دانشنامهٔ امام مهدی ج۴ (کتاب)
این کتاب، جلد چهارم از مجموعهٔ ده‌جلدی دانشنامهٔ امام مهدی است و با زبان فارسی به بررسی مسائل مرتبط با موضوع مهدویت، با تکیه بر نصوص معتبر اسلامی می‌پردازد. این مجموعه اثر محمد محمدی ری‌شهری است و انتشارات مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث انتشار آن را به عهده داشته است.[۱] آماده‌سازی جلدهای ده‌گانهٔ این اثر برای انتشار با همکاری سید محمد کاظم طباطبایی، محمود کریمیان، محمد رضا سجادی‌طلب، سید محمود طباطبایی‌نژاد، سید روح‌الله سید‌طبایی و ترجمه عبدالهادی مسعودی همراه بوده است.
| دانشنامهٔ امام مهدی (ع) ، ج ۴ | |
|---|---|
 | |
| از مجموعه | [[دانشنامهٔ امام مهدی (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]][[رده:مجموعه کتاب دانشنامهٔ امام مهدی]] |
| زبان | فارسی |
| ترجمهٔ کتاب | بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ |
| نویسنده | محمد محمدی ری‌شهری |
| به کوشش | سید محمد کاظم طباطبایی محمود کریمیان محمد رضا سجادی‌طلب سید محمود طباطبایی‌نژاد سید روح‌الله سید‌طبایی |
| مترجم | عبدالهادی مسعودی |
| موضوع | امامت، امام مهدی |
| مذهب | [[شیعه]][[رده:کتاب شیعه]] |
| ناشر | [[:رده:انتشارات انتشارات مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث|انتشارات انتشارات مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث]][[رده:انتشارات انتشارات مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث]] |
| محل نشر | قم، ایران |
| سال نشر | ۱۳۹۳ ش |
| شابک | ۹۷۸-۹۶۴-۴۹۳-۷۵۵-۲ |
| شماره ملی | ۳۴۴۳۷۷۱ |
دربارهٔ کتاب
در معرفی این کتاب آمده است: «طرح و تبیین مجموعه موضوعات و مسائل مرتبط با موضوع مهدویت، با تکیه بر نصوص اسلامی "متون آیات و احادیث" است. در این مجلد و در ادامه فصل چهارم از بخش چهارم، ابتدا مباحث مرتبط با مدعیان دروغین و مواردی چون سوء استفاده از مفاهیم اصیل، انگیزه مدعیان دروغین، زمینه‌های پذیرش ادعای مدعیان دروغین و خاستگاه مدعیان دروغین تشریح، و پس از آن، تاریخچهای از مهدیان دروغین ارائه شده است. در بخش پنجم با عنوان "توقیعات امام مهدی"، با تحلیلی درباره توقیعات "مکاتبان/ نامهها" امام مهدی آغاز می‌شود و در ادامه پاسخهای مکتوب امام در ایام غیبت کوتاهمدتش به پارهای از پرسش‌های مختلف، ضمن چهار فصل؛ توقیعات اعتقادی و سیاسی، توقیعات فقهی، توقیعاتی حاکی از کرامت، و توقیعات گوناگون دیگر آمده است. از نگاه تدوین کنندگتن کتاب، برخی از توقیعات مطرح شده در این قسمت مربوط به اعتقاداتی از قبیل صفات خدا و شماری از آنها سیاسی است؛ مانند توقیع مربوط به حفاظت نمایندگان امام از آسیب دشمنان. برخی هم دارای هر دو بعد سیاسی و اعتقادی است؛ مانند توقیع‌های مربوط به امامت.»[۱]
فهرست کتاب
- فصل چهارم. مدعیان دروغین؛
- مدعیان دروغین مهدویت؛
- سوء استفاده از مفاهیم اصیل؛
- انگیزه مدعیان؛
- زمینه‌های پذیرش ادعای مدعیان دروغین؛
- خاستگاه مدعیان دروغین؛
- تاریخچه مهدیان دروغین؛
- اوجگیری باورهای مهدی‌گرایانه در آغاز عصر عباسی؛
