موضوع مرتبط ندارد - مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

امروزه به کوهی که غار حراء در آن واقع است، به جهت نزول نخستین آیات کتاب الهی در آن، «جبل النور» یا «کوه نور» اطلاق می‌‌شود.[۱] این کوه در شمال شرقی مکه و در حدود ۵ کیلومتری این شهر واقع است.[۲].[۳]

کوه نور

﴿اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِي خَلَقَ * خَلَقَ الْإِنْسَانَ مِنْ عَلَقٍ * اقْرَأْ وَرَبُّكَ الْأَكْرَمُ * الَّذِي عَلَّمَ بِالْقَلَمِ * عَلَّمَ الْإِنْسَانَ مَا لَمْ يَعْلَمْ[۴]. کوه نور در مکه، مهبط جبرئیل امین(ع) و محل نزول وحی خداوندی است. در شب بیست و هفتم ماه رجب (برابر با ۶۱۰ میلادی) جبرئیل(ع) بر سینه این کوه بر پیامبر(ص) ظاهر و با ابلاغ سوره علق، آغاز رسالت آن پیامبر عظیم الشأن و بهترین خلق خداوند تبارک و تعالی را اعلان کرد. این کوه را به «کوه حرا» هم می‌شناسند و به «جبل القرآن» و «جبل الاسلام» هم معروف است. کوه نور که در چهار کیلومتری شمال شرقی شهر مکه و و کنار راه «منی» به «عرفات» بوده، اکنون به علت گسترش مکه، در داخل شهر قرار گرفته است. این کوه در تورات، «جبل فاران» نامیده شده و نزد مردم محلی به «جبل النور» معروف است. شکل آن مخروطی، و مستقل از سایر کوه‌ها است که شهر مکه بر دامنه آن واقع شده است. «غار حرا» در بالاترین نقطه این کوه قرار دارد رد و به آن جلوه و فضیلت دیگری بخشیده و آن را به عنوان یکی از کوه‌های مهم و با فضیلت مکه مطرح ساخته است[۵].

این کوه مستقل از دیگر کوه‌هایی است که شهر مکه بر دامنه آن قرار گرفته است و ارتفاع آن حدود (۲۰۰ یا ۳۰۰ متر) می‌باشد و در دامنه جنوبی آن «غار حرا» در فاصله (۵۰ یا ۶۰) متری قله واقع است و غار کوه حرا دارای ویژگی‌هایی است: از طرف شمال کاملاً به سوی کعبه است. از قرار سنگ عظیمی بر دو سنگ بزرگ اطراف ایجاد شده است. دهانه ورودی و قسمت اولیه آن در اثر اشعه خورشید روشن است. دهانه و ارتفاع آن به حدی است که شخص متوسط القامه به خوبی و راحتی می‌تواند از آن عبور کند. در فضای آن یک نفر به راحتی می‌تواند نماز گزارد و نماز گزاردن دو نفر به دشواری ممکن است. برای رسیدن به آن اگر با سرعت از دامنه کوه راهپیمایی شود حدود یک ساعت وقت لازم است (راه صعب العبور به حالت قدیم باقی است). در این غار رسول خدا(ص) پیش از بعثت اوقات زیادی را (گاهی یک شب و گاهی یک ماه) به عبادت خداوند یکتای گذرانید. در این غار بود که حضرت جبرئیل بر حضرت محمد امین نازل شد و ابلاغ رسالت نمود. در این غار بود که حضرت خدیجه(س) با طی راه سخت برای همسر گرامی‌اش غذا می‌برد. بر این کوه و غار بود که حضرت علی(ع) در سنین کودکی به همراه پیامبر اکرم(ص) می‌رفت. و از حضرتش روایت است که فرمود: من پیش از آنکه احدی از این امت خدا را پرستش کند هفت سال او را عبادت می‌کردم. و یا فرمود: هفت سال بود که آواز فرشته‌ها را می‌شنیدم و روشنی را می‌دیدم و هنوز رسول خدا خاموش بود و اذن انذار و تبلیغ نیافته بود.[۶].

منابع

پانویس

  1. صالحی شامی، سبل الهدی و الرشاد، مقدمه، ص۱۴.
  2. صالحی شامی، سبل الهدی و الرشاد، مقدمه، ص۱۴.
  3. بلادی، عاتق بن غیث، معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة ص۹۵.
  4. «بخوان به نام پروردگار خویش که آفرید * آدمی را از خونپاره‌ای فروبسته آفرید * بخوان و (بدان که) پروردگار تو گرامی‌ترین است * همان که با قلم آموزش داد * به انسان آنچه نمی‌دانست آموخت» سوره علق، آیه ۱-۵.
  5. تاریخ و آثار اسلامی مکه و مدینه، اصغر قائدان، ص۱۰۸.
  6. تونه‌ای، مجتبی، محمدنامه، ص ۸۱۰.