شرایط الهی ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
شرایط الهی ظهور امام مهدی چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
| شرایط الهی ظهور امام مهدی چیست؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل اصلی | مهدویت، امام مهدی |
| تعداد پاسخ | ۱ پاسخ |
پاسخ نخست
آقای محمد علی کریمی، در کتاب «آیا ظهور نزدیک است» در این‌باره گفته است:
«برخی از شرایط ظهور از جانب خداست و فقط خداوند در تحقق آن‌ها نقش دارد. البته این شرایط زمانی تحقق پیدا می‌کند که شرایط انسانی فراهم شده باشد وگرنه ظهور تا آخرین حد ممکن به تأخیر خواهد افتاد. از جمله شرایط الهی عبارتند از:
- اراده پروردگار: بنابر توحید افعالی، تمام حوادث جهان به اذن و اراده خداوند ربّ‌العالمین به وجود می‌آید و اوست که بر همه امور تسلّط دارد، پس خواست انسان نیز مشروط به خواست خداست، همان‌طور که قرآن کریم می‌فرماید: "و شما نمی‌خواهید جز آنچه خداوند، پروردگار جهانیان بخواهد"[۱]. بنابراین صحبت‌کردن از شرایط ظهور به این معناست که: خواست انسان‌ها در تعلّق اراده خدا به ظهور مؤثر است اما اصل تحقق ظهور به اذن پروردگار است؛ در نتیجه، حاکمیت دین حق که به طور کامل در زمان ظهور اتفاق می‌افتد، متوقف بر اراده خداست و اراده اوست که اصالت دارد.
- وجود رهبری معصوم، توانا و آگاه برای جهان: در هر حرکت مادی یا معنوی، چهار عامل وجود دارد: راه، وسیله، هدف و رهبر. در این میان، نقش رهبر از همه مهم‌تر است چون اگر او نباشد، راه و هدف گم می‌شود و وسایل بی‌جهت به کار می‌افتند. امام، رهبر جامعه در حرکت به سوی خداست و لازمه رهبری آن است که اوّلاً عالِم به قوانین و سنن الهی در جهان باشد، ثانیاً عادل بوده و تحت تأثیر امیال نفسانی قرار نگیرد و از عالی‌ترین صفات انسانی در حدّ اعلی برخوردار باشد.تعیین امام با شرایط مذکور که امری اعتقادی است، بر عهده خداوند و مقامی انتصابی است و بیعت مردم فقط زمینه را برای اِعمال حاکمیت امام فراهم می‌کند. مردم و جوامع در همه زمان‌ها به فردی با خصوصیات مذکور نیازمندند و آن شخص در زمان ما، حجت‌بن‌الحسن (ع) است که پس از تولد، به خواست خدا غایب گشته و هر زمان که خدا بخواهد و مصلحت بداند، ظهور کرده و حکومت عدل جهانی را تشکیل خواهد داد.
- داشتن برنامه و قوانین جامع برای جهان: علم و عقل آدمی نمی‌تواند برنامه جامعی را ارائه دهد زیرا اولاً محدود است، ثانیاً موانع شناخت فراوانی برای آدمی وجود دارد چون انسان محکوم به غرایز است و واقعیات را آن چنان که هست، نمی‌بیند و گاهی برخلاف شناخت صحیح عمل می‌کند، ثالثاً علم و عقل آدمی به مرور زمان و با تأخیر به فهم واقعیات دست مییابد، رابعاً علم و عقل آدمی تنها به فهم مسائل مادی و محسوس می‌رسد و قدرت درک معنویات را ندارد؛ پس انسان قدرت قانون‌گذاری ندارد بلکه تنها خداوند است که با علم و احاطه کامل به تمام نیازهای ظاهری و باطنی انسان و با لطف و عدالت کامل، حق قانون‌گذاری دارد و به‌وسیله انبیاء، قوانین را به انسان‌ها می‌رساند. از میان انبیاء، حضرت محمد (ص) خاتم پیامبران و قرآن، کامل‌ترین برنامه جاودانه بشریت از سوی خداست که در زمان حکومت حضرت مهدی (ع) نیز مبنای حکومت او خواهد بود. قرآن به دلیل جامعیتش که کتاب هدایت، شفا، بشارت و انذار، دوستی با نیکان، سفارش به نیکی‌ها، تعقّل، دعوت به عمل، جهاد، سیاست و حکومت و... است، کامل‌ترین برنامه و قانون برای بشر است که در زمان تشکیل حکومت جهانی حضرت، به معنای حقیقی خودش به منصه ظهور می‌رسد. عبارت ﴿دِينِ الْحَقِّ﴾[۲] که در آیات مربوط به حکومت امام زمان (ع) نیز بیان شده، ناظر به همین شرط الهی ظهور است. در روایتی امام باقر (ع) می‌فرمایند: "علم به قرآن خدا و سنت پیغمبرش در دل مهدی ما رشد کند، چنان‌چه بهترین زراعت‌ها به بهترین وجه رشد کند"[۳].
- امداد الهی و غیبی: یکی دیگر از شرایط تحقق ظهور، امدادهای الهی و غیبی است که بی‌حکمت و ضابطه نیست بلکه بستگی به فراهم‌شدن شرایط قبلی دارد. این امدادها به صورت‌های گوناگونی از جمله: الهام خداوند در دل مؤمنان، ایجاد رعب و وحشت در دل دشمنان، آرامش دل در اوج مصیبت و... خواهد بود و همین شرط سبب شده که "منصور به رعب" یکی از ویژگی‌های حضرت مهدی (ع) باشد، همان‌طور که امام باقر (ع) فرمود: "قائم ما منصور به رعب است و مؤید به نصر؛ زمین برای او درنوردیده شود و گنج‌های خود را ظاهر سازد[۴]"[۵]»[۶].
منبع‌شناسی جامع مهدویت
پانویس
- ↑ ﴿وَمَا تَشَاءُونَ إِلَّا أَنْ يَشَاءَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ﴾ «و جز آنچه خواست خداوند پروردگار جهانیان است، نخواهید» سوره تکویر، آیه ۲۹.
- ↑ «دین راستین» سوره توبه، آیه ۳۳.
- ↑ قندوزی، ینابیع‌المودة، ج۲، ص۲۴۰.
- ↑ کشف الغمه، ج۳، ص۳۲۴.
- ↑ برگرفته از کتاب شرایط ظهور از دیدگاه قرآن کریم، محسن قرائتی به کوشش حسن ملایی.
- ↑ کریمی، محمد علی، آیا ظهور نزدیک است، ص ۴۰-۴۳.