امانت در منابع اهل سنت

مقدمه

در تفاسیر و نصوص روایی عامّه، امانت در آیه به دین و احکام و حدود الهی تفسیر شده است؛ چنان که بیضاوی و زمخشری آن را به اطاعت از اوامر الهی معنا می‌کنند^[۱].

سیوطی در تفسیر خود، وجوه مختلفی از معانی امانت را بنا بر روایات وارده ذکر می‌کند که به برخی از آنها اشاره می‌گردد:

امانت، واجبات دینی است: أخرج ابْن جرير وَابْن الْمُنْذر وَابْن أبي حَاتِم وَابْن الْأَنْبَارِي فِي كتاب الأضداد عَن ابْن عَبَّاس رَضِي الله عَنْهُمَا فِي قَوْله: ﴿إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمَانَةَ...﴾^[۲] قَالَ: الامانة الْفَرَائِض عرضهَا الله على السَّمَوَات وَالْأَرْض وَالْجِبَال.
امانت، دین و حدود الهی است: أخرج ابْن جرير عَن قَتَادَة رَضِي الله عَنهُ ﴿إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمَانَةَ عَلَى السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالْجِبَالِ﴾^[۳] قَالَ: يَعْنِي بِهِ الدّين والفرائض وَالْحُدُود. أخرج الْبَيْهَقِيّ فِي شعب الإِيمان عَن ابْن عَمْرو رَضِي الله عَنهُ قَالَ: من تَضْييع الْأَمَانَة: النّظر فِي الحجرات والدور.
در برخی روایات، بر اهمّ احکام دینی، عنوان “امانت” اطلاق شده است؛ مانند روایات ذیل: عَن زيد بن أسلم رَضِي الله عَنهُ قَالَ: قَالَ رَسُول الله (ص): الْأَمَانَة ثَلَاث الصَّلَاة وَالصِّيَام وَالْغسْل من الْجَنَابَة.
امانت، جوارح و نعمت‌های الهی به انسان است: أخرج التِّرْمِذِيّ عَن عبد الله بن عَمْرو قَالَ: أول مَا خلق الله من الإِنسان فرجه ثمَّ قَالَ: هَذِه أمانتي عنْدك فَلَا تضيعها إِلَّا فِي حَقّهَا فالفرج أَمَانَة والسمع أَمَانَة وَالْبَصَر أَمَانَة^[۴].^[۵]

منابع

فیاض‌بخش، محمد تقی و محسنی، فرید، ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۲

پانویس

↑ أنوار التنزیل و أسرار التأویل، ج۴، ص۲۴۰؛ الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، ج۳، ص۵۶۴.
↑ «ما امانت را بر آسمان‌ها و زمین و کوه‌ها عرضه کردیم» سوره احزاب، آیه ۷۲.
↑ «ما امانت را بر آسمان‌ها و زمین و کوه‌ها عرضه کردیم» سوره احزاب، آیه ۷۲.
↑ همه روایات از: الدر المنثور فی تفسیر المأثور، ج۵، ص۲۲۶.
↑ فیاض‌بخش، محمد تقی و محسنی، فرید، ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۲، ص ۱۲۶.

[1] أنوار التنزیل و أسرار التأویل، ج۴، ص۲۴۰؛ الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، ج۳، ص۵۶۴.

[2] «ما امانت را بر آسمان‌ها و زمین و کوه‌ها عرضه کردیم» سوره احزاب، آیه ۷۲.

[3] «ما امانت را بر آسمان‌ها و زمین و کوه‌ها عرضه کردیم» سوره احزاب، آیه ۷۲.

[4] همه روایات از: الدر المنثور فی تفسیر المأثور، ج۵، ص۲۲۶.

[5] فیاض‌بخش، محمد تقی و محسنی، فرید، ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۲، ص ۱۲۶.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]