- مهدویت برخی غالیان و رهبران فرقه‌های انشعابی از امامیه؛
- مدعیان دروغین وکالت؛
- دروغ پردازان اخیر؛
بخش پنجم. توقیعات امام مهدی(ع)
- توقیع‌های امام عصر(ع)؛
- دسته بندی موضوعی توقیع‌ها؛
- ارزیابی توقیع‌ها؛
- منابع توقیع‌ها؛
- خط توقیع‌ها؛
- فصل یکم. مکتوب‌هایی در پاسخ پرسش‌های عقیدتی و سیاسی؛
- صفات خدا؛
- نبوت و امامت؛
- زمین از حجت، خالی نمی‌ماند؛
- ختم نبوت و پایه‌های علم امام(ع)؛
- تکذیب کسانی که پنداشته‌اند امام عسکری(ع) بدون جانشین از دنیا می‌رود؛
- برائت از غالیان و منحرفان؛
- نهی از تعیین وقت برای قیام؛
- نهی از بردن نام و شناساندن مکان امام(ع)؛
- نهی از پیگیری جای امام(ع)؛
- وکالت محمد بن ابراهیم بن مهزیار؛
- وکالت حاجز؛
- وکالت محمد بن جعفر عربی؛
- حفاظت وکیلان از آسیب دشمن؛
- وقوع غیبت تام "کامل"؛
- فصل دوم. مکتوب‌هایی در پاسخ پرسش‌های فقهی؛
- فصل سوم. مکتوب‌هایی حکایت‌گر کرامت‌ها؛
- فصل چهارم. مکتوبات گوناگون؛
- پاسخ پرسش‌های اسحاق بن یعقوب؛
- پاسخ پرسش‌های محمد بن صالح؛
- مکتوب منسوب به ناحیه در زمان غیبت کبرا خطاب به شیخ مفید.[۲]
دربارهٔ پدیدآورندگان
| ● آیت‌الله محمد محمدی ری‌شهری |
|---|
 آیت‌الله محمد محمدی ری‌شهری (متولد ۱۳۲۵ ش، شهر ری)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: علی مشکینی، محمد فاضل لنکرانی، سید محمد باقر طباطبایی سلطانی، محمد علی اراکی، حسین وحید خراسانی، جواد تبریزی، سید محمد رضا گلپایگانی و مرتضی حائری یزدی به اتمام رساند. تولیت آستان حضرت عبدالعظیم حسنی (ع)، نمایندگی مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری (دوره پنجم)، عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام، نمایندگی ولی فقیه و سرپرستی حجاج ایرانی، ریاست مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، ریاست دانشگاه قرآن و حدیث و ریاست پژوهشگاه قرآن و حدیث از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر انجام فعالیت‌های علمی و اجرایی به تألیف آثار فراوان با موضوعات دینی و اعتقادی اهتمام ورزیده است. «دانشنامهٔ عقاید اسلامی»، «دانشنامهٔ احادیث پزشکی»، «خیر و برکت از نگاه قرآن و حدیث»، «شناختنامهٔ نماز بر پایهٔ قرآن و حدیث»، «اهل بیت در قرآن و حدیث»، «حکمت‌نامهٔ پيامبر اعظم(ص)»، «سیرهٔ پیامبر خاتم (ص)»، «دانشنامهٔ امیرالمؤمنین بر پایهٔ قرآن، حدیث و تاریخ»، «سيری در سيرهٔ حکومتی امام علی(ع)»، «سیاست‌نامهٔ امام علی(ع)»، «فلسفه وحی و نبوت»، «حکمت‌نامهٔ امام حسین(ع)»، «فرهنگ‌نامهٔ مرثيه‌سرايی و عزاداری حضرت سيدالشهدا(ع)»، «حکمت‌نامهٔ رضوی»، «دانشنامهٔ امام مهدی(ع)»، «شرح زیارت جامعهٔ کبیره»، «ویژگی‌های صراط مستقیم در قرآن» و «گونه‌شناسی هدایت الهی در قرآن و حدیث» برخی از این آثار است.[۳] |
| ● سید محمد کاظم طباطبایی |
|---|
 حجت الاسلام و المسلمین سید محمد کاظم طباطبایی (متولد ۱۳۴۴ ش، قم)، ریاست پژوهشکده علوم و معارف حدیث و سردبیر نشریه آیت بوستان از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی به راهنمایی و مشاوره پایان‌نامه‌های دانشجویان نیز مشغول است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «تاریخ حدیث شیعه»، «منطق فهم حدیث»، «مفهوم‌شناسی و بررسی چگونگی تأویل احادیث در مکتب عقلی ملاصدرا»، «حدیث‌خوانی روشمند» و «پژوهشی درباره زیارت‌های جامعه» برخی از این آثار است.[۴] |
