِفَتِهِ»؛ بحار الأنوار، ج ۳، ص ۲۷۹.
- ↑ «و اگر از آنان بپرسی: چه کسی آسمان‌ها و زمین را آفریده است؟ می‌گویند: خداوند» سوره لقمان، آیه ۲۵.
- ↑ « قَالَ رَسُولُ اللَّهِ(ص): كُلُّ مَوْلُودٍ يُولَدُ عَلَى الْفِطْرَةِ يَعْنِي عَلَى الْمَعْرِفَةِ بِأَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ خَالِقُهُ فَذَلِكَ قَوْلُهُ وَلَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ لَيَقُولُنَّ اللَّهُ»؛ بحار الأنوار، ج ۳، ص ۲۷۹.
- ↑ «بر همان سرشتی که خداوند مردم را بر آن آفریده است» سوره روم، آیه ۳۰.
- ↑ « عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ(ع) قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ! فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْهَا قَالَ: التَّوْحِيدُ»؛ بحار الأنوار، ج ۳، ص ۲۷۷.
- ↑ مظاهری، حسین، دانش اخلاق اسلامی، ج۱، ص ۳۴۱-۳۴۲.