| ● محمود کریمیان |
|---|
 حجت الاسلام و المسلمین محمود کریمیان (متولد ۱۳۵۱، قم)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون: جواد تبریزی، سید محمود هاشمی شاهرودی، محمد فاضل لنکرانی، حسین وحید خراسانی و جعفر سبحانی پیگیری کرد. وی تحصیلات دانشگاهی خویش را در مقطع کارشناسی معارف پیگیری کرد. او علاوه بر تدریس دروس دانشگاهی تاکنون چندین کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «دانشنامه اميرالمؤمنين(ع)»، «حكمت نامه امام حسين(ع)»، «دانشنامه امام حسین(ع)»، «حکمت نامه پیامبر اعظم(ص)»، «دانشنامه امام مهدی(ع)»، «اعتبارسنجی و فقه الحدیث آخرین توقیع»، «تعامل دو مکتب حدیثی شیعه و سنی» برخی از این آثار است.[۵] |
| ● محمد رضا سجادی‌طلب |
|---|
|
در مورد همکار تدوین آقای محمد رضا سجادی‌طلب اطلاعاتی در دست نیست. |
| ● سید محمود طباطبایی‌نژاد |
|---|
 حجت الاسلام و المسلمین سید محمود طباطبایی‌نژاد (متولد ۱۳۴۰، یزد)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون: جواد تبریزی، محمد فاضل لنکرانی، علی پناه اشتهاردی، سید موسی شبیری زنجانی و سید احمد مددی پیگیری کرد. حضور در دفاع مقدس از جمله فعالیت‌های وی می‌باشد. او تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «دانشنامه اميرالمؤمنين(ع)»، «حكمت نامه امام حسين(ع)»، «سیاست نامه امام علی(ع)»، «دانشنامه امام حسین(ع)»، «شهادت نامه امام حسین(ع)»، «دانشنامه امام مهدی(ع)»، «زندگینامه اهل بیت(ع)»، «فرهنگنامه زیارت عتبات» برخی از این آثار است.[۶] |
| ● سید روح‌الله سید‌طبایی |
|---|
 حجت الاسلام و المسلمین سید روح‌الله سید‌طبایی تحصیلات حوزوی خود را پیگیری کرد. او تاکنون چندین جلد کتاب به رشته تحریر درآورده است. «گزیده شهادت نامه امام حسین(ع)»، «حكمت نامه امام حسين(ع)»، «دانشنامه امام حسین(ع)»، «گزیده دانشنامه امام حسین(ع)»، «دانشنامه امام مهدی(ع)»، «موسوعه اهل بیت(ع)»، «فرهنگنامه زیارت عتبات» برخی از این آثار است.[۷] |
| ● عبدالهادی مسعودی |
|---|
 حجت الاسلام و المسلمین عبدالهادی مسعودی (متولد ۱۳۴۳، قم)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون: جواد تبریزی، حسین وحید خراسانی، سید موسی شبیری زنجانی پیگیری کرد. عضو هیئت مؤسس دارالحدیث؛ مدیریت مرکز تحقیقات دارالحدیث؛ مدیر گروه علوم حدیث دانشکده دارالحدیث؛ مدرس دانشگاه تهران، دانشگاه صنعتی شریف، دانشکده علوم حدیث، دانشگاه علوم پزشکی قم، دانشکده اصول دین قم، دانشگاه تقریب مذاهب تهران از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس دانشگاهی تاکنون چندین کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «وضع و نقد حدیث»، «حکمت‌نامه ادب»، «حکمت‌نامه شادی» ، «اکسیر المحبه» ، «راهنمای محبت» ، «سیمای اهل بیت» برخی از این آثار است[۸] |